1956- 2016 : 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης - Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 10 Ιουλίου 1956

 

ΝΕΑ ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΣΚΟΡΠΙΖΕΙ ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΕΙΣ ΕΝΑ ΩΡΑΙΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

40 ΝΕΚΡΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑΙ ΥΛΙΚΑΙ ΖΗΜΙΑΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΕΠΛΗΞΕ ΧΘΕΣ ΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΟΝ ΚΥΜΑ ΥΨΟΥΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΗΡΑ, ΕΦΘΑΣΕΝ ΕΙΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ, ΡΕΘΥΜΝΟ, ΡΟΔΟ, ΚΑΛΥΜΝΟ, ΚΩ ΠΑΡΟ ΝΑΞΟΝ, ΣΥΡΟΝ, ΙΟΝ, ΟΠΟΥ ΕΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΖΗΜΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΘΥΜΑΤΑ.

Επληροφορήθη με οδύνη ο ελληνικός λαός την νέα συμφορά, η οποία έπληξε τον τόπο μας με τους σεισμούς της Σαντορίνης. Αι τυφλαί δυνάμεις της φύσεως έχουν συνωμοτήσει κατά της πτωχής και ταλαιπωρημένης  πατρίδας μας, την οποία υποβάλλουν σχεδόν κάθε καλοκαίρι εις σκληράς δοκιμασίας. Μετά τα Επτάνησα, μετά το Βόλο, ιδού ότι και η γραφική νήσος των κυκλάδων, η Θήρα, υπέστη χθες τας σκληράς συνεπείας της θεομηνίας.

Ο ελληνικός λαός, θρηνεί τα θύματα των σεισμών, και συμμετέχει ολοψύχως εις το Πένθος των οικογενειών των. Δεν αποθαρρύνεται .εντούτοις, από την νέα συμφορά, διότι γνωρίζει ότι το ελληνικό σκάφος αν κλυδωνίζεται ενίοτε, όμως δεν βυθίζεται. Θα την αντιμετωπίσει και αυτή με θάρρος και σταθερότητα, ενωμένος εις το αδερφικό του καθήκον, έναντι των κατοίκων της νήσου την οποία η μοίρα εξέλεξε ως άδικο στόχο της.

Ήδη το κράτος εκινήθη με παραδειγματική γοργότητα, δια να φέρει εις τη σεισμόπληκτο περιοχή τη συνδρομή του και τη συμπαράστασή του. Ελπίζομεν ότι η κρατική δραστηριότητα, προς αντιμετώπιση των τοπικών και γενικοτέρων συνεπειών της καταστροφής θα συνεχιστεί έως ότου εις τον πληγέντα πληθυσμό δοθούν τα απαραίτητα μέσα δια να συνεχίσει τη ζωή του και όσα άλλα ακόμη χρειάζονται, δια να χτίσει εκ νέου τα κατεστραμμένα σπίτια του και τελικώς αποκαταστάθη. Το ελληνικό κράτος δια των σεισμών των Ιονίων Νήσων, της Θεσσαλίας, και τόσων άλλων μικροτέρων, σεισμοπαθών περιφερειών απέκτησε μία μεγάλη όσο και θλιβερά πείρα εις την αντιμετώπιση παρομοίων καταστάσεων. Πρέπει δε να ήμεθα βέβαιοι, ότι αυτή η πείρα θα χρησιμοποιηθεί και για την περίπτωση της Σαντορίνης η οποία άλλωστε έχει και τη δική της ατομική πείρα από το παλαιόν της ηφαίστειο και τους συνοδεύοντας αυτό συχνούς σεισμούς.  Η πολύπαθης ελληνική γη συνεκλονίσθη και πάλι χθες δια μίαν ακόμη φορα, από την τρομαχτική μανία των υποχθονίων δυνάμεων, αι οποίαι από τριετίας συνεχώς τη συνταράσσουν με μικρά μόνο διαλείμματα ηρεμίας. Νέα ερείπια και δεκάθες ανθρωπίνων θυμάτων είναι ο μέχρι στιγμής θλιβερός απολογισμός της χθεσινής καταστροφής εις τη Σαντορίνη, η οποία εσκόρπισε την θλίψη και το πένθος ανά το πανελλήνιο.

