Όταν οι φωτογραφίες μιας άλλης Σαντορίνης ...εξιστορούν ... Οικογένεια Γεωργίας Λυγνού από τη Μεσσαριά

Νικόλαος  Λυγνός (γενν.1921) και
Στυλιανή Ρούσσου (γενν.1923)
Οι γονείς της κυρίας Γεωργίας
σε μία από τις άδειες στρατού 1947- 1948 

Σήμερα θα γνωρίσουμε  μέσα από τις φωτογραφίες την οικογένεια της κ. Γεωργίας Λυγνού από τη Μεσσαριά η  οποία μαζί με την κόρη της  Γιώτα Μητρογιάννη μας παραχώρησαν φωτογραφικό υλικό μιας άλλης εποχής και τις οποίες ευχαριστώ Θερμα για την τιμή.  Ταυτόχρονα δε, η κυρία Γεωργία αφηγείται όσες μικρές μα  τόσο ξεχωριστές στιγμές της οικογένειας της θυμάται.  Η ανάρτηση αυτή γίνεται για άλλη μια φορά για να γίνει κατανοητό οτι μέσα από το αρχείο των οικογένειων της Σαντορίνης μπορεί να σκιαγραφηθεί μια άλλη εποχή ... να γνωρίσουμε άτομα, τρόπο ζωής κ.α. και να συνδυάσουμε ιστορικά και μη γεγονότα. Ταυτόχρονα δε με μία ευρύτερη πολιτική διάσωσης , ανάδειξης , διάχυσης του λαικού πολιτισμού της Σαντορίνης (φωτογραφίες, συνεντεύξεις κ.α)  θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάδειξη της Σαντορίνης σαν ένα ευρύτερο παγκόσμιας φήμης και ιστορίας χώρο, όπου εκεί δεν θα αναδεικνύονται μόνο τα γεωλογικά γεγονότα αλλά και οι συνέπειες αυτών στον τόπο αλλά και στον άνθρωπο, αλλά και τα ξεχωριστά Πολιτισμικά Στοιχεία μιας άλλης εποχής. 

 Στην παραπάνω  φωτογραφία από την «παλλάδα» στα ορυχεία  περιπου το 1952-1953. Ο πατερας της Νικόλαος Λιγνός του Δημητρίου είναι ο δεύτερος κάτω δεξιά. 

 Στη διπλανή φωτογραφία οι γονείς της γυρίζοντας από το πανηγύρι του Αι Γιάννη στον Μονόλιθο γύρω στο 1953- 1954.  « Η μητέρα μου αναφερόταν πολύ συχνά στο παρελθόν και στην ζωή της στο νησί.Η οικογένειά της  ήταν φτωχή. Ήταν η μεγαλύτερη από τα τρία παιδιά της οικογένειας. Ήταν πολύ όμορφη και ο πατέρας μου την ερωτεύτηκε αμέσως. Όμως αυτή του έκανε κόλπα και αφού είδε και απόειδε ο άνθρωπος άρχισε να γλυκοκοιτάζει την ξαδέλφη της. Μόλις το αντιλήφθηκε αυτό η μάνα μου,  πολύ γρήγορα  κλέφτηκαν.» [...] « ..Η οικογένειά μου έφυγε από το νησί λίγο πριν το Πάσχα του 1956. Εγώ ήμουν 6 χρονών και ο μεγαλύτερος αδελφός μου ήταν 4. Έτσι η μητέρα μου μας φόρτωσε στο καράβι και πήγαμε στην Αθήνα. Ο πατέρας μου βρισκόταν ήδη στην Αθήνα για δουλειά, για να καταφέρει να ξεχρεώσει τις 300 δρχ. που χρωστούσαμε στον μπακάλη! Πηγαινοερχόταν στο νησί όποτε υπήρχε δυνατότητα. Έτσι μείναμε πια μόνιμα στην πόλη. Ο πατέρας μου επισκέφτηκε το νησί μία φορά πριν πεθάνει η μητέρα του. Έκτοτε, δεν ήθελε να ξαναπάει....».

Ο παππούς της λοιπόν, Νικόλαος Ρούσσος , ή Φαναράς από τη Μεσσαριά Θήρας, είναι ο πρωταγωνιστής λοιπόν της παρακάτω αφήγησης, όπως τα θυμάται η κυρία Γεωργία από την μητέρα της Στυλλιανή. « Στην καταστροφή της Μ. Ασίας :  Στην άτακτη οπισθοχώρηση των Ελλήνων και στην προσπάθειά του να γλυτώσει κρύφτηκε σε ένα σπίτι και με όπλο ένα γουδί που βρήκε στο σπίτι αυτό αντιμετώπισε Τούρκο στρατιώτη. Έτσι γλύτωσε. Επέστρεψε στην Σαντορίνη φέρνοντας μαζί του και το γουδί… το οποίο βρίσκεται ακόμη στην κατοχή της οικογένειας μας.» «Ήταν ένας πολύ δυνατός άντρας , σήκωνε το μουλάρι όταν ήταν πολύ φορτωμένο και το βοηθούσε να στηλωθεί στα πόδια του. Μια φορά, ήταν τρείς άνδρες και προσπαθούσαν να βγάλουν μία μεγάλη πέτρα από το χωράφι τους όμως ήταν πολύ βαθιά στο χώμα και κουράστηκαν να προσπαθούν. Ζήτησαν την βοήθεια του Νικολού «του Φαναρά».  μόνη αμοιβή που τους ζήτησε ήταν «μισή οκά ψωμί». Του έφεραν το ψωμί, το έφαγε και μόνος κατάφερε να βγάλει την πέτρα.  Βέβαια δεν του άρεσε να πηγαίνει στ’ αγώγια του γιαλού. Δεν του άρεσε γιατί δεν ήθελε να παρακαλάει να πάρει ένα αγώγι και να του πατούν τα μουλάρια τα πόδια. Προτιμούσε να οργώνει στα χωράφια.  Το σπιτάκι του στην Μεσαριά ήταν κοντά στην Αγ. Ειρήνη κάτω από τον Αγ. Δημήτρη. Το μισό ήταν υπόσκαφο. Εκεί γεννήθηκα κι εγώ και μετά ο πρώτος μου αδελφός ο οποίος έχει επιστρέψει στο νησί και ζει μόνιμα τα τελευταία 20 χρόνια.».

« Στην δίπλα φωτογραφία απεικονίζονται οι γονείς του πατέρα μου. Ο παππούς μου Δημήτριος Λυγνός του Ζημωτή και η γιαγιά μου Ειρήνη. Φύτευε ζαρζαβατικά στον Μονόλιθο σε ένα χωραφάκι που είχαν και με το γαϊδουράκι του τα πουλούσε  στο χωριό.Είχε τέσσερα παιδία. Τρείς γιούς και μία κόρη της οποίας τα παιδιά ζουν μόνιμα με τις οικογένειές τους στο νησί.  Ο πατέρας μου ήταν ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας.»

Αυτό ήταν ένα μικρό ταξίδι στην οικογένεια της κυρίας Γεωργίας Λυγνού από τη Μεσσαριά.... Αυτό ήταν άλλο ένα λιθαράκι σε μια άλλη Σαντορίνη. 

Η Μυθ-Ιστορία της Σαντορίνης

Η συναρπαστική Ιστορία της Σαντορίνης δεν θα μπορούσε να μην έχει και την αντίστοιχη προέκτασή της στη Μυθ-Ιστορία. Μέσα από το ανεξάντλητο ψηφειακό αρχείο εντόπισα άρθρο της «Εφημερίς των Φιλομαθών» της 23^ης Φεβρουαρίου 1866 ( Πηγή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Α.Π.Θ.). 

Η συγκεκριμένη έκδοση της εφημερίδας έγινε για άλλη μια φορά λόγω της έκρηξης του 1866. Στην αρχή της εφημερίδας «στο σχολείο»μιας άλλης εποχής με μαθήτριες τις  «αρχαίαι χώραι και πόλεις» αναφέρει χαρακτηριστικά η  «μαθήτρια Θήρα» προσπαθώντας να πλέξει την Ιστορία του Ηφαιστείου με την αποικία της Κυρήνης και τη θάλασσα» :Έρωτηθείς ποτέ τες ποιος είναι; άπεκρίθη «εινε ό θεΐός μου δεσπότης». "Οταν αί άρχαϊαι χώραι καί πόλεις έπαρουσιάσθησάν εις τήν ιστορίαν καί ήρωτώντο κατά  μέρος έχάστη τίς ήτο, ή νήσος Θήρα είπεν 4 είμαι μητρόπολας τής Κυρήνης.» Αί συνάδελφοί της έγέλασαν, ή δέ Θήρα έννοήσασα τήν έννοιαν τοΰ γέλωτος κατώρθωσε διά τας φιλοτιμίας της νά μή εχη ανάγκην νά δανείζεται παρά τής θυγατρός της σημασίαν, ίσως καί διότι εΐδεν ότι αΰτη έπαυσε πλέον καί όνομα καί σημασίαν νά έχη. Ηΰξησε δέ καί έμεγάλυνε τό όνομα τής Θήρας καί ή πρός αυτήν αγάπη τοϋ πατρός της Ήφαιστου καί τοΰ έραστοΰ της ένοσίχθονος Ποσειδώνος, ών ό μέν παίζει αυλόν, δέ τήν χορεύει όταν τοΰ έλθη διάθεσις· στέλλει είς αυτήν χάριν συντροφιάς νέα τέκνα του ό πατήρ της ΐνα μή στενοχωρήται μένουσα μόνη, καί πάλιν όταν οίατρηλατηθή υπό φιλοστοργία; τ’ ανακαλεί.

Ετσι λοιπόν εμπλέκοντας  τον Μύθο και την Ιστορία προσπάθησε να ξεκίνησει ο αρθρογράφος έναν διαφορετικό τρόπο κατανόησης της Ιστορίας... Υπάρχουν πολλές  παράμετροι της ιστορίας μας που μπορούν να παρουσιαστούν αρχικά ως μέρος μιας Μυθιστορίας όχι μόνο για τα μικρά παιδιά αλλά και για τους μεγάλους. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι Δάσκαλοι και Καθηγητές του νησιού μπορούν να αξιοποιήσουν το έτοιμο υλικό ώστε να μπορέσουν να δώσουν τα κίνητρα έρευνας μιας «άλλης Σαντορίνης»