Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

Έθιμα της Πρωτοχρονιας

" Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά..."
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς υπήρχε ένα παλιό έθιμο που οι ρίζες του φθάνουνε στους βυζαντινούς χρόνους. Όλα τα παιδιά του δημοτικού σχολείου έπρεπε μετά τη λειτουργία να πάνε την "καληχέρα" στο δάσκαλό τους και να του πουνε τα χρόνια πολλά. Του πηγαίνανε ότι είχανε προαίρεση χρήματα, αυγά, ή κοτόπουλα.
Ο αφέντης κάθε φαμέλιας από την άλλη έπρεπε να επισκεφθεί τους συγγενείς του για να δώσει και εκείνος τις "καληχέρες" στα παιδιά. το ίδιο και ο σάντουλος στους φιλιότσους του.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΑ

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά
ψιλή μου δεντρολίβανιά
τσ’ αρχή καλός μας χρόνος
εκκλησιά με τ άγιο Θρόνο.

Αγιος Βασίλης έρχεται
κούτσουρα φορτωμένος
για ξεφορτώσετέ τονε
γιατί είναι κουρασμένος

Σένα σου πρέπει αφέντη μου
στασίδι να καθίζεις
το να σου χέρι να μετρά
τσαι τ άλλο να δανίζει

Σενά σου πρέπει αφέντη μου
καρέκλα καρυδένια
για να κουμπάς τη μέση σου
τη μαργαριταρένια

Σενα σου πρέπει αφέντη μου
καράβι από την Μάλτα
τσαι κείνο που χεις στο νησί
να το τραβάς για βάρκα

Τσερά μου οντάς στολίζεσαι
τσαι πας στην εκκλησία
όλος ο κόσμος σε θωρεί
από τη φαντασία

Τσερά μου, όντας στολίζεσαι
τσαι πας στην εκκλησιά σου
όλος ο κόσμος ήτρεξε
να δει την ομορφιά σου

Πολλά παμε τσαι τση κεράς
ας πούμε τσαι τση κόρης
τσερά τη θυατέρα σου
γραμματικός τη θέλει


Μ αν είναι τσαι γραμματικός
πολλά προυσά γυρεύει
θέλει αμπέλια ατρύγητα
χωράφια με τα στάχυα

Θέλει τη τσερά θάλασσα
μ όλα τση τα καράβια
θέλει τσαι το τσυρ Βοριά
για να του το αρμενίζει

Τσερά ψιλή τσερά λιγνή
τσερά καμαρωμένη
τσερά μαρμαροτράχηλη
τσαι μαρμαροκολώνα,
που χεις το γιο τον καλογιό
το γιό τον κανακάρη
που λούζεις τον στολίζεις τον
και στο σχολειό του πάει.

Τσ ο δάσκαλος τον έστειλε
για να καλαναρχίζει
τσαι το τσερί ντου έσταζε
τα ήκαψε το χαρτί του

Ήκαψε τσαι τα ρούχα ντου
τα χρυσοκεντημένα
όπου του τα τσεντούσανε
χεράκια κοραλένια

Τσαι άλλα πολλά πρέπανε
μα πάω γιατί σπουτάζω
θέλω να πάω και αλλού
να τσοι ανεγαλιάσω

Απάνω στο παράθυρο
στέκει μια περιστέρα
αν είναι με το θέλημα
να πούμε καλησπέρα

(Καλλίτσι Νομικού – από το βιβλίο του Γιώργου Βενετσάνου: « Λαογραφικά της Σαντορίνης – Παραδόσεις τόμος 2ος»

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Όταν το χθές συναντά το σήμερα και προσμένει το αύριο

