Φωτοκάλαντα Σαντορίνης

Φωτοκάλαντα Σαντορίνης

(http://armenisths.blogspot.com/2011/01/blog-post_4270.html

Περικαλώ σας δώστε μου άδεια ν’ αρχινίσω
τα φωτοκάλαντα να πω να σας καλησπερίσω.

Χίλια καλησπερίσματα φέρνω στην αφεντιά σας
και του καιρού σας αύριο να ’χετε την υγειά σας.

Αν ίσως και ορίζετε κι είναι με θέλησή σας,
τα φωτοκάλαντα να πω στην πόρτα την δική σας.

Μηνύματα χαρμόσυνα ήρθαμε να σας πούμε,
πως ο Χριστός βαφτίζεται και πρέπει να χαρούμε.

Πως ήταν Θεοφάνεια ανθρώπου σωτηρία,
που καθαρίζουν τας ψυχάς από τας αμαρτίας.

Δεν είναι τούτη εορτή οσάν την περασμένη,
είναι μεγάλη και τρανή και δοξολογημένη.

Γιατί κατέβει ο Χριστός διά φιλανθρωπία,
ήρθες Χριστέ να βαπτιστείς χωρίς να έχεις χρεία.

Σπήλαιον πενιχρότατον και φάτνη των προβάτων,
ήρθες Χριστέ να γεννηθείς ως θαύμα των θαυμάτων.

Με σπάργανα σε τύλιξε η Δέσποινα η κυρία,
υμνούμεν, προσκυνούμεν σε υπέρμαχε Μαρία.

Στις 25 Δεκεμβρίου ήλθες και εγεννήθεις
και εις την πρώτην Γεναρίου σαρκός περιτομήθεις.

Ο μήνας έχει σήμερον έξι του Γεναρίου
και όλοι εορτάζουμε τα Φώτα του Κυρίου.

Γιατί κατέβει ο Χριστός τούτο να τελειώσει
την αμαρτία του Αδάμ να σβήσει και να λειώσει.

Σήμερα είναι των Φωτών π’ αγιάζουνε τον κόσμο
και οι παπάδες περπατούν με το σταυρό στο δρόμο.

Και μες στα σπίτια μπαίνουσι και λεν τον Ιορδάνη
βοήθεια να τον έχουμε τον Άγιο Ιωάννη.

Σαν μπήκε μες στον ποταμό ζητά τον Ιωάννη
να τον βαπτίσει γλήγορα στο Άγιο ποτάμι.

Έλα Προφήτα γλήγορα διά να με βαπτίσεις
και στην Αγία μου κορφή την χείρα σου ν’ αφήσεις.

Δεν είμαι άξιος Χριστέ εγώ να σε βαφτίσω,
και στην Αγία σου κορφή τη χείρα μου ν’ αφήσω.

Μάλιστα εγώ χρειάζομαι να βαφτιστώ από σένα
ευλόγησε με δέσποτα, συγχώρεσε και μένα.

Σαν μπήκε μες στον ποταμό διά να τον βαπτίσει
ο Ιορδάνης στράφηκε πίσω για να γυρίσει.

Άγγελοι και αρχάγγελοι εκεί περιπατούσαν
σκυμμένα τα κεφάλια τους και τον επροσκυνούσαν.

Και μέγα θαύμα έγινε όπου δεν έχει ταίρι
οι ουρανοί ανοίξανε και βγήκε περιστέρι.

Το Άγιο πνεύμα ήτονε διά να μαρτυρήσει
Υιός Θεού βαπτίζεται σ’ Ανατολή και Δύση.

Και τα νερά ευλόγησε, τις βρύσες, τα πηγάδια,
της οικουμένης τα δεντρά, κάμπους, βουνά, λαγκάδια.

Σήμερον ο αόρατος του ουρανού ο κτίστης
στον Ιορδάνη ποταμό ήρθε και εβαπτίσθει.

Σήμερα ο μέγας Πρόδρομος Υιός του Ζαχαρίου
τον Ιησού εβάπτισε τα Άγια του Αγίου.

Η θάλασσα ημέρωσε όπου ήταν αγριεμένη
σαν μπήκε εις τον ποταμό ευρέθει μερωμένη.

Για τούτο μέχρι σήμερα οι ναύτες το κρατούνε
σαν βαφτιστούνε τα νερά στο πέλαγος να μπούνε.

Αχ και να είμαστε κι εμείς στον Άγιο Ιορδάνη
να ελουζόμαστε και εμείς στο Άγιο ποτάμι.

Μας λέγει το Ευαγγέλιο και του Χριστού το στόμα
όποιος δεν λάβει βάπτισμα χάνει ψυχή και σώμα.

Του χρόνου να ’χουμε την γεια να ’ρθούμε να σας βρούμε
Χαρούμενους, καλόκαρδους να σας τα ξ α ν α π ο ύ μ ε .

Φωτοκάλαντα

Παρακαλώ σας δώστε μου θέλημα ν’ αρχινήσω

Τα Φωτοκάλαντα να πω , να σας ευχαριστήσω.

Αν ίσως και ορέγεσθε και με τη θέλησή σας,

Τα Φωτοκάλαντα να πω στην πόρτα τη δική σας.

Ο μήνας έχει σήμερα εξέ του Γεναρίου,

Και όλοι εορτάζουμε τα Φώτα του Κυρίου.

Μηνύματα χαρμόσυνα ήρθαμε να σας πούμε,

Πως ο Χριστός βαφτίζεται και πρέπει να χαρούμε.

Δεν είναι τούτη η εορτή , ωσαν τη περασμένη,

Είναι μεγάλη και τρανή και δοξολογημένη.

Σήμερο είναι τω Φωτώ π’ αγιάζουνε τον κόσμο

Και οι παπάδες πορπατούν με το σταυρό στο δρόμο.

Και μες στα σπίθια μπαίνουνε και λεν’ τον Ιορδάνη,

Βοήθεια να έχουμε τον Άγιο Ιωάννη….

Του χρόνου να ‘ χουμε τη γεια να ρθωμε να σας βρούμε

Χαρούμενους, καλόκαρδους, να σας τα ξαναπούμε.

( Γ. Συρίγου – Μονιούδη: «Η Σαντορίνη μου»)

Ειρήνη Ξαγοράρη ή μήπως Φτεουριά

Ενα πολύ συγκινητικό αφιέρωμα σε μια μορφή της Σαντορίνης εντόπισα από την ιδιαίτερα χρήσιμη ιστοσελίδα : Εμείς και η κοινωνία μας. Αναφέρεται στην Ειρήνη Ξαγοράρη ! Στη Ρηνιώ τη Φτεουριά! Σε μία γυναίκα που πάνω από τριάντα και πλέον χρόνια βρίσκεται στη ταβέρνα της την "Ειρήνη" στο Καμάρι, και έχει συμβάλλει με τον τρόπο της - δλδ την ανοιχτή της την καρδιά και τον αυθορμητισμό της στην εδραίωση του τουρισμού όχι μόνο στο Καμάρι αλλά και στη Σαντορίνη εν γένει . Πριν από τρία χρόνια είχε τιμηθεί κιολας σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση για τους πρωτεργάτες του τουρισμού .

Από το αφιέρωμα αυτό απλά θα σταθώ σε τρεις  χαρακτηριστικές φωτογραφίες


Γράφει το λοιπός η Κοινωνία μας: 

Ποιος δεν γνωρίζει την γνωστή σε Έλληνες και ξένους, Ειρήνη Ξαγοράρη από το Καμάρι της Σαντορίνης!

Όμως το όνομα αυτό ίσως να μη είναι και πολύ γνωστό εάν δεν προσκομίσεις και το συμπληρωματικό διακριτικό της χαρακτηρισμό, η Ρηνιώ η Φτεουριά».

Η αγαπημένη σ΄ όλους μας Ειρήνη είχε την πρώτη ταβέρνα στη περιοχή της και συνεχίζει να υπάρχει ακόμη και σήμερα στην ίδια θέση, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες που
απαιτεί η κοινωνία μας.

Η αγάπη της για το κοινό και η καλόκαρδη προσφορά της, συνεχίζει να την παρέχει κατά τον ίδιο τρόπο στο οιοδήποτε επισκέπτη του νησιού.

Εμείς θέλουμε να την ευχαριστήσουμε για τα όσα μας προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει, γι΄ αυτό και ως ελάχιστη προσφορά που μπορούμε να κάνουμε είναι να προβάλλουμε ορισμένα στιγμιότυπα που ζήσαμε μαζί της.

Χρόνια Πολλά Ειρήνη και να συνεχίζεις πάντα το έργο σου σε αμείωτους ρυθμούς.

Το πιο κάτω βιντεοσκοπικό και φωτογραφικό υλικό είναι από το αρχείο Εμείς και η Κοινωνία μας.

Για περισσότερο φωτογραφικό υλικό αλλά και βίντεο από το αφιέρωμα Έδώ

υ.γ,: Και αναρωτιέμαι, λοιπόν , πόσες και πόσες φιγουρες σαν τη Φτεουριά δεν έχει το νησί; Όσο ζουνε γιατί δεν τις αξιοποιουμε?
Γιατί δεν πάμε τους ζώντες θησαυρους να τους ακούσουμε; να τους καταγράψουμε να τους νοιώσουμε, να τους αναδείξουμε; Ξέρετε πόσα έχει να μας πει η κερα Ρήνη; και πόσα θα μπορούσαμε να ακούσουμε από τόσους ανθρώπους στο νησί ; Φώναζουμε σαν καλλιστορώντας για ανάπτυξη της τοπικής ιστορίας του νησιού. Ξεκινήσαμε τις αναρτήσεις με τα κάλαντα από το Σύλλογο Ακρωτηριανών  ( άρα το αύριο στο νησι) , Αμέσως είχαμε μια ιδιαίτερη ανάρτηση για τη σχέση Ρωσίας - Σαντορίνης ( άρα μέρος του χθες) και τώρα η κερα Ρήνη ( ζώσα παράδοση) .... Και πόσοι άλλοι θησαυροί μένουν ανεπηρέαστοι γιατί πολλοί απλά ...χάνουμε τις ευκαιρίες...?Σκεφτείτε το .....

“ Οι οικογένειες Μαυρομμάτη – Αλαφούζοβ, στη Ρωσία ”

“ Οι οικογένειες Μαυρομμάτη – Αλαφούζοβ, στη Ρωσία  ”

του Κωνσταντίνου Θώδη, εκπαιδευτικού - ερευνητή του Πανεπιστημίου Σταυρούπολης - Ρωσία

Στις  11  Ιουλίου  1864  γεννιέται  στην Οία Σαντορίνης ο  Πέτρος  Μαυρομάτης  του  Νικολάου . Γύρω  στο  1870 , ένας  από  τους  εξαδέλφους  του  στην  οικογένεια  των  εμπόρων  Αλαφούζων ,  τον  φέρνουν  από  τη  Σαντορίνη  στη  Ρωσία , όπου  τον  αναθρέφουν  και  του  προσφέρουν  τη  δυνατότητα  να  σπουδάσει . Ο  μεγαλέμπορος  Ιβάν  Αντόνοβιτς  Αλαφούζοβ , γεννηθείς  στη  Σαντορίνη  και  τα  παιδιά  του , που  ζούσαν  στη  Ρωσία,   του  παρείχαν  βοήθεια  και  υποστήριξη .