Αυτή τη φορά  στόχος των υποχθονίων δυνάμεων υπήρξε η γραφιή νήσος Θήρα ( Σαντορίνη)  η οποία λόγω του ηφαιστειογενούς εδάφους της επανειλημμένως επλήγη από σεισμούς και κατά το παρελθόν. Δεκαετπά χρόνια μετά την τελευταία έκρηξη του, η οποία συνεβη κατά το 1939, το ηφαίστειο της Σαντορίνης το οποίο ευρίσκετο εν αδρανεία και θεωρείται  εσβεσμένο ετέθη αιφνιδίως χθες την πρωίαν εις δράση  συνεπεία των σεισμικών δονήσεων αι οποίαι εσκόρπισαν το πένθος εις ολόκληρη την νήσον και εις μία ακτίνα αρκετών δεκάδων χιλιομέτρων. Οι κάτοικοι της Θήρας , οι οποίοι παρά το ηφαιστειογενές του εδάφους του νησιού τον κίνδυνον που επεκρέματο συνεχώς, επέμεναν να παραμένουν εις την ηφαιστειογενή των γην,  και να την καλλιεργούν εκπλήρωσαν ήδη με τέσσαρας δεκάδας νεκρούς την νέα φοβερά οργή των υποχθονίων δυνάμεων. Δεν ήσαν όμως μόνο αι σφοδραί σεισμικαί δονήσεις αι οποίαι επροκάλεσαν την νέα αυτή τραγική καταστροφή. Τα τεράστια παλιρροιακά κύματα, που ηκολούθησαν τον σεισμόν εσάρωσαν τας ακτάς της Θήρας και των περιξ νήσων και συνεπλήρωσαν την εικόνα της καταστροφής. Υπήρξε τόσο σφοδρά η έντασις και η ταχύτης των παλιρροιακών κυμάτων των οποίων το ύψος έφθασε και υπερέβη εις πολλά σημεία τα τέσσερα μέτρα, ώστε ο αντίκτυπος των έγινε καταστροφικά ισχυρός εις το Ηράκλειο της Κρήτης, την Κάλυμνο το Ρέθυμνο την Αστυπάλαια, τη Σύρο την Νίσυρον, την Οία, την Πάρον και Μήλον ενώ ο αντίκτυπος των έφθασε μέχρι της Σάμου και της βορεινής Άνδρου ακόμη. 

ΣΚΗΝΑΙ ΠΑΝΙΚΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΝΗΣΟΥ

Σκηναί πανικού και φρίκης διεδραματίσθησαν εις τη τραγική Σαντορίνη. Ελάχιστα λεπτά μετά την πρώτη σεισμική δόνηση , η οποία εσημειώθη εις τα 5.12 πρωινή, ο σεισμός κατά τον χαρακτηρισμό των ειδικών ήτο «τεκτονικός βαθύς». Αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας τα οποία υπερίπτανται συνεχώς της νήσου ανέφεραν ότι παρετήρησαν τεραστίας κατακρυμνίσεις και ίχνη φοβερών ζημιών εις την πρωτεύουσα και τα χωρία της νήσου. Ενώ η θάλασσα πέριξ αυτής, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικώς τετραγμένη από τα παλιρροιακά κύματα  και ο κονιορτός καλύπτει την ατμόσφαιρα, και δυσχεραίνει την ορατότητα.

