Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2022

Μνήμη Ευαγγελίας Μενδρινού

« Και για πες μου νέα για το νησί σου ;» Αυτή ήταν η ερώτηση κάθε φορά όταν μιλούσαμε με την Ευαγγελία. Και τώρα πρέπει να γράψεις δυο λόγια για αυτή για να την χαιρετήσεις. Αυτές οι σκέψεις ήταν πάντοτε οι πιο δύσκολες γιατί δεν αναφέρεσαι σε ιστορικά ή λαογραφικά στοιχεία, αλλά σε Ψυχές που έζησαν.

Σίγουρα όλοι συγκλονίστηκαν με το άκουσμα του τραγικού και άδικου θανάτου και θα ανατρέξουν στη Μνήμη τους τόσες μα τόσες όμορφες στιγμές με την Ευαγγελία. Εγώ προσωπικά δεν θα αναφερθώ ούτε στην πολύκλαδη οικογένεια της, ούτε στην λατρεμένη Μάνα  Τους, ούτε στο ρόλο της στην ανάπτυξη του τουρισμού, ούτε στις επαφές με τα μέσα  ούτε ….ούτε…. ούτε…. Απλά σε μία ανθρώπινη Ευαγγελία σε μία διαφορετική: …

Πριν πολλά χρόνια, έρχεται στο Λαογραφικό Μουσείο για να με ρωτήσει κάτι … Εκείνη την ημέρα όμως ήταν στο πρόγραμμα να έρθουν δύο σχολεία. « Ευαγγελία μου καλωσόρισες αλλά δεν μπορώ τώρα γιατί ήρθε το ένα σχολείο και ακολουθεί το άλλο», « Βρε κάνε τη δουλειά σου και εγώ μην ανησυχείς θα μάθω αυτό που θέλω»… Έκατσε 6 ώρες μαζί μου σαν βοηθός για τα δύο σχολεία χωρίς καν να ρωτήσει ποτέ αυτό που ήθελε… και κάθε λίγο έπαιζε με τα παιδιά σαν να ήταν παιδιά της…. Στο τέλος μου κάνει … «είδες τώρα που εγώ το έμαθα;» 

Έρχεται η στιγμή για τις « Πολιτείες της Θάλασσας». Ο τρόπος της στην οργάνωση μαγικός. Πάντα βράδυ μιλάγαμε με τον Κυριάκο Παπαδόπουλο από το τηλέφωνο ή στο σπίτι του. Οργανώθηκε μέσα σε πολύ λίγο διάστημα μια μυσταγωγία  θηραϊκής γεύσης και αιγαιοπελαγίτικου χαρακτήρα… έτσι απλά όπως πάντα έλεγε… Και όταν ήρθε η βραδιά που θα χορεύαμε έφυγε από τα φώτα και χόρευε μονη της πίσω και χαμογελούσε και ήταν τόσο ικανοποιημένη.

Οι απόψεις της για τα πολιτικά δρώμενα του νησιού και όχι μόνο έντονες…επαναστατικές αλλά ποτέ ακραίες. Με  τρομερή αγάπη τα έλεγε όσα ήθελε. Και τα πίστευε… Δεν της ξέφευγε τίποτα.

Όταν  υπήρχε κάτι στην Αθήνα που μπορούσε να την ενδιαφέρει πάντα την ενημέρωνα και παρατούσε ότι είχε στο πρόγραμμα και πηγαίναμε παρέα. Σε μία από αυτές τις εκθέσεις στο Χριστιανικό Μουσείο βλέποντας δύο εικόνες συγκεκριμένες της Παναγίας ( που δυστυχώς αν και της έχω στη μνήμη μου δεν μπορώ να τις βρώ), φώναξε έναν φύλακα και μένα και του έδειξε δυο φωτογραφίες από τις κόρες της και με υπερηφάνεια γύρισε και είπε « Μα δεν μοιάζουν οι εικόνες με τις κόρες μου» Και το εννοούσε.

