Εις μνήμην κυρού Νικολάου πρώην Μητροπολίτη Καρπενησίου

Του π. Ευαγγέλου Φεγγούλη

 Συμπληρώθηκαν στις 15 Ιανουαρίου 2021, δυο χρόνια από την κοίμηση του μακαριστού Μητροπολίτου Καρπενησίου κυρού Νικολάου.

Ο σπουδαίος αυτός Ιεράρχης της Ελλαδικής Εκκλησίας μας γεννήθηκε στο Εμπορείο Θήρας το 1929 και ήταν το πρώτο τέκνο πολυμελούς οικογενείας, η οποία έδωκε στην διακονία της Εκκλησίας και άλλα μέλη της εκ των οποίων και τον μακαριστό Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Προυσσού κυρό Χρυσόστομο.

Κατεχόμενος από τον πόθο να υπηρετήσει ως κληρικός τον λαό χειροτονήθηκε Διάκονος το 1958 και Πρεσβύτερος το επόμενο έτος 1959. Από το έτος εκείνο και επί μία εικοσαετία υπηρέτησε στα Σέρβια της Κοζάνης ως Αρχιερατικός Επίτροπος πλησίον του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου (Ψαριανού), εγκρίτου Ιεράρχου, διακρινομένου για την λογιότητα και τα έξοχα διοικητικά του προσόντα.

Την 28η Ιανουαρίου 1979 χειροτονήθηκε πρώτος Μητροπολίτης της νεοσυσταθείσης Ιεράς Μητροπόλεως Καρπενησίου. Η άφιξη και ενθρόνιση του Μητροπολίτου Νικολάου στο Καρπενήσι χαιρετίσθηκε από τους κατοίκους της περιοχής με συγκίνηση και ενθουσιασμό. Οι Ευρυτάνες απέκτησαν ήδη επιχώριο Ποιμενάρχη, διότι έως τότε η διαποίμανσή των από την Ναύπακτο, που ήταν η μόνιμη έδρα της Μητροπόλεως, ήταν δυσχερής.

Η σύμπτωση μάλιστα ότι ο Μητροπολίτης έφερε το όνομα του πολιούχου του Καρπενησίου Νεομάρτυρος Αγίου Νικολάου θεωρήθηκε ως ευλογημένη ένδειξη προοιωνίζουσα γόνιμη ποιμαντορία.

Ο μακαριστός διακρίθηκε για την άρτια θεολογική του κατάρτιση και τη γενικότερη πνευματική του συγκρότηση. Υπήρξε σπουδαία Εκκλησιαστική προσωπικότητα και εκ των λογίων Ιεραρχών της Ελλαδικής Εκκλησίας με συμμετοχή σε σημαντικές Επιτροπές της Ιεράς Συνόδου.

Ο μακαριστός ήταν Πατρικός προς τους Ιερείς της Μητροπόλεως, στοργικός προς τους πιστούς, παραδοσιακός στη θεία Λειτουργία, με ενεργό παρουσία σε πνευματικές εκδηλώσεις και πολιτιστικές δραστηριότητες του τόπου, λαμβάνοντας ακέραιο το σεβασμό και την αγάπη των απανταχού Ευρυτάνων.

Για 37 ολόκληρα χρόνια, διαποίμανε επ΄ αγαθώ την αγιοτόκο Μητρόπολη Καρπενησίου, ξεκινώντας κυριολεκτικά από το μηδέν. Με πολύ κόπο ανήγειρε ένα Μεγαλοπρεπές Μητροπολιτικό Μέγαρο, συνήργησε στην δημιουργία της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής, της Ιεράς Μητροπόλεως, ενώ σημαντικό υπήρξε και το τεράστιο φιλανθρωπικό του έργο.