Αι σεισμικαί δονήσεις κατέλαβον εξ απήνης τους κοιμωμένους κατοίκους οι οποίοι αλλόφρονες εξήλθαν των οικιών των και διέτρεχον τας στενάς οδούς της κωμοπόλεως προσπαθούντες να φθάσουν εις την παραλία εν μέσω του εκκωφαντικού θορύβου και των καταρρεόντων οικιών, της υπόκωφου βοής και τον καπνόν, των οποίων ανέδιδεν, το ηφαίστειο ενώ σύννεφα κονιορτού εκάλυπταν τα πάντα. Έξι έως οκτώ δευτερόλεπτα, συμφώνως προς τα πρώτα επίσημα τηλεγραφήματα, διήρκησε η σεισμική δόνηση και μέσα εις το ελάχιστο αυτό, χρονικόν διάστημα, φοβερά μεγάλον όμως δι όσους έχουν πείρα των σεισμών, το πολυπαθές νησί, υπέστη μεγάλας καταστροφάς.

Ολίγον αργότερον, αι δονήσεις είχαν αραιώσει, και εσυνεχίσθησαν με αισθητά μειωμένη ένταση μέχρι της μεσημβρίας. Οι κάτοικοι όμως εκ του φόβου επαναλήψεως αυτών, παραμένουν, εις το υπαίθρον και ουδείς επιστρέφει εις την οικία του.

ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΟ ΚΥΜΑ. 

Αι πρώται πληροφορίαι αναφέρουν ότι εις την Θήραν, τα 40 % των οικημάτων κατεστράφησαν τελείως και τα υπόλοιπα κατέστησαν ακατοίκητα. Εξ’αλλου ο αριθμός των νεκρών έφθασε τους 40. Κατέρρευσε τελείως η ιστορική Μονή του Προφήτη Ηλία, κτισθείσα προ 300 ετών και εις το χωρίον Μέσα Γωνιά όλαι αι οικίαι κατεστράφησαν. Εις το χωρίον Πύργος, εκ των 200 οικίων κατέρρευσαν 50 και υπάρχουν ένας νεκρός και πολλοί τραυματίαι. Εις την κοινότητα Επισκοπής, όλαι αι οικίαι κατέστησαν ακατοίκητοι. Η κωμόπολις Οία, έναντι της Θήρας, κατεστράφη ολοσχερώς. Η τρομαχτική όμως σεισμική δόνησις, και έκρηξις του ηφαιστείου προκάλεσαν τον σχηματισμόν ενός πρωτοφανούς εντάσεως παλιρροιακού κύματος ύψους ένος εως πέντε μέτρων το οποίο με επίκεντρο τη Θήρα, εξπηπλώθη προς όλας τας κατευθύνσεις και εκάλυψε πλην των νοτίων νήσων του συμπλέγματος των Κυκλάδων, την βόρειον Ακτή της Κρήτης και τη Δωδεκάννησο. Τα παλιρροιακά κύματα παρετηρούντο κατά χρονικά διαστήματα δέκα έως είκοσι λεπτών

Συνέπεια του κύματος τούτου εις το λιμένα της Καλύμνου εβυθίσθησαν όλα τα μικρά σκάφη και κατεκλύθησαν υπό των υδάτων αι παλιρροιακαί οικίαι και καταστήματα. Εις τη Σύρο η θάλασσα ανελθούσα εκάλυψε την ηλιακή οδό και το κρηπίδωμα των πεζοδρομίων  και έφθασε μέχρι του ύψους των καταστημάτων. Ακολούθως απεσύρετο κατά της κανονικής στάθμης και επανήρχετο κατά διαστήματα. Εις την Λερο τα ύδατα εισεχώρησαν, εις αρκετό βάθος εντός ξηράς και ανέτρεψαν δέκα πλοιάρια. Εις το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο Κρήτης, κατέκλυσαν τας αποθήκας της προκυμαίας και εις τη Σάμο υπερέβησαν τα κρηπιδώματα της παραλίας.

