Ομιλία Χρίστου Ντούμα:

( φωτογραφία Klearchos Kapoutsis)

Μία από τις πιο σημαντικές κατ εμέ ομιλίες του Χρίστου Ντούμα ήταν για μένα η σημερινή του σήμερα.... Σαν να ένιωσα ότι διαφαίνεται στον ορίζοντα κάτι...... Η βραδιά ξεκίνησε με παρουσίαση του νέου τεύχους του " ΑΛΣ", ενώ το θέμα της Ομιλίας του κ. Ντούμα ήταν " Ακρωτήρι Όραμα και Πραγματικότητα..."Μερικά ιδιαίτερα σημεία της ομιλίας του ήταν:

• ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο και στις απόψεις του Σπύρου Μαρινάτου , για θέματα όπως : χωροταξίκο ανασκαφών, τρόπος ανάδειξης των ευρημάτων. όραμα του Μαρινάτου ( δεν ήξερα ότι πίστευε ότι θα βρει παλάτια σαν την Κνωσό), προάσπιση των δραστηριοτήτων του ( εργαστήρια συντήρησης κ.ο.κ.. Εκτός των άλλων τόνισε ότι ο Μαρινάτος ήταν εκείνος που ξεκίνησε το θέμα της διεπιστημονικής έρευνας στο Ακρωτήρι
  
• αναφορά ( ηθελημένη όπως φάνηκε ) στο στέγαστρο πως ήταν και πως θα ήταν αν δεν είχε συμβεί το δυστύχημα!,
• ιδιαίτερη επισήμανση στο γεγονός οτι την περίοδο του Μαρινάτου υπήρχε αύξηση της εξαγωγής λαθραίων ευρημάτων σε όλη την Ελλάδα πλην της Σαντορίνης
  
• Αναφορά στο θέμα της συσχέτισης της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης με την καταστροφή της Μινωικής Κρήτης ( " Μέχρι στιγμής δεν προκύπτει από πουθενά σημαντική επίπτωση και ιδιαίτερες καταστροφές της Κρήτης από το ηφαίστειο της Σαντορίνης.... Όλα κινήθηκαν ανατολικά". Για να δουμε ποιός θα υποστηρίξει πάλι το αντίθετο και με τι επιχείρημα
• Παρουσίαση των υφιστάμενων εργαστηρίων του Ακρωτήριου
• Αποτύπωση της μέχρι τώρα οικονομικής στήριξης των ανασκαφών
• Επίσης στο πέρασμα του χρόνου των ανασκαφών του Ακρωτηρίου, φαίνεται ότι οι Κυκλάδες διατήρησαν την πολιτισμική αυτονομία τους και φαίνεται ότι δεν είχαν το ρόλο της αποικίας της Κρήτης. .

Κυριε Ντούμα ειλικρινά ήταν μία από τις ωραιότερες για μένα ομιλίες που σας έχω παρακολουθήσει... Σαν να θέλατε όμως κάτι άλλο να πείτε ....



Σας παραθέτω ενδεικτικά και το άρθρο της Καθημερινής της 5ης Φεβρουαρίου 2010

Μύθοι και οράματα για το Ακρωτήρι Θήρας

Της Γιωτας Συκκα

ΑΚΡΩΤΗΡΙ. Πίσω από κάθε μεγαλόπνοο σχέδιο υπάρχει πάντα ένα όραμα. Τέτοιο ήταν και η ανασκαφή στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Η προσπάθεια του Σπυρίδωνα Μαρινάτου να επαληθεύσει τη θεωρία του. Οτι το τέλος του μιvωικoύ πολιτισμoύ στην Κρήτη προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας.

Εχοντας αυτή τη θεωρία στο μυαλό του άρχισε τις έρευνές του στο νησί τη δεκαετία του ’60. Κι όπως έδειξαν από τότε οι έρευνες του μεγάλου αυτού έργου που συνέχισε ο καθηγητής Χρίστος Ντούμας, είχαμε και ανατροπές. Αλλωστε, η ανασκαφή του Ακρωτηρίου που συνάντησε στην πορεία της απρόοπτα, εμπόδια αλλά και πολλές εκπλήξεις, είναι, όπως λέει εύστοχα, «πλανεύτρα».

