Η Σαντορίνη μέσα από το ψηφιακό αρχείο του Ιδρύματος: «Ελευθέριος Βενιζελος»

Η μικρή σε έκταση Σαντορίνη, μπορεί να εξελιχθεί σ ένα νησί – πρότυπο όχι μόνο με βάση την τουριστική της πλευρά, αλλά την ιστορική της  προσέγγιση . Τα ήδη υπάρχοντα βιβλία, σε συνδυασμό με την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη καταγραφή της ζώσας παράδοσης από πλευράς παλαιότερων κατοίκων, και σε άμεση συνέργια με την εξ ολοκλήρου διάχυση των ψηφιακών αρχείων ανά τον κόσμο ως προς τη Σαντορίνη, είναι μερικά απ΄όσα μπορούν να θεωρηθούν ως βάση για την εξέλιξη του νησιού σε ένα πρότυπο ερευνητικό – επιστημονικό φορέων.

Στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος», το οποίο βρίσκεται στη σελίδα: http://www.venizelosarchives.gr/ , εντοπίστηκαν αναφορές σχετικές με τη Σαντορίνη. Θα σταθώ σε δύο από αυτά. Από τη μία α) Αναφορά του Νομάρχη Κυκλάδων προς το Πολιτικό Γραφείο του Πρωθυπουργού σχετικά με τις εφημερίδες που εκδίδονται στο νομό Κυκλάδων, καθώς και την πολιτική τους προέκταση- υπόσταση. ( 3 Μαρτίου 1932 ), β) Επιστολή του Νομάρχη Κυκλάδων Αρώνη το 1932, όπου αναφέρει την πολιτική κατάσταση των επαρχιών.  

1.      Αναφορά του Νομάρχη: Τότε υπήρχαν οι εφημερίδες: Σαντορίνη: Δεκαπενθήμερη εφημερίς εκδιδόμενη εν Θήρα υπό του κ. Εμμ. Ι Βαρβαρήγου ( Ιδρυτής Ιωάννης Βαρβαρήγος). Είναι βενιζελική, αγωνιζομένη δια τα συμφέροντα της νήσου Θήρας και μάλιστα δια την αποπεράτωση της εθνικής οδού και των κατοικιών του λημένος. Η εφημερίδα Θηραική: «Βενιζελική εβδομαδιαία εφημερίδα, εκδιδόμενη εν Πειραιει υπό του κ. Μ. Ζώρζου, ασχολουμένη δε με ζητήματα Θηραϊκά και Πειραικά.». Η Φωνή της Θήρας, « μετά την προ έτους διακοπή της έκδοσής της Θήρας, ο συνέταιρός αυτής κ. Ν. Δ.Σιγάλας εξέδωσεν εν Θήρα από του παρελθόντος έτους την Φωνή της Θήρας, εκδιδομένης δια του μηνός και ασχολουμένης με τα τακτικά Θηραϊκά ζητήματα των οινοπαραγωγών των συνεταιριστικών οργάνων, τα δημόσια έργα κ.α. Εν τη αρθρογραφία της προδίδει πνεύμα ανεξάρτητον αλλά δεν θίγει την πολιτική της Κυβέρνησης.

2.      Επιστολή του Νομάρχη Κυκλάδων Αρώνη προς τον Βενιζέλο ( 24 Μαρτίου 1932) όπου αναφέρει την πολιτική κατάσταση των επαρχιών, η οποία χρήζει ευρύτερης (πολιτικής) έρευνας. Για την επαρχία Θήρας αναφέρονται τα παρακάτω: στις εκλογές της 19^ης Αυγούστου 1928 ψήφισαν 26.753 κάτοικοι στο Νομό Κυκλάδων, από τους οποίους 3.418 στην Επαρχία Θήρας. Ενώ στις εκλογές της Γερουσίας της 21^ης Απριλίου 1929,από τους 22.609 εκλογείς του Νομού Κυκλάδων, στην Επαρχία Θήρας ψήφισαν 3.013 κάτοικοι. Βουλευτής (Επαρχίας) Θήρας εκλέχτηκε ο κ. Α. Πρέκας με επιτυχία 34,39%. «Εις την Επαρχία ταύτην, η πλειοψηφία των φιλελευθέρων κατά τας τελευταίας Βουλευτικάς εκλογάς, υπήρξε μικρά, του κ. Α. Πρέκα υπερψηφίσαντος του ανεξαρτήτου βασιλόφρονος κ. Ασιμή κατά 36 ψήφους. Σημειωτέον δε ότι, ο δεύτερος Λαικός Υποψήφιος κ. Μαρκεζίνης, αφήρεσεν 925 ψήφους από τον κ. Ασιμή με τας οποίος ούτος θα συνεκέντρου ίσως τα 60% των ψηφισάντων εκλογέων, έναντι 34, 39% του φιλελεύθερου κ. Πρέκα. Αι γερουσιαστικαί και αυταί απέβησαν υπερ των φιλελευθέρων εις τα τμήματα της Επαρχίας ταύτης, των γερουσιαστών Βογιατζίδη και Παπαβασιλείου συγκεντρωσάντων τα 37, 66% έναντι 31 81% των δύο Λαικων υποψηφίων, και 22, 55% των ανεξάρτητων φιλελευθέρων. Το φρόνημα δηλώνω ότι, του πληθυσμού της επαρχίας ταύτης εξεδηλώθη φιλελεύθερος, κατά τε τας Βουλευτικάς και Γερουσιαστικάς εκλογάς, περσσότερον μεν κατά ταύτας ολιγώτερον δε κατ εκείνους. Έκτοτε ο κ. Α. Πρέκας δεν έπαυσεν εργαζόμενος δια την Επαρχίαν του, επιτυχών εκτάκτους επιχορηγήσεως του Δημοσίου προς ανέγερσιν ή επισκευήν πέντε σχολικών κτιρίων εις Ακρωτήριον Θήρας, Κατάπολα, Ποταμόν Αιγιάλης, Κουφονήσια και Ανάφην. Η μεταφορά του συνοικισμού Έξω Γωνιά, εκ της σημερινής κατακλιζομένης θέσεως του, εις ετέραν αναπεπταμένην τοποθεσίαν, ευρίσκεται εις τον δρόμο της εκτελέσεως, συντελούμενης δε μετ ου πολύ της αναγκαίας απαλλοτριώσεως.  Το Επαρχιακόν Ταμείον οδοποιίας Νομού Κυκλάδων, εις το πρόγραμμα των εκτελεστέων έργων του κατά την χρήσιν 1932- 1933 περιέλαβε και την οδό Όρμου Ίου- Ίος.  Δια των συνεχών προσπαθειών του κ. Πρέκα, επετεύχθη οσαυτός η κατασκευή της Εθνικής οδού Φηρών- Εμπορείου εν Θήρα, ήτις μη πω αποπερατωθείσα, προαπασχολεί τον πληθυσμόν της νήσου, ως το ζωτικότερον εν αυτή πρόβλημα. Προέχει, όθεν η ταχυτέρα επανάληψιν των εργασιών επί της εν λόγω οδου  ως και η τελείωσις αυτής δι επεκτάσεως μέχρις Οίας, προς εξυπηρέτησιν της Κοινότητος  ταύτης, ήτις είναι μία των σπουδαιοτέρων και παραγωγωτέρων της νήσου, ως και των λοιπών Κοινοτήτων αίτινες ευρίσκονται κατά μήκος της υπαρχούσης βατής οδού.  Θα έπρεπε επίσης να ληφθή αρμοδίως απόφασις από το οικείον Υπουργείον ίνα διορισθή εν τη επαρχία Θήρας επιμελητής γεωπόνος, ως τούτο εγένετο δια την Παροναξίας, Τήνον, Μήλον και Ανδρον καθοδόν και η Σαντορίνη, μετά της Αμοργού και των λοιπών νήσων της Επαρχίας έχουν αξιόλογον παραγωγή/ντομάτας, φάβας, μπιζελίων, κ.ά. Στην βελτίωσιν του είδους των ζώων εν Θήρα, άτινα, λογω κακής εν γένει διαίτης εξ αγνοιας των κατοίκων, εξυπηρετούσιν ελλιπέστατα τον πληθυσμόν. Τέλος προς διευθέτησιν των ύπερθεν της ανηφορικής οδού Ορμού Φηρών, κρεμαμένων ετοιμορρόπων βράχων και πρόληψιν δυστυχημάτων, πρέπει συμφώνως προς την γνωμάτευσιν του Υπουργείου Συγκοινωνίας να εγκρίνει το Υπουργείον Προνοίας την διάθεσιν πιστώσεως 80.000 δραχμών προς ενίσχυσιν του Λιμενικού Ταμείου Θήρας και του Επαρχιακού Ταμείου Οδοποίας Νομού Κυκλάδων, άτινα ανέλαβον την διάθεσιν της υπολοίπου εκ 55.000 πιστώσεως, προς ταχείαν εκτέλεσιν των απαραίτητων έργων. Αι ενέργεια αυταί θα απετέλουν την καλύτεραν εκδήλωσιν του κυβερνητικού ενδιαφέροντος υπέρ της Επαρχίας Θήρας.  Πρέπει δε, δια παντός τρόπου να αποσοβηθή τυχόν διαίρεσις των φιλελεύθερων ψήφων κατά τας προσεχείς εκλογάς, δι’ αμοιβαίων, προ της Εθνικής ανάγκης, υποχωρήσεων των τριων ετ τη Επαρχία ταύτη ενδιαφερομένων παραχόντων ήτοι του κ. Μαρκεζίνη, του κ. Μαλασπίνα και του βουλευτού του κ. Πρέκα.

Υ.γ.: Δεν ήταν εφικτή πρακτικά η αντιγραφή με το πολυτονικό σύστημα της υπάρχουσας αναφοράς.