 Το  1883  οι  Αλαφούζοβ  αγόρασαν  από  τον  Α.Α. Μπέκεντορφ  εργοστάσιο  κλωστοϋφαντουργίας  στο  χωριό  Νίζνε  Τρόιτσκυ , σήμερα  ομώνυμος  συνοικισμός  της  περιοχής  Τουμαζίνσκυ  της  Ρωσικής  Δημοκρατίας  Μπασκορτοστάν . Ο  Μπέκεντορφ   το  1866 είχε αγοράσει  το  εργοστάσιο  αυτό  από  τον  Έλληνα  επιχειρηματία  Δ.Ε. Μπεναρδάκη , ο  οποίος  ήταν  ιδιοκτήτης  του  από  το  1837  ως  το  1866 . Στον  Πέτρο Νικολάου Μαυρομμάτη      ( Πιότρ  Νικολάγιεβιτς ) ,   πρότειναν  να  εργαστεί  στο  εργοστάσιο , το  οποίο  σήμερα  αποτελεί  μεγάλη  βιομηχανική  επιχείρηση  τσόχας  της  Μπασκιρίας . Γρήγορα  αναρριχήθηκε  στην  ομάδα  διαχείρησης  του  εργοστασίου , θέση  την  οποία  κράτησε  σε  όλη  του  τη  ζωή . Ήταν  διευθυντής  του  τμήματος  βαφής  μαλλιού,   με  σύγχρονη  τεχνολογία  της  εποχής . 

Στο  μουσείο  του  εργοστασίου , ανάμεσα  στα  υπόλοιπα  εκθέματα , υπάρχουν  και  φωτογραφίες  μελών  της  διοίκησής  του  από  το  1905  ως  σήμερα . Σε  αυτές  βρίσκεται  και  η  φωτογραφία  του  Πιότρ  Νικολάγιεβιτς  Μαυρομάτη. Το  1893  ο  Πιότρ  Νικολάγιεβιτς  παντρεύτηκε  με  την  Αλεξάντρα  Εφίμοβνα , το  γένος  Κασεβάροβα  (1870 – 1941 ) . Από  το  γάμο  αυτό  υπήρξαν  6  παιδιά , 3  γιοι  και  3  κόρες . Ο  Μπόρις , ο  Νικολάι , ο  Ιβάν , η  Βέρα , η  Άννα  και  η  Λύδια . Όταν  τον  Ιανουάριο  του  1897  γεννήθηκε  ο  πρώτος  γιος , ο  Μπόρις , η  Ναντέζντα  Νικολάγιεβνα  Αλαφούζοβα , επίτιμη  δημότης  της  πόλης  Ταγκανρόγκ  στο  Αζόφ,   τον  βάφτισε . Το  Νοέμβριο  του  1898,   ο  Κονσταντίν  Νικολάγιεβιτς  Αλαφούζοβ  , κορνετίστας  του  στρατιωτικού  ιππικού  της  Αγίας  Πετρούπολης , βάφτισε  το  δεύτερο  γιο  της  οικογένειας , Νικολάι . Στο  Νίζνε  Τρόιτσκυ  ο  Πιότρ  Νικολάγιεβιτς  έχτισε  μεγάλο  σπίτι , όπου  συγκεντρωνόταν  συχνά  η  τοπική  διανόηση . Ήταν  ανοιχτός , κεφάτος  και  φιλόξενος  άνθρωπος . Στο  σπίτι  υπήρχε  πιάνο  στο  οποίο  έπαιζε  ο  ίδιος  και  τα  παιδιά  του . Ιδιαίτερο  μουσικό  ταλέντο  είχε  ο  μεγάλος  γιος  Μπόρις , τυφλός  από  την  παιδική  του  ηλικία . Ήταν  γενναιόδωρος  από  τη  φύση  του , κατείχε  απόλυτο  μουσικό  άκουσμα , τραγουδούσε  θαυμάσια  και  έπαιζε  φόρτε  πιάνο , κιθάρα  και  αρμόνιο . Ο  Μπόρις  Πέτροβιτς  Μαυρομάτη  ( 1897 – 1938 )  αποφοίτησε  το  1914  με  άριστα  από  τη  Σχολή  Τυφλών . Όμως , η  τότε  Σχολή  Τυφλών  δεν  παρείχε  ουσιαστική  εκπαίδευση , απαραίτητη  για  να  εισαχθεί  κάποιος  και  να  σπουδάσει  σε  ανώτερο  εκπαιδευτικό  ίδρυμα . Ο  Μπόρις  δίνει  εξετάσεις  στο  κλασσικό  γυμνάσιο  και  εισάγεται  για  σπουδές  στη  Μουσική  Ακαδημία  της  Αγίας  Πετρούπολης . Δεν  τελειώνει  την  Ακαδημία , μιας  και  το  παιδικό  του  όνειρο  ήταν  να  γίνει  νομικός . Εισάγεται  μετά  από  εξετάσεις  στη  Νομική  Σχολή  του  Πανεπιστημίου  Τόμσκ , όπου  σπούδασε  δίκαιο  και  έγινε  τελικά  δικηγόρος . Λένε , ότι  είχε  εξαιρετικές  νομικές  ικανότητες  και  το  1917  ήταν  μεταξύ  των  9  συνολικά  τυφλών  σε  όλη  τη  Ρωσία  που  κατόρθωσαν  να  πάρουν  ανώτατη  μόρφωση .