Υπήρξε ένας αγνός και ταπεινός ιεράρχης ζώντας λιτή εκκλησιαστική του ζωή, ως ένας απλός μοναχός. Του αοιδίμου Μητροπολίτου πρώην Καρπενησίου κυρού Νικολάου είη αιωνία η μνήμη.

https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/41703-eis-mnimin-kurou-nikolaou-proin-mitropoliti-karpenisiou

Εις μνημόσυνον Αιώνιον + αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Μαϊνας (1928 - 2021)

 Συγκλονισμένη η Σαντορίνη από το φευγιό του αρχιμανδρίτη Γαβριήλ Μαϊνα, του Γέροντα, του γούμενου , του Γαβριήλ, του Πατέρα. όπως γράφει πολύ σωστά η Αρτεμία Αργυρού : «Οπως και αν τον προσφωνουσαν " Άγιος" ήταν και είναι στην συνείδηση των ανθρώπων του τόπου τούτου. Ο γουμενος τους, αυτός που ένοιωθαν δίπλα τους σε κάθε δυσκολία, που ζητούσαν την προσευχή του, την συμβουλή του. Ο γέροντας Γαβριήλ που προσευχόταν ακούραστα και ακατάπαυστα για όλους, για τον τόπο του, το νησί του».

Ο πολιός γέροντας είχε πέσει σε κώμα. Την ημέρα της εορτής των Θεοφανείων επανήλθε σε επικοινωνία με το περιβάλλον και ζήτησε να μεταλάβει των αχράντων μυστηρίων. Μετά από λίγη ώρα βυθίστηκε σε κώμα και σήμερα το πρωί κατέληξε. Ο μακαριστός γέροντας γεννήθηκε στις 10-2-1928. Μόνασε στη Μονή του Προφήτη Ηλία Θήρας. Ήλθε στο Άγιον Όρος και μόνασε μέχρι το 1992 στη Μονή Εσφιγμένου (ζηλωτές). Μετά απόχρόνια αποχώρησε και εντάχθηκε στη Μονή Βατοπαιδίου όπου παρέμεινε για μια δεκαετία ως απλός μοναχός. Τα τελευταία χρόνια ζουσε στο ιερό κελι του Αγίου Νικολάου στο Μπουραζέρι Καρυες.[1].

Ήδη από το πρωί στο διαδίκτυο εχουν εμφανιστεί πάρα πολλές αναφορές στο πρόσωπο του γέροντα. Θα σταθώ σε δύο από αυτές:η μία του Παναγιώτη Μυτιληναίου και η άλλη της Μαρίας Αρβανίτης Σωτηροπούλου .

Γράφει ο Παναγιώτης : Σήμερα είναι μια άσκημη μέρα. Μια μέρα που η ψυχή μου ξανοίει προς τα πάνω…Εκείδα, στο ριμίδι με τσοι πέτρινες τσοι σκάλες που ήβγαζε από το Πύργο στο Προφήτη. Στο δρόμο ηδιαλέαμε από τσοι ξερολιθιές τα άπρα τα κοχύλια, να τα πάμε του Γούμενου, να τα περάσομε σε κλωστή να τα κρεμάσομε στο εικόνισμα.Σε γαλήνευε η φωνή ντου, ηπέτα το μυαλό σου μόλις σου μίλιε, τουνοιες τη ψυχούλα σου και ταλες όλα. Σε ξομολοούσε και σούδωνε συγχώρεση για ότι τουλες…βαρύ ή ελαφρύ.

Και μετά λιάκι ψωμί με ελιές , το Πολύκαρπο να σου λέει τα αστεία ντου και εσύ να ξανείς από του δα πάνω τη Περίσσα, το Νημπορειό, το Ακρωτήρι, και τα νησά αμα δεν είχε αναδοσά. Μεγάλη βδομάδα με παράτησε το κερα Ρηνιώ να τηνε περάσω στο Προφήτη, μαζί με το Τάσο το Μελιχούρτη. Μόλις είδα που θα γύρω τη νύχτα ηξεσπάστηκα. Μια τάβλα ξύλινη, ένας λύχνος κι ένα τραπεζάκι αμοναχά.  Κι απ όξω, ο αέρας να σφυρίζει δυνατά.