Λίγες ώρες πριν φύγει το 2009, και υποδεχτούμε όλοι ( με τον δικό μας τρόπο) το 2010, κάποιοι θα αναπολήσουν τα πεπραγμένα μιας χρονιάς, θα θυμηθούν ξανά ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες άτομα που δεν είναι στη ζωή θα προσπαθήσουν να χαλαρώσουν και να ετοιμαστούν για το ρεβεγιόν κ.ο.κ. Κάποιοι όμως πίσω από ένα ψευτικό χαμόγελο μπορεί να κρύψουν ίσως τη μεγαλύτερη ασθένεια της εποχής... την Μοναξιά....
Το 2009 για τη Σαντορίνη, και τους Σαντορινιούς ήταν μια χρονιά απρόσμενων αλλαγών σε πολλά... Το 2009 όμως θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας και για το " Φευγιό" 2 υπέροχων Ανθρώπων: αναφέρομαι φυσικά στον Αγαπημένο Φϊλο μας ( και ΚΥΡΙΩΣ της Σαντορίνης) Αντώνη Κονταράτο, και στο σεβάσμιο γέροντα - πνευματικό καθοδηγητή πολλών πατέρα Ελευθέριο Λειβαδάρο... Για τους δύο αυτούς Θ Η Ρ Α Ι Ο Υ Σ τόσο ξεχωριστούς θα υπάρξει " καλλιστορική" ανασκόπηση της ζωής τους...Σήμερα όμως τέλος του χρόνου δεν θα μπορούσαμε να μην σταθούμε σε όσα άφησαν πίσω τους!!! Όσοι τους γνώρισαν σίγουρα πρέπει να νοιώθουν ευτυχισμένοι... Σίγουρα πρέπει να νοιώθουν γεμάτοι.... Ηταν καθοδηγητές - συμπαραστατές πολλών από εμάς ( και ίσως... συνεχίζουν να είναι μέχρι και τώρα.....) Εδωσαν ότι μπορούσαν περισσότερο για το κοινό καλό!!! Τέτοιους ανθρώπους η Σαντορίνη ίσως είναι λίγο δύσκολο να ξανασυναντήσει... Οφείλει όμως ΝΑ ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΞΕΧΑΣΕΙ.... Οφείλει όμως με κάθε δυνατό τρόπο να αναδείξει την αξία και την εν γένει παρουσία τους για τις επόμενες γενιές...
Όταν το χθές συναντά το σήμερα: Οταν νοιώθεις ότι κάποια πράγματα δεν μπορείς να τα αποφύγεις μιας και είναι πάνω από τις δυνάμεις σου πολύ απλά τα αφήνεις να σου συμβούν γιατί πρέπει.... " Σ ακούμε Αντώνη"......
.....και προσμένει το αύριο: Οταν το πάθος σου, το χόμπι σου, το μεράκι σου, συνοδεύεται και από παρουσίες που τις συναντάς στο υπέροχο ταξίδι της ζωής τότε σίγουρα θα πάνε καλά.... " Κικη πως πάνε οι τσάρκες μας? σ αρέσουν; μερακλώνεις; Σαμψών θα το πούμε και το " Σγουρέ Βασιλικέ μου", λαλά μου είδες τι έκανες που πρωτοηχογράφησες " την Κερά Δασκάλα";
......και προσμένει το αύριο 2: Πόσο χαίρομαι όταν συναντώ στο δρόμο μου άλλους ανθρώπους που απλά συνταξιδεύαμε και δεν το ξέραμε....." Άγιος Παγκράτιος - τ άκους φίλη Νίκη; ...κλικ και χαμόγελο¨........
...... και προσμένει το αύριο 3: Μια συμβουλή ενός πολύ καλού φίλου: η Σαντορίνη έχει το υλικό για να κάνει σωστά μακαρόνια... Αρκεί να υπάρξει επιτέλους κάποιος που θα βάλει την κατσαρόλα στη φωτιά....... ( Καλη χρονιά κυριε Γιώργο Χ.)
Με τη νέα χρονια που έρχεται σε λίγες ώρες ας γελάμε ( πιο πολυ Στέλλα...Ζωζώ) μέσα μας πρώτα και όλα καλα θα πάνε!!!
Ας ευχηθούμε καλλιστορικά Χρόνια Πολλά στους διοικούντες του Δήμου Θήρας ( καθώς και σιδεροκέφαλοι οι νέοι Αντιδήμαρχοι), στους διοικούντες της Κοινότητας Οίας - Θηρασιάς και σε όλους εσάς!!!! σε λίγες ώρες θα προσθέσω παλιά Κάλαντα Πρωτοχρονιάς από το νησί....
Υ.Γ.1: Αγαπητό " exoumekaileme.blogspot.com" σ ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια!!! Το ίδιο και εσένα Κλέαρχε και Μαρία.... Έχουμε πολύ όρεξη και θα συνεχίσουμε για πολλά ακόμη.....


Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2009

Λεπροκομείο Στη Σαντορίνη;;;; Πω πω και τι θα κάνουμε τώρα

Ένα από τα βασικότερα ζητήματα που πρέπει και οφείλει να αντιμετωπίσει η Σαντορίνη είναι και η προάσπιση - ανάδειξη της τοπικής της Ιστορίας. Υπάρχουν πολλά ιστορικά γεγονότα στο νησί τα οποία είτε πλημελώς αναδεικνύονται είτε αφήνονται στη λήθη της ιστορίας, είτε δεν γνωρίζουν την ύπαρξη τους για να τα αναδείξουν... Η αλλιώς γιατί να μην αναδείξουμε στοιχεία του ευρύτερου πολιτισμού μας όπως το λεπροκομείο στη Σαντορίνη, το αντιτραχωματικό σχολείο ( τράχωμα = πάθηση των ματιών), αφηγήσεις από το σεισμό του 1956, .... και ναι ... Τα ορυχεία εξόρυξης της ελαφρόπετρας και η ιστορία τους.... Αλήθεια πόσος τρόμος μπορεί να διακατέχει όσους άκουνε τις φράσεις αυτές?? θα με συγχωρέσουν ποτέ που τις ανέφερα? θα μπορώ να κοινωνήσω και πάλι?? .... Τί πιο όμορφο να αναδείξουμε την δική μας ιστορία ( αν μας το επιτρέψουν αυτό) και να μην τσακωνόμαστε για.... χαζομάρες?γιατί να μην μάθει για π.χ. ο μικρός Χάρης από το Καμάρι ότι το νησί στο οποίο μένει είναι ΟΛΟΚΛΗΡΟ ένα μουσείο, με διάφορα εκθέματα !!! γιατί να μην μπορεί ο Ραφαήλ από το Ακρωτήρι να ξέρει από το σχολείο του ποιοί είναι οι μουσικοί της Σαντορίνης εδώ και 20 και 30 χρόνια?Πόσοι από εμάς δεν μεγαλώσαμε με τις βεγγέρες ακούγοντας τις γιαγιάδες και τους παππούδες να συνομιλούν για θέματα "περίεργα" Αυτές οι βεγγέρες έδειχναν το πνεύμα μιας άλλης Σαντορίνης... Μιας Σαντορίνης ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΙ να μείνει ανέπαφη και ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΜΕ ΖΩΣΑ... σε όλα τα επίπεδα!!! Γιατί λοιπόν αυτές τις βεγγέρες να μην τις κάνουμε βίωμα για τις σημερινές γενιές ( και όχι μόνο) και για όσους δεν τις γνώρισαν ποτέ?? Πόσοι από εμάς δεν έχουμε ακούσει για πχ ιστορίες και αφηγήσεις για το σεισμό του 1956 ή δεν ανατριχιάζουμε όταν κάθε χρόνο 9 Ιουλίου χτυπάνε γρήγορα οι καμπάνες για να θυμίσουν την ημέρα αυτή. Πόσοι από εμάς όμως ξέρουν παραπάνω από μία αφήγηση για το σεισμό? Δεν υπάρχει υλικό?? Τόσα βιβλία έχουν βγεί δεν έχετε παρατηρήσει ποτέ και πουθενά μία αφήγηση για το σεισμό?? και η γιαγιά Καδιώ τι κάνει?.... Η Σαντορίνη πρέπει να σταματήσει να προβάλλει μόνο το ηφαίστειο το ηλιοβασίλεμα και το Ακρωτήρι ( αλήθεια πότε θα ανοίξει και πάλι?) Το blog αυτό εχει σαν σκοπό : " να σπάσει τη πέτρα σε πολλά τέτοια θέματα") .... Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι η Θεά Σαντορίνη να με ευχαριστήσει με το δικό της τρόπο!!! Αυτά προς το παρόν

Συμβολή του Οθωνα στην Ιστορία του νησιού

Στο βιβλίο του Κωνσταντίνου γαρίτση,:"Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας" Εκδ. Θεσβίτης Θήρα 2005 και στη σελίδα 40 κ.εξ:
" Η επίσκεψη του Όθωνα στο νησί κατά την περιοδεία του στις Κυκλάδες, απέδωσε την απαραίτητη οικονομική υποστήρικη από το Κράτος. ο τότε ηγούμενος της μονης Ιερόθεος Βενετσάνος, (1849-1852) και μετέπειτα επίσκοπος Θήρας (1852 - 1857), εξέθεσε το πρόβλημα της στενότητας του χώρου στον Όθωνα και αμέσως ξεκίνησε η διαδικασία έγκρισης των προτεινόμενων εργασιών. την αρχιτεκτονική μελέτη εκπόνησε ο Ανδρέας Καραμολέγκος από τον Πύργο.
Το επαρχείο Θήρας διαβίβασε το αίτημα της Μονής στο τότε Υπουργείο των Εκκλησιαστικών και έλαβε θετική απάντηση. το χρηματικό ποσό που χορήγησε το Κράτος ανερχόταν στις 17.000 δραχμές, βάσει της γνωμοδοτήσεως του μηχανικού Κωνσταντίνου Μεταξά που κατατέθηκε στο Υπουργείο των Εκκλησιαστικών στις 3 Μαιου 1850. μετά το πέρας των διαδικασιών δόθηκε η άδεια και ξεκίνησαν οι εργασίες επέκτασης."

Θήρα - Α Ολύμπια 1859

Απονομή διπλώματος και μεταλλίου στο Δήμο Θήρας για τη συμμετοχή στα Α΄Ολύμπια 1859

Με αφορμή την επέτειο των 150 χρόνων από τη διεξαγωγή στην Αθήνα των Α Ολυμπίων του 1859, ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος και η Επιτροπή Ζαππείων και Κληροδοτημάτων διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα:" Η Ελλάδα και η Ομογένεια την εποχή των Α και Β Ολυμπίων 1859 – 1870».Το συνέδριο τελούσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια, ο οποίος τίμησε με την παρουσία του την εναρκτήρια εκδήλωση. Εκτός των άλλων τιμήθηκε και ο Δήμος Θήρας, μαζί με άλλους Δήμους της Ελλάδος για τη συμμετοχή ( τόσο ως φορέας όσο και Θηραίοι ιδιώτες στην Α Ζάππεια Ολυμπιάδα. Aπό τα πρακτικά της Ολυμπιάδας προκύπτουν τα εξής 6 βραβεία για τη Σαντορίνη: α) Χαλκούν Βραβείον στο Δήμο Θήρας «δια την θηραϊκή γη», β) Χαλκούν βραβείον στον Σπύρο Δεκιγάλα «δια την Θηραϊκήν γην», 3) Αργυρούν βραβείον στον Κιγάλα Ιωσήφ ( προφανώς αναφέρεται στον περίφημο Ιατροφιλόσοφο Ιωσήφ Δεκιγάλλα), «δια τα δυο είδη σίτων του ρωσικής καταγωγής και μαλακου», 4 – 5) Χαλκούν βραβείον στους Δεμάθα Σπύρο και Δελένδα Σπύρο « δια τον καλόν αυτών οίνον» (βισάντο), 6) Έπαινον στη Φλώρα Βαρβαρήγου δια τας «κάλτζας» της.

Β Παγκόσμιος Πόλεμος - Σαντορίνη

Το κείμενο που ακολουθεί έχει σαν πηγές του α) Περιοδικό Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος Έτος 2ο Τεύχος 9 Απρίλιος – Μάϊος 2008, καθώς και β) Γ. Μαρίνος : «Κατοχικές αναμνήσεις από τη Σαντορίνη (1942- 1944), όπως τις διατήρησε η μνήμη ενός παιδιού» στο Ι. Μ. Δανέζης συλλογικός τόμος «Σαντορίνη» 2001, εκδόσεις Αδάμ.
Η κατοχή στη Σαντορίνη μπορεί να χωριστεί σε δύο περιόδους: Α περίοδος μέχρι το Σεπτέμβριο του 1943, οπότε η Ιταλία υπογράφει ανακωχή με τα συμμαχικά στρατεύματα και στην ουσία παρέδωσε σε αυτά την εξουσία. Β Περίοδος: - 20η Οκτωβρίου 1944, υπο τη Γερμανική κατοχή με κάποια υπολείμματα Ιταλών.
Στην α περίοδο ο στρατός κατοχής ήταν μεγάλος αριθμητικά. Στον Πύργο, ο Ιταλικός στρατός είχε εγκατασταθεί στα άλλοτε σχολικά κτήρια της σημερινής Εστίας Πύργου και του Συνεταιρισμού ενώ ένα ολιγάριθμο κλιμάκιο ήταν στο σπίτι της οικογένειας Μαλασπίνα.
Οι Ιταλοί ως κατακτητές δεν ήταν ιδιαίτερα άγριοι και εχθρικοί. Αντίθετα πολλοί από αυτούς και επεδίωξαν και πέτυχαν προσωπικές σχέσεις με τους κατοίκους. Οι δε Ιταλοί συμμετείχαν σε πολλές εκδηλώσεις των Σαντορινιών.
Μαύρη σελίδα σε αυτή την ειρηνική συνύπαρξη είναι η εν ψυχρώ δολοφονία του Γιάννη Γαβαλά ( Μαχτή) της Αργυρής. Αυτό συνέβη όταν το χωριό Πύργος πανηγύριζε την αποχώρηση των Ιταλών και ο δολοφονείς προσέβαλε με φραστικό χλευασμό τους αναχωρούντες κατακτητές. Ένας από τους Ιταλούς φοβούμενος τη ζωή του λόγω της δύναμης του Γιάννη έστρεψε το όπλο του και τον σκότωσε.
Μια άλλη σημαντική προσωπικότητα κατά τη διάρκεια της κατοχής ήταν και ο Στέφανος Καζούλης. Ο Ανθυπολοχαγός Στέφανος Καζούλης υπήρξε ένας από τους άγνωστους ήρωες που πολέμισαν και θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, συνδύαζε την ανατροφή που είχε λάβει από τους γονείς του, με ισχυρά πατριωτικά αισθήματα που τον οδήγησαν στην πρώτη γραμμή. Έπεσε μαχόμενος στη Θήρα, σε μία από τις πλέον φονικές επιδρομές που διεξήχθησαν στο Αιγαίο κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου…
Σκοπός των επιχειρήσεων στη Θήρα το Γενικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ήταν η εξουδετέρωση εχθρικών σταθμών. Στις επιχειρήσεις αυτές βοήθησαν επίσης και κάτοικοι της Σαντορίνης ( Πρόεδρο Βουρβουλιανών Νικήτα Χάλαρη, γιατρό Γιώργο Κωβαίο, Λουκά Γαβρίλη – Πέρη Καρατζά Οδηγοί).
Ο Λοχαγός Άντερς Λάσσεν ήταν διοικητής της επιχείρησης και υπεύθυνος της περιπόλου στην οποία συμμετείχε ο Καζούλης Περιπολάρχης στη δεύτερη ήταν ο Υπολοχαγός Μπαλζίνι.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Απριλίου ο Λάσσεν με τον Καζούλη αποβιβάζονται σε μία ακτή στο Μέσα Βουνό στο νοτιανατολικό τμήμα της Θήρας και κινούνται προς τη Μονή Προφήτη Ηλία. Εκεί παρέμειναν για 2 ώρες προσπαθώντας να συλλέξουν πληροφορίες από τους ντόπιους κάτι που δεν κατέστη δυνατό. Επέστρεψαν στις ημιολίες τους στις Καμμένες…
Όταν έπεσε η νύχτα, οι επιδρομείς αποβιβάζονται στην ανατολική ακτή της Θήρας και κατευθύνονται προς Βουρβούλο. Οι επιδρομείς καταφεύχουν σε μία σπηλιά ως χώρο απόκρυψης.
Στη διάρκεια της 23ης Απριλίου ο Καζούλης ανέλαβε τον οικείο ρόλο του και με πολιτική περιβολή ως ποιμένας, πήγε στα Φηρά, όπου ήλθε σε επαφή με τον Πρόεδρο της Κοινότητας. Αυτός τον ενημέρωσε για την εχθρική φρουρά η οποία βρισκόταν στον πρώτο όροφο του κτηρίου του παραρτήματος της Τράπεζας Αθηνών ενώ σε άλλο κτήριο διέμεινε ο διοικητής με τον υπασπιστή του. Τέλος ο σταθμός ασυρμάτου ήταν στο Ημεροβίγλι.
Βάσει των πληροφοριών ο Λάσσεν διαίρεσε τη δύναμή του προκειμένου να εκτελεστούν 3 ταυτόχρονες κρούσσεις. Ο ίδιος με τον Καζούλη και 12 άνδρες θα προσέβαλε την τράπεζα, ο Λοχίας Χέντερσον θα προσπαθούσε να φονεύσει το διοικητή και ο υπολοχαγός Μπαλζίνι θα αναλάμβανε το σταθμό στο Ημεροβίγλι. Ως ώρα κρούσης ορίσθηκε η 00.45 της 24ης Απριλίου .
Οι επιδρομείς ξεκίνησαν την πορεία τους προς τα Φηρά ακολουθώντας κάποιους έλληνες οδηγούς, μεταξύ αυτών και τον Ιατρό Γεώργιο Κωβαίο. Ο κύριος στόχος ήταν η τράπεζα. Παρά την ανησυχία των σκυλιών που αντιλήφθησαν την προσέγγιση των επιδρομέωψν, οι σκοποί δεν ανέδειξαν κανένα σημάδι ανησυχίας. Σύντομα, οι επιδρομείς είχαν εισέλθει στο κτήριο.
Αφού έριξαν χειρομβοβίδες, καταλαβαίνουν ότι ο Καζούλςη έχει χτυπηθεί από πυρά από μία πόρτα που δεν είχαν δει.
«Ο Ανθυπολοχαγός Καζούλης σκοτώθηκε σχεδόν ακαριαία, γράφει η επίσημη αναφορά». Η αντίδραση του εχθρού και οι απώλειές υποχρεώνουν τους επιδρομείς να βγουν στην ταράτσα. Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή φάνηκαν οι ικανότητες του Λάρσεν. Ανασυνέταξε ταχύτατα τους άνδρες που εισήλθαν αυτή τη φορά από τα παράθυρα της πίσω πλευράς του κτιρίου.. Οι αντίπαλοι δεν είχαν προλάβει να συνέλθουν. Μέσα στη γενική σύγχυση η διαδικασία δεν εξελίχθηκε τόσο οργανωμένα αφού έριχναν ριπές στις κλειδαριές και άλλοι πετούσαν χειρομβοβίδες.
Εκείνη την ώρα μια γερμανική περίπολος άνοιξε πυρ εναντίον των επιδρομέων Ενώ ο Λοχίας Νίκολσον εμφανίστηκε στην κύρια είσοδο και άνοιξε πυρ εναντίον των Γερμανών. Στο μεταξύ περί τις 02.45 ο Λάσσεν αφού εκτίμησε ότι άπαντες οι αντίπαλοί του είχαν εξουδετερωθεί έδωσε το σήμα της αποχωρήσεως. Προηγουμένως είχε αποσπάσει από τον Καζούλη μια χρυσή αλυσίδα τη μεταλλική του ταυτότητα και ένα ημερολόγιο του προκειμένου να τα παράδωσει στη χήρα του.
Καθώς η παρουσία των επιδρομέων στη σπηλιά είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή στους ντόπιους, μετακινήθηκαν για λόγους ασφαλείας σε μία οικεία περί τα 3 χλμ πιο πέρα. Οι Γερμανοί μπορούσαν να διακρίνουν καθαρά την κίνησή τους πλην όμως δεν είχαν ισχύ ούτε να τους κυνηγήσουν. Το ευτύχημα ήταν ότι ο ασύρματος είχε καταστραφεί οπότε δεν ήταν δυνατή η άμεση ενίσχυση της αποδεκατισμένης φρουράς από την γειτονική Μήλο.
Παράλληλα γίνεται και η επίθεση στο σταθμό του ασυρμάτου στην οικία του Ερμήλου Μπελλώνια στο Μερεβίγλι με απόλυτη επιτυχία σε αντίθεση με το διοικητήριο, όπου ο Γερμανός διοικητής μαζί με τους υπολοίπους αντελήφθηκε την επιδρομή και απομακρύθηκε τροχάδην από το διοικητήριο. Ο Ασύρματος αυτός είχε ισχυρή εμβέλεια, μέσω του οποίου η αθήνα επικοινωνούσε με την Κρήτη. Στο κτήριο του ασυρμάτου, αιφνιδίασαν τους Γερμανούς τους οποίους εφίμωσαν, εισέβαλαν μέσα και πήραν αιχμαλώτους τους Στρατιώτες, ενώ για να καταστρέψουν τον ασύρματο έβαλαν παντού στο χώρο βόμβες. Πριν φύγουν ανήρτησαν προειδοποίηση στ Αγγλικά ότι υπήρχε κίνδυνος – Θάνατος. Πολλοί κάτοικοι όμως του χωριού μη γνωρίζοντας αγγλικά εισέβαλαν στο κτήρια και άρχιζαν να αρπάζουν τα εκεί αποθηκευμένα τρόφιμα. Όμως εξερράγησαν οι βόμβες η οικία Ερμήλου Μπελλώνια κατέρρευσε και βρήκαν σε αυτή θάνατο 13 Μερεβιγλιανοί.( Λοίζος Σωρότος, τα παιδιά του Μαρίνος και η θεία τους Μαρίκα Ρούσσου, Μαρκιανή Καρβούνη, Αντωνιώ Σορώτου, Μάρκος Σορώτος, Σεβαστή Βαλσαμάκη, Δημήτριος Τζάννες Ρούσσος, Λευτέρης Καρβούνης, Γεώργιος Δρακουτός, Περής Πελεκάνος και Ιωάννης Σορώτος).
