Μνήμη του σεισμού της Σαντορίνης

6 η ώρα το πρωί, μας ξύπνησαν οι καμπάνες. Αλαφιασμένες, παράφωνες, τρομαχτικές δίχως την λαμπρή αρμονία, που χαρακτηρίζει το γιορταστικό κάλεσμα ή την πένθιμη εγκαρτέρηση των αγγελμάτων θανάτου. Δίχως την άμιλλα της τεχνικής από εκκλησιά σε εκκλησιά που ανέδειξε το μικρό μας χωριό σαν αρχιμάστορες καμπανολόους.

 9 Ιουλίου η επέτειος του μεγάλου πρόσφατου σεισμού (1956) στο νησί μας. Ενας σεισμός ότι τόσο φονικός, όσο άλλοι που ακολούθησαν στην Ελλάδα, αλλά που ισοπέδωσε χωριά -στην Απάνω μεριά (Οία) ολάκερες γειτονιές έπεσαν στα γκρεμνά της Καλντέρας και τα μόνα που διασώθηκαν ήταν οι τυφλές τρύπες από τα υπόσκαφα- και σημάδεψε τη συλλογική μνήμη. Στη Μέσα γωνιά όλο το χωριό καταστράφηκε τόσο που αναγκάστηκαν να μετατοπίσουν τους κατοίκους στο νεόχτιστο Καμάρι, όπου η έμφυτη ευλάβεια των καμαριωτών έχτισε σε περίβλεπτο τόπο το εκκλησάκι του αγίου Παγκρατίου, που τιμάται σήμερα με λαμπρή πανήγυρη και που θεωρείται σωτήρας της ζωής τους από την θεομηνία.

Παρ' ότι οι τουρίστες παραξενεύονται ή και δυστροπούν με το αγριευτικό ξύπνημα, είναι νομίζω καλό σημάδι ότι σήμερα -την εποχή που η ευμάρεια επιμένει παρά την οικονομική κρίση- υπάρχουν κάποιοι, που επιμένουν κυριολεκτικά να κρούουν κάθε τέτοια μέρα τον κώδωνα του κινδύνου, για το αναπότρεπτο της ανθρώπινης ασημαντότητας.

Λίγην ώρα μετά ήχησε ξανά το γιορταστικό κάλεσμα από την Παναγιά το Μεγαλοχωριού για τη λειτουργία. Ο Πύργος ανταπάντησε και το ξεχωριστό μήνυμα φτερούγισε από χωριό σε χωριό χαϊδεύοντας τις ουλές της μνήμης.

 Δεν ξέρω πόσο διδάσκει η υπόμνηση της καταστροφής. Στην αφράτη γη της Καλντέρας στη θέση των κατεστραμένων γειτονιών παντού χτίστηκαν στο φρύδι των γκρεμνών όχι απλά περίτεχνα οικήματα αλλά και εντυπωσιακές πισίνες γνωστές στους επιστήμονες για την επικινδυνότητα που προσθέτουν σε οποιοδήποτε κτίσμα σε περίπτωση σεισμού.

Περνάμε μια περίοδο μακαριότητας απολαμβάνοντας το οφέλη από την εκμετάλευση της εκπληκτικής ομορφιάς, που θεμελιώνεται στον κίνδυνο. Αυτό το νησί ανθίζει μέσα από επανειλημένες καταστροφές. Δεν ξέρω πόσοι το αντιλαμβάνονται. Απολαμβάνουμε τη στιγμή της ευτυχίας ρουφώντας άπληστα την ελάχιστη γουλιά ζωής που μας αναλογεί. Η άνθηση που φέρνει όλο και περισσότερους επισκέπτες μεγαλώνει τον κίνδυνο για μια χειρότερη καταστροφή, αλλά προς το παρόν ο κίνδυνος ακούγεται μακρινός σαν τα διαψευδόμενα σημάδια της Αποκάλυψης.

Οι τρομαχτικές καμπάνες της 9 Ιουλίου μάλλον δε συνετίζουν κανένα. Και ίσως έτσι είναι το σωστό. Η ανθρωπότητα προοδεύει γιατί ξεχνά τον τελικό θρίαμβο του θανάτου και συμπεριφέρεται σα να είναι αιώνια.

της Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου