Ο Δήμος Λαυρεωτικής και η Κοινότητα Οίας – Θηρασίας σας προσκαλούν, την Κυριακή 18 Απριλίου 2010 στο Λαύριο, να τιμήσετε με την παρουσία σας τις εκδηλώσεις για την Αδελφοποίηση τους.Ο Δήμαρχος Λαυρεωτικής Δημήτρης Λουκάς Ο Πρόεδρος της Κοινότητας Οίας – Θηρασίας Γεώργιος Αντ. Χάλαρης. Πρόγραμμα Εκδηλώσεων:
08:00 – 10.30: Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, προεξαρχόντων των Σεβασμιότατων Μητροπολιτών Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, κ.κ. Νικολάου και Θήρας, Αμοργού και Νήσων, κ.κ. Επιφανίου, στον Ιερό Ναό Αγίου Αποστόλου Ανδρέα Λαυρίου.
11.00 – 11.30: Εκδήλωση Αδελφοποίησης στην αίθουσα Μηχανουργείο του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου (πρώην Γαλλική Εταιρεία).
11.30 – 12.30: Παρουσίαση του βιβλίου του κ. Γιώργου Ανωμερίτη με τίτλο «Αγία Αικατερίνα Οίας» - Ένας “άτρωτος” στους αιώνες πατριαρχικός σταυροπηγιακός ναός.
12.30 – 12.45: Παρουσίαση παραδοσιακών χορών από τον Σύλλογο Ακρωτηριανών Θήρας.
12.45 – 13.45: Ξενάγηση στο χώρο του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου.
13.45: θα ακολουθήσει γεύμα με μπουφέ στον χώρο της αίθουσας του
< Προηγ. Επόμ. >
[ Πίσω ]
^
TOP
^
Παρασκευή 9 Απριλίου 2010
Τα ηφαίστεια, η ιστορία τους....
Εντόπισα ένα κείμενο με εκλαϊκευμένα λόγια για την ιστορία καιδράση των ηφαιστείων και φυσικά για το Ηφαίστειο της Σαντορίνης
Ενώ οι σεισμοί και οι τυφώνες μοιάζουν συχνά να είναι οι πιο καταστρεπτικοί τύποι φυσικών καταστροφών, τα ηφαίστεια μπορούν να έχουν περισσότερα εκτεταμένα αποτελέσματα από το καθένα. Όπως η έκρηξη του ηφαιστείου των Φιλιππίνων Pinatubo, το 1991, που έδειξε ότι ένα ηφαίστειο μπορεί να δημιουργήσει ένα τεράστιο νέφος θειικού οξέος, το οποίο να περικυκλώνει ολόκληρο τον πλανήτη.
Στα περισσότερα μέρη του κόσμου, όπου γίνονται σεισμοί, υπάρχουν και ενεργά ηφαίστεια. Γι' αυτό τα 450 ενεργά ηφαίστεια που ξέρουμε στη στεριά και καμιά 80αριά κάτω από τη θάλασσα βρίσκονται στις σεισμογενείς ζώνες. Υπάρχουν, όμως, 1.500 εν δυνάμει ενεργά ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο και περίπου 550 ηφαίστεια έχουν εκραγεί στην επιφάνεια της Γης κατά τη διάρκεια της ιστορίας.
Από τα ενεργά, το 60% βρίσκεται στην περίμετρο του Ειρηνικού, το 17% στο κέντρο του, το 14% στο τόξο νότια της lνδονησίας και το 9% στη Μεσόγειο και την Αφρική.
Κανένας δε γνωρίζει το διάστημα μεταξύ δύο εκρήξεων. Το Σούφριερ Χιλ στο νησί Μονσεράτ στις Δυτικές lνδίες βρυχήθηκε το 1995 μετά από 400 χρόνια σιωπής.
Πού αναπτύσσονται τα ηφαίστεια: Θερμά σημεία και ζώνες υποβύθισης
Το ηφαίστειο είναι ένα άνοιγμα του φλοιού της Γης απ' όπου βγαίνουν αέρια και λιωμένα πετρώματα από τα βαθιά καυτά στρώματα. Τα ηφαίστεια εκτοξεύουν ακόμη και στάχτες. Λάβα και στάχτη παγώνουν και στοιβάζονται γύρω απ' το άνοιγμα κι έτσι το ηφαίστειο παίρνει το σχήμα κώνου (χωνιού).
Η αιτία γι' αυτό το φαινόμενο πρέπει να αναζητηθεί στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών εξαιτίας των ρευμάτων θερμικής μεταφοράς, που επιπλέουν και ολισθαίνουν πάνω σε έναν ημίρρευστο ορίζοντα - την ασθενόσφαιρα.
Ο γήινος φλοιός βρίσκεται πάνω από μια δωδεκάδα σημαντικές λιθοσφαιρικές πλάκες, με την κάθε μία να μετακινείται περίπου 10 cm κάθε χρόνο. Το μάγμα που ανεβαίνει ωθεί τις γήινες πλάκες να απομακρύνονται μεταξύ τους στο μέσον των ωκεανών. Κατά μήκος άλλων ασθενών σημείων στις πλάκες, εμφανίζονται θερμά σημεία (υπέρθερμη περιοχή μανδυακού υλικού).
Δημιουργία ηφαιστείων
Στις περιοχές όπου η μία πλάκα απομακρύνεται από την άλλη, το μάγμα ανέρχεται και οικοδομεί μεγάλες οροσειρές ενεργών υποβρύχιων ηφαιστείων (Μέσο-Ωκεάνιες ράχες) δημιουργώντας νέο ωκεάνιο φλοιό.
Στις περιοχές σύγκλισης των πλακών, όπου η μια βυθίζεται κάτω από την άλλη κατά μήκος πολύ βαθιών ωκεάνιων τάφρων, το νέο μάγμα που γεννάται οικοδομεί μια σειρά, σαν χάντρες, ηφαιστειακών νησιών, όταν η υπερκείμενη πλάκα είναι ωκεάνια, ή, εάν είναι ηπειρωτική, τοξοειδείς οροσειρές μεγάλων ηφαιστείων. Εκεί παράγεται ο νέος ηπειρωτικός φλοιός.
Στο εσωτερικό των πλακών, πάνω από τα θερμά σημεία (σταθερές πηγές μάγματος στην ασθενόσφαιρα), απαντούν αλυσίδες ηφαιστειακών κέντρων. Καθώς η λιθοσφαιρική πλάκα κινείται, μαζί της κινούνται και τα ηφαίστεια, που αποκόπτονται έτσι από την πηγή τροφοδοσίας τους και γίνονται ανενεργά, ενώ ένα καινούργιο ενεργό ηφαίστειο δημιουργείται πάνω από το θερμό σημείο.
Στα ηφαίστεια ξεχύνεται από το εσωτερικό τους το μάγμα, ένα είδος λιωμένου πετρώματος, το οποίο συγκεντρώνεται στους μαγματικούς θαλάμους. Αυτοί οι μαγματικοί θάλαμοι παραμένουν συχνά σφραγισμένοι για εκατοντάδες χρόνια μεταξύ δύο εκρήξεων, έως ότου η πίεση αυξηθεί αρκετά έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα, ένας αεραγωγός, ο οποίος μπορεί να είναι μια ρωγμή ή ένα αδύνατο σημείο σε ένα βράχο.
Το μάγμα έχει την τάση να ανεβαίνει αργά - αργά προς τα ανώτερα στρώματα του φλοιού της Γης. Στην περίπτωση που διαπερνούν το φλοιό μεγάλα ρήγματα πάνω από τους μαγματικούς θαλάμους, το μάγμα βρίσκει διέξοδο προς την επιφάνεια.
Η πρόγνωση των ηφαιστειακών εκρήξεων
Έχουν οι γεωλόγοι παρατηρήσει ότι μερικούς μήνες πριν από την έκρηξη ενός ηφαιστείου, μια σειρά φυσικοχημικά μεγέθη αλλάζουν, προειδοποιώντας με αυτόν τον τρόπο για μια επερχόμενη έκρηξη.
Επίσης έχουν αναφερθεί και μεταβολές στο τοπογραφικό ανάγλυφο του χώρου και στο γήινο μαγνητικό και βαρυτικό πεδίο της Γης.
Τα ηφαίστεια και το κλίμα
Έχει παρατηρηθεί ότι οι ηφαιστειακές εκρήξεις επηρεάζουν το κλίμα μόνο αν διαταράξουν τη στρατόσφαιρα. Αυτή εκτείνεται σε ύψος μεγαλύτερο των 12 χιλιομέτρων, στο κατώτερο σημείο της οποίας υπάρχει ένα στρώμα αερολύματος, που αποτελείται κυρίως από μικροσταγονίδια θεϊκού οξέως και νερού. Ο ορίζοντας αυτός αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου, ενώ δεν απορροφάει τη θερμική ακτινοβολία που επιστρέφει από τη Γη.
Οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις εισάγουν στη στρατόσφαιρα μεγάλες ποσότητες λεπτής ηφαιστειακής στάχτης και ηφαιστειακών αερίων (διοξείδιο του θείου και του άνθρακα καθώς και νερό).
Τα ηφαίστεια και το περιβάλλον
Η επίδραση των ηφαιστείων στον άνθρωπο είναι διπλή. Το ηφαίστεια επιφέρουν σημαντικές βλάβες ή καταστροφές, αλλά και συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα στη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου. Οι αρνητικές συνέπειες εξαρτώνται τόσο από τον τύπο της έκρηξης του ηφαιστείου, όσο και από τη γειτνίασή του με πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Τα ρεύματα λάβας δημιουργούν μικρά σχετικά προβλήματα, αφού μπορεί να προβλεφθεί η πορεία τους και να ελεγχθεί κατά κάποιο τρόπο. Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προέρχονται από τις βίαιες εκρήξεις, που δημιουργούν μεγάλες ποσότητες τέφρας, διάπυρα νέφη και τοξικά αέρια, από τα παλιρροϊκά κύματα που δημιουργούνται σε μεγάλες εκρήξεις ηφαιστείων κοντά στη θάλασσα και από ρεύματα λάσπης και πυροκλαστικών υλικών που προέρχονται από καταρρακτώδεις βροχές, υπερχειλίσεις λιμνών κρατήρων ή λιώσιμο πάγων.
Όμως, η υδρόσφαιρα και το μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας δημιουργήθηκαν από την ηφαιστειακή δραστηριότητα διαμέσου των αιώνων του γεωλογικού χρόνου. Έτσι, δεν θα ήταν υπερβολικό να θεωρηθεί ότι η ύπαρξη ζωής στη Γη σχετίζεται με τη δράση των ηφαιστείων στο μακρινό παρελθόν.
Αλλά και ένα μεγάλο μέρος της ξηράς καλύπτεται από ηφαιστειακά πετρώματα, τα οποία έχουν δώσει σημαντικά κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών.
Οι θερμές πηγές χρησιμοποιούνται κυρίως για ιαματικούς σκοπούς, ενώ τα τεράστια ποσά γεωθερμικής ενέργειας, που είναι διαθέσιμα σε ηφαιστειακές περιοχές, αξιοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για άλλες χρήσεις, χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Τέλος, για τους γεωλόγους τα ηφαίστεια είναι παράθυρα που επιτρέπουν μια άμεση ματιά στο άγνωστο εσωτερικό του πλανήτη μας.
Τα ηφαίστεια στην παγκόσμια ιστορία
1600 π.Χ: Μια τεράστια έκρηξη που ξεκίνησε από ένα μεγάλο ηφαίστειο που βρισκόταν πολύ κοντά στο βόρειο Γυαλί της Νισύρου, τίναξε στον αέρα 240 δισεκατομμύρια τόνους λιωμένο πέτρωμα και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της Κω, με στρώματα ελαφρόπετρας και ηφαιστειακής στάχτης πάχους δεκάδων μέτρων. Την εποχή εκείνη το Γυαλί και η Στρογγυλή δεν υπήρχαν, ενώ η Νίσυρος ήταν ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που πιθανά μόνο η κορυφή του βρισκόταν πάνω από τη θάλασσα. Το ηφαίστειο άρχισε να αναδύεται από τη θάλασσα και να οικοδομεί ένα χερσαίο κώνο πριν από περίπου 150.000 χρόνια.
1630 π.Χ.: Σε ένα από τα ωραιότερα νησιά του Αιγαίου, τη Σαντορίνη, πραγματοποιήθηκε μια τρομερή ηφαιστειακή έκρηξη με συνέπεια να ανατιναχθεί ολόκληρο το κεντρικό μέρος της Στρογγύλης και να σχηματισθεί η καλδέρα που βλέπουμε σήμερα και θεωρείται η μεγαλύτερη και εντυπωσιακότερη καλδέρα του κόσμου. Τότε το νησί είχε την ονομασία Καλλίστη, ένα όνομα που δεν ήταν καθόλου τυχαίο, καθώς ήταν πάρα πολύ όμορφο. Την ονομασία Σαντορίνη, την πήρε πολλά χρόνια αργότερα, όταν το νησί κατέλαβαν οι Ενετοί, προς τιμήν της Αγίας Ειρήνης.
Τη χρονολογία της έκρηξης την επιβεβαιώνουν πλήθος γεωλογικών στοιχείων. Μεταξύ των άλλων, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης (στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού) έχει αφήσει ίχνη τόσο στους πάγους της Γροιλανδίας, όσο και στα αιωνόβια δέντρα της Καλιφόρνιας. Έτσι γνωρίζουμε ότι η καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού έγινε μεταξύ του 1628 και 1630 π.Χ. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες εκρήξεις στα τελευταία 10.000 χρόνια.
79 μ.Χ. 24 Αυγούστου: Ένα από τα διασημότερα ηφαίστεια είναι ο Βεζούβιος, ο οποίος βρίσκεται στον κόλπο της Νάπολης στη Νότια Ιταλία. Έχει εκραγεί για περισσότερες από 50 φορές στα προηγούμενα 2.000 χρόνια. Το 79 πΧ έγινε η έκρηξη, η οποία έθαψε την Πομπηία και την Ηράκλεια, σκοτώνοντας 16.000 ανθρώπους. Επίσης, ο Βεζούβιος είναι διάσημος και για μια άλλη έκρηξη το 1631 που σκότωσε κάπου 4.000 ανθρώπους.
1669: Στη Σικελία, από το Όρος Αίτνα έφυγε ένα ποτάμι λάβας και ξεχύθηκε μέσα στα δρομάκια της Κατάνια, που σκότωσε περίπου 20.000 ανθρώπους στη γύρω περιβάλλουσα περιοχή.
1783: Η έκρηξη του Όρους Skaptar στην Ισλανδία κατέστρεψε την καλλιέργεια και την αλιεία, προκαλώντας έτσι πείνα στον κόσμο, από την οποία πέθανε το ένα πέμπτο των ανθρώπων της χώρας.
1815: Οι ανεμοστρόβιλοι και τα τσουνάμι από την έκρηξη του Όρους Tambora, στο νησί Sumbawa στην Ινδονησία, σκότωσαν κάπου 12.000 ανθρώπους, που ήταν η πιο θανάσιμη έκρηξη ηφαιστείου. Το ηφαίστειο έστειλε ένα νέφος υλικών ψηλά στην ατμόσφαιρα, που ήταν περισσότερο από τέσσερις φορές της ποσότητας που εκτινάχθηκε από το Όρος Pinatubo το 1991. Αργότερα χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από πείνα.
1883: Ένα άλλο ινδονησιακό ηφαίστειο, το Κρακατόα, εξερράγη στις 27 Αυγούστου του 1883 και η ισχύς της έκρηξης υπολογίστηκε ότι ήταν υπερδιπλάσια και από την έκρηξη της ισχυρότερης υδρογονοβόμβας. Οι επιστήμονες λένε ότι ήταν και η ισχυρότερη έκρηξη ηφαιστείου που έγινε ποτέ.
Η έκρηξη ακούστηκε μέχρι την Αυστραλία που απέχει από το Κρακατόα 3.600 χιλιόμετρα. Πέτρες των 30 κιλών έπεσαν σε γειτονικά νησιά 80 km μακριά, και ένα τσουνάμι ύψους 40 μέτρων κατάστρεψε εκατοντάδες χωριών, συμπεριλαμβανομένης και της Ιάβας και της Σουμάτρα. Περίπου 36.000 άνθρωποι πέθαναν τότε. Η σκόνη ψηλά στην ατμόσφαιρα ανάγκασε το φεγγάρι να εμφανιστεί μπλε, και μερικές φορές πράσινο, επί δύο έτη.
Το νησί Κρακατόα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ιάβα και τη Σουμάτρα, σχίστηκε στα δύο και τινάχτηκε στον αέρα. Τις μεγαλύτερες, όμως, καταστροφές προκάλεσε το παλιρροϊκό κύμα, ύψους 40 μέτρων, που δημιουργήθηκε από την έκρηξη, και που τρέχοντας με φοβερή ταχύτητα και δύναμη ισοπέδωσε όλες τις παράλιες περιοχές εκεί γύρω.
1902: Ορος Pelee, στο νησί της Μαρτινίκα, έπνιξε την πόλη του Saint-Pierre με ένα θανάσιμο αέριο και καυτή τέφρα, που σκότωσε 29.933 από τους 29.937 συνολικά κατοίκους εξαιτίας της ηφαιστειακής στάχτης. Ήταν η μεγαλύτερη ηφαιστειακή καταστροφή του 20ου αιώνα.
1980: Από την κορυφή του όρους St. Helens, στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον, πετάχτηκε ψηλά 400 μέτρα λάβα, που σκότωσε 57 ανθρώπους, προκαλώντας μέρα μεσημέρι σκοτάδι, σε πόλεις, 140 km μακριά. Εν τούτοις η έκρηξη του Όρους St. Helens ήταν σχετικά μικρή αν κριθεί με ιστορικά μέτρα. Το νέφος του υλικού που εκτινάχθηκε ήταν μόνο το 5% του υλικού που έβγαλε το Pinatubo.
1991: Μετά από 600 χρόνια λήθαργου, το Όρος Pinatubo στις Φιλιππίνες βούιζε για ημέρες πριν τελικά εκραγεί και σκοτώσει περίπου 750 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων διάφορων δημοσιογράφων που ξαγρυπνούσαν σε μια ορισμένη περιοχή γύρω από το Pinatubo για να περιμένουν την έκρηξη. Η τέφρα ήταν σε βάθος περισσότερο από 2 μέτρα και σε μια ακτίνα 4 km γύρω από το ηφαίστειο. Μάλιστα είχε θάψει μια Αμερικανική αεροπορική βάση 24 km μακριά.
Το νέφος του Pinatubo από θειικό οξύ, κάπου 20 εκατομμύρια τόνοι, έφτασε σε ύψος περισσότερο από 20 km στη στρατόσφαιρα. Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, το νέφος περικύκλωσε τον ισημερινό και διαδόθηκε στους πόλους, καλύπτοντας ολόκληρο τον πλανήτη μας. Τα σωματίδια του νέφους μείωσαν κατά 2% την ακτινοβολία του ήλιου, λόγω αντανάκλασης της ακτινοβολίας πάνω στα σωματίδια, και έψυξαν τη Γη, σχεδόν έναν βαθμό fahrenheit.
Ελληνικά ηφαίστεια
Στην Ελλάδα υπάρχουν 39 ηφαίστεια, με μεγαλύτερα - εκτός της Σαντορίνης αυτά της Μήλου, της Νισύρου και των Μεθάνων.
Σαντορίνη. Έχει τη μεγαλύτερη καλδέρα όλου του κόσμου, με ύψος 300 m και διαμέτρου 11 km
Μήλος. Ηφαίστειο Φυριπλάκας, ύψους 220 m και διαμέτρου 1700 m
Νίσυρος. Μια από τις μεγαλύτερες καλδέρες στο κόσμο, με ύψος 650 m και διαμέτρου 3000m
Βόρεια Εύβοια. Πολλά και μικρά ηφαίστεια (Μαλιακός κόλπος, Παγασητικός, Κολπίσκος Αγίου Γεωργίου, Όριο, Μετόχι, Λυχάδα, Οξύλιθος και αλλού)
Σκύρος. Ηφαίστειο Μπάρες και νησίδες Ψαθούρας, Ψαθουροπούλας
Χίος. Περιοχή Αντιστρόβιλα και Εμπορικού
Λήμνος
Μέθανα. Ύψος 417μ. διάμετρος 150μ.
Θήβα. Μεταξύ Βελεστίνου και Αλμυρού.
Έβρος. Περιοχή Φερρών-Σαππών. Πολλά μικρά ηφαίστεια.
Έδεσσα. Περιοχή Αλμωπίας, πολλά και μικρά ηφαίστεια.
Τα ηφαίστεια του Αιγαίου
Ο γεωγραφικός χώρος του Αιγαίου είναι μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Γης, καθώς οι γεωλογικές μεταβολές που συμβαίνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι έντονες και συνεχείς. Η περιοχή του Αιγαίου διαμορφώθηκε τα τελευταία 23 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή στη διάρκεια της πιο πρόσφατης γεωλογικής περιόδου του ανώτερου καινοζωικού.
Η γεωλογική κατάσταση στην περιοχή του Αιγαίου καθορίζεται από τη βύθιση της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική. Η λιθοσφαιρική πλάκα της Αφρικής βυθίζεται νότια της Κρήτης, κάτω από την περιοχή του Αιγαίου, καθώς αυτή μετατοπίζεται προς τα νοτιοδυτικά με ταχύτητες που εκτιμώνται σε 4 με 5 εκατοστά κάθε χρόνο. Η διαδικασία αυτή συμβαίνει τα τελευταία 15 εκατομμύρια χρόνια, σε βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 120 και 140 χιλιομέτρων. Στα βάθη αυτά, η παρουσία της βυθισμένης λιθόσφαιρας μέσα στο μανδύα της γης δημιουργεί συνθήκες τέτοιες, που επιτρέπουν τη γένεση του μάγματος.
Όλη αυτή η γεωλογική διεργασία είχε ως αποτέλεσμά της να δημιουργηθεί το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου. Στο ηφαιστειακό τόξο του Νότιου Αιγαίου ανήκουν τα ηφαίστεια στο Σουσάκι (Κρομμυωνίας), στα Μέθανα, στον Πόρο, στη Μήλο, στη Νίσυρo και στη Σαντορίνη.
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1.630 πΧ ήταν μια από τις μεγαλύτερες στα τελευταία 10.000 χρόνια. Το μάγμα που αναπήδησε ήταν περίπου 30 κυβικά χιλιόμετρα. Η τέφρα σκέπασε μια μεγάλη έκταση στην ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία.
Η Σαντορίνη έχει γίνει από πολυσύνθετες μεταπτώσεις ηφαιστείων. Έχουν γίνει τουλάχιστον 12 μεγάλες ισχυρές εκρήξεις στα τελευταία 200.000 χρόνια, στο νησί. Το Ακρωτήρι είναι μια Μινωική πόλη στα νότια της Θήρας και ήρθε στο φως από αρχαιολογικές έρευνες. Περίπου 1-2 μέτρα από τέφρα σκέπασε την πόλη, η οποία είχε πληθυσμό περίπου 30.000 κατοίκους.
Φαίνεται από τις ανασκαφές ότι οι κάτοικοι είχαν εκκενώσει με επιτυχία την πόλη πριν την έκρηξη, εξαιτίας του γεγονότος ότι κανένα ανθρώπινο σώμα δεν βρέθηκε μέσα στην τέφρα. Οι αρχαιολόγοι λένε, επίσης, ότι οτιδήποτε αντικείμενο μπορούσαν να μεταφέρουν από τα σπίτια, το είχαν πάρει.
Ένδεκα εκρήξεις έγιναν μέχρι το 197 πΧ, στα δύο νησιά, τη Σαντορίνη και στη Νέα Καμμένη. Η πιο πρόσφατη έκρηξη της Σαντορίνης ήταν το 1950, στη Νέα Καμμένη. Η έκρηξη κράτησε λιγότερο από ένα μήνα. Το αποτέλεσμά της ήταν η δημιουργία ενός θόλου και η παραγωγή ροής λάβας.
Γεώργιος Μ. Χουτζαίος
Φυσικός - Μαθηματικός
τ. Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αθηνών
Νικόλαος Γ. Χουτζαίος
Φυσικός
Πηγή: www.dimokratis.gr
Υ.Γ. Μ αρέσει όταν επιστημονικά γεγονότα παρουσιάζονται με εκλαϊκευμένο τρόπο
Ενώ οι σεισμοί και οι τυφώνες μοιάζουν συχνά να είναι οι πιο καταστρεπτικοί τύποι φυσικών καταστροφών, τα ηφαίστεια μπορούν να έχουν περισσότερα εκτεταμένα αποτελέσματα από το καθένα. Όπως η έκρηξη του ηφαιστείου των Φιλιππίνων Pinatubo, το 1991, που έδειξε ότι ένα ηφαίστειο μπορεί να δημιουργήσει ένα τεράστιο νέφος θειικού οξέος, το οποίο να περικυκλώνει ολόκληρο τον πλανήτη.
Στα περισσότερα μέρη του κόσμου, όπου γίνονται σεισμοί, υπάρχουν και ενεργά ηφαίστεια. Γι' αυτό τα 450 ενεργά ηφαίστεια που ξέρουμε στη στεριά και καμιά 80αριά κάτω από τη θάλασσα βρίσκονται στις σεισμογενείς ζώνες. Υπάρχουν, όμως, 1.500 εν δυνάμει ενεργά ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο και περίπου 550 ηφαίστεια έχουν εκραγεί στην επιφάνεια της Γης κατά τη διάρκεια της ιστορίας.
Από τα ενεργά, το 60% βρίσκεται στην περίμετρο του Ειρηνικού, το 17% στο κέντρο του, το 14% στο τόξο νότια της lνδονησίας και το 9% στη Μεσόγειο και την Αφρική.
Κανένας δε γνωρίζει το διάστημα μεταξύ δύο εκρήξεων. Το Σούφριερ Χιλ στο νησί Μονσεράτ στις Δυτικές lνδίες βρυχήθηκε το 1995 μετά από 400 χρόνια σιωπής.
Πού αναπτύσσονται τα ηφαίστεια: Θερμά σημεία και ζώνες υποβύθισης
Το ηφαίστειο είναι ένα άνοιγμα του φλοιού της Γης απ' όπου βγαίνουν αέρια και λιωμένα πετρώματα από τα βαθιά καυτά στρώματα. Τα ηφαίστεια εκτοξεύουν ακόμη και στάχτες. Λάβα και στάχτη παγώνουν και στοιβάζονται γύρω απ' το άνοιγμα κι έτσι το ηφαίστειο παίρνει το σχήμα κώνου (χωνιού).
Η αιτία γι' αυτό το φαινόμενο πρέπει να αναζητηθεί στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών εξαιτίας των ρευμάτων θερμικής μεταφοράς, που επιπλέουν και ολισθαίνουν πάνω σε έναν ημίρρευστο ορίζοντα - την ασθενόσφαιρα.
Ο γήινος φλοιός βρίσκεται πάνω από μια δωδεκάδα σημαντικές λιθοσφαιρικές πλάκες, με την κάθε μία να μετακινείται περίπου 10 cm κάθε χρόνο. Το μάγμα που ανεβαίνει ωθεί τις γήινες πλάκες να απομακρύνονται μεταξύ τους στο μέσον των ωκεανών. Κατά μήκος άλλων ασθενών σημείων στις πλάκες, εμφανίζονται θερμά σημεία (υπέρθερμη περιοχή μανδυακού υλικού).
Δημιουργία ηφαιστείων
Στις περιοχές όπου η μία πλάκα απομακρύνεται από την άλλη, το μάγμα ανέρχεται και οικοδομεί μεγάλες οροσειρές ενεργών υποβρύχιων ηφαιστείων (Μέσο-Ωκεάνιες ράχες) δημιουργώντας νέο ωκεάνιο φλοιό.
Στις περιοχές σύγκλισης των πλακών, όπου η μια βυθίζεται κάτω από την άλλη κατά μήκος πολύ βαθιών ωκεάνιων τάφρων, το νέο μάγμα που γεννάται οικοδομεί μια σειρά, σαν χάντρες, ηφαιστειακών νησιών, όταν η υπερκείμενη πλάκα είναι ωκεάνια, ή, εάν είναι ηπειρωτική, τοξοειδείς οροσειρές μεγάλων ηφαιστείων. Εκεί παράγεται ο νέος ηπειρωτικός φλοιός.
Στο εσωτερικό των πλακών, πάνω από τα θερμά σημεία (σταθερές πηγές μάγματος στην ασθενόσφαιρα), απαντούν αλυσίδες ηφαιστειακών κέντρων. Καθώς η λιθοσφαιρική πλάκα κινείται, μαζί της κινούνται και τα ηφαίστεια, που αποκόπτονται έτσι από την πηγή τροφοδοσίας τους και γίνονται ανενεργά, ενώ ένα καινούργιο ενεργό ηφαίστειο δημιουργείται πάνω από το θερμό σημείο.
Στα ηφαίστεια ξεχύνεται από το εσωτερικό τους το μάγμα, ένα είδος λιωμένου πετρώματος, το οποίο συγκεντρώνεται στους μαγματικούς θαλάμους. Αυτοί οι μαγματικοί θάλαμοι παραμένουν συχνά σφραγισμένοι για εκατοντάδες χρόνια μεταξύ δύο εκρήξεων, έως ότου η πίεση αυξηθεί αρκετά έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα, ένας αεραγωγός, ο οποίος μπορεί να είναι μια ρωγμή ή ένα αδύνατο σημείο σε ένα βράχο.
Το μάγμα έχει την τάση να ανεβαίνει αργά - αργά προς τα ανώτερα στρώματα του φλοιού της Γης. Στην περίπτωση που διαπερνούν το φλοιό μεγάλα ρήγματα πάνω από τους μαγματικούς θαλάμους, το μάγμα βρίσκει διέξοδο προς την επιφάνεια.
Η πρόγνωση των ηφαιστειακών εκρήξεων
Έχουν οι γεωλόγοι παρατηρήσει ότι μερικούς μήνες πριν από την έκρηξη ενός ηφαιστείου, μια σειρά φυσικοχημικά μεγέθη αλλάζουν, προειδοποιώντας με αυτόν τον τρόπο για μια επερχόμενη έκρηξη.
Επίσης έχουν αναφερθεί και μεταβολές στο τοπογραφικό ανάγλυφο του χώρου και στο γήινο μαγνητικό και βαρυτικό πεδίο της Γης.
Τα ηφαίστεια και το κλίμα
Έχει παρατηρηθεί ότι οι ηφαιστειακές εκρήξεις επηρεάζουν το κλίμα μόνο αν διαταράξουν τη στρατόσφαιρα. Αυτή εκτείνεται σε ύψος μεγαλύτερο των 12 χιλιομέτρων, στο κατώτερο σημείο της οποίας υπάρχει ένα στρώμα αερολύματος, που αποτελείται κυρίως από μικροσταγονίδια θεϊκού οξέως και νερού. Ο ορίζοντας αυτός αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου, ενώ δεν απορροφάει τη θερμική ακτινοβολία που επιστρέφει από τη Γη.
Οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις εισάγουν στη στρατόσφαιρα μεγάλες ποσότητες λεπτής ηφαιστειακής στάχτης και ηφαιστειακών αερίων (διοξείδιο του θείου και του άνθρακα καθώς και νερό).
Τα ηφαίστεια και το περιβάλλον
Η επίδραση των ηφαιστείων στον άνθρωπο είναι διπλή. Το ηφαίστεια επιφέρουν σημαντικές βλάβες ή καταστροφές, αλλά και συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα στη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου. Οι αρνητικές συνέπειες εξαρτώνται τόσο από τον τύπο της έκρηξης του ηφαιστείου, όσο και από τη γειτνίασή του με πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Τα ρεύματα λάβας δημιουργούν μικρά σχετικά προβλήματα, αφού μπορεί να προβλεφθεί η πορεία τους και να ελεγχθεί κατά κάποιο τρόπο. Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προέρχονται από τις βίαιες εκρήξεις, που δημιουργούν μεγάλες ποσότητες τέφρας, διάπυρα νέφη και τοξικά αέρια, από τα παλιρροϊκά κύματα που δημιουργούνται σε μεγάλες εκρήξεις ηφαιστείων κοντά στη θάλασσα και από ρεύματα λάσπης και πυροκλαστικών υλικών που προέρχονται από καταρρακτώδεις βροχές, υπερχειλίσεις λιμνών κρατήρων ή λιώσιμο πάγων.
Όμως, η υδρόσφαιρα και το μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας δημιουργήθηκαν από την ηφαιστειακή δραστηριότητα διαμέσου των αιώνων του γεωλογικού χρόνου. Έτσι, δεν θα ήταν υπερβολικό να θεωρηθεί ότι η ύπαρξη ζωής στη Γη σχετίζεται με τη δράση των ηφαιστείων στο μακρινό παρελθόν.
Αλλά και ένα μεγάλο μέρος της ξηράς καλύπτεται από ηφαιστειακά πετρώματα, τα οποία έχουν δώσει σημαντικά κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών.
Οι θερμές πηγές χρησιμοποιούνται κυρίως για ιαματικούς σκοπούς, ενώ τα τεράστια ποσά γεωθερμικής ενέργειας, που είναι διαθέσιμα σε ηφαιστειακές περιοχές, αξιοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για άλλες χρήσεις, χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Τέλος, για τους γεωλόγους τα ηφαίστεια είναι παράθυρα που επιτρέπουν μια άμεση ματιά στο άγνωστο εσωτερικό του πλανήτη μας.
Τα ηφαίστεια στην παγκόσμια ιστορία
1600 π.Χ: Μια τεράστια έκρηξη που ξεκίνησε από ένα μεγάλο ηφαίστειο που βρισκόταν πολύ κοντά στο βόρειο Γυαλί της Νισύρου, τίναξε στον αέρα 240 δισεκατομμύρια τόνους λιωμένο πέτρωμα και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της Κω, με στρώματα ελαφρόπετρας και ηφαιστειακής στάχτης πάχους δεκάδων μέτρων. Την εποχή εκείνη το Γυαλί και η Στρογγυλή δεν υπήρχαν, ενώ η Νίσυρος ήταν ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που πιθανά μόνο η κορυφή του βρισκόταν πάνω από τη θάλασσα. Το ηφαίστειο άρχισε να αναδύεται από τη θάλασσα και να οικοδομεί ένα χερσαίο κώνο πριν από περίπου 150.000 χρόνια.
1630 π.Χ.: Σε ένα από τα ωραιότερα νησιά του Αιγαίου, τη Σαντορίνη, πραγματοποιήθηκε μια τρομερή ηφαιστειακή έκρηξη με συνέπεια να ανατιναχθεί ολόκληρο το κεντρικό μέρος της Στρογγύλης και να σχηματισθεί η καλδέρα που βλέπουμε σήμερα και θεωρείται η μεγαλύτερη και εντυπωσιακότερη καλδέρα του κόσμου. Τότε το νησί είχε την ονομασία Καλλίστη, ένα όνομα που δεν ήταν καθόλου τυχαίο, καθώς ήταν πάρα πολύ όμορφο. Την ονομασία Σαντορίνη, την πήρε πολλά χρόνια αργότερα, όταν το νησί κατέλαβαν οι Ενετοί, προς τιμήν της Αγίας Ειρήνης.
Τη χρονολογία της έκρηξης την επιβεβαιώνουν πλήθος γεωλογικών στοιχείων. Μεταξύ των άλλων, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης (στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού) έχει αφήσει ίχνη τόσο στους πάγους της Γροιλανδίας, όσο και στα αιωνόβια δέντρα της Καλιφόρνιας. Έτσι γνωρίζουμε ότι η καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού έγινε μεταξύ του 1628 και 1630 π.Χ. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες εκρήξεις στα τελευταία 10.000 χρόνια.
79 μ.Χ. 24 Αυγούστου: Ένα από τα διασημότερα ηφαίστεια είναι ο Βεζούβιος, ο οποίος βρίσκεται στον κόλπο της Νάπολης στη Νότια Ιταλία. Έχει εκραγεί για περισσότερες από 50 φορές στα προηγούμενα 2.000 χρόνια. Το 79 πΧ έγινε η έκρηξη, η οποία έθαψε την Πομπηία και την Ηράκλεια, σκοτώνοντας 16.000 ανθρώπους. Επίσης, ο Βεζούβιος είναι διάσημος και για μια άλλη έκρηξη το 1631 που σκότωσε κάπου 4.000 ανθρώπους.
1669: Στη Σικελία, από το Όρος Αίτνα έφυγε ένα ποτάμι λάβας και ξεχύθηκε μέσα στα δρομάκια της Κατάνια, που σκότωσε περίπου 20.000 ανθρώπους στη γύρω περιβάλλουσα περιοχή.
1783: Η έκρηξη του Όρους Skaptar στην Ισλανδία κατέστρεψε την καλλιέργεια και την αλιεία, προκαλώντας έτσι πείνα στον κόσμο, από την οποία πέθανε το ένα πέμπτο των ανθρώπων της χώρας.
1815: Οι ανεμοστρόβιλοι και τα τσουνάμι από την έκρηξη του Όρους Tambora, στο νησί Sumbawa στην Ινδονησία, σκότωσαν κάπου 12.000 ανθρώπους, που ήταν η πιο θανάσιμη έκρηξη ηφαιστείου. Το ηφαίστειο έστειλε ένα νέφος υλικών ψηλά στην ατμόσφαιρα, που ήταν περισσότερο από τέσσερις φορές της ποσότητας που εκτινάχθηκε από το Όρος Pinatubo το 1991. Αργότερα χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από πείνα.
1883: Ένα άλλο ινδονησιακό ηφαίστειο, το Κρακατόα, εξερράγη στις 27 Αυγούστου του 1883 και η ισχύς της έκρηξης υπολογίστηκε ότι ήταν υπερδιπλάσια και από την έκρηξη της ισχυρότερης υδρογονοβόμβας. Οι επιστήμονες λένε ότι ήταν και η ισχυρότερη έκρηξη ηφαιστείου που έγινε ποτέ.