Η υποβρύχιος δόνησις, συνεκλόνισε εκτός της Καλύμνου την Κω, την Νίσυρο, την Αστυπάλαια, και την Πάτμο. Καθώς και αυτή τη Ρόδο. Λέμβοι και μικρά πλοιάρια ανετράπησαν  και πολλά κατεστράφησαν. Εις την κάτω Σούδα,  της Κρήτης επλημμύρισαν όλαι αι οικίαι. Νεότεραι πληροφορίαι, παρουσιάζουν την κατάσταση εις την πληγείσαν περιοχήν ως εξής: « Αι καταστροφαί εις την πόλη της Σαντορίνης και τα χωρία της Οίας, ανέρχονται εις 90%. Οι καταμετρηθέντες νεκροί της Θήρας, έφθασαν ήδη τους 40. Υπάρχει ανάγκη επειγούσης κατεδαφίσεως των επικίνδυνων ετοιμόρροπων οικιών και ερεύνης  δια νεκρούς και τραυματίαι εις ολόκληρο τη νήσο Θήρα. Πολλαί οικίαι της Αμοργού, Νάξου και Πάρου, υπέστησαν ρωγμές. Εις ολοκληρο το νοτιοανατολικό αιγαίο εξακολουθεί να παρατηρείται το παλιρροιακό κύμα ανερχόμενο εις ύψος 1.50 μέτρων.  Οι πιλότοι των αεροσκαφών τα οποία απεστάλησαν εις τη Θήρα δια την ρίψην εφοδίων ανέφεραν ότι εις το βορειοανατολικό άκρο της νήσου, παρατηρείται κατολίσθησης των ακτών  και ότι τα χωρία Μαρμαρίνη και Θηλύκια κατεστράφησαν κατά 50 %. Εις τα χωρία Εμπορείο Μεγαλοχώρι και Πύργος, παρετηρήθησαν καταστροφαί κατά 10%. Και εις τα χωρία, Θήρα, Κάτω Θήρα και Σκάλα κατά 40% .

[...]Ο Υφυπουργός Εμπορίου κ. Μάρτης ανακοίνωσεν ότι δια τους σεισμόπληκτους της Θήρας και της Καλύμνου διετέθησαν τα εξής τρόφιμα 1) Ρίψεις δι αεροπλάνου ¨500   λίμπρες κρέας εις κυτία. 140 λίμπρες γάλακτος και άρτος 500 οκάδων. 2) μεταφορά δια του αρματαγωγού «Αλιάκμων’  1000 λίμπρες κρέατος εις κονσέρβας, 400 χαρτοκιβώτια γάλακτος, 1875 οκάδες ζάχαρης, 5.000 οκάδες λευκού άλευρου 1.200 οκάδες άρτου. Επίσης εντολή του Υπουργείου Εμπορείου αποστέλλονται εκ Σύρου εις περιοχήν Θήρας 3.500 οκάδες άρτου. Εκ των αποθεμάτων του Παγκόσμιου Συμβουλίου εκκλησιών διετέθησαν 5.000 λίμπρες βούτυρον και 10.000 λίμπρες τυριού.

Υπό του Υπουργείου Προνοίας απεστάλησαν εις Σαντορίνη δύο πλήρη χειρουργικά συνεργεία με επικεφαλής τους διευθυντές των χειρουργικών Κλίνων τΚρατικών Νοσοκομείων Αθηνών και Πειραιώς κ. Τσαρδάκη και Τούντα. Τα συνεργεία εκτός των άλλων διαθέτουν 100 φορεία πλάσμα αίματος, επιδεσμικόν υλικόν, αντιτετανικό ορρόν και άλλα φάρμακα. Επίσης ανεχώρησαν υγειονόλογοι  ιατροί , αδερφαί νοσοκόμοι και υγειονομικοί μηχανικοί. Το Υπουργείο Προνοίας έθεσε εις τη διάθεση του Νομάρχη Κυκλάδων πίστωση 200.000 δραχμών προς αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών. Επίσης απεστάλησαν 100 μεγάλαι σκηναί και 200 κλινοσκεπάσματα του Εράνου της Βασιλίσσης. Οι μεταβάντες εις Σαντορίνη υγειονόμοι ιατροί εκόμισαν χλώριον δια τη γενική χλωρίαση των υδάτων της νήσου.