Στην αρχή ηδουλιούσα καλά τη νύχτα, ήμοιαζε απόκοσμη,ξενόλοη, μαγικιά…Αξημέρωτα όμως ο Πολύκαρπος ηχτύπα το ξύλο ρυθμικά για να ξυπνήσομε, να πάμε στη λειτουργιά, με τα κεριά και τα καντήλια, χωρίς ηλεχτρικό, με το κρύο να σε περονιάζει. Η γλυκειά ντου η φωνή όμως , σε καντούνιαζε, σέκανε να προσευχηθείς , να ξανείς στο κουμπέ τσοι αγιοργραφίες τσοι παλιές και να κάνεις το σταυρό σου. Κι ύστερα να κοινωνήσεις , να πάρεις το αντίδερο , νάβγεις όξω στην αυλή , να πάρεις αγκαλιά τη Σαντορίνη ολόκληρη.

Μια αγκαλιά είναι από το Προφήτη το ξερόνησο, μια αγκαλιά και δυο μαθιές Η Απάνω Μεριά , το Μερεβγούλι, τα Φηρά κι ο Καρτεράδος η μια του Βοριά η μαθιά και το Νημπορείο , το Ακρωτήρι , το Μεγαλοχώρι του Νοθιά. Μου τόλεε κι ηγέλα. Μες στην αγκαλιά σου χωρεί το νησάκι μας Παναγιωτάκη..

να το αγαπάς κι ας είναι μικρό…. Κι άμα ηρχούντανε η ώρα να κάμεις κάτω το ριμίδι με τσοι σκάλες, όλο πίσω ηξάνοιες….

Σε ξάνοιε κι αυτός…σα να σούλεε …να ξανάρθεις γρήγορα…

Κι εσύ ημέτρας τσοι μέρες για τονε ξαναδείς.

Νάβλεπες τη γλυκειά μορφή ντου… νάκουες τη φωνή ντου , να τούλες τα μυστικά σου χωρίς να δουλειάς πως θα τα μάθει άλλος.

Καλό ταξίδι Γούμενε… χαιρετίσματα στο κερα Ρηνιώ…

Γιορτάζει ο παράδεισος σήμερα … φτάνει κάποιος μεγάλος ατού.

 

Ενώ η Μαρία Αρβανίτη σημειώνει:

 

Εικονίζεται στη φωτογραφία από το αρχείο των γονιών μου (ο ιερωμένος με τα σκούρα ρούχα) από την εκδρομή του Γυμνασίου στην Αρχαία Θήρα το 1956, τότε που ήταν ήταν μαθητής και από τότε ξεχώριζε με το ήθος του απ’ όσα μου ιστορούσαν οι γονείς μου.

Απ’ ότι μου είχαν πει, προερχόταν από ευκατάστατη οικογένεια, ο ίδιος ήταν εξαιρετικός μάγειρας και μόνο αφού υπηρέτησε το στρατό και αποκατέστησε τις αδελφές του, κλείνοντας το κοινωνικό του καθήκον,  προσχώρησε στην ιεροσύνη.

Αν και πανέξυπνος, παρέμενε ταπεινός, δεν έδωσε ένα τελευταίο μάθημα στη Θεολογία για να μην πάρει πτυχίο και γίνει κάποτε Αρχιερέας. Μεγαλώνοντας τον εκτίμησα ιδιαίτερα κι εγώ. Μας εξομολογούσε στο χωριό την περίοδο που ήταν ηγούμενος στον Προφήτη κι έζησα από κοντά τον αγώνα του να διασώσει τα αρχεία του Μοναστηριού του Προφήτης Ηλία και να δημιουργήσει το πρώτο λαογραφικό μουσείο στο νησί.