Σε μία συναυλία με τον Χρόνη Αηδονίδη , την Μαρίζα, τον Νίκο Οικονομίδη και άλλους έξω από την Επισκοπή πριν καν ξεκινήσει μου κάνει νοήμα να πάω κοντά της. «πόση ώρα θες να μας πεις δυο πράγματα  για τον ναό;» « Εδώ της λέω τώρα ;» « Ναι τώρα»  και σηκώνεται και κάνει νόημα σε δυο τρεις άλλες και πάμε στον προαύλιο του ναού πριν καν ξεκινήσει η συναυλία για να μάθουμε όπως έλεγε τουλάχιστον δύο πράγματα.

Ρουφούσε συνέχεια γνώση. Με ρώτησαν για κάτι μου έλεγε και τους είπα ότι θα ρωτήσω τον ειδικό να σας απαντήσω. Και στείλε μου αυτό και στείλε μου εκείνο και στείλε μου και το άλλο.

Τα τελευταία χρόνια είχε πολύ μεγάλη ανάγκη να γνωρίσει τη Σαντορίνη όπως την ήθελε. Υπήρχαν δυστυχώς σημεία που δεν τα ήξερε και κάναμε ατέλειωτα περπατήματα και βόλτες ιστορικές για να γνωρίσουμε πότε ένα μονοπάτι…πότε να διαβάσουμε παρέα στις Μπαλάδες την αφήγηση των λεπρών, πότε να μάθει για τον Άγιο Νικόλα τον Κίσσηρα ή για το εκκλησάκι της γεννήσεως κλπ. Το είχε ανάγκη το έβλεπες. Ακόμα και μόνη της τα έκανε και μου έστελνε μετά φωτογραφίες.  Ή κάθε φορά που θα έβγαινε ένα καινούργιο βιβλίο «Αξίζει; Να το πάρω;». όταν την πίεσα να κάνουμε ένα αφιέρωμα στην μάνα της δεν μου το αρνήθηκε και καθόταν δίπλα μου με ένα αίσθημα υπερηφάνειας για να μάθει και εκείνη μέσα από φωτογραφίες.  Και να σου ιστορίες για τα Φηρά, για τη Σαντορίνη για τους νονούς της … και να σου και τα γέλια και όλα …

Γνωρίζοντας την ξεχωριστή της αγάπη για το χώμα,  τη γη, την μαγειρική … κάποια στιγμή έκανα κρεμμυδερά σπίτι και της τηλεφωνώ να της πω ότι έχω ένα ταπεράκι να έρθει να πάρει τη « τζούρα» της όπως έλεγε. Παράτησε τα πάντα,  και έτρεξε για να τα γευτεί όσο ήταν ζεστά… και όταν με αγκάλιασε είχε ένα υπέροχο χαμόγελο …

Μια άλλη φορά της πρότεινα να κάναμε μια διαδρομή αυθημερόν εν πλω Ίο , Σίκινο Φολέγανδρο και επιστροφή…. Έφερε μαζί και την ξαδέρφη της… Βγήκαν σε ένα νησί να το σεργιανίσουν και θα ερχόντουσαν σύμφωνα με το πρόγραμμα στην επιστροφή. Έλα όμως που το πλοίο έπιασε το λιμάνι αλλά αυτές δεν εμφανίστηκαν; Και να κάνω νοήμα στον καπετάνιο περίμενε λίγο δεν απαντάνε στα τηλέφωνα… Ξαφνικά τις βλέπω να τρέχουν από την παραλία προς το λιμάνι … Φύγετε φύγετε θα μείνουμε τελικά ένα βράδυ το κανονίσαμε ήδη … που το ένα βράδυ ήταν 3 χωρίς να έχουν τίποτα μαζί τους .

Υπερήφανη Ελληνίδα... Θηραία... Κόρη...Γυναίκα...Μάνα...Γιαγιά...Θεία...Φίλη ...Άνθρωπος...

