Αθανάσιος Αθανασίου- Ένας ρεμπέτης γεννημένος στη Σαντορίνη

ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
(μπουζουξής και κατασκευαστής μπουζουκιών)

Ο Πάνος Γεραμάνης στο βιβλίο του "Η ζωη μου ένα τραγούδι", που εκδόθηκε το 2007, μετα το θάνατο του, αναφέρει σε δύο σελίδες (138,139) την ιστορία του μπάρμπα-Θανάση Αθανασίου σε λίγες γραμμές ! Ο Θανάσης Αθανασίου γεννήθηκε το 1912 στη Σαντορίνη και ήρθε με την οικογένεια του στον Πειραιά μετα απο 2 χρόνια. Σε ηλικία 17 χρονών (1929) αγόρασε ένα μεταχειρισμένο μπουζούκι και με ένα φίλο του που έπαιζε κιθάρα γύρναγαν στις παραγκοταβέρνες της Πειραϊκής και έπαιζαν για το χαρτζιλίκι τους. Ακόμα ο Π.Γ. αναφέρει ότι "το 1933 ο Θ.Α. έγραψε τα πρώτα του τραγούδια που γυρίστηκαν σε δίσκους, στην εταιρεία Odeon, με ερμηνευτή τον Στράτο Παγιουμτζή και τον ίδιο : "Η ταβέρνα", "Κάτω στο Πασαλιμάνι, μια μικρη συνάντησα", "Τι γινήκαν τα γλυκα σου χάδια". Ο Γεραμάνης απο λάθος, ξαναναφέρει την Ταβέρνα".
Ψάχνοντας τώρα στους καταλόγους του Διονύση Μανιάτη, αυτη την έκδοση θησαυρό, δεν βρίσκουμε τραγούδια με αυτους τους τίτλους ! Αν όμως βάλουμε το λήμμα "Αθανασίου", τότε ανάμεσα σε όλα τα αποτελέσματα ανακαλύπτουμε ως εκ θαύματος 4 τραγούδια που είναι : δύο απο τον Αθανάσιο Αθανασίου και δύο απο τον Αθανάσιο Πειραιώτη, σε σύνθεση Αθ.Αθανασίου !! Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία Μανιάτη, είναι τα τραγούδια :
Δεν θέλω τα ματάκια σου - Αθαν.Αθανασίου(ερμηνευτής), παραδοσιακό (συνθ.), ρεμπετικο, τραγούδι(χορός), απο την εταιρεία OKEH Αμερικής - αρ.82554, χρονολογία 1929 !!
Σαμιώτα μου γλυκειά - Αθ.Αθανασίου, παραδοσιακό, ελαφρό ρεμπέτικο, τραγούδι, OKEH Αμερικής-αρ.82554, 1929Σ'εχω σύντροφο - Αθ.Πειραιώτης, Αθ.Αθανασίου, ρεμπέτικο, τραγούδι, στη Liberty Αμερικής αρ.65, 1953 Θα σε ξεχάσω προδότη - Αθ.Πειραιώτης, Αθ.Αθανασίου, χασικλίδικο, χασαποσέρβικο στη Liberty Αμερικής αρ.65, 1953
Ανα δύο βρίσκονται στους ίδιους δίσκους.Η ιστορία έχει λίγο μυστήριο, μια και είναι κομματάκι δύσκολο να έχει ηχογραφήσει το 1929 σε ηλικία 17 χρονων (!) αλλα αν δούμε και την υπόλοιπη περιπετειώδη ζωη του, είναι αρκετά πιθανό ! Κοντα με αυτη την ηχογράφηση είναι αυτες των Μιχάλη Σιφνιού, Αγγελικής Καραγιάννη, Σωτ.Στασινόπουλου κλπ Πιστεύω θα το λύσουμε αν ο κύριος Μανιάτης έχει στις σημειώσεις του, το που βρίσκεται αυτος ο δίσκος και ακούσουμε έστω και λίγο (γνωστα τα προβλήματα ...) αν υπάρχει μπουζούκι σε αυτα, ειδικά στα δύο πρώτα τραγούδια που είναι σε μια περίοδο πρώιμης δισκογράφησης του παράνομου μπουζουκιού και που σημαδιακά μαζι με τα μεταγενέστερα περιέχει όλη τη γκάμα των μάγκικων, χασικλίδικων, ερωτικών, ρεμπετικων και παραδοσιακών αιγαιοπελαγίτικων σκοπων και τραγουδιών !! Αν όντως παίζει μπουζούκι ο Θ.Αθανασίου σε αυτες τις 2 ηχογραφήσεις του 1929, τότε μιλάμε για την πρώτη ηχογράφηση με μπουζούκι εν Ελλάδι, αν και η εταιρεία είναι Αμερικάνικη ... δύο χρόνια πριν τις 3 ηχογραφήσεις του Θανάση Μανέτα το 1931 !!Ο μπαρμπα-Θανάσης όπως ήταν γνωστος, μετα απο μια περιπετειώδη ζωη και αρκετά χρόνια στην Αμερική, επέστρεψε στην Αθήνα το 1972 και λίγο μετα εγκαταστάθηκε στην Αίγινα, όπου έπαιζε μόνο για φίλους, δίδασκε μπουζούκι και είχε το δικο του εργαστήριο κατασκευής οργάνων !! Εφυγε για το πάλκο του ουρανού το 2002.

http://www.rebetiko.gr/arthra.php?article=79&highlight=%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%B1

http://rebetcafe.blogspot.gr/2008/02/blog-post_12.html

Νέοφυτος Μαυρομμάτης Ο Σαντορινιός Μητροπολίτης που διετέλεσε και Αρχιεπίσκοπος Σαντορίνης

 Νεόφυτος ο Μαυρομμάτης, ο από Σαντορίνης, 1703-1722.

του Αρχιμ. π. Ειρηναίου Κουτσογιάννη

 Ο λόγιος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτης Νεόφυτος Μαυρομμάτης γεννήθηκε το 1662 στην Αντίπαρο. Σπούδασε στην Πατριαρχική Ακαδημία Κωνσταντινουπόλεως. Σε ηλικία 22 περίπου ετών χειροτονήθηκε διάκονος του Πατριάρχου Διονυσίου Δ’ του Μουσελίμη. Στις 26 Νοεμβρίου 1697 προήχθη από Άρχιμανδρίτης σε Επίσκοπο και του ανετέθη η αρχιεπισκοπή Σαντορίνης. Κάτω από το βάρος των χρεών της Αρχιεπισκοπής παρητήθη υπέρ του Ζαχαρίου Γύζη, ο οποίος και ανέλαβε όλα τα χρέη εγγράφως. Στο διάστημα των ετών 1700 - 1703 διέμενε σχολάζων στην Κωνσταντινούπολη, όπου γνωρίσθηκε με τον “εξ απορρήτων” του Σουλτάνου Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ο οποίος τον περιέβαλε με πολλή αγάπη και τον βοήθησε οικονομικώς. Το 1703 εξελέγη μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτης, διαδεχθείς τον Γρηγόριο (1697 - 1703). Έφθασε στην μητρόπολή του το 1704 και την βρήκε σε αξιοθρήνητη κατάσταση οικονομικώς και κοινωνικώς. Αλληλοδιαδόχως το 1705 και 1706 μετέβη στην Πόλη προσκληθείς υπό του Πατριάρχου Γαβριήλ, για να τον βοηθήση στην επίλυση διαφόρων εκκλησιαστικών προβλημάτων. Το 1708, το 1713 και το 1715 προσεκλήθη ως Συνοδικός στην Κωνσταντινούπολη. Το 1719 έπεσε στην δυσμένεια του Πατριάρχου Ιερεμίου Γ’, τον οποίο είχε βοηθήσει να ανέλθη στον θρόνο. Από τότε φαίνεται ότι σκέφθηκε βαθύτερα την ιδέα να αποσυρθή στο Άγιον Όρος, κάτι που πραγματοποίησε το 1722. Η παραίτησή του ακούσθηκε “ως κεραυνός εν αιθρία”. Όλο το ποίμνιό του, κλήρος, λαός και άρχοντες έκαναν το πάν με γράμματα και παραστάσεις στο Πατριαρχείο για να μη χάσουν τον ποιμένα τους, όμως χωρίς αποτέλεσμα. Πάντως, πριν παραιτηθή φρόντισε να τοποθετηθή στη θέση του ο προστατευόμενός του και καλός κληρικός επίσκοπος Βελλάς Ιωαννίκιος.

Σαν Μητροπολίτης άφησε αγαθή μνήμη. Δύο φορές δέχθηκε θαυματουργικές θεραπείες. Την πρώτη με το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής Μήλου που θεραπεύθηκε αυτοστιγμεί από συρίγγιον της έδρας και την δεύτερη από την Θεοτόκο και τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, οι οποίοι εθεράπευσαν το χέρι του, που είχε πάθει γάγγραινα. Ήταν ευπαίδευτος και οξυδερκής. Ασχολήθηκε με πολλά εκκλησιαστικά προβλήματα και τα αντιμετώπισε με ·πολλή επιτυχία. Φαίνεται ότι ήταν κατά κάποιο τρόπο φιλοχρήματος και συγκέντρωσε πολλά χρήματα. Είναι όμως άξιο παντός επαίνου, ότι τα χρήματα αυτά τα χρησιμοποίησε σε αγαθοεργούς σκοπούς. Έκτιζε εκκλησίες και σχολεία, πλήρωνε δασκάλους για τα σχολεία αυτά, βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη. Δάνειζε με τόκο, όπου υπήρχε ανάγκη, για το κοινό όφελος. Και σε όσους δεν μπορούσαν να πληρώσουν χάριζε και το κεφάλαιο.

Στο Άγιο Όρος εγκαταστάθηκε κατ’ αρχάς στην Μονή Ιβήρων και στην συνέχεια στην Μεγίστη Λαύρα. Έζησε ασκητική ζωή με μεγάλη υπακοή, όπως του υπέδειξαν οι πνευματικοί και εργάσθηκε πολύ για χάρη των πατέρων. Ανασυγκρότησε την βιβλιοθήκη της Μονής Ιβήρων, όπου δώρησε τα βιβλία του και της Μεγίστης Λαύρας.

Έκανε εικόνες, εκκλησίες, υδραγωγεία, αντιμετώπισε εκκλησιαστικά προβλήματα κ. ά. Εκοιμήθη το 1746 στην Μονή της Λαύρας. Ο Ν. Αλιμπράντης γράφει γιαυτόν: “...σοφός ιεράρχης, πνευματικός άνθρωπος, που έδωσε ό,τι είχε για την πνευματική προκοπή του γένους του, ελεήμων, δραστήριος σε έργα αρετής και παιδείας και συγγραφεύς σπουδαίος. Καί, το σημαντικώτερο, υπήρξε ο πρώτος έλληνας που σκέφθηκε να εκδώση βιβλίο (....) γραμμένο στην ελληνική γλώσσα με παράλληλο κείμενο τυπωμένο στα τουρκικά με ελληνικούς χαρακτήρες έτσι ώστε οι χριστιανοί κάτοικοι της Μ. Ασίας να γαλουχηθούν στα νάματα της Χριστιανικής θρησκείας...”.

Έργα του Νεοφύτου:

1. Απάνθισμα Χρ. πίστεως 1718, ή 19, Κωνσταντινούπολη. Ελληνικό κείμενο με τουρκική μετάφραση, γραμμένη όμως με ελληνικά γράμματα (καραμανλίδικη γραφή). Έργο με τεράστια διάδοση και απήχηση. Αντίγραφό του υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην Αθήνα.

2. Ακολουθία του αγίου μεγαλομάρτυρος Νεοφύτου και του αγίου Μαξίμου του ομολογητού, Βουκουρέστι 1723.

3. Διήγησις περί ... συστάσεως τής... σκήτης της Αγ. Άννης, 1731. Αποτελεί τον κώδικα 3 της Σκήτεως.

4. Χρονικόν.... 1737. Το χειρόγραφο βρίσκεται στην Πάτμο (385).

5. Ομιλίες στην καθομιλουμένη (συλλογή). Είναι το χφ. 375 (Λ4495) της Μονής Ιβήρων.

6. Συλογή με νομοκανονικό περιεχόμενο. Κώδικας Σάμου, Αρ. 51.

7. Δύο παρακλητικοί κανόνες στην Υπεραγία Θεοτόκο.

8. Αλληλογραφία. Είναι ο κώδικας Μ. 119 της Μεγίστης Λαύρας, ενώ ο Αλιμπράντης τον αναφέρει ως Μ. 100.

9. Κατάλογος των μετά την άλωσιν πατριαρχευσάντων επί Αγαρηνής τυραννίδος. Κατ’ αρχάς συνεξεδόθη με το Χρονικόν.

10. Κατά Λατίνων, ογκώδης τόμος περιλαμβάνων όσα κατά καιρούς εγράφησαν εναντίον των παπικών κακοδοξιών... Βρίσκεται στην Μ. Λαύρα υπό τα στοιχεία Ι54. Πρέπει να εγράφη μετά το 1729 που ο Νεόφυτος εγκατεστάθη στη Λαύρα.

11. Επτά προσόμοια σε ήχο δεύτερο σύμφωνα με το “Ότε εκ του ξύλου...”. Σώζονται στον κώδικα του Κυριακού της σκήτεως των Καυσοκαλυβίων.

http://www.parembasis.gr/1997/97_06_10.htm