Στο μεταξύ περί τις 02.45 ο Λάσσεν αφού εκτίμησε ότι άπαντες οι αντίπαλοί του είχαν εξουδετερωθεί έδωσε το σήμα της αποχωρήσεως. Προηγουμένως είχε αποσπάσει από τον Καζούλη μια χρυσή αλυσίδα τη μεταλλική του ταυτότητα και ένα ημερολόγιο του προκειμένου να τα παράδωσει στη χήρα του.
Καθώς η παρουσία των επιδρομέων στη σπηλιά είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή στους ντόπιους, μετακινήθηκαν για λόγους ασφαλείας σε μία οικεία περί τα 3 χλμ πιο πέρα. Οι Γερμανοί μπορούσαν να διακρίνουν καθαρά την κίνησή τους πλην όμως δεν είχαν ισχύ ούτε να τους κυνηγήσουν. Το ευτύχημα ήταν ότι ο ασύρματος είχε καταστραφεί οπότε δεν ήταν δυνατή η άμεση ενίσχυση της αποδεκατισμένης φρουράς από την γειτονική Μήλο.
Καθώς ο ασύρματος όμως εσίγισε και διακόπηκε κάθε επαφή της Σαντορίνης με την Αθήνα και την Κρήτη, η κεντρική κατοχική διοίκηση εύλογα ανησύχησε. Έστειλε γι αυτό νωρίς το απόγευμα της ίδιας μέρας αεροπλάνα για να διαπιστώσουν αν η Σαντορίνη είχε δεχθεί αγλλική απόβαση.
Την επόμενη ημέρα της επιδρομής οι Σοροί του Στέφανου Καζούλη και Κινγκστον μεταφέρονται στο νεκροταφείο Αγίου Γερασίμου Κοντοχωρίου όπου ετάφησαν από έναν ιερέα δίχως να επιτραπεί η παρουσία κατοίκων. Οι Γερμανοί με άγημα απέδωσαν τις δέουσες στρατιωτικές τιμές. Επακολούθησε άφιξη μεγάλου αριθμού Γερμανών του φοβερού τάγματος SS που ήταν αποφασισμένοι για όλα. Το τάγμα θανάτου, αφού πληροφορήθηκε ότι οι οδηγοί των Κομάντος ήταν κάτοικοι του Βουρβούλου, μετέβησαν σε αυτό το χωριό, συγκέντρωσαν στην αυλή της κάναβας του Προέδρου Νικήτα Χάλαρη όλους τους κατοίκους και τους πίεσαν να καταδώσουν τους συνεργασθέσντες με τους κομάντος με την απειλή αν σιωπήσουν θα τους σκοτώσουν όλους. Τελικά δύο Βουρβουλιανοί λιποψύχησαν και κατέδωσαν τους συνεργασθέντες με τους Άγγλους. Οι Γερμανοί επέλεξαν έξι από αυτούς τους έστησαν στον τοίχο και στρατιωτικό απόσπασμα εξετέλεσε τους πέντε ενώ ο έκτος Μιχάλης Δρακωτός κατάφερε να το σκάσει. Οι εκτελεσθέντες ήταν οι Μάρκος Καφούρος ( Φακίνος), Δημήτρης Δαμίγος ( της μαμής), Νικήτας Χάλαρης (Πρόεδρος της Κοινότητας), Μάρκος Καφούρος ( Ντανάς) και Νικόλαος Δαμίγος. Πέραν των εκτελέσεων υπήρξαν και συλλήψεις του γιατρού Γεώργιου Κωβαίου και του γιου του, αλλά και του Ευστάθιου Κανακάρη. Η αγωνία για τη τύχη των δύο Κωβαίων και του Κανακάρη είχε φθάσει στο κατακόρυφο. Καθώς οι Γερμανοί φαίνονταν αποφασισμένοι να φτάσουν στα άκρα, η σύζυγος του γιατρού κατέφυγε στον τότε Μητροπολίτη Σπυρίδωνα, ζητώντας τη παρέμβασή του προς τους Γερμανούς. Φαίνεται ότι το διάβημα αυτό μαζί με άλλα ανάλογα άλλων προχούντων έκαμψε τη σκληρότητα των SS που αποφάσισαν για περαιτέρω ανακρίσεις στην Αθήνα.
Από την άλλη πλευρά, ο Λάσσεν διοικητής των επιχειρήσεων στο Αιγαίο ενημερώθηκε ότι οι εχθρικές απώλειες ανήλθαν σε 12 νεκρούς και 11 τραυματίες. Σε συνδυασμό με τους 8 αιχμαλώτους σύνολο 31 απώλειες.

