Εκκλησίες Έξω Γωνιάς), Ελεούσα ή Κερά Λεούσα, Επισκοπή ή Κερά Επισκοπή (Μέσα Γωνιά), Θεοσκέπαστη (Σκάρος), Θεοτοκάκι (Πύργος), Παναγιά του Καλού (Κάβος του Κουλούμπου), Καντιώτισσα (Καρτεράδος), Κατευχιανή (Εμπορείο), Κεραλεούσα ή Κυρά Ελεούσα (Μέσα Γωνιά, Εμπορείο), Κόκκινη (Καρτεράδος), Κυρά (Φοινικιά), Λαγκαδιού (Κοντοχώρι), Μαλτέζα (Ημεροβίγλι), Μαρμαρινή (Επάνω Μεριά), Μαρουλιανή (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Ματρώνα (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Μαύρη (Κοντοχώριο), Μεσιανή (Εμπορείο), Παναγιά του Μπάλου (Ακρωτήρι), Μπελώνια/ της Υπαπαντής (Φηρά), Μυρτιδιώτιισα (Καμάρι), Ξεπορτιανή ή Έξωπορτιανή (Ημεροβίγλι), Πλατσανή ( Επάνω Μεριά), Ποταμιώτισσα (Ακρωτήρι), Σέργαινα ή Τρύπα (Βόθωνας), Τρανή (Μεγαλοχώρι), Τριτιανή ή Τριθιανή (Έξω Γωνιά), Φλεβαριώτισσα (Ακρωτήρι), Χοχλυδάτη (Φοινικιά).
Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2010
Η Παναγιά στη Σαντορίνη
Κάτι σας χρωσταγα..... Μερικά από τα προσωνύμια της Παναγιάς στη Σαντορίνη... Όσα μπορέσα να βρω... σιγά σιγά θα παρουσιαστούν όλα... Για πάμε να δούμε μια μικρή γεύση:Έχω εντοπίσει γύρω στα 30 Γλυκοφιλούσα (Καρτεράδος), Εγκαρδιώτισσα ή Γκαρδιώτισσα (Η μεσαία εκκλησία στις τρεις 
Εκκλησίες Έξω Γωνιάς), Ελεούσα ή Κερά Λεούσα, Επισκοπή ή Κερά Επισκοπή (Μέσα Γωνιά), Θεοσκέπαστη (Σκάρος), Θεοτοκάκι (Πύργος), Παναγιά του Καλού (Κάβος του Κουλούμπου), Καντιώτισσα (Καρτεράδος), Κατευχιανή (Εμπορείο), Κεραλεούσα ή Κυρά Ελεούσα (Μέσα Γωνιά, Εμπορείο), Κόκκινη (Καρτεράδος), Κυρά (Φοινικιά), Λαγκαδιού (Κοντοχώρι), Μαλτέζα (Ημεροβίγλι), Μαρμαρινή (Επάνω Μεριά), Μαρουλιανή (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Ματρώνα (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Μαύρη (Κοντοχώριο), Μεσιανή (Εμπορείο), Παναγιά του Μπάλου (Ακρωτήρι), Μπελώνια/ της Υπαπαντής (Φηρά), Μυρτιδιώτιισα (Καμάρι), Ξεπορτιανή ή Έξωπορτιανή (Ημεροβίγλι), Πλατσανή ( Επάνω Μεριά), Ποταμιώτισσα (Ακρωτήρι), Σέργαινα ή Τρύπα (Βόθωνας), Τρανή (Μεγαλοχώρι), Τριτιανή ή Τριθιανή (Έξω Γωνιά), Φλεβαριώτισσα (Ακρωτήρι), Χοχλυδάτη (Φοινικιά).
Εκκλησίες Έξω Γωνιάς), Ελεούσα ή Κερά Λεούσα, Επισκοπή ή Κερά Επισκοπή (Μέσα Γωνιά), Θεοσκέπαστη (Σκάρος), Θεοτοκάκι (Πύργος), Παναγιά του Καλού (Κάβος του Κουλούμπου), Καντιώτισσα (Καρτεράδος), Κατευχιανή (Εμπορείο), Κεραλεούσα ή Κυρά Ελεούσα (Μέσα Γωνιά, Εμπορείο), Κόκκινη (Καρτεράδος), Κυρά (Φοινικιά), Λαγκαδιού (Κοντοχώρι), Μαλτέζα (Ημεροβίγλι), Μαρμαρινή (Επάνω Μεριά), Μαρουλιανή (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Ματρώνα (Φοινικιά, Επάνω Μεριά), Μαύρη (Κοντοχώριο), Μεσιανή (Εμπορείο), Παναγιά του Μπάλου (Ακρωτήρι), Μπελώνια/ της Υπαπαντής (Φηρά), Μυρτιδιώτιισα (Καμάρι), Ξεπορτιανή ή Έξωπορτιανή (Ημεροβίγλι), Πλατσανή ( Επάνω Μεριά), Ποταμιώτισσα (Ακρωτήρι), Σέργαινα ή Τρύπα (Βόθωνας), Τρανή (Μεγαλοχώρι), Τριτιανή ή Τριθιανή (Έξω Γωνιά), Φλεβαριώτισσα (Ακρωτήρι), Χοχλυδάτη (Φοινικιά).
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης
Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα. Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομέ...
-
Έχοντας ως βάση το ανεκτίμητης αξίας βιβλιο « Η Σαντορίνη που χάνεται όπως τη βλέπουν οι μαθητές της Α Γυμνασίου 1985 - 1986" και προσ...
-
Αφιέρωμα στη Σαντορίνη – Ηλίας Βενέζης Περιοδικό Νέα Εστία τεύχος 698 σελ 1031 Του φίλου μου κ. Αντώνη Δελένδα, που τον μάτωσε ο σ... -
Φέτος είχα την μεγάλη ευλογία μαζί με τη φωτογράφο - φίλη και συνοδοιπόρο στην άλλη Σαντορίνη Αρτεμία Αργυρού, να κάνουμε μία τσάρκα σε όσο ...
15 σχόλια:
Θερμά συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία σας!!!
Θα σας παρακαλούσα να κάνετε ένα αφιέρωμα για την Παναγία Μαρουλιανή στην Φοινικιά της Επάνω Μεριάς γιατί σε αρκετές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο γίνονται αναφορές για αυτήν την εκκλησία που εορτάζει της Υπαπαντής στις 2 Φεβρουαρίου. Επίσης εάν έχετε κάποια φωτογραφία της εν λόγω εικόνας θα ήταν ωραίο να την βλέπαμε.....
....στις διαταγές σας!!! χε χε χε!!!το επόμενο σχόλιο με όσα γνωριζω θα είναι αφιερωμένο στην Παναγιά Μαρουλιανή!!! σας ευχαριστώ για τα σχόλια σας!!!
Ευχαριστώ πολύ!!!!!!
Από ότι ξέρω η ονομασία Μαρουλιανή κρατά από την Ιωνία της Μ.Ασίας επειδή κάποτε είχε βρεθεί εικόνα της Παναγίας θαμμένη σε χωράφι με μαρούλια κάπου στη Σμύρνη. Όμως όσο και αν έψαξα σε βιβλία, σε sites, δεν βρήκα περισσότερες πληροφορίες π.χ. σε ποιο μέρος της Σμύρνης είχε βρεθεί, τι απέγινε αυτή η εικόνα μετά κλπ. Δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων χάθηκαν οι μαρτυρίες. Πιθανόν να είναι η εικόνα που βρίσκεται στην εκκλησία στην Φοινικιά, να μεταφέρθηκε δηλαδή από τη Σμύρνη στη Οία από τους Οιάτες καραβοκύρηκες πριν από πολλά χρόνια για να τη "σώσουν" απο τους Τούρκους.
Δεν ξέρω..υποθέσεις κάνω.
Για αυτό σας ρώτησα αν ξέρετε εσείς κάποια πληροφορία επιπλέον.
Έχω καταγωγή από Σαντορίνη η γιαγιά μου ήταν βαφτισμένη Μαρουλία, γιορτάζε της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου για την Μαρουλιανή και είναι ένα όνομα που έχει συναισθηματική αξία για μένα και θα ήθελα να μάθω περισσότερα.
Άλλωστε είναι ένα παραδοσιακό νησιώτικο όνομα που ακούγεται σε όλα τα νησιά του Αιγαίου είτε ως Μαρούλα, είτε ως Μαρουλιώ, είτε ως Μαρουλίνα.