Τρεις ανατροπές

Οι γεωλόγοι και ο αρχαιολόγοι εξακολουθούν να προβληματίζονται για το τέλος του μινωικού πολιτισμού εξαιτίας της έκρηξης του θηραϊκού ηφαιστείου. Οπως σημείωσε στην ενδιαφέρουσα χθεσινοβραδινή διάλεξή του ο Χρ. Ντούμας, αν και η ισχύς της έκρηξης ήταν πολλαπλάσια από τις πρώτες εκτιμήσεις «ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί ενδείξεις που να καταδεικνύουν μεγάλες καταστροφές στη Μεγαλόνησο. Η εικόνα δε που έχουν μέχρι σήμερα σχηματίσει οι ειδικοί επιστήμονες είναι ότι οι τεράστιες ποσότητες τέφρας που εκτινάχτηκαν από το ηφαίστειο κινήθηκαν προς τα ανατολικά αφήνοντας την Κρήτη σχεδόν έξω από την ακτίνα διασποράς τους.

Περί ηγεμονίας

Η ανασκαφή του Ακρωτηρίου ανέτρεψε και τον μύθο περί ηγεμονίας της Κρήτης στα νησιά των Κυκλάδων. «Βέβαια, η άποψη αυτή δεν ήταν εντελώς αυθαίρετη, αφού μεγάλοι ιστορικοί της αρχαιότητας, όπως ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης, είχαν κάνει λόγο σχετικά. Εκείνο που, κατά τη γνώμη μου, είχε αγνοηθεί από τους νεότερους, είναι ότι και οι δύο ιστορικοί με σαφήνεια διακηρύσσουν ότι πρόκειται για θρύλο, που έφτασε έως αυτούς από στόμα σε στόμα, με την προφορική παράδοση. Μάλιστα, ο Ηρόδοτος θέλοντας να δώσει έμφαση στον μυθολογικό χαρακτήρα της προσωπικότητας του Μίνωα, ρητά επισημαίνει ότι από το ανθρώπινο γένος, ο πρώτος που διανοήθηκε να κυριαρχήσει στα νησιά ήταν ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης».

Σήμερα όλοι συμφωνούν πως οι Κυκλάδες διατήρησαν την πολιτισμική αυτονομία τους, η οποία μάλλον εκτεινόταν και σε πολιτικό επίπεδο. «Γιατί η ανθηρότητα της οικονομίας των νησιών, ο πλούτος, που η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως, ήταν προϊόν ναυτικών δραστηριοτήτων, των οποίων ανάγκη είχαν και αυτές ακόμη οι αυτάρκεις και πλούσιες μεγάλες στεριές».

Καταρρίφθηκε τέλος και η θεωρία «ότι οι Κυκλάδες κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού είχαν περιπέσει σε παρακμή». Η έρευνα στα βαθιά φρέατα θεμελίωσης των στύλων για το νέο στέγαστρο αποδείχτηκε όχι μόνο η πολιτισμική συνέχεια από τη Νεολιθική Εποχή ώς την έκρηξη του ηφαιστείου, αλλά και ότι η συνέχεια αυτή εκδηλώθηκε με εντυπωσιακές εκφάνσεις. Τον Πρωτοκυκλαδικό πολιτισμό διαδέχτηκε ομαλά ο Μεσοκυκλαδικός με εξίσου εντυπωσιακά δημιουργήματα ακόμη και στον τομέα της τέχνης.

Οι Θηραίοι μάλιστα αγγειογράφοι στη Μέση Εποχή του Χαλκού έγιναν οι πρωτοπόροι της εικονιστικής ζωγραφικής σε ολόκληρο το Αιγαίο, περιλαμβανομένης και της Κρήτης. Με τους συνεχείς πειραματισμούς τους προχώρησαν στην απεικόνιση αφηγηματικών σκηνών προετοιμάζοντας το έδαφος για μεγάλη τέχνη της τοιχογραφίας.