Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΚΙΟΥΛΕ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΜΑΚΡΗ ΣΤΑ ΑΝΩΓΕΙΑ

Του  Δακανάλη Μανόλη πρώην Αγρονόμου
Η  θέση Ξικοπέραμα  ( ή Αξικό πέραμα) βρίσκεται  βορειοανατολικά των Ανωγείων σε μια ρεματιά, στην οποία ενώνονται δυο μικροί ποταμοί.  Ο ένας ποταμός πηγάζει από τη θέση «Βαρσαμά»  και ο άλλος από τον οικισμό «Σίσαρχα» και τα γύρωθεν αυτού βουνά. Οι παραπάνω παραπόταμοι σχηματίζουν το ποτάμι του  «Μάκρη», που στην πορεία του ενώνεται με τον ποταμό Μυλοπόταμο , που περνά κάτω από το χωριό Γαράζο.
Το  Μινωικό μονοπάτι που συνέδεε την αρχαία πόλη της  Αξού που άκμασε το 1000π.χ. με την Κνωσό περνούσε από τη θέση Ξικοπέραμα ( επειδή περνούσαν οι Αξικοί, ονομάστηκε Αξικό πέραμα-Ξικοπέραμα). Στο σημείο αυτό ενώνονταν και ο δρόμος που ερχόταν από τα Ανώγεια. Ο δρόμος αυτός ήταν φτιαγμένος από καλντερίμι , βρίσκονταν σε διαρκή κίνηση από ανθρώπους και υποζύγια μέχρι το έτος 1970. Εξυπηρετούσε δε όλα τα χωριά του Πάνω Μυλοποτάμου, γιατί δεν υπήρχε άλλος δρόμος για το Ηράκλειο. Μόλις άρχισαν να ανοίγονται οι αγροτικοί δρόμοι και τα αυτοκίνητα αντικατέστησαν τα υποζύγια σταμάτησε η κυκλοφορία του και εγκαταλείφθηκε. Σήμερα υπάρχει ένα πολύ μικρό κομμάτι του δρόμου αυτού μεταξύ της θέσης « Μάκρη» και « Μελισσουργάκι». Εγώ  θυμάμαι τον δρόμο αυτό σε πλήρη λειτουργία και κίνηση.
Το χειμώνα οι δυο παραπάνω παραπόταμοι  κατεβάζουν μεγάλες ποσότητες νερού  και το πέρασμα ήταν δύσκολο, έτσι πολλές φορές σταματούσε η κυκλοφορία πεζών και υποζυγίων. Η οικονομική ζωή  παρέλυε  στο Πάνω Μυλοπόταμο με μεγάλες  ελλείψεις  στα πάσης φύσεως εφόδια, αλλά δυσκόλευε ή απέκλειε και τη μεταφορά σοβαρά αρρώστων ή τραυματιών στο Ηράκλειο.
Ο ευφάνταστος Ανωγειανός  ΔΑΓ. Κεφαλογιάννης ή Γκιουλές  που είχε προοδευτικό μυαλό, σκέφτηκε ότι στο σημείο που ενώνονταν οι δυο παραπόταμοι, έπρεπε να κατασκευαστεί μια γέφυρα, για να εξυπηρετεί ακώλυτα το χειμώνα όλους αυτούς που περνούσαν.
Τα χρήματα για την κατασκευή του έργου ήταν πολλά και ο ίδιος δεν είχε τόσα  χρήματα για να κατασκευάσει το έργο. Σκέφθηκε να κάνει έρανο σε όλα τα χωριά του Πάνω Μυλοποτάμου που χρησιμοποιούσαν τον δρόμο. Η ανταπόκριση των κατοίκων ήταν θετική, γιατί αναγνώρισαν την αναγκαιότητά του  και προσέφερε ο καθένας, ότι μπορούσε από το υστέρημά του.
΄Εφερε ειδικούς τεχνίτες και άρχισε η κατασκευή της γέφυρας. η οποία τέλειωσε  το έτους 1897 .  Το γεφύρι  είναι πέτρινο μονότοξο μήκους 7 μέτρων, πλάτους 3,40 μέτρων και ύψους 3,5 μέτρων. Είναι ένα καλλιτεχνικό αρχιτεκτονικό γεφύρι με περίτεχνα λαξευμένες πέτρες  και αποτελεί κατά τη γνώμη μας ένα μνημείο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Η λάσπη που χρησιμοποιήθηκε ήταν  Σαντορινιό και το έφεραν από τη Σαντορίνη , όπως μου είπε στις 15 Ιουνίου 2007 ο Ρούλιος Μιχάλης ή Ρουλομιχάλης  ετών 88 κάτοικος Ανωγείων. Δεν μπόρεσε όμως να με πληροφορήσει  από πού κατάγονταν ο πρωτομάστορας της κατασκευής. Σήμερα έχει γίνει μια μικρή διαπλάτωση  της γέφυρας για να περνούν από πάνω τα αγροτικά οχήματα.
Ο εμπνευστής της γέφυρας  Κεφαλογιάννης ή Γκιουλές έκτισε το μνήμα του δίπλα στη γέφυρα. Πέθανε το 1898 ένα χρόνο αργότερα μετά τα εγκαίνια και τάφηκε εκεί κατά την επιθυμία του, είχε δε γεννηθεί το 1814.Όταν πέθανε  στα Ανώγεια είχε μεγάλη χιονιά περίπου 50 εκατοστά . Επιστρατεύτηκαν οι περισσότεροι Ανωγειανοί για να μεταφέρουν  το φέρετρο στους ώμους και να το αποθέσουν στην  τελευταία του κατοικία.
Ο Γκιουλές ήταν κατά τη γνώμη μου ένα άτομο με προοδευτικές ιδέες, φαντασία και αποφασιστικότητα, έτσι υλοποίησε τις σκέψεις και τις αποφάσεις του προς όφελος του κοινού. ΄Ηταν ένας δωρητής των Ανωγείων και της ευρύτερης περιοχής. Μέσα από τον τάφο του θα  φυλάει αιωνίως  το αθάνατο αυτό έργο του, που ως φαίνεται ήταν σκοπός της ζωής του. Aς είναι αιωνία η μνήμη του.
Από ότι θυμάμαι στα μέσα της δεκαετίας του 1990- 2000 έγινε μεγάλη πλημμύρα στην ευρύτερη περιοχή και οι δυο παραπόταμοι κατέβασαν τεράστιες ποσότητες ορμητικών υδάτων συμπαρασύροντας κορμούς δέντρων και ξύλα. Όλα αυτά στόμωσαν τη γέφυρα η οποία δέχτηκε μεγάλες πιέσεις, αλλά δεν έπαθε απολύτως τίποτα-
Πηγές: Μαρτυρία Μιχάλη Ρούλιου ή Ρουλομιχάλη κατοίκου Ανωγείων.
Μαρτυρίες παλαιότερων Ανωγειανών που είχαν γνώση του θέματος.