Μετά  την  Οκτωβριανή  Επανάσταση  του  1917  τον  ανακήρυξαν  υπεύθυνο  του  τομέα  επαγγελματικής  κατάρτισης  και  εκπαίδευσης  του  κινήματος  των  τυφλών , ενώ  το  1923  έγινε  οργανωτικός  γραμματέας  και  Πρώτος  πρόεδρος  της  Πανρωσικής  Κοινότητας  Τυφλών . Ο  Νικολάι  Πέτροβιτς  Μαυρομάτη , όπως  και  ο  πατέρας  του  εργάστηκε  σε  όλη  του  τη  ζωή  στο  εργοστάσιο  βαφής  μαλλιών  στο  Νίζνε  Τρόιτσκυ. Ο  Ιβάν  Μαυρομάτη  έγινε  μηχανικός  δομικών  έργων . Η  Λύδια  Μαυρομάτη  δίδαξε  ρωσική  γλώσσα  στο  σχολείο . Η  Βέρα  Μαυρομάτη  παντρεύτηκε  με  αξιωματούχο  του  ρωσικού  στρατού  και  φρόντισε  την  οικογένεια  στο  σπίτι . Τέλος  η  Άννα  Μαυρομάτη σπούδασε  στο  Πανεπιστήμιο  Καζάν  και  δίδαξε  Χημεία . 

Κωνσταντίνος  Ν.  Θώδης, εκπαιδευτικός – συγγραφέας ( Πανεπιστήμιο Σταυρούπολης, Ρωσία). 

Εφημερίδα : Θηραϊκά Νέα φύλλο  608- Νοέμβριος 2011 

 υ.γ.: Ο κ. Θώδης μας εντόπισε σαν "Καλλιστορώντας" και μας παραχώρησε και σ έμας την άδεια αναδημοσίευσης και τις φωτογραφίες που εντοπίζονται στο τρέχον φύλλο των Θηραϊκών Νέων, γι αυτό και τον ευχαριστούμε θερμά.
υ.γ.2: όποιος ερευνητής το επιθυμεί για οποιοδήποτε ερευνητικό θέμα που άπτεται της Σαντορίνης ( και της Θηρασιάς), το "καλλιστορώντας" είναι στη διάθεση σας και επιζητεί τέτοιου είδους άρθρα.

Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς ( Σαντορίνη )

Μέλη του Συλλόγου Ακρωτηριανών Θήρας, την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 2012, έψαλλαν κάποια από τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς της Σαντορίνης,  στα σπίτια του χωριού. Tα κάλαντα που ακούγονται , εντάσσονται στον πανελλήνιο ρυθμό, όπως είναι φυσικό όμως με τα κοτσάκια που ακούγονται στο Ακρωτήρι
«Παιχνίδια»: Νίκος Μπάικας – βιολί, Κυριάκος Πρέκας – λαγούτο, Βασίλης Αδαμίδης – τρίγωνο.
καταγραφή: Αρτεμία Αργυρού