Η ειρηνική Σαντορίνη ανέδειξε στον Πόλεμο αρκετούς ήρωες, που φυσικά παραμένουν άγνωστοι για την Ιστορία της Αντίστασης, μιας και δεν άνηκαν σε οργανωμένες αντιστασιακές ομάδες, ιδιαίτερα της Αριστεράς, ώστε η προβολή των ηρωικών πράηεων να εξυπηρετήσει διάφορες σκοπιμότητες…

Μετά τα αιματηρά γεγονότα, οι Γερμανοί και οι Ιταλοί συγκεντρώθηκαν στο σημερινό Συνεδριακό Κέντρο Πέτρου Νομικού. Κατά τον Ιούλιο του 1944 η νίκη των Συμμάχων επί του Άξονα στην Ευρώπη, πλησιάζε στην ολοκλήρωσή της… Ενώ άλλα μέρη της Ελλάδας είχαν ήδη απελευθερωθεί η Σαντορίνη παρέμεινε ακόμα υπό γερμανική κατοχή και το πρόβλημα ήταν πως θα επιτευχθεί αναίμακτα η αποχώρηση των οχυρωμένων στο νησί και απελπισμένων Γερμανών στρατιωτικών. Ένα πρωί φτάνει στο νησί ένα μικρό κότερο με επιβάτες κάποιους Άγγλους Αξιωματικούς συνοδευόμενους από τον μακαρίτη Θηραίο πολιτικό και επιχειρηματία Αρτέμη Δεναξά, ο οποίος κατοικούσε τότε στην Ίο και γνώριζε καλά Αγγλικά. Η αντιπροσωπεία αυτή ήρθε σε επαφή με τον Γερμανό διοικητή του εξήγησε ότι ο πόλεμος ήταν πια μια χαμένη υπόθεση για τον Άξονα, και ότι καλό θα ήταν να παραδοθεί αμαχητί. Ο Γερμανός διοικητής υπερηφάνως αρνήθηκε την παράδοση.
Την επόμενη ημέρα οι Σαντορινιοί παρακολουθούν μια πολεμική επιχείρηση… Ανοικτά της Θηρασιάς προς το Ασπρονήσι, υπήρχε ένα μεγαλοπρεπές πολεμικό σκάφος που έκανε την εμφάνισή του. Επρόκειτο για το θρυλικό καταδρομικό « Αίας». Από το « Αίας» απογειώθηκε ένα μικρό υδροπλάνο το οποίο πετώντας πάνω από το λιμάνι των Φηρών έδινε το στίγμα και επακολουθούσε κανονιοβολισμός όσων γερμανικών σκαφών είχαν απομείνει σ αυτό. Το αποτέλεσμα ήταν αξιοθαύμαστο. Καταβυθίστηκαν όλα τα πλοία στο λιμάνι χωρίς να υποστούν καμία ζημία τα κτήρια. . ο Γερμανός Διοικητής αντελήφθηκε ότι ο Αίας θα μπορούσε να εξαφανίσει το Διοικητήριο στο λεπτό, συμφωνήθηκε για την επομένη η παράδοση των Γερμανών. Το ίδιο απόγευμα της παραμονής της ημέρας παράδοσης, ο Καθηγητής Θεολογίας αείμνηστος Κωνσταντίνος Ανδρεάδης, συμπλήρωσε βιαστικά με τη συμμετοχή των καλλίφονων μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου μια εκ των ενόντων χορωδία και τους δίδαξε τη μουσική και τους στίχους και του βρεττανικού εθνικού ύμνου. Κατά τη διάρκεια της παράδοσης ο Γιάννης Μαρίνος αναφέρει χαρακτηριστικά: « Ο Γερμανός διοικητής με μεγάλη στολή κατέβηκε συνοδευόμενος από τους επιτελείς του με τα πόδια από τις καραβολάδες στο λιμάνι, όπου προσήλθε μια βενζινάκατος από τον « Αίαντα». Οι Άγγλοι αξιωματικοί του ζήτησαν να παραδώσει το πιστόλι του, αλλά ο διοικητής προτίμησε να το πετάξει στη θάλασσα». Μετά ανέβηκαν όλοι μαζί με τα πόδια τις καραβολάδες, έφθασαν στο Μητροπολιτικό ναό όπου τους περείμενε ο Σεβασμιώτατος Σπυρίδων και πλήθος ιερέων, εψάλη η Δοξολογία, η χορωδία ανέψαλε τους δύο ύμνους και επακολούθησαν πανηγυρικοί λόγοι.
Ο πανηγυρικός χαρακτήρας της ιστορικής αυτής ημέρας επισφραγίσθηκε αργά το απόγευμα όταν ο πλοίαρχος του « Αίαντα» Μέτλαντ έγινε νονός στη βάφτιση της νεογέννητης κόρης του επιχειρηματία και ανάπηρου και στα δύο πόδια από τον πόλεμο στην Αλβανία Γεωργίου Βούλγαρη, η οποία λόγω της περίστασης ονομάσθηκε Ελευθερία…..

Και αυτό το ξέρατε?