Πηγές: Μαρτυρία Μιχάλη Ρούλιου ή Ρουλομιχάλη κατοίκου Ανωγείων.
Μαρτυρίες παλαιότερων Ανωγειανών που είχαν γνώση του θέματος.


http://www.anogi.gr/archives/5042

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Γενικό Νοσοκομείο Θήρας : Ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα....

Σαν ένα άλλο γιοφύρι της Άρτας, το νοσοκομείο μας σίγα σιγά αποκτά σάρκα και οστά... Αύριο το πρωί θα γίνει μια ξενάγηση ( 11 .00 )  στους εσωτερικούς χώρους του νοσοκομείου. Αντε τώρα πάμε για να στηρίξουμε όλοι μαζί το επόμενο στάδιο: Άμεση και Πλήρης στελέχωση για τις ανάγκες του νησιού μας αλλά και της Επαρχίας. Εχω προτείνει εδώ και καιρό το νέο Νοσοκομείο να πάρει το όνομα του αλησμόνητου Αντώνη Κονταράτου. Είδομεν.....
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν έχουν ευγενώς παραχωρηθεί από την Αγάπη Ρούσσου την οποία και ευχαριστώ


ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ!!!!


Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011

Santorini1994

εντόπισα το παρακάτω βίντεο το οποίο θα θελα να το μοιράσω μαζί σας κατα βάση για τις εικόνες της παλιάς Σαντορίνης.... Στο 0035 " Ανάρτηση" στην Οία  : Πωλείται Νερό....!

