Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη…. Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη….

            Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

Διαβάζοντας αρχειακό υλικο αυτές τις ημέρες για τη Σαντορίνη, εντόπισα και πάλι δύο από τα ποιήματα του Ελύτη, τα οποία συνδυάζονται άμεσα και έμμεσα με τις ιδιαίτερα αφηγηματικές Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, αλλά και την πιθανή πολύπλευρη αξιοποίηση τους για πλείστα όσα εκπαιδευτικά-τουριστικά προγράμματα.

Από τη μία η «Τοιχογραφία» του Ελύτη ,  από τη συλλογή Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971, η οποία σου πλέκει και σε βοηθάει να ταξιδέψεις μέσω και της Τοιχογραφίας της Άνοιξης. Τοιχογραφία της Άνοιξης (16ος αιώνας π.Χ.)  

Από τις περίφημες τοιχογραφίες που αποκαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της Θήρας, αυτή της Άνοιξης είναι η μοναδική που κοσμούσε ισόγειο χώρο, το δωμάτιο Δ2, και βρέθηκε ολόκληρη κατά χώραν σε τρεις τοίχους του.

Εικονίζεται το βραχώδες τοπίο της Στρογγύλης (Σαντορίνη), πριν την Μινωική έκρηξη. Τα βράχια έχουν απροσδόκητα σχήματα και παρουσιάζονται σε τρία χρώματα: κίτρινα, κόκκινα και μπλε, το οποίο θεωρείται ότι δηλώνει την ηφαιστειακή τους προέλευση. Στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών έχουν ζωγραφιστεί ερυθροί ανθισμένοι ή μισοανοιγμένοι κρίνοι με χρυσοκίτρινους μίσχους και στήμονες. Οι κρίνοι φύονται ανά τρεις από τα κόκκινα ή γκρίζα ηφαιστειογενή βράχια. Παιχνιδιάρικα, γεμάτα ζωή χελιδόνια μόνα ή σε ζεύγη που ερωτοτροπούν στον αέρα, δίνουν κίνηση στο τοπίο και απεικονίζουν συμβολικά την αναγέννηση της φύσης.

Αποδίδεται στο λεγόμενο ζωγράφο των Κροκοσυλλεκτριών, που είναι γνωστός από άλλη τοιχογραφία του οικισμού και διακρίνεται για την πρωτοτυπία και τον πλούτο των συνθέσεών του, καθώς και για τη φωτογραφική, σχεδόν, απόδοση των στιγμιαίων κινήσεων

Και ο Ελύτης συμπληρώνει: «

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μεσ' στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τελειώσει το άλλο

Να κοιτάζω. Και μπροστά πάλι το ίδιο:

Το βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Ελένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Να γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώμα της φευγάτο κιόλας στην Ασία την αντικρινή

Και το κέντημα όλο μετατοπισμένο μεσ' στον ουρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια και τους ήλιους….»

Και από την άλλη, σε απόσπασμα από την Μελαγχολία του Αιγαίου, ο Ελύτης, είναι σαν να μας παρουσιάζει την τοιχογραφία της Νηοπομπής:

 

« Με το καΐκι και με τα πανιά της Παναγίας

Έφυγαν κατευόδιο των ανέμων

Οι εραστές της ξενιτιάς των κρίνων

Αλλά η νύχτα πώς εδώ κελάρυσε τον ύπνο

Με γάργαρα μαλλιά στους φεγγερούς λαιμούς

Ή στις μεγάλες άσπρες παραλίες

Και πώς με το χρυσό σπαθί του Ωρίωνα

Σκόρπισε και ξεχύθηκε ψηλά

Η σκόνη από τα όνειρα των κοριτσιών

Που ευωδίασαν βασιλικό και δυόσμο!

Ας αναλογιστούμε για άλλη μια φορά την Ιστορία του Νησιού… Ας προσπαθήσουμε να την αναδείξουμε σωστά …μεταφέροντας την…Δεν είναι δικιά μας!

Η Σαντορίνη στο "L Illustration" το 1912

Από το αρχείο της Αρτεμίας Αργυρού, tην οποία και ευχαριστώ, εντοπίστηκε απόσπασμα μικρής μεν αλλά ιδιαίτερης αναφοράς για τη Σαντορίνη  του A.Adossides , ο οποίος μαζί με τον περίφημο F. Boissonas του οποίου τη φωτογραφία της Σαντορίνης συνοδεύει το άρθρο, αποτυπώσανε σημεία της Μεσογείου.

Ένα από τα μεγάλα παράδοξα των Κυκλάδων είναι η ομάδα αυτών των ηφαιστειακών νησιών: Σαντορίνη, Θηρασία, Καυμένη, Ασπρονήσι, τακτοποιημένα σ ένα κύκλο γύρω από ένα τεράστιο κρατήρα, που σε μεγάλο βαθμό είχε βυθιστεί.  Μπαίνοντας στη Σαντορίνη, το πιο μεγάλο καμπυλοειδές νησί, είναι σαν να  νοιώθεις ότι μπαίνεις στην άβυσσο. Tίποτα δεν είναι πιο εντυπωσιακό από την καταχθόνια όψη αυτού του νησιού δίπλα στο βαθύ γαλάζιο του πελάγους. Aπό τη μία η σκοτεινή μάζα των βράχων λάβας  και από την άλλη τα λευκά χωριά που πιάνονται θαραλλέα στις λιγότερο επικίνδυνες μεριές των βράχων .

Το νησί ήταν κάποτε ένα θρυλικό νησί γονιμότητας και εφορίας και ακόμη και σήμερα η ανατολική του πλευρά καλύπτεται από αμπέλια  που παράγουν κρασί αντάξιο της φήμης του νησιού.

Σε όλο το αρχιπέλαγος της Σαντορίνης, ο ενεργός και ιδιαίτερα εργατικός πληθυσμός, δουλεύει το χώμα της γης πεισματικά. Αλλά το έδαφος πολλές φορές είναι αχάριστο. !! ! Οι κάτοικοι αυτών των νησιών είναι εκτός των άλλων ακούραστοι έμποροι που έχουν  φθάσει σε όλα τα πλάτη της  Μεσογείου και μέχρι την μακρινή Ασία.

Αλλά πέρα απ όλα οι κάτοικοι της Σαντορίνης είναι σκληραγωγημένοι ναύτες και ναυτικοί που έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό εμπορικό στόλο , πιστό στην αρχαία ιστοπολοια και έχουν περιηγηθεί μέσα στους αιώνες με αλάθητο καθοδηγητή τον ήλιο και τα αστέρια…..

 page original de "L´Illustration", bon papier - old original page from "L´Illustration"