Για την Ευαγγελία μπορείς να μιλάς για ώρες. Δεν θα αναφερθώ ούτε στις απίστευτες πολύωρες συζητήσεις που είχαμε… δεν θα αναφερθώ ούτε στις προσωπικές μας αλληεξομολογήσεις …ούτε στην ανάγκη « κάθαρσης» από διάφορα που ήθελε να έχει για αυτό ξεφευγε και ξεβαριόνταν… Αυτά ήταν τα καθαρά προσωπικά μας που σίγουρα όλοι έχουν να διηγηθούν άπειρες στιγμές. Εγώ ειδικά τα τελευταία χρόνια είχα την μεγάλη ευτυχία να τη γνωρίσω αλλιώς… Και ούτε θα αναφερθώ στις τόσες πόρτες που μου άνοιξε ή που ήθελε να μου ανοίξει αλλά δεν πρόλαβε…Θα την ευχαριστώ και θα την μνημονεύω πάντα. Είχε μια «καθάρια» ψυχή, γεμάτη αγάπη. Ήταν πιο Σαντορινιά από πολλούς. Άσχετα αν δεν ήθελε να το υποστηρίξει.  Δεν θα αναφερθώ στις ποιοτικές αναρτήσεις που πάντα έκανε…Δεν ξέρω αν το κλάμα που θα βγει σε κάποιους είναι για την ίδια, για την Μάνα της, τα παιδιά της, ή για το Απίστευτο Κενό που αφήνει . Η Σαντορίνη πενθεί πάλι…και ζηλεύω γαμώτο το νησί που βρίσκεται στα ψηλά… Κάνουν πολύ καλή βεγγέρα. Τώρα ειδικά  με την Ευαγγελία κοντά τους. Μου έρχονται συνέχεια εικόνες στο νου που μόνο στα παιδιά της τώρα πρέπει να τις θυμήσω … ήταν τόσο διαφορετικός Άνθρωπος…τόσο αγνός… δυναμική γεμάτη ηρεμία γεμάτη Αγάπη…γεμάτη Ζωή… απίστευτα Δημιουργική . Σίγουρα η μνήμη της θα είναι αιώνια.

Λατρεμένη μας Μόσχα, όλο το νησί σκύβει μπροστά σου και προσεύχεται για εσένα και για την Ευαγγελία μας. Αγαπημένοι μου Στέλλα, Τάσο, Μόσχα Νίκο… Αγαπημένα μου αδέρφια της και ανίψια της…Δεν υπάρχουν λόγια. Ίσως απλά τώρα να την γνωρίσετε και να σας στηρίξει αλλιώς. Ίσως απλά τώρα να έχετε ένα μεγαλύτερο βάρος ηρεμίας και καθοδήγησης. Μπορεί να έφυγε σωματικά. Αλλά όχι ψυχικά είμαι Σίγουρος.

Και τώρα Ευαγγελία; « Με κατάλαβες» … Ξέρεις εσύ… Φύγε και ταξίδεψε από εκεί ψηλά και να προσέχεις την οικογένεια σου και όλους εμάς. Και όταν θα δεις κάτι που να μην σ αρέσει… Να μιλάς όπως έκανες πάντα... Να μην δαγκώνεσαι …Ούτε να πηγαίνεις εκεί που ήθελες αν τυχόν δεν ήθελες να  σε δει κάπως … Ναι ξέρεις ξέρω….

Αγία Παράδεισο θα έχεις !!!

Στο καλό …

Οι Σαντορινιοί του Πειραιά και τα «σαντορινέικα» του Αγ.Νείλου Β μέρος…

Τις μεταπολεμικές δεκαετίες, οι Σαντορινιοί εφοπλιστές έχουν κυρίαρχο ρόλο στο μεγάλο λιμάνι και στη Πειραϊκή κοινωνία. Ο Λουκάς Νομικός α...