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Φωτογραφικός διαγωνισμός National Geographic 2011

Photo and caption by Ionut Marius Plopeanu
stock market
Location: Greece, Santorini                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             
Ο ετήσιος φωτογραφικός διαγωνισμός του National Geographic φθάνει στο τέλος του . Εντόπισα τις πιο  χαρακτηριστικές φωτογραφίες της Σαντορίνης και σας τις παρουσιάζω, μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα.:
Προσθήκη Photo and caption by Ionut Marius Plopeanu
stock market
Location: Greece, Santorini





Για να δείτε τις υπόλοιπες φωτογραφίες δεν έχετε παρά να  συνεχίσετε στο link  παρακάτω 

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Ρίμα Αγίου Νικολάου «Περαματάρη» Οίας


Ρίμα Αγίου Νικολάου «Περαματάρη» Οίας
για τους ναυτικούς του χωριού την εποχή της ακμής
 της ιστιοφόρου ναυτιλίας της Οίας
«Περαματάρης»: νησίδα της Οίας κοντά στον όρμο Αμμούδι πάνω στην οποία βρίσκεται σκαμμένη μέσα στο βράχο η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το προσωνύμιο «Άγιος Νικόλαος ο  Περαματάρης». Ονομάστηκε έτσι από τη λέξη «πέρασμα» λόγω του μικρού θαλάσσιου περάσματος (Διαπόρι) που το χωρίζει από το βουνό της Οίας.



Άγιε Νικόλαε μπουγιούκι1 το όνομα σου
που βούλνα2 δεν κάμει η θάλασσα χωρίς το θέλημα σου,
άκου που σε περικαλώ3, ζαμάνια4  αλαμάζω5
άκου ίντα6 ‘χω στη καρδιά και έρχομαι και φωνάζω,
τα μάτια μου έχουν δάκρυα όλο να γιαμουρίζουν7
και μέσα στο γιαμούρισμα8  νταλκάδες9 σεργιανίζουν10,
σαν τα μπαλίκια11 του νερού που ‘ναι κιζιλεμένα12
έτσα13 δεν μπακμακίζουνε14 τα βάσανα μου εμένα,
τση15 θάλασσας τα βουλνεψιά2  πατώ να γιουρουγιούνε16
αφού οι δικοί μου αϊλοί17 πάνω τση ξενυχτούνε,
όλο να οτουρμίζομαι18 όλο να γιαμουρίζω7
ζαμάνια λείπουν οι αϊλοί μουτλούκι19 δεν γνωρίζω,
τα βουλνεψιά τσοι20 χαίρονται εγώ ‘χω το καημό των
να μην επάν’21 στο θάνατο να νιώσω χωρισμό των,
ρίχνω τση δάκρυ και νταλκά αλάργα22 να τα πάρει
μα πάει η βούλνα αξίδικα23 και πίσω τα γυρνάει,
και ολονυχτί τον ύπνο μου νταλκάς τόνε ταράζει
και η μορφή τση η μαβή24 αγριεμένη μοιάζει,
Άγιε μου Νικόλαε Άγιε Περαματάρη
των ναυτικών η πατρονιά25, κραλή26, μπαϊρακτάρη27
που ‘σαι ατού δα28 στο πέρασμα στου Αμμουδιού29 τη μύτη
τσοι σκούνες30 μας να ευλογάς άρχοντα και προφήτη,
εσύ που εγεννήθηκες στη μακρινή Λυκία
από τση Πόλης τα νερά μέχρι και τη Ρωσία
τη θάλασσα σακίνευε31 στο κάθε τση λιμάνι
και εγώ θα στείλω γεμινιά32 που ο νους σου δεν τα βάνει,
γιορντάνια33 και χρυσά προυσιά34 για το εικόνισμα σου
μουμλάρια35, λάδι, θυμιατά  να ‘χει η αφεντιά σου,
τση Πάνω Μεριάς τσοι ναυτικοί απού36 ‘ναι στα νερά σου
όντας τα σεργιανίζουνε να ‘χουνε τη χαρά σου,
βοήθα τσοι και δώνε τσοι αζλάνη37 και κουράγιο
εσένα μόνο έχουνε μπαϊρακτάρη άγιο,
κ’ αράσιντα38 στο Καραντενίζ39 κάμε τους μπιρ40 φουγάρο
όντας περνούνε απ’ άτου δα να κάμουνε τσιγάρο,
Άγιε Περαματάρη μας φύλαε το χωριό σου
τση Πάνω Μεριάς41 τσοι ναυτικοί έχε τσοι στο μυαλό σου,
γιάντα42 από όλα τα θανατικά που όξω από ‘δω43 να μένει
από όλα το χειρότερο είν’ οι πνιουργιασμένοι44

