Αγνωστες αγιογραφίες ενός μεγάλου Κυκλαδίτη αγιογράφου του 18ου αιώνα, του Χριστόδουλου Καλέργη, αποκαλύφθηκαν στην Αγία Αικατερίνα της Οίας στη Σαντορίνη.
Ο μεγάλος «Εσταυρωμένος» πάνω από την Ωραία Πύλη στην Αγία Αικατερίνα Οίας
Το βιβλίο του Ανωμερίτη (εκδόσεις «Μίλητος») έχει τίτλο «Η Αγία Αικατερίνα Οίας - Ενας άτρωτος στους αιώνες πατριαρχικός σταυροπηγιακός ναός» έχει εκδοθεί στα Ελληνικά και στα Αγγλικά.
Οπως προκύπτει από έγγραφα, και συγκεκριμένα από πατριαρχικά σιγίλλια, αυτές οι εικόνες του Καλέργη, άγνωστες έως τώρα στη σχετική βιβλιογραφία, έγιναν το 1722 κατά την ανακαίνιση του ναού. Εκείνη και την επόμενη χρονιά ο Καλέργης βρέθηκε στη Σαντορίνη με σκοπό να αγιογραφήσει το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Αγίας Αικατερίνας, που είχε χτιστεί στις αρχές του 17ου αιώνα και είχε ανακαινιστεί προ του 1716. Αυτός ο ναός είναι ένα εξαιρετικό οικοδόμημα με τρούλο, εξαιρετικής αισθητικής και αρχιτεκτονικής, που έχει επιβιώσει αλώβητος εννέα καταστροφικών σεισμών μεγαλύτερων από 6 Ρίχτερ.
Ο Καλέργης ζωγράφισε στην Αγία Αικατερίνα τέσσερις εικόνες δεσποτικές, 13 εικόνες δωδεκάορτου και τον μεγάλο «Εσταυρωμένο» πάνω από την Ωραία Πύλη. Η ταυτότητα του ζωγράφου είναι αδιαμφισβήτητη, γιατί όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή έχει υπογράψει τη μία από τις εικόνες του. Η υπογραφή του εντοπίστηκε στην εικόνα του Ευαγγελισμού, η οποία στο κάτω μέρος έχει τη φράση «χειρ Χριστόδουλου Καλέργη 1722».
Πάντως, από τη σειρά των εικόνων που ζωγράφισε ο Καλέργης ξεχωρίζουν δύο που φέρουν με κρυπτογραφημένη γραφή τη φράση «υπερβολικαίς δε η πίκραις του επιστήμονος. Ξεχωριστό έργο είναι και η Σταύρωση, στην οποία, πράγμα ασυνήθιστο για την εποχή, αναγράφονται τα ονόματα των δύο ληστών: Γεστάς και Δεσμάς».
Ο Χριστόδουλος Καλέργης, Μυκονιάτης κρητικής καταγωγής, τεχνοτροπικά ανήκει στην Κρητική Σχολή. Εργα του βρίσκονται σκορπισμένα στις Κυκλάδες αλλά και στη Μάνη.
- ΔωρεάΟ Γιώργος Ανωμερίτης είχε μια εξαιρετική βιβλιοθήκη, την οποία δώρισε στο Φιλώτι της Νάξου, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ένα εξαιρετικό πολιτιστικό πνεύμονα στην περιοχή.