 

Την εποχή, που αγωνιούσα για το ποιο πρέπει να είναι το πρότυπο στη ζωή των ανθρώπων και κατά πόσο οι ακραίες απόψεις μπορούν να συμβιβαστούν και να οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε καλύτερο μέλλον, χρησιμοποίησα (πολύ παραμορφωμένη για λόγους αφήγησης) την φασματική εικόνα του, στο μυθιστόρημα μου «Το Φως του Κόσμου» επειδή αποτελούσε πάντα για μένα την ενσάρκωση του ανθρώπου που παλεύει με τον ίδιο τους τον εαυτό για να καταλάβει τι ο Θεός ζητά από αυτόν, πώς θα μπορούσε να θυσιαστεί για τον συνάνθρωπο, για να σμίξει τελικά με την αιωνιότητα του Θείου.

 

https://mariasot.blogspot.com/2015/01/blog-post_13.html

 

Η αντιπαλότητα που δημιουργήθηκε στο νησί, με επίκεντρο τον ίδιο και το έργο του, τον ανάγκασε να αποσυρθεί και να μονάσει στο Άγιο όρος χωρίς ποτέ ξανά ν’ αποζητήσει δικαίωση ή την επιστροφή στα εγκόσμια. Όσο και αν από κάποιους θεωρήθηκε ακραίος, δε μπορούμε παρά να υποκλινόμαστε στο μεγαλείο της μέχρι τέλους αφιέρωσης σε αυτό που πίστευε, ένα ιδανικό πάνω από τις συνήθεις ανθρώπινες συμβάσεις, μια προσωπική σχέση με το Θεό. Άλλωστε ουδείς αλάθητος και ουδείς αναμάρτητος. Όλοι κρινόμεθα στο τέρμα αυτής της όλο εμπόδια διαδρομής και σίγουρα εκείνος τώρα προσεύχεται για όλους μας από τον Παράδεισο, στον οποίο πάντα ανήκε.

 

Όσοι έχουν δει την ταινία ή έχουν διαβάσει το βιβλίο «Άνθρωπος για όλες τις εποχές» (A man for all seasons του Robert Bolt -φιλμ 1966), που αναφέρεται στην περίπτωση του Thomas More, που εκτελέστηκε από τον Ερρίκο τον 8ο, γιατί εναντιώθηκε στο διαζύγιό που κατέληξε στην ίδρυση της Αγγλικανικής εκκλησίας, καταλαβαίνουν ότι οι άνθρωποι με απόλυτες αρχές συχνά συνθλίβονται από τις αλλαγές στην κοινωνία ή την Ιστορία.

 

Η ζωή με δίδαξε ότι απόλυτες Αλήθειες δεν υπάρχουν, και έγινα δύσπιστη διαπιστώνοντας ότι ο φανατισμός είναι ακραίος ιδεαλισμός. Κάθε στιγμή όλοι ξαναζυγίζουμε τι είναι καλό και τι κακό σε κάθε περίσταση και η ιστορική συγκυρία συχνά μας τοποθετεί σε ρόλο θύτη ή θύματος, οπότε και χρειάζεται μεγάλο ηθικό σθένος για να μην προδώσουμε το χρέος μας προς τον συνάνθρωπο. Η δυσπιστία μου στην ηθική ακεραιότητα κάθε ανθρώπου, η αμφιβολία μου για τις μαζικές συνομολογήσεις, και η πίστη μου στην πολυχρωμία της ανθρώπινης Αλήθειας, και την αναγκαστική πολυφωνία της ιστορικής αρμονίας, δε με σταμάτησε από το να σέβομαι και να εκτιμώ εκείνους, που έμπρακτα αφιερώνονται σε ένα σκοπό ανώτερο από τον εαυτό τους και θυσιάζονται μέχρι το τέλος.

 

Και τώρα που το τέλος ήλθε μπορώ να πω ότι ο Ηγούμενος ήταν πραγματικά ένας «ΑΓΙΟΣ για κάθε εποχή».

