Η "διπλή" Αγία Σοφία της Σαντορίνης

Στη Σοφία Κίτσου, για τη Σαντορίνη της.

Στα Φηρά, στη συνοικία των καθολικών υπάρχει ένα μικρό άγνωστο στους περισσότερους εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας και των τρίων αυτής θυγατέρων, Πίστεως Ελπίδας και Αγάπης. Συγκεκριμένα είναι ένας διπλός ναός που τιμάται τόσο από τους ορθόδοξους όσο και από τους καθη Σαντορίνη - ολικούς του νησιού . 

Σ' ένα από τα τελευταία του βιβλία ο εξαιρετικά σημαντικός Ιστορικός Ερευνητής με πολύ μεγάλο πάθος για τη Σαντορίνη κ. Γιάννης Κοκκαλάκης " Η Καθολική Εκκλησία στη Σαντορίνη - Καθολικοί Ναοί και Μονές 1600 -2000", σσ 63-65 γράφει για την εκκλησία αυτή :

" Η Αγία Σοφία (Καθολική)

[...]Ο Αποστολικός Επισκέπτης Giustiniani (1701)  γράφει στην έκθεσή  του,  ότι την  εκκλησία  αυτή την  έκαμε  ενοριακή,  για  να εξυπηρετεί της καθολικούς της περιοχής οι  οποίοι του το ζητούσαν  επιμόνως.  Το εκκλησάκι αυτό έκτισε ένα  ανδρόγυνο  ο Νικόλαος  και  η Σοφία  Μαθά  πλούσιοι  εμποροι από την  Πάτμο. Εγκαταστάθηκαν στην Σαντορίνη πρίν  το  τέλος του  17^ου αιώνα. Για  τον  σκοπό  αυτό  έδωσαν 1699 ρεάλια.  ΄Εκαμαν   ένα  γιο τον Ιωάννη στις  9  Μαίου 1713. Ο  Ιωάννης σε ηλικία 38  χρόνων εισήλθε στο  δοκίμιο  των  πατέρων Ιησουιτών της  Λυώνος. [..]

Ο Ιωάννης Κουμανούδης  γράφει Ο ναός αυτός είναι μονόκλιτος βασιλική διαστάσεων 4.80 * 8.40μ. προσανατολισμένη ορθώς και καλυπτόμενη δια κακοτέχνου μορφής κυλινδρινού θόλου όστις ομοιάζει προς παραβολικό. Το ιερό παραδόξως, δεν περατούται εις επίπεδον τοίχον αλλά εις τρεις μικράς αβαθείς κόγχας ορατάς και εξωτερικώς. Αύται άλλοτε έφθανον μέχρι του ύψους της Αγίας Τράπεζας ήτις εκτίσθη προ της μεσαίας κόγχης. Ο Λατίνος ιερεύς με επληροφόρησε ότι αι κόγχαι ουδόλως εξυπηρετούν τας ανάγκας της λειτουργίας. Δεν γνωρίζω μήπως πρόκειται ο ναός  να ήτο ανατολικός οπότε η παρουσία του ήτο άκρως δικαιολογημένη. Το δάπεδο του ναού ευρίσκεται χαμηλότερον του εδάφους κατά δύο βαθμίδας δεξιά δε της εισόδου επί του δυτικού τοίχου εσωτερικώς υπάρχει πακτωμένο μικρό δοχείον όπερ χρησιμεύει ως περιρραντήριον. Η όλη κατασκευή του ναού φανερώνει παλαιότητα».

Η  Αγία  Σοφία  (Ορθόδοξη )  

Στην   μεσημβρινή  πλευρά  του  ναού  είναι  εφαπτομένη μια  Ορθόδοξη  εκκλησία εις  μνήμη της  ίδιας  αγίας. Είναι  πολύ  μικρή και  χωράει  μόνο τον  παπά, τον  ψάλτη και  δύο  με τρείς  πιστούς. Οι  υπόλοιποι πιστοί κάθονταί  έξω   στο δρόμο. Κάθε  χρόνο στις  16  Σεπτεμβρίου ο εσπερινός  και  στις  17  Σεπτεμβρίου η λειτουργία γίνονται συγχρόνως από  τα  δύο δόγματα και  οι μεν  ακούνε τις  ψαλμωδίες των  δε ."