Η έκρηξη ακούστηκε μέχρι την Αυστραλία που απέχει από το Κρακατόα 3.600 χιλιόμετρα. Πέτρες των 30 κιλών έπεσαν σε γειτονικά νησιά 80 km μακριά, και ένα τσουνάμι ύψους 40 μέτρων κατάστρεψε εκατοντάδες χωριών, συμπεριλαμβανομένης και της Ιάβας και της Σουμάτρα. Περίπου 36.000 άνθρωποι πέθαναν τότε. Η σκόνη ψηλά στην ατμόσφαιρα ανάγκασε το φεγγάρι να εμφανιστεί μπλε, και μερικές φορές πράσινο, επί δύο έτη.
Το νησί Κρακατόα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ιάβα και τη Σουμάτρα, σχίστηκε στα δύο και τινάχτηκε στον αέρα. Τις μεγαλύτερες, όμως, καταστροφές προκάλεσε το παλιρροϊκό κύμα, ύψους 40 μέτρων, που δημιουργήθηκε από την έκρηξη, και που τρέχοντας με φοβερή ταχύτητα και δύναμη ισοπέδωσε όλες τις παράλιες περιοχές εκεί γύρω.
1902: Ορος Pelee, στο νησί της Μαρτινίκα, έπνιξε την πόλη του Saint-Pierre με ένα θανάσιμο αέριο και καυτή τέφρα, που σκότωσε 29.933 από τους 29.937 συνολικά κατοίκους εξαιτίας της ηφαιστειακής στάχτης. Ήταν η μεγαλύτερη ηφαιστειακή καταστροφή του 20ου αιώνα.
1980: Από την κορυφή του όρους St. Helens, στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον, πετάχτηκε ψηλά 400 μέτρα λάβα, που σκότωσε 57 ανθρώπους, προκαλώντας μέρα μεσημέρι σκοτάδι, σε πόλεις, 140 km μακριά. Εν τούτοις η έκρηξη του Όρους St. Helens ήταν σχετικά μικρή αν κριθεί με ιστορικά μέτρα. Το νέφος του υλικού που εκτινάχθηκε ήταν μόνο το 5% του υλικού που έβγαλε το Pinatubo.
1991: Μετά από 600 χρόνια λήθαργου, το Όρος Pinatubo στις Φιλιππίνες βούιζε για ημέρες πριν τελικά εκραγεί και σκοτώσει περίπου 750 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων διάφορων δημοσιογράφων που ξαγρυπνούσαν σε μια ορισμένη περιοχή γύρω από το Pinatubo για να περιμένουν την έκρηξη. Η τέφρα ήταν σε βάθος περισσότερο από 2 μέτρα και σε μια ακτίνα 4 km γύρω από το ηφαίστειο. Μάλιστα είχε θάψει μια Αμερικανική αεροπορική βάση 24 km μακριά.
Το νέφος του Pinatubo από θειικό οξύ, κάπου 20 εκατομμύρια τόνοι, έφτασε σε ύψος περισσότερο από 20 km στη στρατόσφαιρα. Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, το νέφος περικύκλωσε τον ισημερινό και διαδόθηκε στους πόλους, καλύπτοντας ολόκληρο τον πλανήτη μας. Τα σωματίδια του νέφους μείωσαν κατά 2% την ακτινοβολία του ήλιου, λόγω αντανάκλασης της ακτινοβολίας πάνω στα σωματίδια, και έψυξαν τη Γη, σχεδόν έναν βαθμό fahrenheit.
Ελληνικά ηφαίστεια
Στην Ελλάδα υπάρχουν 39 ηφαίστεια, με μεγαλύτερα - εκτός της Σαντορίνης αυτά της Μήλου, της Νισύρου και των Μεθάνων.
Σαντορίνη. Έχει τη μεγαλύτερη καλδέρα όλου του κόσμου, με ύψος 300 m και διαμέτρου 11 km
Μήλος. Ηφαίστειο Φυριπλάκας, ύψους 220 m και διαμέτρου 1700 m
Νίσυρος. Μια από τις μεγαλύτερες καλδέρες στο κόσμο, με ύψος 650 m και διαμέτρου 3000m
Βόρεια Εύβοια. Πολλά και μικρά ηφαίστεια (Μαλιακός κόλπος, Παγασητικός, Κολπίσκος Αγίου Γεωργίου, Όριο, Μετόχι, Λυχάδα, Οξύλιθος και αλλού)
Σκύρος. Ηφαίστειο Μπάρες και νησίδες Ψαθούρας, Ψαθουροπούλας
Χίος. Περιοχή Αντιστρόβιλα και Εμπορικού
Λήμνος
Μέθανα. Ύψος 417μ. διάμετρος 150μ.
Θήβα. Μεταξύ Βελεστίνου και Αλμυρού.
Έβρος. Περιοχή Φερρών-Σαππών. Πολλά μικρά ηφαίστεια.
Έδεσσα. Περιοχή Αλμωπίας, πολλά και μικρά ηφαίστεια.
Τα ηφαίστεια του Αιγαίου
Ο γεωγραφικός χώρος του Αιγαίου είναι μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Γης, καθώς οι γεωλογικές μεταβολές που συμβαίνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι έντονες και συνεχείς. Η περιοχή του Αιγαίου διαμορφώθηκε τα τελευταία 23 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή στη διάρκεια της πιο πρόσφατης γεωλογικής περιόδου του ανώτερου καινοζωικού.
Η γεωλογική κατάσταση στην περιοχή του Αιγαίου καθορίζεται από τη βύθιση της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική. Η λιθοσφαιρική πλάκα της Αφρικής βυθίζεται νότια της Κρήτης, κάτω από την περιοχή του Αιγαίου, καθώς αυτή μετατοπίζεται προς τα νοτιοδυτικά με ταχύτητες που εκτιμώνται σε 4 με 5 εκατοστά κάθε χρόνο. Η διαδικασία αυτή συμβαίνει τα τελευταία 15 εκατομμύρια χρόνια, σε βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 120 και 140 χιλιομέτρων. Στα βάθη αυτά, η παρουσία της βυθισμένης λιθόσφαιρας μέσα στο μανδύα της γης δημιουργεί συνθήκες τέτοιες, που επιτρέπουν τη γένεση του μάγματος.
Όλη αυτή η γεωλογική διεργασία είχε ως αποτέλεσμά της να δημιουργηθεί το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου. Στο ηφαιστειακό τόξο του Νότιου Αιγαίου ανήκουν τα ηφαίστεια στο Σουσάκι (Κρομμυωνίας), στα Μέθανα, στον Πόρο, στη Μήλο, στη Νίσυρo και στη Σαντορίνη.
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1.630 πΧ ήταν μια από τις μεγαλύτερες στα τελευταία 10.000 χρόνια. Το μάγμα που αναπήδησε ήταν περίπου 30 κυβικά χιλιόμετρα. Η τέφρα σκέπασε μια μεγάλη έκταση στην ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία.
Η Σαντορίνη έχει γίνει από πολυσύνθετες μεταπτώσεις ηφαιστείων. Έχουν γίνει τουλάχιστον 12 μεγάλες ισχυρές εκρήξεις στα τελευταία 200.000 χρόνια, στο νησί. Το Ακρωτήρι είναι μια Μινωική πόλη στα νότια της Θήρας και ήρθε στο φως από αρχαιολογικές έρευνες. Περίπου 1-2 μέτρα από τέφρα σκέπασε την πόλη, η οποία είχε πληθυσμό περίπου 30.000 κατοίκους.
Φαίνεται από τις ανασκαφές ότι οι κάτοικοι είχαν εκκενώσει με επιτυχία την πόλη πριν την έκρηξη, εξαιτίας του γεγονότος ότι κανένα ανθρώπινο σώμα δεν βρέθηκε μέσα στην τέφρα. Οι αρχαιολόγοι λένε, επίσης, ότι οτιδήποτε αντικείμενο μπορούσαν να μεταφέρουν από τα σπίτια, το είχαν πάρει.
Ένδεκα εκρήξεις έγιναν μέχρι το 197 πΧ, στα δύο νησιά, τη Σαντορίνη και στη Νέα Καμμένη. Η πιο πρόσφατη έκρηξη της Σαντορίνης ήταν το 1950, στη Νέα Καμμένη. Η έκρηξη κράτησε λιγότερο από ένα μήνα. Το αποτέλεσμά της ήταν η δημιουργία ενός θόλου και η παραγωγή ροής λάβας.
Γεώργιος Μ. Χουτζαίος
Φυσικός - Μαθηματικός
τ. Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αθηνών
Νικόλαος Γ. Χουτζαίος
Φυσικός
Πηγή: www.dimokratis.gr
Υ.Γ. Μ αρέσει όταν επιστημονικά γεγονότα παρουσιάζονται με εκλαϊκευμένο τρόπο
Πέμπτη 8 Απριλίου 2010
Μέρες του Ραδιοφώνου Γ
ΜΕΡΕΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΡΟΣ Γ
ΤΟ ΜΙΚΡΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΧΑΡΟΥΛΑΣ
Επιτρέψτε μου όμως να γυρίσω πάλι πολλά χρόνια πίσω για να σας διηγηθώ την ιστορία του μικροφώνου του σταθμού.Πρέπει να ήταν αρχές της δεκαετίας του 80 όταν ανήσυχο πνεύμα της εποχής και εγώ έβγαινα τις νύχτες και έβαφα με σπρέι συνθήματα στους τοίχους. Μια τέτοια νύχτα με συνάντησε στον δρόμο του Αθηνιού ο δικηγόρος ο Μιχάλης ο Ρούσσος και μου πρότεινε να ενταχθώ στην συντακτική ομάδα της εφημερίδας « Η Γνώμη της Σαντορίνης» και να γίνω μέλος στο ΚΚΕ. Αν και δεν τα μπορούσα αυτά τα κομματικά, πήγα και άρχισα να βοηθώ το Βαγγέλη το Σιγάλα, την Μαρία και τα άλλα παιδιά της ομάδας Είχα ασχοληθεί και στο παρελθόν με τοπικές εφημερίδες καθώς έστελνα αρθράκια στον Μανώλη το Λυγνό και τα Θηραϊκά Νέα αλλά και ανταποκρίσεις σε Αθηναϊκές κυρίως αθλητικές εφημερίδες.΄
Η Συντακτική ομάδα της Γνώμης Της Σαντορίνης διοργάνωνε τότε διάφορες εκδηλώσεις στο Καμάρι και συναυλίες.
Σε μια από αυτές τις συναυλίες είχαμε φέρει την Χαρούλα την Αλεξίου.
Νεαρή τότε τραγουδίστρια, θυμάμαι έλεγε τα τραγούδια του Λοϊζου, η Χαρούλα, είχε έρθει με μεγάλη ορχήστρα για να τραγουδήσει στο νησί.
Όπως σε κάθε εκδήλωση ήμουν υπεύθυνος για τα ηχητικά και την εξέδρα και έτσι η μοίρα τόφερε να γνωρίσω από κοντά αυτή τη μεγάλη Ελληνίδα τραγουδίστρια.
Ήταν θυμάμαι μεσημέρι και η Χαρούλα μαζί με την ορχήστρα ήρθε στο γήπεδο να κάνει την πρόβα της.Ήταν χάρμα οφθαλμών.
Εκτός από την θεϊκή φωνή της, η Χαρούλα σε κέρδιζε με την προσωπικότητα και την άγρια ομορφιά της.
Θυμάμαι φορούσε μια λουλουδάτη πουκαμίσα και πήδηξε πάνω στην σκηνή σαν άγριο ελάφι.
Πιάσαμε την κουβέντα, με ρώταγε για το νησί και τους ανθρώπους του.
Νεαρός και εγώ τότε , με το μαλλί μέχρι τους ώμους αισθανόμουνα τιμή που μια τόσο γνωστή Ελληνίδα καθόταν τόσο κοντά μου και συζητούσαμε.
Η αλήθεια είναι ότι κάθε λεπτό που περνούσε η καρδιά μου χτυπούσε όλο και πιο γρήγορα.
Κοίταγα τα μάτια της, άκουγα αυτή βραχνή φωνή που όταν όμως τραγουδούσε γινόταν σαν βελούδο και χανόμουνα.
Πέρασε αρκετή ώρα και είχε σουρουπώσει.Είχαμε ξεχαστεί από την κουβέντα και η Χαρούλα έπρεπε να ξεκουραστεί για την συναυλία.
-Κράτα το να μου το δώσεις το βράδι, μου είπε και μου έδωσε το μικρόφωνό της.
Το πήρα στα χέρια μου και μου έκανε εντύπωση το βάρος του. Ήταν ένα SHURE BETA .
Ένα θεϊκό μικρόφωνο που το κρατούσε μια θεά.
Έτσι την έβλεπα.Η Χαρούλα πρόσεξε πως κοιτούσα το μικρόφωνο και θυμάμαι με πείραξε.
Στην συναυλία ήμουν συνέχεια δίπλα της. Μόνο όταν τραγουδούσε καθόμουν, όπως όλοι άλλωστε, μαγεμένος και άκουγα.
Τι θεσπέσια φωνή έχει αυτή η γυναίκα…Σε παίρνει και σε ταξιδεύει σε κόσμους μαγικούς.
Δεν υπάρχει καλύτερη στην Ελλάδα ίσως και στον κόσμο.
Τότε ήταν και κοπελίτσα, ένας αέρας απάνω στην σκηνή, ένα πανέμορφο πλάσμα που ήξερε πώς να σε κάνει να το ερωτευτείς αμέσως, για την φωνή της, για τα μάτια της, για όλα.
Όταν τέλειωσε η συναυλία ήρθε να με βρει ιδρωμένη. Μου ζήτησε ένα ζεστό αναψυκτικό αλλά ο κόσμος της ζητούσε να πει και άλλα τραγούδια.
Μέχρι να φέρω το αναψυκτικό η Χαρούλα είχε ανέβει στην σκηνή και τραγουδούσε πάλι ανταποκρινόμενη στα χειροκροτήματα του κόσμου.
Ήταν αξέχαστη αυτή η βραδιά
.Όταν κάποτε τέλειωσε , ενθουσιασμένη από την ανταπόκριση του κόσμου, μου πέταξε από μακριά το μικρόφωνο.
-Πάρτο βρε τρελέ Σαντορινιέ… να με θυμάσαι… μου είπε και μπήκε στο υποτυπώδες καμαρίνι να αλλάξει.
Το μικρόφωνο το έχω μέχρι σήμερα. Είναι αυτό που βλέπετε στην φωτογραφία.
Το μικρόφωνο της Χαρούλας έγραψε ιστορία στο νησί.Έχει καταγράψει τις φωνές χιλιάδων ανθρώπων όλα αυτά τα χρόνια, καθώς ήταν το μικρόφωνο του σταθμού για πάνω από 20 χρόνια.
Πρόσφατα το αλλάξαμε με ένα ραδιοφωνικό νέου τύπου και το πήρα για ενθύμιο.Το έχω πάντα μαζί μου γιατί εκτός από την Χαρούλα μου θυμίζει και ένα σωρό πράγματα.
Την Χαρούλα δεν την ξανά είδα μετά την Συναυλία στο Καμάρι.
Όταν το 1991 κάναμε τις πρώτες συναυλίες σαν ραδιοφωνικός σταθμός για τα ηφαίστεια και φέραμε την Ελευθερία την Αρβανιτάκη με τον Γαϊτάνο, τον Βασίλη τον Παπακωσταντίνου, τον Γιώργο τον Νταλάρα και άλλους προσπάθησα να βρω την Αλεξίου.
Όμως η τύχη δεν ήθελε να ξαναβρεθούμε, αφού μου έλεγαν μια πως βρίσκονταν στην Κύπρο , μια στο Εξωτερικό κ.λ.π. δεν κατάφερα να την φέρω.
Μόνο πριν τρία χρόνια που ήρθε να τραγουδήσει στα Ηφαίστεια χώθηκα μέσα στον κόσμο, μακριά, να την ακούσω.
Ήξερα πως δεν θα με θυμάται και δεν πήγα να της μιλήσω.
Άκουσα όμως τα τραγούδια της, είχε και το αφιέρωμα στα τραγούδια του Λοϊζου, αυτά που έλεγε και τότε και τη θαύμασα όπως όλος ο κόσμος
.Είναι κεφάλαιο για την Ελλάδα η Χάρις Αλεξίου, Ιστορία ολόκληρη.
Για μένα είναι σίγουρα κάτι παραπάνω.
ΕΔΩ ΕΠΑΡΧΕΙΟ – ΣΑΣ ΜΙΛΑ Ο ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΩΝ
Ποτέ δεν άντεχα μακριά από την Σαντορίνη.
Ακόμα και σήμερα όταν φεύγω, έστω και για λίγες μέρες με πιάνει ένας πονοκέφαλος που κρατά μέχρι να μπω στο βαπόρι ή το αεροπλάνο.
Μόλις βλέπω τον Άγιο Μηνά και το βουνό του προφήτη Ηλία γίνομαι περδίκι.
Έλειψα κάποια χρόνια για να σπουδάσω και να κάνω το στρατιωτικό μου.Γυρίζοντας βρήκα την παλιοπαρέα ενωμένη. Τους συνάντησα στο καφενείο του Βασίλη του Μπάμπη ( ήταν εκεί που τώρα είναι η καφετέρια ΝΙΚΣ) και όλοι μαζί πήγαμε στο Μερεβίγλι στου Γιάννη να τα πιούμε. Ήταν το στέκι μας πριν από την Ντίσκο.
Ο Σορώτος μου είπε πως με διάφορες πατέντες είχε κάνει το ράδιο Σαντορίνη να κοκκινίζει σαν ντροπαλή κοπέλα.
Ήταν τότε που όταν οι λάμπες κοκκίνιζαν στους πομπούς το σήμα που εξέπεμπαν ήταν ισχυρότερο.
Πήγαμε την άλλη μέρα και κάναμε εκπομπές από το αποθηκάκι.
Είχε περάσει και τηλέφωνο με ένα καλώδιο από το σπίτι της μάνας του και παίρναμε αφιερώσεις από όλη την Σαντορίνη.Εγώ τότε δούλευα στο εστιατόριο του ΑΤΛΑΝΤΙΣ με τον συγχωρεμένο τον Λέσενα, όπως και ο Στάθης ο Καραμαλής και ο Γιώργος ο Πρέκας και άλλοι.
Σχεδόν όλοι οι Φηριανοί το πρώτο μας μεροκάματο στο ΑΤΛΑΝΤΙΣ το έχουμε κάνει.
Το βράδι έβαζα μουσική στον Κίτρινο Γάϊδαρο , την Ντίσκο που ήταν κάτω από το ξενοδοχείο.
Παρέα με τον Νίκο τον Κλαπάκια, χρυσές εποχές, όμορφες.
Περνούσαν τα χρόνια και μεγαλώσαμε σιγά – σιγά.
Το ράδιο Σαντορίνη άρχισε να μεταδίδει και ποδοσφαιρικούς αγώνες από το γήπεδο του Πανθηραϊκού.
Πήγαινα εγώ και με ένα καλώδιο ανέβαζα το τηλέφωνο του γηπέδου στην εξέδρα.
Ο Σορώτος ήταν στον σταθμό και με μια πατέντα που είχε κάνει με έβγαζε στον αέρα να κάνω περιγραφή του αγώνα.