 

 

 

Γέροντα … Αγιά Παράδεισο από εκεί πάνω …. Και να προσέχεις το νησί σου !!!

---

[1] www.orthodoxia.info

 

Μάριος Πλωρίτης: αυτός ο άγνωστος Θηραίος!

Ο Μάριος Πλωρίτης γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1919 στον Πειραιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Μάριος Βασιλείου Παπαδόπουλος και οι γονείς του είχαν καταγωγή από τη Σαντορίνη. Η οικογένεια του είχε συγγενικούς δεσμούς με τον αξιόλογο πολιτικό αρχηγό της μεταπολεμικής περιόδου και σπουδαίο ιστορικό, Β. Μαρκεζίνη. Ο Πλωρίτης θα περάσει την παιδική του ηλικία στην Σύρο, όπου θα μείνει οχτώ χρόνια με τους γονείς του. Αργότερα, θα σπουδάσει Nομική και Πολιτικές Eπιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα, θα θα συνεχίσει τις σπουδές του στον τομέα του θεάτρου στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και την Γαλλία. Ζούσε μόνιμα στην Αθήνα, ενώ γνώριζε γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και αγγλικά. [1] έφυγε το 2006.

Λογοτέχνης, κριτικός, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. Συνεργάτης πολλών λογοτεχνικών περιοδικών, Μεταφραστής θεατρικών έργων. Κριτικός θεάτρου και κινηματογράφου εφημερίδας «Ελευθερία». Διευθυντής του θεατρικού τμήματος Ε.Ι.Ρ. Θεατρικές και κινηματογραφικές σπουδές σε Αγγλία, ΗΠΑ και Γαλλία. Σκηνοθέτης ΑΘηναικών θιάσων. Καθηγητής Δραματολογίας και Ιστορίας του Θεάτρου εις την Δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Διευθυντής σύνταξης της μεγάλης ετήσιας επιθεώρησης Θέατρο κ.α. [2]

Στις επιφυλλίδες, που δημοσίευσε στην εφημερίδα «Το Βήμα» από το 1989 ως το 2004, η εμπνευσμένη δοκιμιακή γραφή του ισορροπεί ανάμεσα στη διαχρονία και την επικαιρότητα, ανατέμνοντας με ευθύβολο κριτικό λόγο την κοινωνικοπολιτική, πνευματική, καλλιτεχνική, εθνική αλλά και διεθνή πραγματικότητα.  Μια εκτενής επιλογή από τις επιφυλλίδες αυτές εκδόθηκε σε δύο τόμους από το Ίδρυμα της Βουλής, με την επιμέλεια του Θανάση Θ. Νιάρχου και του Αντώνη Φωστιέρη, και είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή. Ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο 1989 – 1992 ενώ ο δεύτερος την περίοδο 1993 – 2004. [3]

Κατεβάστε ελεύθερα τους δύο τόμους της πολύτιμης αυτής έκδοσης από την ιστοσελίδα μας πατώντας στους συνδέσμους:

https://tinyurl.com/yxerukre

https://tinyurl.com/y5o8ljl2

 

ενώ ακολουθεί το προλογικό του σημείωμα στον τόμο του Δανέζη ( 2001)

 «ΚΑΛΛΙΣΤΗ»

 

Νομιμοποιείται άραγε να προλογίσει το βιβλίο τούτο για τη Σαντορίνη, ένας «αποστάτη» - ένας που έχει τριάντα τόσα χρόνια να πατήσει τα χώματά της ;

Όμως ,  «αποστασία»  δεν σημαίνει απάρνηση – κάθε άλλο. Η απουσία από τη Σαντορίνη, όχι μόνο δεν έχει ατροφήσει την αγάπη μου για αυτή, αλλά αντίθετα, την έχει πληθύνει και βαθύνει, καθώς την ποτίζει με νοσταλγία ακοίμητη. Κι ακριβώς, η νοσταλγία αυτή είναι που με κρατάει μακριά της. Επειδή θέλω, πεισματικά να κρατήσω στη μνήμη την εικόνα και τη γεύση της Σαντορίνης, όπως τη γνώρισα στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, πριν οι καιροί και οι εισβολείς αλλάζουν την όψη και την ουσία της. Η αποστάση διαφυλάει τα ωραία και γνήσια, και σβήνει τις σκιές από τα άσχημα και πλαστά….

