Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

Καλο ταξίδι Χάιντι Μπάουερλε

Μια ιδιαίτερη Σαντορινιά έφυγε από κοντά μας. Η Χαίντι Μπάουερλε,! Μια κυρία γεμάτη αρχοντιά, αγάπη για τη Σαντορίνη, μεράκι και Ηθος. Με τη ζωγραφική της, και το σχέδιο της και  την εν γένει παρουσία της ...ξέφευγε...! Ηταν πιο Θηραία από πολλούς.




Εγραφε η Δέσποινα Αλεφραγκή πριν 2 χρόνια: 


Αν μου ζητούσαν με μια λέξη να περιγράψω την Χάιντι Μπάουερλε θα έλεγα οτι είναι «αυθεντική». Και σοφή. Και ήρεμη -ή ετσι τουλάχιστο δείχνει!- ευγενέστατη και πολύ καλοπροαίρετη. Σαν παιδί. Κι είναι πολύ σημαντικό κι ακόμη περισσότερο δύσκολο να μπορεί κανείς να διατηρεί το παιδί που κρύβει μέσα του.
Και με μια δευτερη κουβέντα θα συμπλήρωνα οτι είναι «μια γυναίκα που αγάπησε και αγαπά το νησί και τους ανθρώπους του». Πολλά χρόνια τώρα. Την άγρια και ίσως κρυφή ομορφιά του νησιού και την ευαισθησία των ανθρώπων του. Αυτά άλλωστε περιγράφει στα έργα της, είτε πρόκειται για τα ασπρόμαυρα σκίτσα που φτιάχνει με το πενάκι της, είτε για τις πάλ ακουαρέλες, είτε για τα ... κείμενά της. Η Χάιντι Μπάουερλε γράφει ιδιαίτερα, χαρακτηριστικά. Με ενα ιδιόμοφο στύλ ,και σε οτι αφορά την Σαντορίνη, περιγράφει το νησί μα περισσότερο προσεγγίζει τους ανθρώπους του και τις συμπεριφορές τους με αγνότητα, με καθαρότητα, με ρομαντιμό και με μια προστατευτική διάθεση.


Η Χάιντι αγαπάει τους ήρωές της, ...τον πρωταγωνιστή σε πολλά σκίτσα «καραγκιόζη τον Σαντορινιό» με τον οποίο ,πολύ ευστοχα, σατύριζε προσωπα και καταστάσεις του τόπου, αλλά και τον καινούργιο, τον πρόσφατο Τουσνέλδο, την κουτοπόνηρη φυσιογνωμία που με τον πρωτογονισμό του καταφέρνει να τα βγάζει πέρα παρα την πρόοδο των εποχών. Κι εχω την αίσθηση οτι η Χάιντι αγαπάει τον Τουσνέλδο με τα καλά και τα κακά του, μα πάνω απ όλα επειδή είναι αυθεντικός και λαικός. Ίσως θα μπορούσαμε να πούμε οτι είναι η ψυχή και η συνείδηση μιας γενιάς Σαντορινιών που ολοκληρώνει σιγά σιγά τον κύκλο της. Του Σαντορινιού που λίγα χρόνια νωρίτερα δεν θα μπορούσε να προβλέψει την ανάπτυξη και την άνοδο σε κάθε επίπεδο (οικονομικό κοινωνικό κλπ) του τόπου του.
Η κ. Μπάουερλε κατάφερε να μπεί στην ψυχοσύνθεση του Σαντορινιού επειδή τον αγάπησε όπως αγάπησε και τον τόπο του. Την Σαντορίνη.


Η Χάιντι Μπαουερλε παρατηρόντας με την ιδιαίτερη ματιά της το νησί, θυμίζει και γνωρίζει σε όλους μας την πορεία του τα τελευταία 40 χρόνια. Το πως ήταν το νησί και πως εξελίχθηκε. Το πως ήταν οι άνθρωποί του και πως εξελίχθηκαν. Το ποιές ήταν οι συνήθειες και η καθημερινότητα και πως είναι σήμερα. Αυτην την αίσθηση της «παράλληλης ματιάς» δημιουργούν σε μένα τουλάχιστο τα κείμενά της.
Ίσως για κάποιους η σημαντικότερη ιδιότητα της Χάιντι ήταν οτι αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί «πρέσβυρα» του τουρισμού για το νησί, μιας και μετα την επεισοδειακή άφιξη και παραμονή της στην Σαντορίνη στα μέσα της δεκαετίας του 70, οπότε και έχασε το πλοίο της επιστροφής κι αναγκάστηκε να μείνει στο νησί μια ολόκληρη βδομάδα!, άρχισε να ανακαλύπτει και να «διαφημίζει» την ομορφιά του τόπου, στην πατρίδα της, την Γερμανία και οχι μονο. Κι αυτό που αξίζει να επισημάνουμε μιας κι έχουν ειπωθεί πάρα πολλά γι αυτην την προσπάθεια, είναι οτι η Χάιντι αγάπησε τον τόπο όπως είναι και δεν έκανε καμμία προσπάθεια να τον αλλάξει.

Τώρα σχετικά με τα «πανηγύρια» και τον Τουσνέλτο, τον πρωταγωνιστή του βιβλίου,
θα μπορούσα να πώ οτι είναι για την Σαντορίνη ο,τι ο Καραγκιόζης για την Ελλάδα. Ο λαικός της ήρωας. Ενα «τύπος» κουτοπόνηρος, καταφερτζής, καλοκάγαθος, αφοπλιστικά ειλικρινής, « μα πάνω απ όλα αυθεντικός» Ενα βιβλίο για την αυθεντική Σαντορίνη.

Στο βιβλίο της «πανηγύρια» η Heidi Bowerle αναφέρεται σε μια περίοδο 30 ετών, ξεκινώντας απο το 1977 και κλείνοντας το 2007, κατα την διάρκεια των οποίων περιγράφει, μέσα απο την ματιά του πρωταγωνιστή-αφηγητή Τουσνέλδου, τα ήθη και τα έθιμα των σημαντικότερων θρησκευτικών γιορτών του τόπου.
Το βιβλίο αποτελεί ενα είδος προσωπικού ημερολογίου του ήρωα Τουσνέλδου, ενός κουποπόνηρου καταφερτζή, ο οποίος με τον μοναδικό του τρόπο περιγράφει τις εμπειρίες του απο τις επισκέψεις του στα πανηγύρια των περισσότερων χωριών του νησιού.
Τα «πανηγύρια» περιλαμβάνουν πλούσια εικονογράφηση μιας και η αφήγηση της κάθε γιορτής συνοδεύεται κι απο ενα χαρακτηριστικό σκίτσο σχεδιασμένο με το πενάκι της συγγραφέα.
Η συλλογή των αφηγήσεων αποτελεί εναν χρήσιμο και διαχρονικό οδηγό για τις γιορτές κι τα ήθη του τόπου.
Ενώ παρακάτω τηλεοπτικό αφιέρωμα για τη Heidi

Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

Η Κυρήνη της Λιβύης

Σε παλαιότερο τεύχος Οκτώβριος 2009 της εφημερίδας " Θηραϊκά Νέα" διαβάζουμε το παρακάτω κείμενο του Ιστορικού Σαράντου Καργάκου σχετικά με την Κυρήνη

Η Africa Graecia της Θήρας

Ο ελληνικός κόσμος ήταν και είναι, από τα πρώτα ιστορικά του φανερώματα, ένας κόσμος σε διαρκή κινητικότητα. Γι αυτό είναι σωστό να μην μιλάμε για Ελλάδα, αλλά για… Ελλάδες. Εκτός από τη Magna Graecia της Νότιας Ιταλίας και Σικελίας, υπήρξε η Adriatica Graecia, η Ελλάς του Ροδανού, με προέχουσα πόλη τη Μασσαλία, που μας έδωσε τον πρώτο μεγάλο θαλασσοπόρο της Ιστορίας, τον Πυθέα, η Ελλάς των Στενών της Προποντίδος, με προέχουσα πόλη το Βυζάντιο, που ως Κωνσταντινούπολη ή Ινσταμπούλ ( εις την Πόλη), σφράγισε χιλιάδες χρόνια την ιστορική εξέλιξη. Υπήρξαν οι Ελλάδες του Εύξεινου της Μικράς Ασίας, της Μεσοποταμίας ως πέρα στις απώτατες ακτές της Ασίας. Υπήρξε όμως και η Ελλάδα της …. Θήρας. Το «λαβογέννητο» νησί του Αιγαίου είναι αυτό που δημιούργησε την Africa Graecia την Ελλάδα της Αφρικής. Κι αυτό από την παλαιότατη εποχή. Όπως δείχνει η τοιχογραφία του Ακρωτηρίου ( νηοπομπή), οι Θηραίοι είχαν εξαπλώσει τη ναυτική κυριαρχία τους ως τη Λιβύη. 
Μπορεί ο κόσμος που δημιούργησε τον πολιτισμό του Ακρωτηρίου να χάθηκε εξ αιτίας της γνωστής εκρήξεως, που λόγω « σεισμοπάθειας» των ειδικών, ακόμη δεν προσδιορίστηκε χρονολογικά, ωστόσο κάποτε ήλθαν από τη Σπάρτη οι Αίγειδες υπό τον Θήρα, που έδωσε το όνομά του στο νησί και συνάμα το δωρικό του χαρακτήρα . αλλά ο χώρος ήταν μικρός και φτωχός και τότε δεν υπήρχε…. Τουρισμός! « Έτσι σύμφωνα με τον χρησμό της Πυθίας, οι Θηραίοι, υπό τον Βάττο με οδηγό αρχικά τον πορφυροαλιέα Ορόβιο από την πόλη Ίτανο της νότιας Κρήτης, έφθασαν στη Λιβύη, έμειναν αρχικά στη νήσο Πλατέα και μετά εγκαταστάθηκαν σε μία περιοχή και ίδρυσε πόλη την Κυρήνη, μια από τις ένδοξότερες πόλεις του « Λαού των Βατράχων», όπως ονομάζει προσφυώς τους Ελληνές ο Πλάτων. Χάρη στο σπάνιο φαρμακευτικό φυτό ( έκανε και για φαγητό) το σιλφιο, χάρη στη γενικότερη ευφορία του εδάφους, κυρίως όμως χάρη στην αξιοσύνη των κατοίκων της, η Κυρήνη, παρότι σήμερα ανεστημένη κατά μικρό μέρος, διαθέτει έκταση και όγκο μνημείων που ξεπερνά μαζί την Ολυμπία και τους Δελφούς. Κάθε μέρα έρχονται πολλά σε φως, χωρίς καμία ελληνική συνδρομή ( κακώς). Η Κυρήνη ανέδειξε μεγάλους Ολυμπιονίκες, που τους ύμνησε ο Πίνδαρος, σπουδαίους νομοθέτες ( πρώτη μορφή δημοκρατίας), μία πλειάδα φιλοσόφων με αρχηγέτη τον Αρκεσίλαο, μεγάλους ποιητές , με κορυφαίο τον Καλλίμαχο, και με ένα σπουδαίο επιγραμματοποιό και σημαντικό πνευματικό κεφάλαιο του χριστιανισμού, τον Συνέσιο τον Κυρηναίο. 
Και το σπουδαίο. ΟΙ Κυρηναίοι ουδέποτε επί 1000 και πλέον χρόνια λησμόνησαν την από τη Θήρα και τη Σπάρτη καταγωγή τους. Ας μην τους λησμονάμε και εμείς. Ένα ταξίδι εκεί είναι μάθημα ελληνικότητας. 


Οι Σαντορινιοί του Πειραιά και τα «σαντορινέικα» του Αγ.Νείλου Β μέρος…

Τις μεταπολεμικές δεκαετίες, οι Σαντορινιοί εφοπλιστές έχουν κυρίαρχο ρόλο στο μεγάλο λιμάνι και στη Πειραϊκή κοινωνία. Ο Λουκάς Νομικός α...