Είναι ωραίο να το γνωρίσει ο κόσμος σαν όνομα και μάθει την ιστορία του.
Πραγματικά αν έχετε την δυνατότητα να φωτογραφήσετε της εικόνας της Μαρουλιανής στην Φοινικιά και να την ανεβάσετε στο διαδίκτυο, θα ήταν μεγάλη χαρά να την βλέπαμε...
Ευχαριστώ και εγώ με τη σειρά μου.
Όλα αυτά που λέτε είναι σωστά.!!! Κάποια στοιχεία τα έχω βάλει στην ανάρτηση για τη ΜαρουγιαΝΉ... Δυστυχώς από όσο ξέρω δεν υπάρχει σε καμια ιστορική αναφορά η προέλευση της εικονας και οι περισσότερες πληροφορίες είναι από την " ακουστική " παράδοση... Αρχικά πρέπει να βρέθηκε σε ένα χωράφι με μαρούλια για κάποιους και κάποιος καπετάνιος φέρνοντας πρόσφυγες στο νησί την είχε μαζί του!!!
Ως προς το θέμα του ονόματος υπάρχει εκτός των άλλων ιδιαίτερος συσχετισμός με το Μαρουλίδι ή τις παραλλαγές που λέμε στο νησί για τις ¨" Μαρίες"....
ως προς την εικόνα θα προσπαθήσω να έχετε μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου φωτογραφία της!!! την έχω επισκεφτεί αλλά δεν την έχω φωτογραφήσει!!!!
Δείτε όμως και την συγκεκριμένη ανάρτηση που έχω κάνει μήπως σας βοηθήσει περισσότερο..
Είναι χαρά μου να καλλιστορώ τέτοια θέματα
Αυτό ακριβώς είχα ακούσει και εγώ από την αδερφή της γιαγιάς μου που όταν ζούσε μου έλεγε τις ιστορίες της Οίας.
Μου είχε πει λοιπόν πως όταν ήταν και εκείνη μικρή άκουγε τους γέροντες που έλεγαν ότι την εικόνα της Μαρουλιανής την είχε φέρει Οιάτης καραβοκύρης από την Σμύρνη.
Δηλαδή κάποιος Σμυρνιός αγρότης την είχε βρει στο χωράφι του στο σημείο που είχε φυτέψει μαρούλια (εξού και το Μαρουλιανή =αυτή που βρέθηκε στα μαρούλια) και την έδωσε στον Οιάτη καπετάνιο να την πάρει μαζί του λόγω του φόβου των Τούρκων. Και έτσι ο Οιάτης καπετάνιος την έφερε στην Οία και χτίστηκε η εκκλησία. Αυτό πρέπει να συνέβη γύρω στα 1800, τόσο παλιά δηλαδή.
Αλλά όπως σωστά λέτε και εσείς όλα αυτά έχουν καταγραφεί προφορικά στις γενιές από στόμα σε στόμα.
Προσωπικά πάντως το πιστεύω ότι έτσι έγινε για 2 λόγους διότι:
α) πολλές εικόνες της Σαντορίνης είναι από άλλα μέρη: π.χ. η Μαλτέζα στο Ημεροβίγλι είναι από τη Μάλτα, η Ματρώνα στη Φοινικιά είναι από τη Χίο κλπ. Ήταν δηλαδή σύνηθες οι "μεταφορές" κειμηλίων και εικόνων για τα να σώσουν οι πιστοί. Γιατί μην ξεχνάμε ότι τα νησιά του Αιγαίου επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχαν πάνω από το κεφάλι τους όχι μόνο τους Τούρκους αλλά και κατοχές Φράγκων και Ρώσων και
β) το Αιγαίο είχε άρρηκτους δεσμούς και εμπορικές συναλλαγές με τα παράλια της Μ.Ασίας, πόσο μάλλον η Οία που τα χρόνια εκείνα ήταν από τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις.
Εγώ για το όνομα Μαρουλία, έχω ακούσει ότι τελικά δεν είναι παραλλαγή/παραφθορά του Μαρία αλλά προήλθε αποκλειστικά από το θεοτοκωνύμιο Μαρουλιανή γι΄αυτό και γιορτάζει της Υπαπαντής και όχι το Δεκαπενταύγουστο.
Αν την ανεβάσετε την εικόνα, θα ήταν ότι καλύτερο!!!!
Έχω ήδη μιλήσει με ένα φίλο στο νησί φωτογράφο όποτε μπορέσει θα πάει και θα την ανεβάσω!!! Σας ευχαριστώ και πάλι για τα καλά σας λόγια!!
Εγώ ευχαριστώ!!
Και πάλι συγχαρητήρια για το "Καλλ-ιστορώντας".
Είναι ένα πολύ ωραίο blog ώστε να συζητάμε για θέματα που αφορούν την Σαντορίνη.
Ειδικά για όσους είμαστε γέννημα θρέμμα Αθηναίοι αλλά έχουμε καταγωγή από τους παπούδες και τις γιαγιάδες, είναι πολύ ωραίο να ανταλλάσουμε τις γνώσεις και τις ιστορίες που έχει ο καθένας ακούσει από τις διηγήσεις.
Και κατι άσχετο...
Δεν θα ήταν ωραίο να γίνει μια ανάρτηση στο blog με θέμα "Ετυμολογία των Σαντορινιών επιθέτων και ονομάτων"?
Οτι ξέρει δηλαδή ο καθένας για την προελευση του επιθέτου του ή του ονόματος τους, την ετυμολογία να το γράφει....π.χ. εγώ βρήκα στο ίντερνετ τυχαία ότι το βαφτιστικό όνομα Βιδιάνος προέρχεται από το φράγκικο Vediano υποκοριστικό του Vendimiano δηλαδή Βενδιμιανός και γιορτάζει 1 Φεβρουαρίου του Αγ. Βενδιμιανού!!!!
α) πολύ ωραία ιδεα... μάλλον όμως δεν γνωρίζετε την υπάρξη ήδη ενόσ βιβλίου για τα επίθετα της Σαντορίνης ( Γενεαλογικά της Σαντορίνης του Νίκου Αλιπράντη, εκδόσεις Θηραϊκά Νέα), το οποίο σε λίγο καιρο θα έχει και συνέχεια
β) παρακαλώ αν θέλετε στείλτε μου ένα μαιλ στο " kallistorwntas@gmail.com" έτσι ώστε να μπορέσουμε να το κουβεντιάσουμε αυτό!
Παρακαλώ θα ήθελα μια διευκρίνηση για την Ματρόνα στη Φοινικιά.
Εγώ ξέρω μια "Ματρόνα" στη Φοινικιά, την εκκλησία της Οσίας Ματρόνας της Χιοπολιτιδας που γιορτάζει 20 Οκτωβρίου. Η Οσία Ματρόνα είχε γεννηθεί στη Βολισσό της Χίου και όταν πέθαναν οι γονείς της έγινε μοναχή και πέθανε το 1462 στη Χιο. Η εικόνα της μεταφέρθηκε το 1859 από τη Χίο στη Σαντορίνη από τον Φραγκίσκο Πλατή που έκτισε και την εκκλησία. Το πανηγύρι γίνεται 20 Οκτωβρίου και σε ολόκληρη την Ελλάδα μόνο η Σαντορίνη και η Χίο εορτάζουν την μνήμη της Οσίας.
Θα ήθελα λοιπόν να ρωτήσω, επειδή δεν γνωρίζω και είδα την αναφορά σας για Παναγία Ματρόνα στη Φοινικιά, αν υπάρχει και δεύτερη εκκλησία Ματρόνα γιατί όπως σας είπα ξέρω μόνο την Οσία Ματρόνα.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Καλημέρα έχετε απόλυτο δίκιο σε ότι λέτε: επειδή δεν είμαι σε θέση αυτή τη στιγμή να σας τριπλοεπιβεβαιώσω τις ιστορικές μου γνώσεις η μοναδική ιστορική πηγή η οποία έχω δίπλα μου τώρα (θα ακολουθήσουν και άλλες άμεσα), είναι του ιστορικού ερευνητή Ματθαίου Μηνδρινού, " Η Παράκληση της Επισκοπής Σαντορίνης", όπου στη σελίδα 81 κάνει αναφορά στα προσωνύμια της Παναγιάς στη Σαντορίνη. Μεταξύ αυτών αναφέρει και την Ματρώνα ( στη Φοινικιά). Από καθαρά "ακουστική" παράδοση έχω την εντύπωση ότι α) μέσα στο ναό της Αγίας Ματρόνας, η εικόνα της Παναγιάς έχει το προσωνύμιο η Ματρώνα, και δεύτερον κάποιοι γέροντες της οιας τον ναό ακόμα τον λένε Παναγιά η Ματρόνα!! Θα επανέλθω όμως άμεσα. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμβολή σας Γιατί ένα από τα ζητούμενα του blog είναι και η αλληλοσυμπλήρωση στοιχείων,
Ευχαριστώ για τη διευκρίνηση, γιατί φαντάστηκα ότι εκτός από την εκκλησία της Οσίας Ματρώνας, υπάρχει και εκκλησία Παναγία Ματρώνα και αναρρωτιόμουν....σε ποιό σημείο μπορεί να είναι (χιχιχιχι...)!!!!
Σχετικά με το βιβλίο του Αλιπράντη για τα Γενεαολογικά της Σαντορίνης θα ήθελα να ρωτήσω αν ήταν κάποια ειδική έκδοση που είχε "βγει" με τα Θηραικά Νέα γιατί αυτό εμφανίζεται ως εκδότης του βιβλίου.
Επίσης θυμάμαι ότι ψάχνοντας πριν καιρό στο ίντερνετ είχα εντοπίσει ένα βιβλίο που είχε εκδοθεί παλιά από κάποιο Δανέζη και περιείχε καταγραφή των εκκλησιών της Σαντορίνης αλλά και ιστορικά στοιχεία προέλευσης των ονομάτων των εικόνων. Δυστυχώς όταν το είχα αναζητήσει τότε στο εμπόριο δεν το βρήκα. Ίσως αυτό να είχε πληροφορίες για την Μαρουλιανή.
Υ.Γ.
Το e-mail που σας έστειλα το λάβατε?
a) ως προς τα γενεολογικά είναι έκδοση κανονική απλά εκδότης ήταν η εφημερίδα " Θηραϊκά Νέα" στην Αθήνα νομίζω μπορείτε να το προμηθευθείτε ααπό την ίδια την εφημερίδα ή από το βιβλιοπωλειο Χριστάκης στην Ιπποκράτους ( με επιφύλαξη το δεύτερο) στη Σαντορίνη από τα βιβλιοπωλεία.
β) Δεν ξέρω σε ποιον Δανέζη αναφέρεστε. Υπάρχει ένα τρίτομο έργο ανα 30 χρονια του Μιχάλη Δανέζη και στη Συνέχεια του γιού του Ιωάννη Δανέζη αλλά μέχρι εκεί. Στο συγκεκριμένο δεν γίνεται καταγραφή των εκκλησίων είναι γενικά θέματα για όλο το νησί.
γ) Αν το μαίλ σας ξεκινάει από el....sas exw hdh apanthsei!!
α) αυτό για το βιβλίο κάποιου ονόματι Δανέζη (δεν θυμάμαι όνομα..) το είχα βρει σε site με τίτλο "Οι εκκλησίες στο ιδιαίτερο περιβάλλον της Σαντορίνης", όπου εκεί γινόταν η αναφορά στο εν λόγω βιβλίο αλλά το αναζήτησα όπως είπα στο εμπόριο, αλλά δεν το είχα βρει.
β) ναι, αυτό είναι το mail μου, αλλά δεν μου ήρθε απάντηση, δεν έχω κανένα νέο εισερχόμενο mail. Πολύ φοβάμαι ότι πιθανόν το anti-spam θα το πέρασε για mail "επικίνδυνο" και το διέγραψε, μου έχει ξανασυμβεί! Έχετε την καλοσύνη να το στείλετε ξανά?
Οι δύο εικόνες της Παναγίας με τις ονομασίες "Χοχλυδάτη" και "Μαρμαρινή" αντίστοιχα σε ποιες εκκλησίες της Επάνω Μεριάς βρίσκονται?
Η βασική μου πηγή ( Η Παράκληση της Επισκοπής Σαντορίνης του Ματθαίου Μηνδρινού) αναφέρει μόνο τα προσωνύμια. Δυστυχώς δεν το γνωρίζω ακριβώς ήλπιζα ότι θα μου απαντούσαν οι αναγνώστες !! εχχεχε!!! Εχω παρακαλέσει κατοίκους της Οίας να με βοηθήσουν θα επανέλθω με σωστή απάντηση!!!
Δημοσίευση σχολίου