Πήραμε θάρρος αφού κανείς δεν μας ενοχλούσε και κάναμε καθημερινά εκπομπές.
Μέχρι και ακολουθίες από την εκκλησία μεταδίδαμε.
Θυμάμαι την κυρά Ρήνα να φωνάζει από το σπίτι στο Στέλιο να πάει να φάει.
Σταματούσε ο χρόνος όταν μπαίναμε στο αποθηκάκι.
Μαζί με το ράδιο Σαντορίνη άρχισα να γράφω αρθράκια στα Θηραϊκά Νέα αρχικά και αργότερα στην Γνώμη της Σαντορίνης.
Ταυτόχρονα έστελνα με τέλεξ στο ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ τις πρώτες μου ανταποκρίσεις από τους αγώνες του Πανθηραϊκού που έπαιζε Ερασιτεχνικό τότε.
Ήταν Χειμώνας του 1989, εγώ δούλευα στο τουριστικό γραφείο του Δαμίγου και ο Στέλιος είχε φτιάξει το μαγαζί με τα ηλεκτρονικά.
Μέλος του ΚΚΕ και της συντακτικής ομάδας της ΓΝΩΜΗΣ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ συμμετείχα στην κατάληψη του Επαρχείου μαζί με όλους τους Προέδρους των Κοινοτήτων τότε.
Είχαμε κάνει κατάληψη και πιέζαμε να ιδρυθεί Επαρχείο με υπηρεσίες στο νησί.
Εκεί έπεσε και η ιδέα από τον σημερινό Έπαρχο, πρόεδρο του Καρτεράδου τότε, Χρύσανθο Ρούσσο.
-Ρε συ, μου λέει. Είμαστε τόσες μέρες κλεισμένοι εδώ μέσα και δεν το ξέρει ο κόσμος. Δεν φέρνεις το σταθμό εδώ να κάνεις εκπομπή από το Επαρχείο να ενημερώσουμε τον κόσμο.
Άλλο που δεν ήθελα. Έφυγα σφαίρα για το Σορώτο και του το είπα.
Ο Στέλιος ξήλωσε μέσα σε λίγα λεπτά το στούντιο και το μεταφέραμε στο επαρχείο.Όταν ρωτήσαμε που θα βάζαμε τον σταθμό πετάχτηκε θυμάμαι ο συγχωρεμένος ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής
- Εδώ να τον βάλετε, μας είπε, μέσα στο γραφείο μου.
Ήταν στο γραφείο της Βθμιας εκπαίδευσης.(Νομίζω ακόμα εκεί στεγάζεται και σήμερα)
Αυτό που γράφω δεν είναι υπερβολή. Το ξέρει άλλωστε και η γυναίκα του Γιώργου.
Πέρασαν χρόνια και χρόνια από τότε. Μέχρι να πεθάνει ο Γιώργος ο Ρούσσος είχε αφήσει να κρέμεται στο γραφείο του το καλώδιο της κεραίας και κάθε φορά που πήγαινα στο επαρχείο μούλεγε
-Μυτιληναίο πρόσεξε γιατί το καλώδιο κρέμεται ακόμα από το παράθυρο.
Αφού λοιπόν στήσαμε την κεραία στην ταράτσα του Επαρχείου βαλθήκαμε να τον βάλουμε μπρος.
Είχε φέρει εν τω μεταξύ από το σπίτι του ο Μάκης ο Καφιέρης ένα ραδιοκασετόφωνο, εγώ ένα πικάπ και το μικρόφωνο της Χαρούλας, ο Σορώτος τα υπόλοιπα.
Μουλάρωσε το ράδιο Σαντορίνη και δεν έλεγε να κοκκινίσει την λυχνία του.
Πάλευε ώρες ο Σορώτος, ξαπλωμένος στο πάτωμα.
Ρύθμιζε – ξερύθμιζε αλλά τίποτα.
Είχαμε απογοητευθεί.
Ο Δημήτρης ο Καφιέρης, γνωστός για τα πειράγματά του μας δούλευε κανονικά.
-Ρε δεν πάτε να τον πετάξετε που θέλετε και σταθμό.. μας έλεγε και μας πείσμωνε.
Αφού πια είχε βραδιάσει ο Σορώτος είχε αγανακτήσει.
-Δεν παίρνει με τίποτα, μου λέει, θα κάηκε η λυχνία.
Τσαντισμένος ο Μάκης ο Καφιέρης ρίχνει μια κλωτσιά στον πομπό, αυτός κάνει δυό τρεις τούμπες και ως εκ θαύματος κοκκινίζει η λυχνία
-Μη τον πειράξει κανένας φώναξε δυνατά ο Σορώτος.
Τον αφήσαμε έτσι αναποδογυρισμένο, από το φόβο μας μην χαλάσει πάλι.
-Πάρε το ράδιο και δες που βγαίνει, μου λέει ο Στέλιος.
Μήπως είχαμε τότε και συχνόμετρα να ξέρουμε που εκπέμπουμε; όλα στην τύχη.
Βγήκα έξω από το επαρχείο και άρχισαν να ψάχνω στην μπάντα των FM.Τον έπιασα λίγο μετά τους 106 μεγάκυκλους.
Μέσα είχανε στήσει πανηγύρι.
Αρχίσαμε αμέσως τις εκπομπές
-Εδώ Επαρχείο… εδώ Επαρχείο… σας μιλά ο σταθμός των καταληψιών.
-Ελάτε να στηρίξετε την προσπάθειά μας. Πρέπει η Σαντορίνη να αποκτήσει Επαρχείο με υπηρεσίες κ.λ.π.
Αρχίσαμε τις συνεντεύξεις με τους Προέδρους των Κοινοτήτων Την Γρίβα , τον Κορωνιό, τον Βαγγέλη τον Σιγάλα, τον Χρύσανθο τον Ρούσσο, την Πλατή από την Οία, τον Μάκη τον Βλάχο από την Μεσσαριά κ.α
Ένας έβγαινε , άλλος έμπαινε.
Το βράδι αρχίζαμε τα δικά μας. Αφιερώσεις τραγούδια.
Ένας χαμός.Έβραζε το τηλέφωνο της Βθμιας.
Θυμάμαι οι Μποριανοί που δεν μας άκουγαν, δεν έφτανε μέχρι το Εμπορείο ο σταθμός, ανέβαιναν στον Άγιο Ανδρέα στο Πύργο με τα αυτοκίνητά τους για να μας ακούσουν.
Έβγαινα στο μπαλκόνι του Επαρχείου και έβλεπα τα φώτα. Δεκάδες αυτοκίνητα.Ουρές ολόκληρες.
Το ράδιο – Σαντορίνη είχε πλέον μπει στην ζωή όχι μόνο την δική μας αλλά όλου του νησιού.
Τον λάτρεψαν αυτόν τον σταθμό οι Σαντορινιοί τότε.
Θυμάμαι τον Μάκη τον Καφιέρη να σηκώνει το τηλέφωνο στο Επαρχείο και να γράφει σελίδες από αφιερώσεις και μηνύματα που έστελνε ο κόσμος.
Κράτησε έναν μήνα περίπου η κατάληψη του Επαρχείου.
Μια μέρα ήρθε ο Πίττος ( ήταν τότε διοικητής στην Αστυνομία) με δυό τρείς Αστυνομικούς έξω από την πόρτα του Επαρχείου και άρχισε να φωνάζει πως πρέπει να κατέβουμε κάτω να μας συλάβει γιατί λειτουργούσαμε παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό.
Βγήκε από το παράθυρο ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής και του είπε το ανεπανάληπτο που άφησε τότε εποχή:
- Έλα εσύ απάνω άμα σου βαστά….
Λίγο πριν να τελειώσει η κατάληψη μου έφερε ένα έγγραφο, ο σημερινός Έπαρχος , ο Χρύσανθος Ο Ρούσσος,
(μπορεί να τόχει ακόμα), να το διαβάσω στο μικρόφωνο.Το είχαν υπογράψει όλοι οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων και απευθύνονταν σε κάποιο Υπουργείο, δεν θυμάμαι σε ποιο. Ζητούσαν να επιτραπεί η νόμιμη λειτουργία του Ράδιο Σαντορίνη.
Ήταν η περίοδος που τα ΜΑΤ του Αρκουδέα κυνηγούσαν τον Έβερτ στον Υμητό για τον Αθήνα 9,84 και τον Κούβελα στο δάσος του Σεϊχ Σού για τον Θεσσαλονίκη 100.
Ποτέ δεν πήραμε φυσικά απάντηση.
Κάποτε τέλειωσε η κατάληψη και μας ειδοποίησαν να τα μαζέψουμε και να φύγουμε γιατί θα μας έπιανε στην πόρτα η Αστυνομία.
Εκεί επιστρατεύσαμε τον Δημήτρη τον Καφιέρη τον Δάσκαλο.
Έφερε το αμάξι του πίσω από το Επαρχείο και κρύψαμε κάτω από κάτι κλουβιά και μια φουρμέλα που είχε στο πορτ παγκάζ το ράδιο Σαντορίνη.
Ο Δημήτρης έφυγε με το αυτοκίνητο και εμείς φύγαμε σαν κύριοι από την πόρτα.
Αφήσαμε μόνο το δίπολο στην ταράτσα και το καλώδιο της κεραίας.
Αυτά τα κράτησε ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής και μας υποσχέθηκε ότι δεν θα άφηνε κανέναν να τα ακουμπήσει.
Μέχρι να πεθάνει, σε όποιον έμπαινε στο γραφείο του τούλεγε με καμάρι:
- Βλέπεις αυτό το καλώδιο; Είναι του σταθμού που είχαμε στήσει στο Επαρχείο όταν είχαμε την κατάληψη.
------------------------------------------------------------------------------------
Θέλω να διορθώσω ένας λάθος που μου το επισήμανε χθες στο γήπεδο του Καμαριού ο Γιάννης ο Σορώτος.
Μου είπε λοιπόν ότι δεν ήταν ο Μπάμπης ο Κελίδης ο φίλος μας γιατρός που μας είπε για τον Μιχάλη όταν τραυματίστηκε αλλά κάποιος άλλος. Μου είπε και το όνομά του αλλά δεν το θυμάμαι.
http://www.neasantorinis.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2264&Itemid=1
ΤΟ ΜΙΚΡΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΧΑΡΟΥΛΑΣ
Επιτρέψτε μου όμως να γυρίσω πάλι πολλά χρόνια πίσω για να σας διηγηθώ την ιστορία του μικροφώνου του σταθμού.Πρέπει να ήταν αρχές της δεκαετίας του 80 όταν ανήσυχο πνεύμα της εποχής και εγώ έβγαινα τις νύχτες και έβαφα με σπρέι συνθήματα στους τοίχους. Μια τέτοια νύχτα με συνάντησε στον δρόμο του Αθηνιού ο δικηγόρος ο Μιχάλης ο Ρούσσος και μου πρότεινε να ενταχθώ στην συντακτική ομάδα της εφημερίδας « Η Γνώμη της Σαντορίνης» και να γίνω μέλος στο ΚΚΕ. Αν και δεν τα μπορούσα αυτά τα κομματικά, πήγα και άρχισα να βοηθώ το Βαγγέλη το Σιγάλα, την Μαρία και τα άλλα παιδιά της ομάδας Είχα ασχοληθεί και στο παρελθόν με τοπικές εφημερίδες καθώς έστελνα αρθράκια στον Μανώλη το Λυγνό και τα Θηραϊκά Νέα αλλά και ανταποκρίσεις σε Αθηναϊκές κυρίως αθλητικές εφημερίδες.΄
Η Συντακτική ομάδα της Γνώμης Της Σαντορίνης διοργάνωνε τότε διάφορες εκδηλώσεις στο Καμάρι και συναυλίες.
Σε μια από αυτές τις συναυλίες είχαμε φέρει την Χαρούλα την Αλεξίου.
Νεαρή τότε τραγουδίστρια, θυμάμαι έλεγε τα τραγούδια του Λοϊζου, η Χαρούλα, είχε έρθει με μεγάλη ορχήστρα για να τραγουδήσει στο νησί.
Όπως σε κάθε εκδήλωση ήμουν υπεύθυνος για τα ηχητικά και την εξέδρα και έτσι η μοίρα τόφερε να γνωρίσω από κοντά αυτή τη μεγάλη Ελληνίδα τραγουδίστρια.
Ήταν θυμάμαι μεσημέρι και η Χαρούλα μαζί με την ορχήστρα ήρθε στο γήπεδο να κάνει την πρόβα της.Ήταν χάρμα οφθαλμών.
Εκτός από την θεϊκή φωνή της, η Χαρούλα σε κέρδιζε με την προσωπικότητα και την άγρια ομορφιά της.
Θυμάμαι φορούσε μια λουλουδάτη πουκαμίσα και πήδηξε πάνω στην σκηνή σαν άγριο ελάφι.
Πιάσαμε την κουβέντα, με ρώταγε για το νησί και τους ανθρώπους του.
Νεαρός και εγώ τότε , με το μαλλί μέχρι τους ώμους αισθανόμουνα τιμή που μια τόσο γνωστή Ελληνίδα καθόταν τόσο κοντά μου και συζητούσαμε.
Η αλήθεια είναι ότι κάθε λεπτό που περνούσε η καρδιά μου χτυπούσε όλο και πιο γρήγορα.
Κοίταγα τα μάτια της, άκουγα αυτή βραχνή φωνή που όταν όμως τραγουδούσε γινόταν σαν βελούδο και χανόμουνα.
Πέρασε αρκετή ώρα και είχε σουρουπώσει.Είχαμε ξεχαστεί από την κουβέντα και η Χαρούλα έπρεπε να ξεκουραστεί για την συναυλία.
-Κράτα το να μου το δώσεις το βράδι, μου είπε και μου έδωσε το μικρόφωνό της.
Το πήρα στα χέρια μου και μου έκανε εντύπωση το βάρος του. Ήταν ένα SHURE BETA .
Ένα θεϊκό μικρόφωνο που το κρατούσε μια θεά.
Έτσι την έβλεπα.Η Χαρούλα πρόσεξε πως κοιτούσα το μικρόφωνο και θυμάμαι με πείραξε.
Στην συναυλία ήμουν συνέχεια δίπλα της. Μόνο όταν τραγουδούσε καθόμουν, όπως όλοι άλλωστε, μαγεμένος και άκουγα.
Τι θεσπέσια φωνή έχει αυτή η γυναίκα…Σε παίρνει και σε ταξιδεύει σε κόσμους μαγικούς.
Δεν υπάρχει καλύτερη στην Ελλάδα ίσως και στον κόσμο.
Τότε ήταν και κοπελίτσα, ένας αέρας απάνω στην σκηνή, ένα πανέμορφο πλάσμα που ήξερε πώς να σε κάνει να το ερωτευτείς αμέσως, για την φωνή της, για τα μάτια της, για όλα.
Όταν τέλειωσε η συναυλία ήρθε να με βρει ιδρωμένη. Μου ζήτησε ένα ζεστό αναψυκτικό αλλά ο κόσμος της ζητούσε να πει και άλλα τραγούδια.
Μέχρι να φέρω το αναψυκτικό η Χαρούλα είχε ανέβει στην σκηνή και τραγουδούσε πάλι ανταποκρινόμενη στα χειροκροτήματα του κόσμου.
Ήταν αξέχαστη αυτή η βραδιά
.Όταν κάποτε τέλειωσε , ενθουσιασμένη από την ανταπόκριση του κόσμου, μου πέταξε από μακριά το μικρόφωνο.
-Πάρτο βρε τρελέ Σαντορινιέ… να με θυμάσαι… μου είπε και μπήκε στο υποτυπώδες καμαρίνι να αλλάξει.
Το μικρόφωνο το έχω μέχρι σήμερα. Είναι αυτό που βλέπετε στην φωτογραφία.
Το μικρόφωνο της Χαρούλας έγραψε ιστορία στο νησί.Έχει καταγράψει τις φωνές χιλιάδων ανθρώπων όλα αυτά τα χρόνια, καθώς ήταν το μικρόφωνο του σταθμού για πάνω από 20 χρόνια.
Πρόσφατα το αλλάξαμε με ένα ραδιοφωνικό νέου τύπου και το πήρα για ενθύμιο.Το έχω πάντα μαζί μου γιατί εκτός από την Χαρούλα μου θυμίζει και ένα σωρό πράγματα.
Την Χαρούλα δεν την ξανά είδα μετά την Συναυλία στο Καμάρι.
Όταν το 1991 κάναμε τις πρώτες συναυλίες σαν ραδιοφωνικός σταθμός για τα ηφαίστεια και φέραμε την Ελευθερία την Αρβανιτάκη με τον Γαϊτάνο, τον Βασίλη τον Παπακωσταντίνου, τον Γιώργο τον Νταλάρα και άλλους προσπάθησα να βρω την Αλεξίου.
Όμως η τύχη δεν ήθελε να ξαναβρεθούμε, αφού μου έλεγαν μια πως βρίσκονταν στην Κύπρο , μια στο Εξωτερικό κ.λ.π. δεν κατάφερα να την φέρω.
Μόνο πριν τρία χρόνια που ήρθε να τραγουδήσει στα Ηφαίστεια χώθηκα μέσα στον κόσμο, μακριά, να την ακούσω.
Ήξερα πως δεν θα με θυμάται και δεν πήγα να της μιλήσω.
Άκουσα όμως τα τραγούδια της, είχε και το αφιέρωμα στα τραγούδια του Λοϊζου, αυτά που έλεγε και τότε και τη θαύμασα όπως όλος ο κόσμος
.Είναι κεφάλαιο για την Ελλάδα η Χάρις Αλεξίου, Ιστορία ολόκληρη.
Για μένα είναι σίγουρα κάτι παραπάνω.
ΕΔΩ ΕΠΑΡΧΕΙΟ – ΣΑΣ ΜΙΛΑ Ο ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΩΝ
Ποτέ δεν άντεχα μακριά από την Σαντορίνη.
Ακόμα και σήμερα όταν φεύγω, έστω και για λίγες μέρες με πιάνει ένας πονοκέφαλος που κρατά μέχρι να μπω στο βαπόρι ή το αεροπλάνο.
Μόλις βλέπω τον Άγιο Μηνά και το βουνό του προφήτη Ηλία γίνομαι περδίκι.
Έλειψα κάποια χρόνια για να σπουδάσω και να κάνω το στρατιωτικό μου.Γυρίζοντας βρήκα την παλιοπαρέα ενωμένη. Τους συνάντησα στο καφενείο του Βασίλη του Μπάμπη ( ήταν εκεί που τώρα είναι η καφετέρια ΝΙΚΣ) και όλοι μαζί πήγαμε στο Μερεβίγλι στου Γιάννη να τα πιούμε. Ήταν το στέκι μας πριν από την Ντίσκο.
Ο Σορώτος μου είπε πως με διάφορες πατέντες είχε κάνει το ράδιο Σαντορίνη να κοκκινίζει σαν ντροπαλή κοπέλα.
Ήταν τότε που όταν οι λάμπες κοκκίνιζαν στους πομπούς το σήμα που εξέπεμπαν ήταν ισχυρότερο.
Πήγαμε την άλλη μέρα και κάναμε εκπομπές από το αποθηκάκι.
Είχε περάσει και τηλέφωνο με ένα καλώδιο από το σπίτι της μάνας του και παίρναμε αφιερώσεις από όλη την Σαντορίνη.Εγώ τότε δούλευα στο εστιατόριο του ΑΤΛΑΝΤΙΣ με τον συγχωρεμένο τον Λέσενα, όπως και ο Στάθης ο Καραμαλής και ο Γιώργος ο Πρέκας και άλλοι.
Σχεδόν όλοι οι Φηριανοί το πρώτο μας μεροκάματο στο ΑΤΛΑΝΤΙΣ το έχουμε κάνει.
Το βράδι έβαζα μουσική στον Κίτρινο Γάϊδαρο , την Ντίσκο που ήταν κάτω από το ξενοδοχείο.
Παρέα με τον Νίκο τον Κλαπάκια, χρυσές εποχές, όμορφες.
Περνούσαν τα χρόνια και μεγαλώσαμε σιγά – σιγά.
Το ράδιο Σαντορίνη άρχισε να μεταδίδει και ποδοσφαιρικούς αγώνες από το γήπεδο του Πανθηραϊκού.
Πήγαινα εγώ και με ένα καλώδιο ανέβαζα το τηλέφωνο του γηπέδου στην εξέδρα.
Ο Σορώτος ήταν στον σταθμό και με μια πατέντα που είχε κάνει με έβγαζε στον αέρα να κάνω περιγραφή του αγώνα.
Πήραμε θάρρος αφού κανείς δεν μας ενοχλούσε και κάναμε καθημερινά εκπομπές.
Μέχρι και ακολουθίες από την εκκλησία μεταδίδαμε.
Θυμάμαι την κυρά Ρήνα να φωνάζει από το σπίτι στο Στέλιο να πάει να φάει.
Σταματούσε ο χρόνος όταν μπαίναμε στο αποθηκάκι.
Μαζί με το ράδιο Σαντορίνη άρχισα να γράφω αρθράκια στα Θηραϊκά Νέα αρχικά και αργότερα στην Γνώμη της Σαντορίνης.
Ταυτόχρονα έστελνα με τέλεξ στο ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ τις πρώτες μου ανταποκρίσεις από τους αγώνες του Πανθηραϊκού που έπαιζε Ερασιτεχνικό τότε.
Ήταν Χειμώνας του 1989, εγώ δούλευα στο τουριστικό γραφείο του Δαμίγου και ο Στέλιος είχε φτιάξει το μαγαζί με τα ηλεκτρονικά.
Μέλος του ΚΚΕ και της συντακτικής ομάδας της ΓΝΩΜΗΣ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ συμμετείχα στην κατάληψη του Επαρχείου μαζί με όλους τους Προέδρους των Κοινοτήτων τότε.
Είχαμε κάνει κατάληψη και πιέζαμε να ιδρυθεί Επαρχείο με υπηρεσίες στο νησί.
Εκεί έπεσε και η ιδέα από τον σημερινό Έπαρχο, πρόεδρο του Καρτεράδου τότε, Χρύσανθο Ρούσσο.
-Ρε συ, μου λέει. Είμαστε τόσες μέρες κλεισμένοι εδώ μέσα και δεν το ξέρει ο κόσμος. Δεν φέρνεις το σταθμό εδώ να κάνεις εκπομπή από το Επαρχείο να ενημερώσουμε τον κόσμο.
Άλλο που δεν ήθελα. Έφυγα σφαίρα για το Σορώτο και του το είπα.
Ο Στέλιος ξήλωσε μέσα σε λίγα λεπτά το στούντιο και το μεταφέραμε στο επαρχείο.Όταν ρωτήσαμε που θα βάζαμε τον σταθμό πετάχτηκε θυμάμαι ο συγχωρεμένος ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής
- Εδώ να τον βάλετε, μας είπε, μέσα στο γραφείο μου.
Ήταν στο γραφείο της Βθμιας εκπαίδευσης.(Νομίζω ακόμα εκεί στεγάζεται και σήμερα)
Αυτό που γράφω δεν είναι υπερβολή. Το ξέρει άλλωστε και η γυναίκα του Γιώργου.
Πέρασαν χρόνια και χρόνια από τότε. Μέχρι να πεθάνει ο Γιώργος ο Ρούσσος είχε αφήσει να κρέμεται στο γραφείο του το καλώδιο της κεραίας και κάθε φορά που πήγαινα στο επαρχείο μούλεγε
-Μυτιληναίο πρόσεξε γιατί το καλώδιο κρέμεται ακόμα από το παράθυρο.
Αφού λοιπόν στήσαμε την κεραία στην ταράτσα του Επαρχείου βαλθήκαμε να τον βάλουμε μπρος.
Είχε φέρει εν τω μεταξύ από το σπίτι του ο Μάκης ο Καφιέρης ένα ραδιοκασετόφωνο, εγώ ένα πικάπ και το μικρόφωνο της Χαρούλας, ο Σορώτος τα υπόλοιπα.
Μουλάρωσε το ράδιο Σαντορίνη και δεν έλεγε να κοκκινίσει την λυχνία του.
Πάλευε ώρες ο Σορώτος, ξαπλωμένος στο πάτωμα.
Ρύθμιζε – ξερύθμιζε αλλά τίποτα.
Είχαμε απογοητευθεί.
Ο Δημήτρης ο Καφιέρης, γνωστός για τα πειράγματά του μας δούλευε κανονικά.
-Ρε δεν πάτε να τον πετάξετε που θέλετε και σταθμό.. μας έλεγε και μας πείσμωνε.
Αφού πια είχε βραδιάσει ο Σορώτος είχε αγανακτήσει.
-Δεν παίρνει με τίποτα, μου λέει, θα κάηκε η λυχνία.
Τσαντισμένος ο Μάκης ο Καφιέρης ρίχνει μια κλωτσιά στον πομπό, αυτός κάνει δυό τρεις τούμπες και ως εκ θαύματος κοκκινίζει η λυχνία
-Μη τον πειράξει κανένας φώναξε δυνατά ο Σορώτος.
Τον αφήσαμε έτσι αναποδογυρισμένο, από το φόβο μας μην χαλάσει πάλι.
-Πάρε το ράδιο και δες που βγαίνει, μου λέει ο Στέλιος.
Μήπως είχαμε τότε και συχνόμετρα να ξέρουμε που εκπέμπουμε; όλα στην τύχη.
Βγήκα έξω από το επαρχείο και άρχισαν να ψάχνω στην μπάντα των FM.Τον έπιασα λίγο μετά τους 106 μεγάκυκλους.
Μέσα είχανε στήσει πανηγύρι.
Αρχίσαμε αμέσως τις εκπομπές
-Εδώ Επαρχείο… εδώ Επαρχείο… σας μιλά ο σταθμός των καταληψιών.
-Ελάτε να στηρίξετε την προσπάθειά μας. Πρέπει η Σαντορίνη να αποκτήσει Επαρχείο με υπηρεσίες κ.λ.π.
Αρχίσαμε τις συνεντεύξεις με τους Προέδρους των Κοινοτήτων Την Γρίβα , τον Κορωνιό, τον Βαγγέλη τον Σιγάλα, τον Χρύσανθο τον Ρούσσο, την Πλατή από την Οία, τον Μάκη τον Βλάχο από την Μεσσαριά κ.α
Ένας έβγαινε , άλλος έμπαινε.
Το βράδι αρχίζαμε τα δικά μας. Αφιερώσεις τραγούδια.
Ένας χαμός.Έβραζε το τηλέφωνο της Βθμιας.
Θυμάμαι οι Μποριανοί που δεν μας άκουγαν, δεν έφτανε μέχρι το Εμπορείο ο σταθμός, ανέβαιναν στον Άγιο Ανδρέα στο Πύργο με τα αυτοκίνητά τους για να μας ακούσουν.
Έβγαινα στο μπαλκόνι του Επαρχείου και έβλεπα τα φώτα. Δεκάδες αυτοκίνητα.Ουρές ολόκληρες.
Το ράδιο – Σαντορίνη είχε πλέον μπει στην ζωή όχι μόνο την δική μας αλλά όλου του νησιού.
Τον λάτρεψαν αυτόν τον σταθμό οι Σαντορινιοί τότε.
Θυμάμαι τον Μάκη τον Καφιέρη να σηκώνει το τηλέφωνο στο Επαρχείο και να γράφει σελίδες από αφιερώσεις και μηνύματα που έστελνε ο κόσμος.
Κράτησε έναν μήνα περίπου η κατάληψη του Επαρχείου.
Μια μέρα ήρθε ο Πίττος ( ήταν τότε διοικητής στην Αστυνομία) με δυό τρείς Αστυνομικούς έξω από την πόρτα του Επαρχείου και άρχισε να φωνάζει πως πρέπει να κατέβουμε κάτω να μας συλάβει γιατί λειτουργούσαμε παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό.
Βγήκε από το παράθυρο ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής και του είπε το ανεπανάληπτο που άφησε τότε εποχή:
- Έλα εσύ απάνω άμα σου βαστά….
Λίγο πριν να τελειώσει η κατάληψη μου έφερε ένα έγγραφο, ο σημερινός Έπαρχος , ο Χρύσανθος Ο Ρούσσος,
(μπορεί να τόχει ακόμα), να το διαβάσω στο μικρόφωνο.Το είχαν υπογράψει όλοι οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων και απευθύνονταν σε κάποιο Υπουργείο, δεν θυμάμαι σε ποιο. Ζητούσαν να επιτραπεί η νόμιμη λειτουργία του Ράδιο Σαντορίνη.
Ήταν η περίοδος που τα ΜΑΤ του Αρκουδέα κυνηγούσαν τον Έβερτ στον Υμητό για τον Αθήνα 9,84 και τον Κούβελα στο δάσος του Σεϊχ Σού για τον Θεσσαλονίκη 100.
Ποτέ δεν πήραμε φυσικά απάντηση.
Κάποτε τέλειωσε η κατάληψη και μας ειδοποίησαν να τα μαζέψουμε και να φύγουμε γιατί θα μας έπιανε στην πόρτα η Αστυνομία.
Εκεί επιστρατεύσαμε τον Δημήτρη τον Καφιέρη τον Δάσκαλο.
Έφερε το αμάξι του πίσω από το Επαρχείο και κρύψαμε κάτω από κάτι κλουβιά και μια φουρμέλα που είχε στο πορτ παγκάζ το ράδιο Σαντορίνη.
Ο Δημήτρης έφυγε με το αυτοκίνητο και εμείς φύγαμε σαν κύριοι από την πόρτα.
Αφήσαμε μόνο το δίπολο στην ταράτσα και το καλώδιο της κεραίας.
Αυτά τα κράτησε ο Γιώργος ο Ρούσσος ο καθηγητής και μας υποσχέθηκε ότι δεν θα άφηνε κανέναν να τα ακουμπήσει.
Μέχρι να πεθάνει, σε όποιον έμπαινε στο γραφείο του τούλεγε με καμάρι:
- Βλέπεις αυτό το καλώδιο; Είναι του σταθμού που είχαμε στήσει στο Επαρχείο όταν είχαμε την κατάληψη.
------------------------------------------------------------------------------------
Θέλω να διορθώσω ένας λάθος που μου το επισήμανε χθες στο γήπεδο του Καμαριού ο Γιάννης ο Σορώτος.
Μου είπε λοιπόν ότι δεν ήταν ο Μπάμπης ο Κελίδης ο φίλος μας γιατρός που μας είπε για τον Μιχάλη όταν τραυματίστηκε αλλά κάποιος άλλος. Μου είπε και το όνομά του αλλά δεν το θυμάμαι.
http://www.neasantorinis.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2264&Itemid=1
Περί φάβας λόγος εστι.....
Ή ας μάθουμε και λίγο αρχαιοβοτανολογίαΑνάγια Σαρπάκη (Αρχαιολόγος – αρχαιοβοτανολόγος)
Η γνωστή σε όλους μας «φάβα» είναι ένα προϊόν που υπάρχει σε πολλά μέρη της Ελλάδος και γίνεται από διάφορα όσπρια, όπως π.χ. από το κουκί, το μπιζέλι, και άλλα. Από την Σαντορίνη όμως, όπως γνωρίζουμε όλοι, προέρχεται η γνωστότερη «φάβα», η κοινά ονομαζόμενη, φάβα της Σαντορίνης.
Στην Σαντορίνη η φάβα γίνεται από ένα ειδικό όσπριο και μόνο, το Λαθούρι το κλύμενο (Lathyrus clymenym). O Καββάδας (σελ. 2247) έγραφε ότι αυτό το λαθούρι είναι «είδος νομευτικόν, ενίοτε καλλιεργούμενον». Ο δε Γεννάδιος (σελ. 596) αναφέρει ότι «παρ’ ημίν την αρίστην φάβαν παράγει και εξάγει η Θήρα, ένθα ο λάθυρος ούτος καλλιεργείται εκτενώς» και παρακάτω ότι είναι «νομευτικόν, κοινόν πολλαχού της Ελλάδος». Σήμερα όμως, η καλλιέργειά του τείνει να εξαφανιστεί αφού βρίσκεται σε ελάχιστα μέρη, σε μικρές ποσότητες, κυρίως στις Κυκλάδες, και ειδικά στην Σαντορίνη. Απ’ ότι έχουμε ακούσει πρέπει να υπήρχε και στην Κρήτη, σε διάφορα μέρη και πιθανότατα και σε άλλα μέρη της Ελλάδος, που έως τώρα δεν γνωρίζουμε.
Θεωρείται σημαντικό, βέβαια, το ότι έχει αναγνωριστεί στους καρπούς που έχουν βρεθεί στον οικισμό της Εποχής του Χαλκού, στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Η πρώτη εμφάνιση του καρπού αυτού φαίνεται να ήταν η Μέση Κυκλαδική (Μ.Κ.) περίοδος (~ 1900 π.Χ.) και καλλιεργείτο συστηματικά έως την Υ.Κ.Ι (~ 1600 π.Χ.), οπότε και καταστράφηκε η πόλη. Αυτή η πόλη, της οποίας το όνομα δεν γνωρίζουμε, είναι η ευρύτερα γνωστή σε μας ως η Πομπηϊα του Αιγαίου, διότι και αυτή καταστράφηκε από σεισμούς και την σκέπασε κυριολεκτικά η άσπα (όχι λάβα) του ηφαιστείου, με αποτέλεσμα να σωθούν τα κτίρια, οι αποθήκες και, γενικά, εξαιρετικά σπάνια οργανικά υλικά.
Το όσπριο που βρίσκεται κατά κόρον, μεταξύ των άλλων, στην προϊστορική Θήρα είναι ο αρακάς (Lathyrus clymenum), τον οποίον στο παρελθόν τον είχαν ταυτοποιήσει λάθος ως κουκί (Vicia faba) διότι στο άκουσμα του όρου «φάβα», και από την μορφολογία του σπόρου έμοιαζε λίγο στο μικρόκαρπο κουκί, το κοινά ονομαζόμενο στην Κρήτη, στην περιοχή του Ηρακλείου, σαν «μισιριώτικου κουκί». Όμως, η πιο προσεκτική έρευνα του οσπρίου, του σημερινού, αλλά και του αρχαιολογικού μας οδήγησε στο ειδικό λαθούρι, το Lathyrus clymenum.
Η ταυτοποίηση του αρχαιολογικού δείγματος έγινε προσεκτικά με τους κανόνες ταυτοποίησης της αρχαιοβοτανικής, δηλαδή με συγκριτική συλλογή και με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης (SEM) όπου συγκρίναμε την επιδερμίδα του σημερινού σπόρουμε τον αρχαιολογικό. Όλα, δηλαδή, δείχνουν ότι πρόκειται για τον αρακά που έχει διασωθεί στην Σαντορίνη σήμερα. Αναφέρω τον όρο διασωθεί, διότι εκτός του ότι ο αρακάς αυτός –πιθανότατα με άλλη ονομασία- καλλιεργείτο σε άλλα μέρη της Ελλάδος, σήμερα φαίνεται ότι περιορίζεται η καλλιέργεια του σε ορισμένες Κυκλάδες και ειδικά στην Σαντορίνη]
Το σημαντικότερου σημείο είναι το όσπριο αυτό διατηρήθηκε λόγω της επιμονής κάποιων γεωργών στην Σαντορίνη, όπως ο Γιώργης Αλεφραγκής (Γιαγκούλας), ο Μιχάλης Αρβανίτης (του Μπελά) και άλλων, να κρατήσουν την παράδοση και να μην υποκύψουν στο γενικό κάλεσμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να υποβάλλουν την γη τους στις μονοκαλλιέργειες. Κράτησαν δηλαδή δικό τους σπόρο από γενιά σε γενιά και, με σεβασμό στην παράδοση, μας παραδίδουν τώρα τον σπόρο αυτό που στον τόπο τους, την Σαντορίνη, φαίνεται να υπάρχει τώρα και 4000 χρόνια.
http://anagogi.blogspot.com/2010/04/h.html
Eπίσης δείτε και τις υπέροχες φωτογραφίες του κατ άλλα Μηχανολόγου Μηχανικού στο Στέγαστρου του Ακρωτηρίου και συνταξιδευτή της Σαντορίνης Κλέαρχου Καπούτση για το άλεσμα της Φάβας: http://klearchosguidetothegalaxy.blogspot.com/2009/06/blog-post_09.html
Να τι πάλι οι Βρυκόλακες της Σαντορίνης μπροστά μου
Τώρα Πασχαλινές ημέρες και να εντοπίζω κείμενο για τους Βρυκόλακες στο νησί ε είναι κάπως!!! Εγώ πάντως δεν φταίω.......
Στο ιστολόγιο αυτό http://skinious.blogspot.com/2010/04/13.html κατα καιρούς δημοσιεύω ιστορικά, λαογραφικά και άλλα θέματα που τα βρίσκω άκρως ενδιαφέροντα. Τα όσα γοητευτικά θα διαβάσετε παρακάτω σε τρείς συνέχειες, είναι από το ανεκτίμητης αξίας σύγγραμμα του Κυρ. Σιμόπουλου «Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα". Λόγω της σάρωσης, δεν θεώρησα σκόπιμο (αλλά ούτε είχα και τον χρόνο!) να διορθώσω τους τόνους τα πνεύματα και την ορθογραφία, οπότε συγχωρέστε με. Τα βαμπίρ πάντα ασκούσαν μια μυστηριώδη επίδραση στη φαντασία των ανθρώπων κι εγω (ομολογώ!) δεν αποτελώ εξαίρεση. Ετσι καταγοητευμένος από τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτει ο Σιμόπουλος, αποφάσισα να σας τα παραθέσω.
Οι ταξιδιωτικές διηγήσεις για το θέμα ίσως να προκαλούν φόβο, αλλά κυρίως προκαλούν γέλιο. Η ευπιστία και οι δεισιδαιμονίες του αμόρφωτου λαού της Ελλάδας του 1650 μαγεύουν μέσα στον παραλογισμό και την αφέλειά τους. Ο συγγραφέας παραθέτει και διηγήσεις και θρύλους μέχρι και τον 19ο αιώνα. Ελπίζω να με δικαιώσετε για την επιλογή μου.
Θα δημοσιεύσω κι άλλα ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τον Σιμόπουλο. Αμέσως μετά τους βρυκόλακες, ακολουθεί η εξιστόρηση του βομβαρδισμού της Ακρόπολης από τον Βενετό Μοροζίνι. «Μείνετε συντονισμένοι»!
…Με ειδική εντολή του πάπα ό επίσκοπος Ίεραπόλεως Sebastiani πραγματοποιεί τό 1666 περιοδεία σ' όλες τις παραμεσογειακές χώρες για επιθεώρηση τών τοπικών καθολικών εκκλησιών. Μ' ολο πού τό ταξίδι ήταν δύσκολο και επικίνδυνο έξ αιτίας του τουρκοβενετικού πολέμου και τής πειρατείας, ό Sebastiani ώλοκλήρωσε μέ ευσυνειδησία τήν αποστολή του.
Για την Σαντορίνη γράφει: Είναι γνωστή ώς «νησί τών δαιμόνων» και «νησί τής κόλασης». Λένε πώς τά δαιμόνια κόβουν τις γούμενες τών καραβιών και δέν μπορούν ν' αράξουν στο λιμάνι.
…Τό 1642 οί Καθολικοί κατώρθωσαν νά εγκατασταθούν στή Σαντορίνη. Παρά τήν αντίδραση τών Ελλήνων οί Ιησουίτες εξασφαλίζουν μέ δωροδοκίες τήν άδεια τών Τούρκων καί χτίζουν τήν πρώτη εκκλησία. Ό Γάλλος ιερωμένος Francois Richard ήταν άπό τούς πρωτοπόρους τής εκστρατείας προσηλυτισμού στό Αιγαίο. "Εζησε πολλά χρόνια στή Σαντορίνη καί είχε τήν ευκαιρία νά ταξιδέψη σέ πολλά νησιά τών Κυκλάδων. Καρπός τής προσωπικής εμπειρίας του άπό τή θρησκευτική αποστολή στις ελληνικές θάλασσες καί τίς περιηγήσεις του στά νησιά είναι τό χρονικό πού κυκλοφόρησε στό Παρίσι τό 1657. Όλόκληρο κεφάλαιο του χρονικού του Richard αναφέρεται στις δοξασίες περί βρυκολάκων. Εχει τίτλο «Οί Ψευδοαναστημένοι πού οί Ελληνες ονομάζουν «βρυκολάκους». (Οι παραλλαγές της ονομασίας του βρυκόλακα στα κείμενα των περιηγητών : Βορδόλακας, ζορκόλακας, βουρδούλακας, νομόλακας, βολδόλακας, βουρκόλακας, βουλδούλακας κ.ά.). Περιγράφει τρομακτικά περιστατικά ομαδικών παρακρούσεων των κατοίκων της Σαντορίνης. Πεθαμένοι πού ξαναγυρίζουν στη ζωή και εξοντώνουν τή νύχτα τούς νησιώτες, φρικαλέες σκηνές έκταφής «βρυκολακιασμένων», τελετές εξορκισμών άπο τούς ιερείς πάνω στά πτώματα μέσα στους ναούς, ανατριχιαστικοί άνασκολοπισμοί τών άλυωτων πτωμάτων μέ τσεκούρι και σκαπάνες. Αυτόπτης μάρτυρας τών σκηνών αυτών ό Ιησουίτης Ιεραπόστολος δεν αμφισβητεί διόλου την εμφάνιση τών βρυκολάκων και την κακοποιό δράση τους :
«Κάθε τόσο οί Ελληνες παππάδες, άφού προηγουμένως πάρουν άδεια του μητροπολίτη, πηγαίνουν στο νεκροταφείο, διαβάζουν μερικές ευχές και ύστερα ξεθάβουν τό νεκρό πού υποπτεύονται πώς έχει βρυκολακιάσει. Κι' αν βρουν τό πτώμα ολόκληρο, φρέσκο και ματωμένο είναι πια βέβαιοι πώς ό νεκρός έγινε όργανο του Σατανά. Αρχίζουν τότε τούς εξορκισμούς και δέν σταματούν άν δεν δουν σημάδια πού νά φανερώνουν πώς έφυγε τό δαιμόνιο: όταν δηλαδή άρχίση ή αποσύνθεση του πτώματος.
»Αυτό έγινε πριν άπό λίγα χρόνια. Τό πτώμα ενός κοριτσιού (Καλλίστη τό όνομά του) βρέθηκε άλυωτο. Τό έφεραν στήν εκκλησία κι' ό Ελληνας παππάς κατέφυγε στους εξορκισμούς. Και πραγματικά σέ λίγο άρχισε ή αποσύνθεση του πτώματος κατά τρομακτικό τρόπο, έτσι πού κανείς δέ μπορούσε νά μείνη πιά στο ναό άπό τή δυσοσμία. Τό έθαψαν, λοιπόν, και δέν ξαναφάνηκε ό βρυκόλακας πιά.
«Ωστόσο, μερικές φορές, οί εξορκισμοί τών Ελλήνων ιερέων δέν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα,είτε γιατί οί ίδιοι οί ιερείς δέν έχουν μεγάλη πίστη ειτε γιατί τό δαιμόνιο αντιστέκεται και δέν εννοεί νά εγκατάλειψη τή λεία του. Τότε ξερριζώνουν την καρδιά του πεθαμένου, τή λιανίζουν μέ τό τσεκούρι και ύστερα καίνε ολόκληρο τό νεκρό, ακριβώς όπως γίνεται στή Γαλλία μέ τούς μάγους και τις μάγισσες, ύστερα άπό απόφαση της Δικαιοσύνης.
»Τελευταία πού πήγα στήν Αστυπάλαια έκαψαν πέντε πτώματα. Τά τρία ήταν ανδρών παντρεμένων, τό τέταρτο ενός Ελληνα παππά και τό πέμπτο ενός κοριτσιού. Τό ίδιο έγινε και στή Νιό.
»Η γυναίκα ενός πεθαμένου ήρθε και μου εξομολογήθηκε πώς είδε τον άντρα της ατόφιο, πενήντα μέρες ύστερα άπό τήν κηδεία του. Μ' όλο πού τον είχαν ξεθάψει και τον είχαν ενταφιάσει σέ άλλο σημείο κι' είχαν γίνει όλοι οί καθιερωμένοι εξορκισμοί εκείνος ξαναγύρισε και βασάνιζε τον κόσμο• σκότωσε μάλιστα και τέσσερες ή πέντε ανθρώπους. Τότε τον ξέθαψαν για δεύτερη φορά και τον έκαψαν σέ επίσημη δημόσια τελετή.
«Πριν δυο χρόνια, γιά τήν ίδια αίτια, έκαψαν άλλα δυο πτώματα στη Σίφνο. Και δεν περνάει χρόνος πού νά μή γίνη λόγος γι' αυτούς τούς ψευδαναστημένους.
»Άλλά εκείνο πού αναστάτωσε περισσότερο τή Σαντορίνη ήταν ή προσήλωση ενός βρυκόλακα στη χήρα του. Λεγόταν Αλέξανδρος, ήταν παπουτσής και κατοικούσε στον Πύργο. Υστερα άπο το θάνατο του παρουσιάστηκε στη γυναίκα του, όπως ακριβώς ήταν και στή ζωή. Ερχόταν στο σπίτι και δούλευε, μερεμέτιζε τά παπούτσια των παιδιών, έβγαζε νερό από τή στέρνα. Και πολλές φορές τον έβλεπε νά κόβη ξύλα γιά τή φαμελιά του. Υστερα άπο λίγον καιρό ό κόσμος τρομοκρατημένος τον ξέθαψε, τον έκαψε και μαζί μέ τον καπνό εξαφανίσθηκε και ή εξουσία του Σατανά.
»Εμαθα από ένα αξιόπιστο πρόσωπο πώς στην Αμοργό αυτοί οί βρυκόλακες έχουν τόσο άποχαλινωθή πού δεν τρέχουν μονάχα εδώ κι' έκεί τις νύχτες αλλά παρουσιάζονται και μέρα μεσημέρι, πολλές φορές πέντε μαζί στά χωράφια και μαζεύουν φάβα. Ηθελα νά έλθουν εδώ μερικοί από τούς δικούς μας τούς άθεους της Γαλλίας, όχι γιά ν' ακούσουν άλλά νά δουν μέ τά μάτια τους στο φώς της ημέρας και νά βεβαιωθούν πόσο άδικο έχουν πού πιστεύουν ότι σάν πεθαίνει ό άνθρωπος όλα πεθαίνουν μαζί του. Ιδού όμως και μιά άλλη απόδειξη :
»Ό ηγούμενος του περίφημου μοναστηρίου της Άμοργού μου διηγήθηκε ότι ένας έμπορος από τήν Πάτμο, πηγαίνοντας στήν Ανατολή γιά εμπόριο, αντί νά κερδίση χρήματα έχασε τή ζωή του. Μαθαίνοντας ή γυναίκα του τό θάνατο του έστειλε ένα καίκι γιά νά φέρουν τό νεκρό στήν πατρίδα του και νά τον θάψουν κατά πώς ταιριάζει σέ χριστιανό. Εβαλαν λοιπόν τό πτώμα σέ μιά κασσέλα, τή φόρτωσαν στο καίκι και ξεκίνησαν γιά τό νησί. Ενας άπο τούς ναυτικούς κάθησε απάνω στήν κασσέλα. Ξαφνικά νοιώθει κάτι νά κουνιέται μέσα. Τό λέει στους συντρόφους του. Αποφασίζουν τότε νά τήν ξεκαρφώσουν γιά νά δουν σέ ποιά κατάσταση βρισκόταν ό νεκρός. Ανοίγουν και τί νά δουν. Ό πεθαμένος έδειχνε σά νά ήταν ολοζώντανος. Καταλαβαίνετε τώρα τον τρόμο των θαλασσινών. Άλλά τί νά κάνουν, είχαν αναλάβει υποχρέωση. Ξανακάρφωσαν τή νεκρόκασα, έφθασαν στο νησί και τήν παρέδωσαν στή χήρα χωρίς νά πουν λέξη γιά ότι είδαν στο καίκι.
(Σημ. του συγγραφέα. Ύπάρχει. άραγε μιά πανάρχαιη παράδοση στίς δεισιδαιμονίες πού κυριαρχούσαν στις Κυκλάδες κατά τόν Μεσαίωνα και τούς νεωτέρους χρόνους; Οί αρχαιολόγοι πού μελέτησαν τά ευρήματα στά νεκροταφεία του Πρωτοκυκλαδικού λεγόμενου πολιτισμού, στή Σύρο, στή Νάξο, στήν Αμοργό (3000 π.Χ. περίπου) παρατήρησαν μέ έκπληξη οτι οί νεκροί θάβονταν σέ στενόχωρους τετραγωνικούς τάφους, διπλωμένοι στά δύο, έτσι πού τά γόνατα νά φθάνουν στο πρόσωπο. Μπορεί και νά δένονταν πριν ακόμα ξεψυχήσουν. Και οί τάφοι καλύπτονταν άπο όλες τις πλευρές μέ βαρείες πλάκες, κλείνονταν οί νεκροί ασφυκτικά στο κιβούρι τους γιά νά μή μπορέσουν ίσως νά ξαναγυρίσουν στόν επάνω κόσμο και βασανίσουν τούς ζωντανούς. Γιά νά μή βρυκολακιάσουν, Ίσως.)
»Άλλά λίγες μέρες μετά τήν κηδεία ό πεθαμένος σκόρπισε τή φρίκη και τό θάνατο στο νησί. "Εμπαινε τις νύχτες στά σπίτια ουρλιάζοντας και χτυπώντας. Δεκαπέντε άνθρωποι, άλλοι άπό τά χτυπήματα, άλλοι άπό τήν τρομάρα τους πήγαν στόν άλλο κόσμο.
»Οί ιερείς καί οί καλόγεροι τουτόπου έκαναν ότι μπορούσαν γιά νά σταματήσουν αυτή τήν τραγωδία. Ωστόσο οί εξορκισμοί και οί δεήσεις δέν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Αποφασίζουν, λοιπόν, νά διώξουν τό νεκρό άπό τό νησί και νά τον μεταφέρουν στόν τόπο του θανάτου του, στή Μικρά Ασία. Τον φόρτωσαν σ' ένα καίκι, άλλά οί ναυτικοί δέν τον πέρασαν αντίπερα : στο πρώτο ερημονήσι πού βρήκαν άναψαν φωτιά και τον έκαψαν. Κι' άπό τότε ό βρυκόλακας δέν ξαναφάνηκε.
συνεχίζεται!!!
Στο ιστολόγιο αυτό http://skinious.blogspot.com/2010/04/13.html κατα καιρούς δημοσιεύω ιστορικά, λαογραφικά και άλλα θέματα που τα βρίσκω άκρως ενδιαφέροντα. Τα όσα γοητευτικά θα διαβάσετε παρακάτω σε τρείς συνέχειες, είναι από το ανεκτίμητης αξίας σύγγραμμα του Κυρ. Σιμόπουλου «Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα". Λόγω της σάρωσης, δεν θεώρησα σκόπιμο (αλλά ούτε είχα και τον χρόνο!) να διορθώσω τους τόνους τα πνεύματα και την ορθογραφία, οπότε συγχωρέστε με. Τα βαμπίρ πάντα ασκούσαν μια μυστηριώδη επίδραση στη φαντασία των ανθρώπων κι εγω (ομολογώ!) δεν αποτελώ εξαίρεση. Ετσι καταγοητευμένος από τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτει ο Σιμόπουλος, αποφάσισα να σας τα παραθέσω.
Οι ταξιδιωτικές διηγήσεις για το θέμα ίσως να προκαλούν φόβο, αλλά κυρίως προκαλούν γέλιο. Η ευπιστία και οι δεισιδαιμονίες του αμόρφωτου λαού της Ελλάδας του 1650 μαγεύουν μέσα στον παραλογισμό και την αφέλειά τους. Ο συγγραφέας παραθέτει και διηγήσεις και θρύλους μέχρι και τον 19ο αιώνα. Ελπίζω να με δικαιώσετε για την επιλογή μου.
Θα δημοσιεύσω κι άλλα ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τον Σιμόπουλο. Αμέσως μετά τους βρυκόλακες, ακολουθεί η εξιστόρηση του βομβαρδισμού της Ακρόπολης από τον Βενετό Μοροζίνι. «Μείνετε συντονισμένοι»!
…Με ειδική εντολή του πάπα ό επίσκοπος Ίεραπόλεως Sebastiani πραγματοποιεί τό 1666 περιοδεία σ' όλες τις παραμεσογειακές χώρες για επιθεώρηση τών τοπικών καθολικών εκκλησιών. Μ' ολο πού τό ταξίδι ήταν δύσκολο και επικίνδυνο έξ αιτίας του τουρκοβενετικού πολέμου και τής πειρατείας, ό Sebastiani ώλοκλήρωσε μέ ευσυνειδησία τήν αποστολή του.
Για την Σαντορίνη γράφει: Είναι γνωστή ώς «νησί τών δαιμόνων» και «νησί τής κόλασης». Λένε πώς τά δαιμόνια κόβουν τις γούμενες τών καραβιών και δέν μπορούν ν' αράξουν στο λιμάνι.
…Τό 1642 οί Καθολικοί κατώρθωσαν νά εγκατασταθούν στή Σαντορίνη. Παρά τήν αντίδραση τών Ελλήνων οί Ιησουίτες εξασφαλίζουν μέ δωροδοκίες τήν άδεια τών Τούρκων καί χτίζουν τήν πρώτη εκκλησία. Ό Γάλλος ιερωμένος Francois Richard ήταν άπό τούς πρωτοπόρους τής εκστρατείας προσηλυτισμού στό Αιγαίο. "Εζησε πολλά χρόνια στή Σαντορίνη καί είχε τήν ευκαιρία νά ταξιδέψη σέ πολλά νησιά τών Κυκλάδων. Καρπός τής προσωπικής εμπειρίας του άπό τή θρησκευτική αποστολή στις ελληνικές θάλασσες καί τίς περιηγήσεις του στά νησιά είναι τό χρονικό πού κυκλοφόρησε στό Παρίσι τό 1657. Όλόκληρο κεφάλαιο του χρονικού του Richard αναφέρεται στις δοξασίες περί βρυκολάκων. Εχει τίτλο «Οί Ψευδοαναστημένοι πού οί Ελληνες ονομάζουν «βρυκολάκους». (Οι παραλλαγές της ονομασίας του βρυκόλακα στα κείμενα των περιηγητών : Βορδόλακας, ζορκόλακας, βουρδούλακας, νομόλακας, βολδόλακας, βουρκόλακας, βουλδούλακας κ.ά.). Περιγράφει τρομακτικά περιστατικά ομαδικών παρακρούσεων των κατοίκων της Σαντορίνης. Πεθαμένοι πού ξαναγυρίζουν στη ζωή και εξοντώνουν τή νύχτα τούς νησιώτες, φρικαλέες σκηνές έκταφής «βρυκολακιασμένων», τελετές εξορκισμών άπο τούς ιερείς πάνω στά πτώματα μέσα στους ναούς, ανατριχιαστικοί άνασκολοπισμοί τών άλυωτων πτωμάτων μέ τσεκούρι και σκαπάνες. Αυτόπτης μάρτυρας τών σκηνών αυτών ό Ιησουίτης Ιεραπόστολος δεν αμφισβητεί διόλου την εμφάνιση τών βρυκολάκων και την κακοποιό δράση τους :
«Κάθε τόσο οί Ελληνες παππάδες, άφού προηγουμένως πάρουν άδεια του μητροπολίτη, πηγαίνουν στο νεκροταφείο, διαβάζουν μερικές ευχές και ύστερα ξεθάβουν τό νεκρό πού υποπτεύονται πώς έχει βρυκολακιάσει. Κι' αν βρουν τό πτώμα ολόκληρο, φρέσκο και ματωμένο είναι πια βέβαιοι πώς ό νεκρός έγινε όργανο του Σατανά. Αρχίζουν τότε τούς εξορκισμούς και δέν σταματούν άν δεν δουν σημάδια πού νά φανερώνουν πώς έφυγε τό δαιμόνιο: όταν δηλαδή άρχίση ή αποσύνθεση του πτώματος.
»Αυτό έγινε πριν άπό λίγα χρόνια. Τό πτώμα ενός κοριτσιού (Καλλίστη τό όνομά του) βρέθηκε άλυωτο. Τό έφεραν στήν εκκλησία κι' ό Ελληνας παππάς κατέφυγε στους εξορκισμούς. Και πραγματικά σέ λίγο άρχισε ή αποσύνθεση του πτώματος κατά τρομακτικό τρόπο, έτσι πού κανείς δέ μπορούσε νά μείνη πιά στο ναό άπό τή δυσοσμία. Τό έθαψαν, λοιπόν, και δέν ξαναφάνηκε ό βρυκόλακας πιά.
«Ωστόσο, μερικές φορές, οί εξορκισμοί τών Ελλήνων ιερέων δέν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα,είτε γιατί οί ίδιοι οί ιερείς δέν έχουν μεγάλη πίστη ειτε γιατί τό δαιμόνιο αντιστέκεται και δέν εννοεί νά εγκατάλειψη τή λεία του. Τότε ξερριζώνουν την καρδιά του πεθαμένου, τή λιανίζουν μέ τό τσεκούρι και ύστερα καίνε ολόκληρο τό νεκρό, ακριβώς όπως γίνεται στή Γαλλία μέ τούς μάγους και τις μάγισσες, ύστερα άπό απόφαση της Δικαιοσύνης.
»Τελευταία πού πήγα στήν Αστυπάλαια έκαψαν πέντε πτώματα. Τά τρία ήταν ανδρών παντρεμένων, τό τέταρτο ενός Ελληνα παππά και τό πέμπτο ενός κοριτσιού. Τό ίδιο έγινε και στή Νιό.
»Η γυναίκα ενός πεθαμένου ήρθε και μου εξομολογήθηκε πώς είδε τον άντρα της ατόφιο, πενήντα μέρες ύστερα άπό τήν κηδεία του. Μ' όλο πού τον είχαν ξεθάψει και τον είχαν ενταφιάσει σέ άλλο σημείο κι' είχαν γίνει όλοι οί καθιερωμένοι εξορκισμοί εκείνος ξαναγύρισε και βασάνιζε τον κόσμο• σκότωσε μάλιστα και τέσσερες ή πέντε ανθρώπους. Τότε τον ξέθαψαν για δεύτερη φορά και τον έκαψαν σέ επίσημη δημόσια τελετή.
«Πριν δυο χρόνια, γιά τήν ίδια αίτια, έκαψαν άλλα δυο πτώματα στη Σίφνο. Και δεν περνάει χρόνος πού νά μή γίνη λόγος γι' αυτούς τούς ψευδαναστημένους.
»Άλλά εκείνο πού αναστάτωσε περισσότερο τή Σαντορίνη ήταν ή προσήλωση ενός βρυκόλακα στη χήρα του. Λεγόταν Αλέξανδρος, ήταν παπουτσής και κατοικούσε στον Πύργο. Υστερα άπο το θάνατο του παρουσιάστηκε στη γυναίκα του, όπως ακριβώς ήταν και στή ζωή. Ερχόταν στο σπίτι και δούλευε, μερεμέτιζε τά παπούτσια των παιδιών, έβγαζε νερό από τή στέρνα. Και πολλές φορές τον έβλεπε νά κόβη ξύλα γιά τή φαμελιά του. Υστερα άπο λίγον καιρό ό κόσμος τρομοκρατημένος τον ξέθαψε, τον έκαψε και μαζί μέ τον καπνό εξαφανίσθηκε και ή εξουσία του Σατανά.
»Εμαθα από ένα αξιόπιστο πρόσωπο πώς στην Αμοργό αυτοί οί βρυκόλακες έχουν τόσο άποχαλινωθή πού δεν τρέχουν μονάχα εδώ κι' έκεί τις νύχτες αλλά παρουσιάζονται και μέρα μεσημέρι, πολλές φορές πέντε μαζί στά χωράφια και μαζεύουν φάβα. Ηθελα νά έλθουν εδώ μερικοί από τούς δικούς μας τούς άθεους της Γαλλίας, όχι γιά ν' ακούσουν άλλά νά δουν μέ τά μάτια τους στο φώς της ημέρας και νά βεβαιωθούν πόσο άδικο έχουν πού πιστεύουν ότι σάν πεθαίνει ό άνθρωπος όλα πεθαίνουν μαζί του. Ιδού όμως και μιά άλλη απόδειξη :
»Ό ηγούμενος του περίφημου μοναστηρίου της Άμοργού μου διηγήθηκε ότι ένας έμπορος από τήν Πάτμο, πηγαίνοντας στήν Ανατολή γιά εμπόριο, αντί νά κερδίση χρήματα έχασε τή ζωή του. Μαθαίνοντας ή γυναίκα του τό θάνατο του έστειλε ένα καίκι γιά νά φέρουν τό νεκρό στήν πατρίδα του και νά τον θάψουν κατά πώς ταιριάζει σέ χριστιανό. Εβαλαν λοιπόν τό πτώμα σέ μιά κασσέλα, τή φόρτωσαν στο καίκι και ξεκίνησαν γιά τό νησί. Ενας άπο τούς ναυτικούς κάθησε απάνω στήν κασσέλα. Ξαφνικά νοιώθει κάτι νά κουνιέται μέσα. Τό λέει στους συντρόφους του. Αποφασίζουν τότε νά τήν ξεκαρφώσουν γιά νά δουν σέ ποιά κατάσταση βρισκόταν ό νεκρός. Ανοίγουν και τί νά δουν. Ό πεθαμένος έδειχνε σά νά ήταν ολοζώντανος. Καταλαβαίνετε τώρα τον τρόμο των θαλασσινών. Άλλά τί νά κάνουν, είχαν αναλάβει υποχρέωση. Ξανακάρφωσαν τή νεκρόκασα, έφθασαν στο νησί και τήν παρέδωσαν στή χήρα χωρίς νά πουν λέξη γιά ότι είδαν στο καίκι.
(Σημ. του συγγραφέα. Ύπάρχει. άραγε μιά πανάρχαιη παράδοση στίς δεισιδαιμονίες πού κυριαρχούσαν στις Κυκλάδες κατά τόν Μεσαίωνα και τούς νεωτέρους χρόνους; Οί αρχαιολόγοι πού μελέτησαν τά ευρήματα στά νεκροταφεία του Πρωτοκυκλαδικού λεγόμενου πολιτισμού, στή Σύρο, στή Νάξο, στήν Αμοργό (3000 π.Χ. περίπου) παρατήρησαν μέ έκπληξη οτι οί νεκροί θάβονταν σέ στενόχωρους τετραγωνικούς τάφους, διπλωμένοι στά δύο, έτσι πού τά γόνατα νά φθάνουν στο πρόσωπο. Μπορεί και νά δένονταν πριν ακόμα ξεψυχήσουν. Και οί τάφοι καλύπτονταν άπο όλες τις πλευρές μέ βαρείες πλάκες, κλείνονταν οί νεκροί ασφυκτικά στο κιβούρι τους γιά νά μή μπορέσουν ίσως νά ξαναγυρίσουν στόν επάνω κόσμο και βασανίσουν τούς ζωντανούς. Γιά νά μή βρυκολακιάσουν, Ίσως.)
»Άλλά λίγες μέρες μετά τήν κηδεία ό πεθαμένος σκόρπισε τή φρίκη και τό θάνατο στο νησί. "Εμπαινε τις νύχτες στά σπίτια ουρλιάζοντας και χτυπώντας. Δεκαπέντε άνθρωποι, άλλοι άπό τά χτυπήματα, άλλοι άπό τήν τρομάρα τους πήγαν στόν άλλο κόσμο.
»Οί ιερείς καί οί καλόγεροι τουτόπου έκαναν ότι μπορούσαν γιά νά σταματήσουν αυτή τήν τραγωδία. Ωστόσο οί εξορκισμοί και οί δεήσεις δέν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Αποφασίζουν, λοιπόν, νά διώξουν τό νεκρό άπό τό νησί και νά τον μεταφέρουν στόν τόπο του θανάτου του, στή Μικρά Ασία. Τον φόρτωσαν σ' ένα καίκι, άλλά οί ναυτικοί δέν τον πέρασαν αντίπερα : στο πρώτο ερημονήσι πού βρήκαν άναψαν φωτιά και τον έκαψαν. Κι' άπό τότε ό βρυκόλακας δέν ξαναφάνηκε.
συνεχίζεται!!!
Τετάρτη 7 Απριλίου 2010
Τα της συγκέντρωσης.....
Ικανοποιητική η συμμετοχή, σαφές το μήνυμα.
Βγάλτε το πλοίο απο την Καλντέρα
ή σε απλά ελληνικά, «ελάτε να το πάρετε»
Βγάλτε το πλοίο απο την Καλντέρα
ή σε απλά ελληνικά, «ελάτε να το πάρετε»
Ίσως να είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της υπόθεσης που το σύνολο των φορέων και των εκπροσώπων του νησιού συμφωνούν σε ενα πράγμα και μιλάνε τόσο καθαρά γι αυτό. Για την απομάκρυνση του πλοίου απο τα νερά της Καλντέρας.
Πέρα και μακριά απο κάθε συναισθηματική προσέγγιση
(υπήρξαν και τέτοιες τις οποίες εντάσουμε πιά στην άγνοια και την ανωριμότητα που παρουσιάστηκε τον πρώτο καιρό στην διαχείρηση του θέματος)
αλλά πολύ περισότερο πέρα και μακριά απο λογής λογής (τολμάμε να πούμε...) έρευνες και μελέτες που εχουν παρουσιαστεί,
οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και των φορέων καθώς και κάτοικοι του νησιού
ζήτησαν την άμεση απομάκρυνση του πλοίου απο την Καλντέρα,
με το μήνυμα να γίνεται σαφέστερο παρά ποτέ.
Ωραία τα είπε, ο κ. Λουκάς Λιγνός εκπρόσωπος της Συντονιστικής.
«είμαστε εδω διότι αισθανόμαστε οτι αποτελούμε τον τελευταίο κάβο που κρατάει το ναυάγιο σε επαφή με την καθημερινότητα και την ζωή. Εκείνο τον κάβο που κανένας δεν έριξε πριν απο 3 χρόνια για να δέσει το πλοίο απο ενα βράχο κοντά στη στεριά και να μην το αφήσει να βυθιστεί στα βαθιά νερά της Καλντέρας μετά απο 14 ώρες. Πολιτεία και πλοιοκτήτρια εταιρία ολογόρησαν εκείνο το βράδυ και ελαφρά την καρδία το άφησαν να βουλιάξει.»
Ο Έπαρχος είπε οτι «η θέση μας είναι αταλάντευτη στο θέμα της ανέλκυσης», ενω ο Δήμαρχος είπε οτι «μετά και την απάντληση το σκάφος είναι έτοιμο να ανελκυστεί» και ζήτησε να ξεκινήσει άμεσα η μελέτη ανέλκυσης. «Αυτό το σκουπίδι που άφησαν εδω κάποιοι είναι υπόθεση δική τους και οχι δική μας» είπε ο πρόεδρος της κοινότητας της Οίας, ενω ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου αναφέρθηκε -με κριτική διάθεση- στις πρόσφατες εξαγγελίες του υπουργείου περιβάλλοντος.
Εκπρόσωποι όλων των κομμάτων έστειλαν μηνύματα συμπαράστασης ενω διαβάστηκαν οι επιστολές των τοπικών βουλευτών. Αναφορά έγινε στην ερώτηση που κατέθεσαν πρόσφατα βουλευτές του ΚΚΕ στην Βουλή, ρωτόντας το πότε θα ανελκυστεί το πλοίο.
Η εκδήλωση έκλεισε με την επιβίβαση των παρευρισκομένων σε πλοιάρια της Ένωσης Λεμβούχων, με την μετάβασή τους στην θαλάσια περιοχή του ναυαγίου και την τέλεση μνημοσύνου στην μνήμη του δύτη που έχασε τη ζωή του κατα την βιντεοσκόπηση του κουφαριού του πλοίου.
Μακάρι η εκδήλωση να μην επαναληφθεί «και του χρόνου» αλλά αντί αυτης να «γιορτάζουμε» την έναρξη των εργασιών ... (ανέλκυσης, βεβαίως βεβαίως...)
Μια ενδιαφέρουσα ερώτηση που άκουσα απο άνθρωπο που δεν συμμετείχε στην πρόσφατη κινητοποίηση, είναι η εξής.
«υπάρχει απόδειξη οτι το ναυάγιο μολύνει το περιβάλλον;»
«επίσημη;» θεώρησα οτι έπρεπε να ρωτήσω.
«επίσημη» πήρα την απάντηση
«επίσημα, τα νερά δεν εμφανίζονται επιβαρυμένα, πλήν όμως επίσημα παντα, υπάρχουν στοιχεία οτι το πλοίο το ίδιο και το φορτίο του έχουν ρυπογόνα και βλαπτικά στοιχεία. Κατα συνέπεια, ναί, μπορούν να μολύνουν.
«τότε να διαμαρτυρηθειτε»
«διαμαρτυρόμαστε...»
Πηγή
( Σημείωση Α ρε Δεσποινα Πόσο δίκιο έχεις ειδικά με την τελευταία παράγραφο .... και ότι δεν λες....)
Πέρα και μακριά απο κάθε συναισθηματική προσέγγιση
(υπήρξαν και τέτοιες τις οποίες εντάσουμε πιά στην άγνοια και την ανωριμότητα που παρουσιάστηκε τον πρώτο καιρό στην διαχείρηση του θέματος)
αλλά πολύ περισότερο πέρα και μακριά απο λογής λογής (τολμάμε να πούμε...) έρευνες και μελέτες που εχουν παρουσιαστεί,
οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και των φορέων καθώς και κάτοικοι του νησιού
ζήτησαν την άμεση απομάκρυνση του πλοίου απο την Καλντέρα,
με το μήνυμα να γίνεται σαφέστερο παρά ποτέ.
Ωραία τα είπε, ο κ. Λουκάς Λιγνός εκπρόσωπος της Συντονιστικής.
«είμαστε εδω διότι αισθανόμαστε οτι αποτελούμε τον τελευταίο κάβο που κρατάει το ναυάγιο σε επαφή με την καθημερινότητα και την ζωή. Εκείνο τον κάβο που κανένας δεν έριξε πριν απο 3 χρόνια για να δέσει το πλοίο απο ενα βράχο κοντά στη στεριά και να μην το αφήσει να βυθιστεί στα βαθιά νερά της Καλντέρας μετά απο 14 ώρες. Πολιτεία και πλοιοκτήτρια εταιρία ολογόρησαν εκείνο το βράδυ και ελαφρά την καρδία το άφησαν να βουλιάξει.»
Ο Έπαρχος είπε οτι «η θέση μας είναι αταλάντευτη στο θέμα της ανέλκυσης», ενω ο Δήμαρχος είπε οτι «μετά και την απάντληση το σκάφος είναι έτοιμο να ανελκυστεί» και ζήτησε να ξεκινήσει άμεσα η μελέτη ανέλκυσης. «Αυτό το σκουπίδι που άφησαν εδω κάποιοι είναι υπόθεση δική τους και οχι δική μας» είπε ο πρόεδρος της κοινότητας της Οίας, ενω ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου αναφέρθηκε -με κριτική διάθεση- στις πρόσφατες εξαγγελίες του υπουργείου περιβάλλοντος.
Εκπρόσωποι όλων των κομμάτων έστειλαν μηνύματα συμπαράστασης ενω διαβάστηκαν οι επιστολές των τοπικών βουλευτών. Αναφορά έγινε στην ερώτηση που κατέθεσαν πρόσφατα βουλευτές του ΚΚΕ στην Βουλή, ρωτόντας το πότε θα ανελκυστεί το πλοίο.
Η εκδήλωση έκλεισε με την επιβίβαση των παρευρισκομένων σε πλοιάρια της Ένωσης Λεμβούχων, με την μετάβασή τους στην θαλάσια περιοχή του ναυαγίου και την τέλεση μνημοσύνου στην μνήμη του δύτη που έχασε τη ζωή του κατα την βιντεοσκόπηση του κουφαριού του πλοίου.
Μακάρι η εκδήλωση να μην επαναληφθεί «και του χρόνου» αλλά αντί αυτης να «γιορτάζουμε» την έναρξη των εργασιών ... (ανέλκυσης, βεβαίως βεβαίως...)
Μια ενδιαφέρουσα ερώτηση που άκουσα απο άνθρωπο που δεν συμμετείχε στην πρόσφατη κινητοποίηση, είναι η εξής.
«υπάρχει απόδειξη οτι το ναυάγιο μολύνει το περιβάλλον;»
«επίσημη;» θεώρησα οτι έπρεπε να ρωτήσω.
«επίσημη» πήρα την απάντηση
«επίσημα, τα νερά δεν εμφανίζονται επιβαρυμένα, πλήν όμως επίσημα παντα, υπάρχουν στοιχεία οτι το πλοίο το ίδιο και το φορτίο του έχουν ρυπογόνα και βλαπτικά στοιχεία. Κατα συνέπεια, ναί, μπορούν να μολύνουν.
«τότε να διαμαρτυρηθειτε»
«διαμαρτυρόμαστε...»
Πηγή
( Σημείωση Α ρε Δεσποινα Πόσο δίκιο έχεις ειδικά με την τελευταία παράγραφο .... και ότι δεν λες....)
Τρίτη 6 Απριλίου 2010
Δευτέρα 5 Απριλίου 2010
Μέρες του ραδιοφώνου στη Σαντορίνη β
Ήταν τότε που το καμάκι στις τουρίστριες αποτελούσε τιμή για τον τόπο μας.
Ο Γιάννης ο Σορώτος ( ο ρίφις) μόλις είχε απολυθεί και ερχόταν στο νησί με το βαπόρι και γύρισε μπρος-πίσω.
Ούτε τους γονείς του δεν πρόλαβε να δει.
Ο Μάκης ήξερε και Γερμανικά και θυμάμαι μας ενημέρωνε για το τι συμβαίνει στην Κύπρο, αφού οι κρατικοί σταθμοί δεν έλεγαν την αλήθεια.
Μάλιστα μέσα μηχανικός ήταν και ο σημερινός Δήμαρχος ο Άγγελος ο Ρούσσος.
Ήρθαν αεροπλάνα από το εξωτερικό και πήραν τους Τουρίστες.
Μείνανε μαζί μας και μας έλεγαν πως δεν τους ενδιέφερε και πόλεμος να γίνει, φτάνει να έβλεπαν την Καλντέρα και το ηλιοβασίλεμα. Θεότρελοι.
Είχαμε δηλώσει συμμετοχή σε μια κρουαζιέρα μαθητών και προσκόπων με το ΣΕΜΙΡΑΜΙΣ του Ποταμιάνου που θα ξεκινούσε από την Σαντορίνη και θα γύριζε σχεδόν όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Σκοπός του ταξιδιού ήταν να εμψυχώσουμε τους φαντάρους που είχαν περάσει δύσκολες μέρες με τα γεγονότα στην Κύπρο.
Κάποιοι από αυτούς είχαν να κοιμηθούν εβδομάδες ολόκληρες.
Είχε χτυπήσει με το Μηχανάκι καθώς ερχόταν στα Φηρά. Στην κλειστή στροφή του Καρτεράδου, εκεί που είναι τώρα το βενζινάδικο.
Νεαρός τότε γιατρός και φίλος μούριξε μια ματιά που θα την θυμάμαι μέχρι να πεθάνω.
.
Δεν άφησα εκκλησία για εκκλησία.
Ήταν η ψυχή της παλιοπαρέας.
Αυτός είχε χρηματοδοτήσει την κατασκευή του SLADE.
http://www.neasantorinis.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2253&Itemid=1
Οι παλιοί Σαντορινιοί.......
Γράφει ο Μάρκος Αβέρκιος Ρούσσος στο βιβλίο ' Σαντορίνη Ήθη Έθιμα Παραδόσεις"
" Κάποτες στην εκκλησία του Χριστού ( στο εμπορείο), ο παπάς είπε " Άρατε Πύλας ..." αλλά ο αναγνώστης από μέσα ξέχασε ήντα να αποκριθή και λέει στον παπά.
- Κα αφέντη παπά ηξέχασα ήντα να σου πω.
- Να πης ποιός είσαι εσυ ο Βασιλευς της δόξης!
- κα Άγιε Κονόμε αφού σε ξέρω ψεκές να κάθομαι να σου λέω πως είσαι ο Βασιλιάς τση δόξης"
Υ.Γ. Οι πραγματικοί αγνοί Σαντορινιοί.... Οι Σαντορινιοί μιας άλλης εποχής.... Οι " κρυφοί " Σαντορινιοί........
Υ.Γ2 Νομίζω πως ξέρετε σε ποιόν ιερέα αναφέρεται ο διάλογος...
" Κάποτες στην εκκλησία του Χριστού ( στο εμπορείο), ο παπάς είπε " Άρατε Πύλας ..." αλλά ο αναγνώστης από μέσα ξέχασε ήντα να αποκριθή και λέει στον παπά.
- Κα αφέντη παπά ηξέχασα ήντα να σου πω.
- Να πης ποιός είσαι εσυ ο Βασιλευς της δόξης!
- κα Άγιε Κονόμε αφού σε ξέρω ψεκές να κάθομαι να σου λέω πως είσαι ο Βασιλιάς τση δόξης"
Υ.Γ. Οι πραγματικοί αγνοί Σαντορινιοί.... Οι Σαντορινιοί μιας άλλης εποχής.... Οι " κρυφοί " Σαντορινιοί........
Υ.Γ2 Νομίζω πως ξέρετε σε ποιόν ιερέα αναφέρεται ο διάλογος...
Κυριακή του Πάσχα στον ιερό ναό "Αναστάσεως του Χριστού" στην Οία
Την Κυριακή του Πάσχα το πρωί γύρω στις 10π.μ. γίνεται στην εκκλησία της "Αναστάσεως του Χριστού" αναστάσιμη δοξολογία. Λίγο πριν ξεκινήσει η δοξολογία, η εικόνα της "Παναγίας Πλατσανής (Ακάθιστος Ύμνος)" μεταφέρεται από τον ομώνυμο καθεδρικό ναό, στον ναό της "Αναστάσεως του Χριστού" και τοποθετείται στο κέντρο της εκκλησίας, δίπλα στην εικόνα της Αναστάσεως για να γίνει η λειτουργία. Όταν ολοκληρωθεί, η εικόνα της Παναγίας επιστρέφεται με λιτανεία στη θέση της στο τέμπλο της "Παναγίας Πλατσανής", συνοδευόμενη από την εικόνα της Αναστάσεως. Κατόπιν η εικόνα της Αναστάσεως περιφέρεται στους δρόμους του χωριού όπου ο κόσμος τη ραίνει με κολόνιες και καταλήγει πίσω στο ναό της "Αναστάσεως" για να τοποθετηθεί και αυτή με τη σειρά της στη θέση της στο τέμπλο. Εννοείται ότι οι λιτανείες των δύο εικόνων γίνονται συνοδεία λαβάρων και σημαιών και οι δύο εκκλησίες της "Πλατσανής" και της "Αναστάσεως του Χριστού" χτυπούν ασταμάτητα τους περίφημους αναστάσιμους τόκους.
(οι αναστάσιμοι τόκοι από τον παλιό ιερέα της Οίας πατέρα-Ιωάννη Βαρβαρήγο στην "Παναγία Πλατσανή": http://www.youtube.com/watch?v=XfvQGrxmS_w).
Υ.Γ.
Η εκκλησία της "Αναστάσεως του Χριστού" βρίσκεται στην συνοικία "Μοναστήρι" της Οίας στην πλευρά της καλντέρας, δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος. Είναι οι πιο πολυφωτογραφημένες εκκλησίες της Οίας σε cart-postals κάνοντας το γύρο του κόσμου
Κείμενο Μ.Λ.
Κυριακή 4 Απριλίου 2010
Πένθος στο νησί!
Οι πρώτες πληροφορίες έφθαναν αργά τοβράδυ... Κάτι συνέβη στο Κέντρο Υγείας και υπάρχει πολύ εντονη κινητικότητα.... Και μετά τα θλιβερά γεγονότα εσβησαν τη χαρά του Ελπιδοφόρου Αναστημένου Χριστού και γέμισαν τα στόματα όλων με μια απέραντη θλίψη....Ένα νέο παληκάρι 21 χρονών σκοτώθηκε προετοιμάζοντας τους γνωστούς σε όλους μας μπαλαφουμάδες.... ο συνομιληκός του που ήταν μαζί τραυματίστηκε πολύ σοβαρά στο μάτι του, ενώ ένας 28χρονος ελαφρύτερα στα χέρια του. Και οι τρεις μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας όπου διαπιστώθηκε ο Θάνατος του ενός και αμεσα μεταφέρθηκαν οιάλλοι δυο στην Αθήνα....Δεν ξέρω τι μπορεί να ειπωθεί σε τέτοιες περιπτώσεις!! Το " καλλιστορώντας" καθώς και οι αναγνώστες του εκφράζoυν τα ειλικρινή συλλuπητήρια στους οικειους του και ευχονται όπως ο Αναστάς Κύριος τους Δίνει δύναμη και ελπίδα για να προσπαθήσουν να γλυκάνουν τον πόνο τους!!!!
Ευχομαστε ολόψυχα το αγγελάκι αυτό που μας συντροφεύει πια από ψηλά, να είναι το τελευταίο θύμα ενός τέτοιου " εθίμου"!! Κάποια στιγμή αυτό το έθιμο πρέπει να σταματήσει πανελλαδικά!!!!Ας είναι ο ΦΙΛΟΣ μας από ψηλα (δεν αναφέρομαι σε ιδιότητα την οποία και γνωρίζω)μαζί με τον άλλο ΦΙΛΟ από την Μεσσηνία, οι τελευταίοι που φεύγουν!!!!!! Με την ελπίδα ότι μόνο μια ευχή πρέπει να νοιώσουμε όλοι τώρα και κυρίως οι οικείοι του: Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Α Ν Ε Σ Τ Η
Ευχομαστε ολόψυχα το αγγελάκι αυτό που μας συντροφεύει πια από ψηλά, να είναι το τελευταίο θύμα ενός τέτοιου " εθίμου"!! Κάποια στιγμή αυτό το έθιμο πρέπει να σταματήσει πανελλαδικά!!!!Ας είναι ο ΦΙΛΟΣ μας από ψηλα (δεν αναφέρομαι σε ιδιότητα την οποία και γνωρίζω)μαζί με τον άλλο ΦΙΛΟ από την Μεσσηνία, οι τελευταίοι που φεύγουν!!!!!! Με την ελπίδα ότι μόνο μια ευχή πρέπει να νοιώσουμε όλοι τώρα και κυρίως οι οικείοι του: Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Α Ν Ε Σ Τ Η
Χωρίς Σχόλια.....
Γύρω στις 10 το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου σημειώθηκαν δύο εκρήξεις σε αποθήκες στο Καρτεράδο και το Φηροστεφάνη Σαντορίνης, την ώρα που νεαροί κατασκεύαζαν βεγγαλικά.
Από τις εκρήξεις τραυματίστηκε θανάσιμα ένας νέος 21 ετών, ενώ ένας συνομήλικός του τραυματίστηκε σοβαρά στο μάτι και άλλος ένας 28χρονος στο δεξί χέρι.
Τα τρία θύματα διακομίστηκαν αρχικά στο Κέντρο Υγείας Θήρας, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του ενός 21χρονου, ενώ οι άλλοι δύο διακομίστηκαν με αεροδιακομιδή του ΕΚΑΒ σε νοσοκομείο της Αθήνας।
www.skai.gr
Από τις εκρήξεις τραυματίστηκε θανάσιμα ένας νέος 21 ετών, ενώ ένας συνομήλικός του τραυματίστηκε σοβαρά στο μάτι και άλλος ένας 28χρονος στο δεξί χέρι.
Τα τρία θύματα διακομίστηκαν αρχικά στο Κέντρο Υγείας Θήρας, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του ενός 21χρονου, ενώ οι άλλοι δύο διακομίστηκαν με αεροδιακομιδή του ΕΚΑΒ σε νοσοκομείο της Αθήνας।
www.skai.gr
Οι δέκα πληγές του Φαραώ ήταν οι εξής δύο...
Διότι δύο είναι σήμερα οι επικρατέστερες επιστημονικές θεωρίες για το τι προκάλεσε την αιγυπτιακή δυστυχία. Ενοχο φαίνεται ότι ήταν είτε το κόκκινο φύκος που κατέστησε τοξικά τα νερά του Νείλου είτε το ηφαίστειο της Σαντορίνης που ανέτρεψε την οικολογική ισορροπία της περιοχής
Πριν από 3.500 χρόνια η Αίγυπτος βίωσε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα μια σειρά τρομερές καταστροφές και «περίεργα» φαινόμενα τα οποία, σύμφωνα με τη Βίβλο, ήταν θεόσταλτα με στόχο να πληγούν οι Αιγύπτιοι και να απελευθερωθεί ο εβραϊκός λαός. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, όμως, όσα συνέβησαν ήταν άσχημα παιχνίδια που έπαιξε η φύση στους Αιγυπτίους. Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί εδώ και δεκαετίες να δώσει πειστικές απαντήσεις για τις αιτίες που προκάλεσαν τις δέκα πληγές του Φαραώ. Δύο από αυτές είναι οι επικρατέστερες.
Το τοξικό φύκος
Από τις πιο ενδιαφέρουσες θεωρίες είναι αυτή που μιλάει για μια αλυσιδωτή αντίδραση την οποία προκάλεσαν τα φύκια του Νείλου η οποία είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση μιας σειράς φαινομένων τα οποία εξηγούν πολλές από τις «πληγές». Κάποια στιγμή οι Αιγύπτιοι βλέπουν τα νερά του Νείλου να γίνονται κατακόκκινα. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, δεν επρόκειτο βέβαια για αίμα αλλά για ένα κόκκινο φύκος (εν δράσει και στην εποχή μας και γνωστό ως red tide = κόκκινη παλίρροια) το οποίο τη δεδομένη στιγμή βρήκε στον Νείλο συνθήκες εξαιρετικά ευνοϊκές για τον πολλαπλασιασμό του. Αποτέλεσμα ήταν να εξαπλωθεί παντού στον ποταμό χρωματίζοντας τα νερά του κόκκινα. Η γιγάντωση αυτή προκάλεσε μια ανισορροπία στο τοπικό οικοσύστημα απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες τοξινών στον υδροφόρο ορίζοντα. Αποτέλεσμα ήταν η εξόντωση των ψαριών του Νείλου, τα οποία ανάμεσα στα άλλα θα έτρωγαν και τα αβγά των βατράχων.
Από τα αβγά που δεν φαγώθηκαν γεννήθηκε ένας τεράστιος αριθμός βατράχων που μεταγενέστερα βγήκαν στη στεριά και πέθαναν. Τα αποσυνθεμένα πτώματα των βατράχων προσείλκυσαν ψείρες και μύγες. Οι ψείρες έγιναν φορείς του ιού Βlue Τongue εξοντώνοντας το 70% των βοοειδών της Αιγύπτου. Οι μύγες με τη σειρά τους έγιναν φορείς του Glanders, μιας μόλυνσης που στους ανθρώπους προκαλεί αποστήματα στο δέρμα. Λίγο αργότερα η κοιλάδα του ποταμού Νείλου επλήγη από μια τριήμερη αμμοθύελλα, γνωστή και ως «πληγή του σκότους». Στη διάρκεια της θύελλας η θερμοκρασία, συνδυαζόμενη με ένα επικείμενο χαμηλό βαρομετρικό, δημιούργησε όχι μόνο χαλάζι αλλά και μια καταιγίδα με αστραπές που στους αρχαίους Αιγυπτίους φάνηκε σαν φωτιά από τον ουρανό. Ο άνεμος που ακολούθησε αποπροσανατόλισε τον πληθυσμό των αστακών της Αιθιοπίας και τους οδήγησε μέσα στις αστικές περιοχές. Ο συνδυασμός του χαλαζιού και των περιττωμάτων των αστακών παρήγαγε μυκοτοξίνες. Στο δείπνο των αρχαίων Αιγυπτίων το πρωτότοκο παιδί έπαιρνε τη μεγαλύτερη μερίδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό δεν το ωφέλησε: από τη στιγμή που κατανάλωνε και τη μεγαλύτερη ποσότητα τοξίνης, οδηγείτο στον θάνατο...
Η αποκρυπτογράφηση έξι αιγυπτιακών παπύρων οδήγησε ορισμένους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι ορισμένες από τις «πληγές» του Φαραώ ήταν αποτέλεσμα της γιγαντιαίας έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Ιχνη της έκρηξης έχουν εντοπιστεί σε πολύ μακρινές από την Ελλάδα περιοχές του πλανήτη και έτσι εκτιμάται ότι τουλάχιστον οι βόρειες περιοχές της Αιγύπτου θα αντιμετώπισαν- και μάλιστα πολύ έντονα- την ηφαιστειακή στάχτη αλλά Η «πληγή» της Θήρας
και την όξινη βροχή που ήταν τα βασικά προϊόντα της έκρηξης.
Σε αυτούς τους έξι παπύρους περιέχονται οδηγίες για την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων που δεν προέρχονται από συνηθισμένες για την εποχή εκείνη αιτίες, όπως π.χ. τα ηλιακά εγκαύματα, ο ερεθισμός των ματιών, ο βήχας, το άσθμα και τα δερματικά έλκη. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να ερμηνευθούν ως βλάβες που προέρχονται από επαφή, κατάποση ή εισπνοή οξέων. Αξιοσημείωτο είναι ότι για τα εγκαύματα, τα έλκη και τα ερεθισμένα μάτια δεν θα έπρεπε να συνιστάται πλύσιμο με νερό του Νείλου, συνηθισμένη πρακτική της εποχής, αλλά, όπως γνωρίζουμε σήμερα, πλύσιμο με ούρα, άσηπτο υγρό που έχει αλκαλική αντίδραση, ή επιθέματα με λάσπη από νερό πηγής. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έγινε σε τρεις φάσεις. Αρχικά υπήρξε έντονη σεισμική δραστηριότητα για μερικά χρόνια. Στη συνέχεια, και στην πρώτη φάση της έκρηξης, εκτοξεύθηκαν γιγαντιαίες ποσότητες κόκκινης τέφρας, ενώ στη δεύτερη φάση ανάλογες ποσότητες διοξειδίου του θείου. Οι θιασώτες της θεωρίας ότι η έκρηξη συνδέεται με τις «πληγές» υποστηρίζουν πως η κοκκινωπή τέφρα της πρώτης φάσης της έκρηξης έπεσε στα νερά του Νείλου δίνοντάς του το κόκκινο χρώμα που αναφέρεται στη Βίβλο, ενώ στη συνέχεια το διοξείδιο του θείου διαλύθηκε στο νερό παράγοντας θειικό οξύ. Οι βάτραχοι βγήκαν στη στεριά για να αποφύγουν το μολυσμένο νερό. Το νέφος της τέφρας κάλυψε τον ουρανό εμποδίζοντας τις αχτίδες του ηλίου να φθάσουν στη γη προκαλώντας διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα. Επεσε χαλάζι και σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις αυξήθηκε κατακόρυφα ο πληθυσμός πολλών ειδών εντόμων. Τέλος, η όξινη βροχή και η ηφαιστειακή τέφρα γέμισαν με πληγές το δέρμα των ανθρώπων και προκάλεσαν τον θάνατο των οικόσιτων ζώων. Η μόνη «πληγή» που δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί εύκολα ως συνέπεια της ηφαιστειακής έκρηξης είναι ο θάνατος των πρωτότοκων ανθρώπων και ζώων.
ΟΙ ΔΕΚΑ ΠΛΗΓΕΣ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ
1 Τα νερά του ποταμού Νείλου μετατράπηκαν σε αίμα,με αποτέλεσμα να ψοφήσουν τα πλάσματα που ζούσαν σε αυτόν και να υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού.
2 Βάτραχοι κάλυψαν όλη την επικράτεια της Αιγύπτου μπαίνοντας στα σπίτια των ανθρώπων.
3 Ο αέρας της Αιγύπτου γέμισε με σκνίπες παρενοχλώντας ανθρώπους και ζώα.
4 Σμήνη από αλογόμυγες εισέβαλαν σε κάθε κατοικία των Αιγυπτίων,σε σημείο που, όπως αναφέρει η αφήγηση,«η γη καταστράφηκε από τις αλογόμυγες».
5 Βαριά επιδημία έπληξε όλα τα κοπάδια των Αιγυπτίων ώστε «κάθε είδους ζωντανά της Αιγύπτου άρχισαν να ψοφούν».
6 Ανθρωποι και ζώα γέμισαν εξανθήματα,μεγάλα σπυριά και πληγές.
7 Επεσε βροχή από «πολύ βαρύ χαλάζι,που όμοιό του δεν είχε πέσει ποτέ στην Αίγυπτο ως τότε»,τσακίζοντας ανθρώπους,ζώα και βλάστηση.
8 Σκοτείνιασε η γη της Αιγύπτου από τα σμήνη των ακρίδων τα οποία κατέφαγαν τη βλάστηση και τους καρπούς που είχαν απομείνει από την πληγή του χαλαζιού.
9 Για τρεις ημέρες πυκνό σκοτάδι σκέπασε όλη την αιγυπτιακή επικράτεια,σκοτάδι που «μπορούσε κανείς να ψηλαφήσει» σαν να επρόκειτο για πολύ πυκνή ομίχλη.
10 Πατάχτηκαν με θάνατο όλοι οι πρωτότοκοι γιοι των Αιγυπτίων- περιλαμβανομένου και του γιου του Φαραώ-,καθώς και τα πρωτότοκα των ζώων τους,πράγμα που προκάλεσε ανείπωτο θρήνο.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artid=323933&dt=03/04/2010#ixzz0k7GaBYs8
Θοδωρής ΛαΊνας Σάββατο ३ Απριλίου 2010
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artid=323933&dt=03/04/2010#ixzz0k7GKaXHg
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Οι Σαντορινιοί του Πειραιά και τα «σαντορινέικα» του Αγ.Νείλου Β μέρος…
Τις μεταπολεμικές δεκαετίες, οι Σαντορινιοί εφοπλιστές έχουν κυρίαρχο ρόλο στο μεγάλο λιμάνι και στη Πειραϊκή κοινωνία. Ο Λουκάς Νομικός α...
.JPG)
-
Έχοντας ως βάση το ανεκτίμητης αξίας βιβλιο « Η Σαντορίνη που χάνεται όπως τη βλέπουν οι μαθητές της Α Γυμνασίου 1985 - 1986" και προσ...
-
Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές στα έθιμα του Πάσχα στο νησί, είναι και αυτό που γίνεται κατά βάση σήμερα το βράδυ Μετά το Χριστός Ανέ...
-
.JPG)
Τις μεταπολεμικές δεκαετίες, οι Σαντορινιοί εφοπλιστές έχουν κυρίαρχο ρόλο στο μεγάλο λιμάνι και στη Πειραϊκή κοινωνία. Ο Λουκάς Νομικός α...