Μέσα από το blog αυτό σε τακτά διαστήματα θα δημοσιεύονται εκτός των άλλων μικρές ιστορικές αναφορές για τη Σαντορίνη και τη Θηρασιά: Ας πάρουμε λοιπόν μια γεύση:

Και αυτό το ξέρατε;

1. Ο Μητροπολίτης Καρπενησίου Νικόλαος, ( Δρόσος, από το Εμπορείο) συμπλήρωσε το 2009 πενήντα χρόνια ιεροσύνης ενώ συμπλήρωσε τριάντα χρόνια αρχιεροσύνης στον μητροπολιτικό θώκο της Μητρόπολης Καρπενήσιου.

2. Ο Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος ( Σιγάλας από την Οία) , συμπλήρωσε πενήντα χρόνια ιεροσύνης ενώ συμπλήρωσε τριάντα τρία χρόνια αρχιεροσύνης στον μητροπολιτικό θώκο της Μητρόπολης Γρεβενών

3. Εννιά προξενεία υπήρχαν στη Σαντορίνη την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρχαν στο νησι 9 προξενεία ( Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Νορβηγία, Υψηλής Πύλης, Γερμανια). Το γεγονός αυτό χρηματοδοτούσε την ύπαρξη πολύ καλών σχέσεων – Οικονομικών και μη του νησιού με τις χώρες αυτές.

4. Πέντε καστέλια υπήρχαν στη Σαντορίνη, πριν από τον 17ο αιώνα: Οι οχυρωματικοί αυτοί οικισμοί ήταν στο Σκάρο, στον Άγιο Νικόλαο / Οίας, στον Πύργο, στο Εμπορείο, και στο Ακρωτήρι. Εκτός από τα Καστέλια υπήρχαν και οι Γουλάδες, αμυντικοί πύργοι, στο Εμπορείο, στο Ακρωτήρι, και στα Φηρά, και στην Οία.

5. Ο Ιωσήφ Δεκιγάλλας, Διοικητικός Ιατρός της Σαντορίνης το 1850, στο έργο του « Στατιστική της Νήσου Σαντορίνης», αναφέρει 50 είδη σταφυλιών.

6. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης περίπου στα 1630π.χ. ήταν μία από τις μεγαλύτερες τα τελευταία 10 χιλιάδες χρόνια. Ενώ η Καλντέρα του Ηφαιστείου είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Έχει 300 μέτρα ύψος και 11 χιλιόμετρα διάμετρο

7. Ελληνική κοινότητα « Θήρα» υπάρχει 80 χλμ από την Οδησσό στη Ρωσία. Η Κοινότητα πήρε την ονομασία της από τον αρχαιοελληνικό οικισμό της Θήρας – αποικίας της Μιλήτου στην περιοχή κατά τον 5ο αι. π.Χ.

8. Η ιδρυτική πράξη με Πατριαρχικό Σιγγίλιο για τη Σχολή της Μαρτινούς έγινε το 1799 από τον Πατριάρχη Νεόφυτο Ζ. Η Σχολή αυτή λειτούργησε περίπου 26 χρόνια 1806- 1832

9. Η Μονή του Αγίου Γεωργίου στον Πύργο ιδρύθηκε το 1735 στο Καστέλι του Πύργου στη θέση Γουλάς. Η λειτουργία της Μονής διατηρήθηκε έως το 1839 όταν διαλύθηκε επί Όθωνα.

10. Ο Ναός της Μεταμόρφωσης του Χριστού στα Κάτω Φηρά, που ιδρύθηκε το 1677, άνηκε στο Μετόχι στη Μονή Προφήτου Ηλία και είναι ο δεύτερος Μητροπολιτικός Ναός της Σαντορίνης, όταν ξεκίνησε να αναπτύσσεται ο νέος οικισμός των Φηρών.


Γιατί καλλ-ιστορώντας?

Καλημέρα, ήθελα από καιρό να ξεκινήσω τη δημιουργία ενός ιστοχώρου προβληματισμού σκέψης, ιστορικής ανακάλυψης, λαογραφικής αποτίμησης κ.ο.κ. για τη " Σαντορίνη". Το "καλλ- ιστορώντας" αφού ελέγχθηκε γλωσσολογικά ξεκινάει με σκοπό την παρουσίαση ιστορικών - κοινωνικών - οικονομικών - λαογραφικών θεμάτων από τη Σαντορίνη ( και όχι μόνο). Παράλληλα θα γίνεται αναφορά και σε παραδοσιακά θέματα (για π.χ. λαογραφικά από άλλα νησιά) με γνώμονα το κάλλος... Ένας βαθύτερος σκοπός όμως της δημιουργίας αυτού του ιστοχώρου είναι η προσπάθεια που θέλω να γίνει για την εκμάθηση στοιχείων της μακραίωνης ιστορίας της Σαντορίνης τόσο στους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες κ.ο.κ... Η Σαντορινη δεν είναι μόνο το ηλιοβασίλεμα της Οίας, και η νυχτερινή ζωή στα Φηρά...Αυτά προς το παρόν και σιγά σιγά θα ξεκινήσουμε διαφορετικές " τσάρκες" στο " νησί του διαβόλου που το κατοικούν Αγγέλοι".

Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης

Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα.  Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομέ...