Παροιμίες Θήρας- Ν. Πετάλας

Εντοπίστηκαν (Περιοδικό Πλειας τ.6 αρ.5 (1882),και αλιεύθηκαν οι παροιμίες που κατέγραψε ο Ν. Πετάλας  στη Σαντορίνη.                                                                                 

·        Μήτε πικρύς και ρίξης με, μηδέ γλυκύς και φας με.

·        Α(ν) δε(ν) σφάη το πρόβατο, τ’ αλειμάν του δε (ν) φαίνεται.

·        Ή με τρέλλα ή με γνώσι, ο καιρός θα τελειώση.

·        Σαν το μπόι μου είνε πολλοί, μα σαν τη γνώμη μου κανείς.

·        Καλλίτερα διανεύτρα παρά δουλεύτρα.

·        Πέντε βούδια, δυο ζευγάρια.

·        Κι’ οι άγιοι φοβέρα θέλουν.

·        Του Γεννάρη το φεγγάρι, παρά λίου είνε μέρα.

·        Στάλα με στάλα το νερό, το μάρμαρο τρυπά το, το πράγμα π’ αγαπά κανείς γυρίζει και μισά το.

·        Τα λόγια κόβγουν άντερα.

·        Κατά μιας πήγε ο Βρηός στο παζάρι κ’ ήλλαχα και Σάββατο.

·        Σελλάτο βούδι αγόραζε και γάδαρο καμπούρη, γυναίκα στενοκάπουνη και χοίρο μακρομούρη.

·        Για να κλάψη μια γυναίκα είνε τόση δυσκολιά, Σαν να βρέξη το χειμώνα όταν είνε συνεφφιά.

·        Ηπηαμε να πιάσωμε και μας ετσακώσανε.

·        Καλλιά μοναχός παρά κακά συντροφιασμένος.

·        Εληά του παππού σου, συκιά του κυρού σου κι’ αμπέλι του χεριού σου.

·        Λιμό γαδούρι, σάκκον άχερα.

·        Η γυναίκα κάνει τον άντρα.

·        Ο λόγος σου με χόρτασε και το ψώμι σου φά’ το.

·        Ο λωλός με τη λωλάδα του γεμίζει την κοιλάρα του.

·        Ώστε που ηλωνίζαμε, Βασίλη κυρ Βασίλη, Κι’ όντας ηπολωνίσαμε όξω παληκοκασίδη.

·        Παιδιού κι’ αγίου μη τάξης, Κι’ αν τάξης, μη γελάσης.

·        Ο κλέφτης το γυβέντισμα, για πανηγύρι το ΄χει.

·        Ζημιά στον κάμπο γίνεται, στο σπίτι αποσώνει.

·        Το μυριστικό κωδώνι από εκείνο που ΄χει δόνει.

·        Στων τρελλώ τη χώρα Αδραβανής ‘πίσκοπος.

·        Αν ήκουε ο Θεός των κουρουνώ, δεν ήφινε λύθι στη συκιά.

·        Από τα χείλη πηγαδιού, δε(ν) λείπει πρασινάδα, Αγάπη χωρίς πείσματα δεν έχει νοστιμάδα.

·        Όπου λυπάται του κάτη το ψωμή, τρώει ο μπετικός τα ρούχα του.

·        Ας βγάλουνε τα μάτια των με τση χρουσαίς βελόνας.

·        Τα πίσω φίδια έχουν τς΄ορυκις.

·        Εις εσέ τον γενεράλε το κατατραμ΄είνε χαζίρι, στείλε τασπρα να το πάρης.

·        Κάλλλια κόκκινο πρόσωπο παρά κίτρινη καρδιά.

·        Το καλό δεν πέφτει χάμαι.

·        Αργός δουλειά δεν έχει, τον κάτη λει και δένει.

·        Αι Γιώργη βούθα με- Σει και συ τον πόδα σου.

·        Αι μου Γιώργη ‘ φαίνε μου το πανάκι μου – Φαίνε το να ΄φαίνεται.

·        Από πήττα, που δεν τρώω, δεν με μέλλει κι αν καή.

·        Για το γείτονα μου λέω και για λόου μου γυρεύγω.

·        Θωρώντας τη γειτόνισσα το καν΄η μια την άλλη.

·        Τα αγαπά καρδιά τα’ ανθρώπου, το καλλίτερο του κόσμου.

·        Χίλια λόγια έναν άσπρο και πάλι κρίμα στ άσπρο.

·        Εκατό συλλοαίς, ένα χρέος δεν πλερώνουν.

·        Άβουλος ο νους, διπλός ο κόπος.

·        Όταν θέλης να παρηγορηθής, βλέπε το χειρότερό σου κι ‘ όχι τον καλλίτερο σου.

·        Όταν έχεις δέκα κράτει, κι όταν έχης δύο ξεπόλα.

·        Τα δε (ν) δείχν΄η τέχνη, τα φανερών η τύχη.

·        Όπου κοπελομάνη, δε(ν) γεροντοξεχνά.

·        Κοιμάται και μερώνει, ξυπνά και μεγαλώνει.

·        Τα κακά σκυλιά δεν έχουν ψόφο.

·        Το κακό σκυλί ψωριάζει, μα δεν ψοφά.

·        Πουλολόου και ψαρά, έρημο το σπίτιν του.

·        Θα σηκωθούν η πέτραις ή μικραίς να δείρουν της μεγάλαις.

·        Η δύο πέτραις κάνουν τ αλεύρι.

·        Σαν ψηλώσ’ ο νους τα ανθρώπου, άμε κάθου γύρευγε.

·        Πότ΄έγινε η κολοκύθα, πότ’ ημάκρυν΄η ουράν τση.

·        Όπου ΄χ΄αμπέλλα, βάλλ΄αργάταις και καράβια καλαφάταις.

·        Όπου λυπάται από τη σφήνα, χάνει από την καρκούνα.

·        Όσο θέλεις φούσκωνέ τα, με το ζύι θα τα πάρης.

·        Άσπρος γεννητ΄ο κόρακας και κόκκινος μαλλιάζει, Και μαύρος καταστήνεται και του κυρού του μοιράζει..

·        Άσπρος ήλιος μαύρη ‘ μέρα.

·        Που ‘ χει παιδιά και τσάτσαλα, στο γαμ ας μη πη(γ)αίνη.

·        Τον ακάλεστο στο γάμο στην άκρια τονε καθίζουν.

·         Η γούλα κάστρι πολεμά και με το ‘ δει(ν) διαβαίνει.

·        Ο άντρας με το τζουβάλι κι η γυναίκα με το κουτάλι, σπίτι ποτές δε(ν) γίνεται.

·        Τα στραβά μας παραθύρια τα τορνέτα μας τα ‘ σάζουν.

·        Φτωχός άγιος, μνήμη δεν έχει.

·        Τα δαχτυλίδια ηφύανε, τα δάχτυλα ημείνανε.

·        Ο φτωχός ηκάθουντα κι ο Θεός ηγνοιάζουντα.

·        Η αυγή θέλει το δείξει τίνος μάνας θενα λείψη.

·        Ο καιρός πουλεί τα ξύλα κι’ ο χειμώνας τ αγοράζει.

·        Σε τούτο το λωλό χωριό παπάς δεν ήταν κι ήρθα ‘ γω.

·        Όπου κρυφά παντρεύγεται, φανερά πομπεύγεται.

·        Η κοιλιά παραθύρια δεν έχει.

·        Τ’ ανηπόρπιδο καράβι σ’ αγαθό λιμάνι αράσσει.

·        Κάθε θάμμα τρίμερο και το παράθαμμα πέντε.

·        Ο Χοντρός απ’ τη σκάσιν του ηξεροκακνάκιαζε.

·        Ο φρόνιμος την πίκρα του παρηοριά την έχει.

·        Ο φρόνιμος την πίκρα του παρηγοριά την έχει.

·        Θέλεις θέριζε και δένε, θέλεις δένε και κουβάλα.

·        Ας μπαίνει ο κόμπος κι ας λέ ο κόσμος.

·        Όντες θέλης σπείρε με, το Μαί θέρισε με.

·        Πέντε μήνες πέντε κόμποι κι ένας μήνας πέντε κόμποι.

·        Το κρίμα ναγγαστρόνεται, μετά καιρό γεννιέται.

·        Η ανάγκη της ευγενικής αδιάντροπαις τση κάνει.

·        Τον αδιάκριτό σου φίλο μηδέ, συ’ ντραπής εκείνο.

·        Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τζακίζει.

·        Τα ξερά κουκιά χτυπούνε στον τοίχο;

·        Άκουε σακκί δεμένο στον τοίχο ακουμπισμένο.

·        Μένει ποτές κρέας στο μακελλειό.

·        Τα μου’ καμες γειτόνισσα στον εδικό μου γάμο, να μ αξιώση ο Θεός διπλά να σου τα κάμω.

·        Το παιδί σου πάντρεψες, γείτονά σου το ‘ καμες, όχι καλό παρά κακό γείτονα.

·        Δεν είνε τ αξαζούμενο μόνο το χρειαζούμενο.

·        Σύδεκνε κι΄ανη μιλούμε , συχνογύριζε την πήττα.

·        Με το νου πλουταιν η κόρη, με τον ύπνο η ακαμάτρα.

·        Πήττα μπρος και πήττα πίσω, θα βγω θέλω να μιλήσω στης γειτόνισσας το δίκιο.

·        Ότι μέλλει , να ρθη θέλει.

·        Τα λία λόγια είνε χρυσά και τα μηδέ καθόλου μαλαματένια.

·        Δανείζου, καλοπλήρωνε και πάλι στρέφε κι έπαιρνε.

·        Τράβα πόνο για μορφιά.

·        Πισω  είνε τα κοφτερά.

·        Μεγάλη μπουκια να τρως και μεγάλο λόγο να μη λες.

·        Σα μάθη ο σκύλος την κάπαρη....

·        Μήτε συ, παπά βλογιά, μήτε εγώ τη λειτουργιά.

·        Τα γρόσια το Χριστό επαραδώσαν.

·        Η αρρώστια έρχεται με το τσουβάλι και φεύγει με την τρίχα.

·        Όντα ζυμώνης, χόρταινε κι ότα χοιροσφαίζης, κι ότα γεμώζεις το βουτσί, κι ότα τα’ αποστραγγίζης.

·        Τα δώσης έχεις τα φάς κερδέξης.Το ‘χεις εκεί και κοίτεται, δε ξέρεις τι σου γίνεται.