Χάρες αρίφνητες έχουν όλα τα χιλιοτραγουδισμένα νησιά μας. Αλλά  - ποιος μπορεί να το αρνηθεί; - της Σαντορίνης οι χάρες είναι απαρομοιάστες: αυτό το μοναδικό ζευγάρωμα κάλλους και δέους φωτός και ζόφου, ήλιου και λάβας – φωτιάς απ’ τον ουρανό, φωτιάς απ’ τα έγκατα – πολύχρωμης πέτρας και ασημογάλανης θάλασσας…

Αντικρύζοντας τον αμφίβιο γίγαντα του ηφαισείου της, αγναντεύοντας την πελώρια στέφη της καλδέρας της , ψηλαφώντας την μαύρη άμμο και τις υπόλευκες άσπες, έχεις την αίσθηση πως ζεις την γένεση του κόσμου, πως ο χρόνος σταμάτησε στη γιγαντομαχία Εγκέλαδου και Αθηνάς, για το έπαθλο της «Καλλίστης». Αυτό το πέτρινο μισοφέγγαρο  στις εσχατιές των Κυκλάδων, λες και συνοψίζει  την ιστορία του ανθρώπου, απ’ τα αρχέγονα βήματά του ως τη δημιουργία των πρώτων οργανισμένων οικισμών, απ’ τη διασταύρωση αρχαίων και νεότερων  πολιτισμών ως την άλωσή του απ’ τους σημερινούς «-ισμούς».

Και, μεμιάς, η αντίθεση, δραματική όσο και μαγνητική: οι απαλές αμμουδιές και τα ήμερα αμπελοχώραφα…. Η αργόσυρτη  ( τότε!) καθημερινότητα, κάτω απ’ την ασάλευτη μολυβένια ζέστη που την ακύρωναν κάθε τόσο τα σαρωτικά μελτέμια… οι καλοσυνάτοι άνθρωποι που σου κέρναγαν απλόχερα την «καλημέρα» τους και τη φιλοξενία τους.

Δίμορφη και πανέμορφη, άγρια και οικεία, η Σαντορίνη είναι και μένει μαγική – νεραϊδα, που σε θαμπώνει και σε τρυφερεύει, και σε κρατάει αιχμάλωτο για πάντα με τα γητέματά της.

Χρωστάμε, λοιπόν, χάρες πολλές στον φίλο καθηγητή Γιάννη Δανέζη, που, συνεχίζοντας την μεσοπολεμική πρωτοβουλία του πατέρα του Μιχάλη Δανέζη, αποφάσισε να εκδώσει αυτόν τον τόμο, όπου επιστήμονες, λογοτέχνες, καλλιτέχνες, καταγράφφουν τηνιστορία, την κοινωνική ζωή, την πρωτεϊκή όψη αυτού του νησιού που, από κοντά κι από μακριά φυλάει στην πυρόξανθη αγκαλιά του τις μνήμες μα και τις καρδιές μας.          

                                                       Μάριος Πλωρίτης

 

Πρόλογος στο Ι.Μ. Δανέζης ( συλλογικός τόμος) : Σαντορίνη, Θήρα Θηρασιά, Ασπρονήσι, Ηφαίστεια, Αθήνα 2001

---

[1] https://www.maxmag.gr/afieromata/marios-ploritis-enas-apo-toys-megalyteroys-dianooymenoys-tis-metapolemikis-periodoy/

 

[2] Τόμος Δανέζη 1971

 

[3] https://www.facebook.com/idrimavoulis