Κάλαντα και Έθιμα του Λαζάρου

Κάλαντα του Λαζάρου

 

Ήρθε ο Λάζαρος ήρθανε τα Βάγια,

Ήρθε η Κυριακή που τρών’ τα ψάρια,

-Πού σαι Λάζαρε που ’ναι η φωνή σου,

Που σε γύρευε η μάνα κι’ η αδερφή σου;

-Ήμουνα στης γης, στης γης χωσμένος,

Κι από τους νεκρούς, νεκρούς αποθαμένος.

Δόσε μας αυγά, αυγά να σας ε πούμε

Κι οι κοτίτσες σας όλες να γενούνε

Ευαγγελική Συρίγου – Πύργος

Παλιότερα υπήρχε το έθιμο την παραμονή του Λαζάρου να προσφέρονται αυγά σε αυτούς που έλεγαν τα κάλαντα.

Πηγή Γεώργιος Βενετσάνος – «Λαογραφικά Σαντορίνης – Παραδόσεις τόμος 2», Ιστορικές Εκδόσεις Στεφ. Βασιλόπουλος

Αντε σιγά σιγά να καλλιστορίσουμε τoυ Πάσχα? Ήδη ξεκινησαμε με τα πατροπαράδοτα μελιτίνια! Ένα όμως από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του βιώματος του Πάσχα στο Νησί είναι και ο περίφημος Λάζαρος

Το Σάββατο του Λαζάρου στο Μεγαλοχώρι και σε άλλα χωριά της Σαντορίνης, οι κάτοικοι αναβιώνουν κάθε χρόνο το «Λάζαρο» , στήνοντας ένα πελώριο σταυρό στη μέση της πλατείας του χωριού τυλιγμένο με αλισμαρί. Γράφει ο Φίλιππας Κατσίπης στα «Θηραϊκά Νέα» για το «Λάτζαρο» του ΜεγαλουΧωριού. «Και το χαμε καμάρι οι Μεγαλοχωριανοί πως εμείς μονάχα απ όλα τα χωριά1, κάναμε τον πιο μεγάλο « Λάτζαρο» . Ύστερα περιγράφει την ιστορία του άρμπουρου που ξενερισμένο στο Χριστό τ’ Αθέρμι, από ναυάγιο πολέμου, περιμάζεψαν οι Μεγαλοχωριανοί « Και ο μεγάλος Σταυρός σηκωνότανε αργά: - Ισα μια.!! … πιάσε τα μπόσικα Γεράσιμε! … θα σου γλυστρήσει…. – Αντε μια ακόμη! Βίρα εσείς απ τον καφενέ! …. Κι ο Σταυρός ανέβαινε. Έπεφτε στο λάκκο. Γρήγορα δένανε γερά τις πριμάτσες, χώνανε το λάκκο κι όλοι περνούσανε ν’ ασπαστούν το Λάτζαρο.» Οι κοπέλες του χωριού με τα πανέρια μέχρι και σήμερα μαζεύουνε λουλούδια, οι νέοι κόβουνε αλισμαριά. Με τα άρμπουρα σχημάτιζαν ένα σταυρό τον οποίο κάλυπταν με τα αλισμαριά και τον στόλιζαν με λουλούδια και βάγια..Το απόγευμα όλο το χωριό μαζεύοτανε στην πλατεία.,Συμβόλιζε την Ανάσταση του Λαζάρου. Έμενε μέχρι το Μεγάλο Σάββατο που τον ξεστόλιζαν και παρέμενε σ εκείνη τη θέση μέχρι της Αναλήψεως. Το έθιμο αυτό εξακολουθεί να τηρείται στο ΜεγάλοΧωριό , και σε άλλα χωριά, ενώ μικροί « Λάζαροι» φτιάχνονται σε πολλά σπίτια

Στις φωτογραφίες ο " Λάτζαρος" του Μεγάλου χωριού το Πάσχα του 2009 από προσωπικό αρχείο

Στην Οία δεν φτιάχνουν σταυρό Λαζάρου.
Το έθιμο της Οίας το Σάββατο του Λαζάρου είναι τα "λαζαράκια" τα οποία είναι λίγο-πολύ γνωστά γιατί τα φτιάχνουν και σε άλλα νησιά του Αιγαίου (από ότι ξέρω..έθιμο που συνηθιζόταν και στους Μικρασιάτες).Τα παλιά χρόνια που δεν υπήρχαν οι φούρνοι και η κάθε νοικοκυρά φούρνιζε μόνη της, το Σάββατο του Λαζάρου έφτιαχναν μικρά ψωμάκια σε ανθρωπινή μορφή παριστάνοντας το Λάζαρο τυλιγμένο με το σάβανο και τα έλεγαν "λαζαράκια" ή "λαζαρούδια'. Στις μέρες μας όμως τα "λαζαράκια" είναι πλέον νηστίσιμα κουλουράκια (αντί για ψωμάκια) πάλι όμως με ανθρώπινο σχήμα..