Ως ανεφέρθη εις το Λιμεναρχείο Πειραιώς, λόγω των ισχυρών σεισμικών δονήσεων, παρετηρήρηθησαν χθες παλιρροιακά φαινόμενα και εις το Σαρωνικό. Υπελογίσθη άνοδος 0.30 του μέτρου της κανονικής στάθμης των θαλασσίων υδάτων. Τα μέτρα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλιάς μετά τα τηλεγραφικάς αναφοράς του Λιμενάρχου Σύρου και λοιπών λιμεναρχών περι των σεισμών και των παλιρροιακών φαινομένων, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έλαβε τα εξής μέτρα; 1) ετέθησαν εν επιφυλακή όλαι αι υπηρεσίαι αυτού. 2) απεστάλη ενίσχυση εις αξιωματικούς και λιμενικά όργανα εις τας πληγείσας περιφερείας και ιδαιτέρως εις Θήραν, Σύρον, Κάλυμνον. 3) οδηγίαι εξεδόθησαν εις τους Λιμενάρχας να παράσχουν συνδρομή δια την διάσωση σκαφών και εμπορευμάτων. Απεστάλη Γενικό Σήμα, προς άπαντα τα εμπορικά πλοία περί των παλιρροιακών φαινομένων και ενημερώθη σχετικώς η Υδρογραφική Υπηρεσία.

Εις την πρωτεούσα 3 αλλεπάλληλοι σεισμικαί δονήσεις χθες την πρωίαν εις τα 5.09, 5.12, 5.20 έγιναν εντόνως αισθηταί και προεκάλεσαν αναταραχή και μικροπανικό μεταξύ των κατοίκων. Εις τας ακραίας συνοικίες της πόλεως οι κάτοικοι αφυπνίσθησαν έντρομοι και εξήλθαν  εις τας οδούς εγκαταλείποντας τας οικίας των. Η πρώτη δόνησις ήτο διαρκείας δύο δευτερολέπτων, ενώ η τρίτη συνοδεύεται και υπο ελαφράς υποχθονίου βοής. Αι σεισμικαί αυταί δονήσεις εγένοντο αισθηταί εις ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Κατά πληροφορίας εκ του Αστεροσκοπείου Αθηνών, μέχρι του απογεύματος της χθες, εσημειώθησαν 80 – 90 μετασεισμικές δονήσεις των οποίων η έντασις βαίνει μειουμένη.

Εκ του Αστεροσκοπείου επίσης παρεσχέθη η πληροφορία ότι, μετά το σεισμό , ο οποίος ήτο υποθαλάσσιος εσημειώθη προφανώς και έκρηξις του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Τούτο υποστηρίζει ο καθηγητής κύριος Γαλανόπουλος, όστις είναι βέβαιος ότι θα πρέπει να έχει γίνει και έκρηξις του ηφαιστείου μετά τον υποθαλάσσιο σεισμό. Ένδειξις δε περί της εκρήξεως του ηφαιστείου είναι ότι παρουσιάσθη και  νέφος αιθάλης.

ΑΡΧΙΣΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΩΣ

Ο συνολικός αριθμός των νεκρών και αγνοουμένων εκ των σεισμών ανέρχεται εις 57. Χαρακτηριστικό γεγονός είναι ότι άπαντες οι νεκροί ευρέθησαν καθ ομάδας με των οικογενειών των. Εν τω μεταξύ, η Μοίρα Ελαφρού Στόλου  υπό τον Πλοίαρχον κύριον Κιοσέν η οποία έχει αγκυροβολήσει έξωθι της Θήρας, εξακολουθεί να προσφέρει τας υπηρεσίας της εις τους πληγέντας εκ του σεισμού κατοίκους. Οι άνδρες του Β. Ναυτικού έστησαν αμέσως νοσοκομείον περιθάλψεως των τραυματιών καίτοι τα πλοία ήσαν ανέτοιμα δια τοιαύτην ενέργειαν. Χαρακτηριστικόν της ταχύτητας με την οποία έσπευσαν τα πληρώματα του στόλου να παράσχουν βοήθεια δια τους πληγέντας  είναι το ότι ανήλθον εις την νήσου εξ αποκρύμνου τοποθεσίας η οποία είχε καταστή λίαν επικνδυνως εκ των σεισμικών δονήσεων .