Λεξιλόγιο
1 μπουγιούκι (από το τουρκ. büyük ) = μεγάλο
2 βούλνα, βουλνεψιά (από το ρώσικ. волна, διαβάζεται «volna») = κύμα, κύματα
3 περικαλώ = παρακαλώ
4 ζαμάν ή ζαμάνια (από το τουρκ. zaman: χρόνος) = πολύ καιρό
5 αλαμάζω (από το τουρκ. ağlamak) = κλαίω 
6 ίντα= τι
7γιαμουρίζουν, γιαμουρίζω (από το τουρκ. yağmur: βροχή) = δακρύζουν, δακρύζω
8 γιαμούρισμα (από το τουρκ.
yagmur) = βροχή, δάκρυσμα
9 νταλκάδες, νταλκάς (από το τουρκ. dalga) = καημοί, καημός
10 σεργιανίζουν (από το τουρκ. seyran: βόλτα) = πηγαινοέρχονται
11 μπαλίκια (από το τουρκ. balik) = ψάρια
12 κιζιλεμένα (από το τουρκ. gizli) = κρυμμένα
13 έτσα = έτσι
14 μπακμακίζουνε (από το τουρκ. bakmak: κοιτάζω) = φαίνονται, εμφανίζονται
15 τση = της
16 γιουρουγιούνε (από το τουρκ. yuri: επίθεση) = τρέχουν  (γιουρουντίζω = τρέχω με φόρα, επιτίθεμαι)
17 αϊλοί (από το τουρκ. aile: οικογένεια) = οι άνδρες της οικογένειας δηλαδή σύζυγος, πατέρας, αδερφός, γιος, γαμπρός
18 οτουρμίζομαι (από το τουρκ. oturmak) = κάθομαι 
19 μουτλούκι (από το τουρκ. mutluk) = ευτυχία, χαρά
20 τσοι = τους, τις
21 να μην επάν’ = να μην πάνε
22 αλάργα (από το ιταλ. al larga) = μακριά 
23αξίδικα (από το τουρκ. aksi) = αντίθετα, διαφορετικά 
24 μαβή (από το τουρκ. mavi) = γαλανή
25 πατρονιά (από το τουρκ. patron) = αφεντικό
26 κραλής (από το τουρκ. kral) = βασιλιάς
27 μπαϊρακτάρης  (από το τουρκ. bayraktar: σημαιoφόρος) = ο πρώτος των πρώτων, ο καλύτερος
28απ’ άτου δα = από εκεί
29 Αμμούδι = το ένα από τα δύο λιμάνια της Οίας (το άλλο είναι η Αρμένη). Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Οίας απέναντι από τη Ρίβα της Θηρασιάς. Τα παλιά χρόνια φημιζόταν για τις «παλλάδες» (ορυχεία) και η πρόσβαση γινόταν μόνο από τους «καραβολάδες» (σκάλες λαξευμένες στον ηφαιστειογενή βράχο που θυμίζουν την πορεία που κάνει  ο «καράβολας»=σαλιγκάρι). Σήμερα είναι λιμάνι-αγκυροβόλιο μικρών σκαφών και υπάρχει πλέον σύγχρονος αυτοκινητόδρομος που το συνδέει με το χωριό. Από το Αμμούδι ξεκινάει και το ferry boat για την Θηρασιά με  τακτικά δρομολόγια.
30 σκούνες = ιστιοφόρα
31  σακίνευε (από το τουρκ. sakin: ηρεμία) = γαλήνευε
32 γεμινιά (από το τουρκ. yemin: όρκος,τάξιμο) = τάματα
33 γιορντάνια (από το τουρκ. gerdan: λαιμός)  = περιδέραια  
34 προυσιά = φλουριά
35 μουμλάρια (από το τουρκ. mumlar) = κεριά
36 απού = που
37 αζλάνη (από το τουρκ. aslan: λιοντάρι) = δύναμη
38 κ’ αράσιντα (από το τουρκ. arasinda) = και ανάμεσα 
39 Καραντενίζ (τουρκ. Karadeniz) = Μαύρη Θάλασσα
40 μπιρ (τουρκ. bir) = ένα
41 Πάνω Μεριά = η παλιά ονομασία της Οίας επειδή βρίσκεται στην «πάνω» δηλαδή στη βόρεια πλευρά του νησιού. Μετονομάστηκε σε Οία στα τέλη του 19ου αιώνα. Ωστόσο από τους ντόπιους χρησιμοποιείται ακόμη ο όρος «Απάνω ή Πάνω Μεριά» και Απανωμερίτες (Οιάτες)
42 γιάντα = γιατί
43 όξω από ΄δώ = μακριά από εμάς
44 πνιουργιασμένοι = θαλασσοπνιγμένοι



Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου Περαματάρη  λαξευμένη μέσα στην ηφαιστειογενή νησίδα της Οίας


Όπως έχουμε πει και παλιότερα η Οία ήταν ο ναυτότοπος της Σαντορίνης, το χωριό των ναυτικών και των καραβακυραίων.  Το 18ο και ιδίως το 19ο αιώνα, ο ιστιοφόρος στόλος της Οίας ήταν μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις του Αιγαίου με πάνω από 150 ιστιοφόρα.  Τα ταξίδια των ιστιοφόρων της Οίας στη Μαύρη Θάλασσα (περιοχή της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την εποχή εκείνη) και στη Ρωσία είχαν επιρροή στην τότε κοινωνία του χωριού.  
Οι ναυτικοί και οι καραβοκύρηδες της Οίας της εποχής εκείνης γνώριζαν πολύ καλά τα ρωσικά και τα τουρκικά. Αυτοδίδακτοι φυσικά οι περισσότεροι,  εξοικειώθηκαν με τις γλώσσες αυτές ακριβώς λόγω των ταξιδιών τους στη Μαύρη Θάλασσα.  Έτσι αρκετές λέξεις αφομοιώθηκαν συν τω χρόνω στην διάλεκτο της Οίας δημιουργώντας μια ιδιαίτερη τοπική καθομιλουμένη που δυστυχώς στις μέρες μας δεν «μιλιέται» πια από τη νέα γενιά του χωριού.
Μην σας ξενίζει λοιπόν αυτό το ιδιαίτερο λεξιλόγιο στη παλιά ρίμα.  Αν βρεθείτε στην Οία και τύχει να συνομιλήσετε με ηλικιωμένους Οιάτες -και δη παλιούς ναυτικούς- είναι σίγουρο ότι θα ακούσετε λέξεις όπως ζάβαλης (=κακομοίρης, από το τουρκ. zavalli), κουράμπα (=φαλάκρα, από το τουρκ. kuru=ξερό),  ντάϊμα (=συνέχεια, από το τουρκ. devam),  γουζέλικα (=ωραία, από το τουρκ. guzel), γιαγλίδικα (=λιπαρά, από το τουρκ. yağlı),  καφερεγκί (=το καφέ χρώμα, από το τουρκ. kahverengi),  μπάρεμου (=τουλάχιστον, από το τουρκ. barem),  ντουμένι (=τιμόνι βάρκας, από το τουρκ. dumeni),  ματρόνης (=ναύτης, από το ρωσ. Мatрос), λόντκα (=βάρκα, από το ρωσ. Лодка), τσανακάκι (=πήλινο πιάτο,  από το τουρκ. çanak)….και πολλές-πολλές δεκάδες άλλες…


Η νησίδα του Αγίου Νικολάου Περαματάρη όπως φαίνεται από τη συνοικία «Μοναστήρι» της Οίας.
Στο βάθος διακρίνεται και η Θηρασιά.


Η ομάδα του "καλλιστορώντας"  ευχαριστεί θερμά  οικογένεια από την Οια που μας παραχώρησε αυτή την παλιά ρίμα

Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης

Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα.  Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομέ...