Παλιές Χοροεσπερίδες της Σαντορίνης

Φίλιππας Κατσίπης : ΘηραΪκά Νέα, (206- Ιανουάριος 1972)

΄Ενας Τελώνης που έκαμε πολλα  χρόνια στο  νησί   μας  ονόματι  Ιω.Παπαμανώλης   είχε την έμπνευση  στα 1932 να εκδώσει  ένω βιβλίο  για  την  πατρίδα  μας  που έχει τον  τίτλο   <Η  νήσος  θήρα  - Σαντορίνη>  Το  βιβλίο  αυτό  αρκετά   χρήσιμο   για  τις  διάφορες πληροφορίες  που  μας  δίνει , μα  και διασκεδαστικό   γιατί έχει   θησαυρίσει   και    αρκετό   κουτσομπολιό   .

Γράφει λοιπόν  και  τούτο  < Η  Θήρα είναι  μία  οικογενει ακή  πόλις  της  οποίας  οι κατοικοι  διάγουν  την  πλέον  οικογενειακήν   ζωήν   με  πρόγραμμα  εσωτερικών  μαθητων    Λυκείου  > . Αμέσως   όμως παρακάτω  και  γράφοντας  για  την  περίφημη   Λέσχη  των  Φηρών  σημειώνει    < Εις  αυτήν  εδίδοντο τον χειμώνα  μέχρι  και  της   τελευταίας Κυριακής  των  Απόκρεων  ολονυχτιοι  οικογενειακοί  χοροί  εις  τους οποίους    προσήρχοντο και  εκ των  άλλων  χωρίων. Το  μεσονύκτιον  σουπέ παρείχετο  εξαιρετικώς  πλούσιον και  εν  ζηλευτή τάξει   εις   ιδιαιτέραν  ευρείαν  αίθουσαν. Οι   χοροί ούτοι εδίδοντο με  ατομικόν  εισιτήριον μετέχον  εις  όλα….Εις  τους χορους  της  λέσχης  εκαλείτο  πιανιστας  εκ ΄ Σύρου Ιταλός  μαέστρος >.

Δεν  ξέρω  πότε  ακριβώς  συμβαίνανε  τα΄ ανωτέρω  .  Πάντως  στις  σελίδες της  “ Σαντορίνης” του  1920 ψάρεψα ένα  τέτοιο  χορό,  πού  έγινε  στην  Λέσχη  και  σας  τον  μεταφέρω  κοντοσύλλαβα κι’  από  τις  απλές  μου  συμειώσεις   για  να  πάρετε  και  σεις   μιάν  ιδέα της  κοσμικής  ζωής  του  νησιού  μας  .

<Μεγάλην  επιτυχίαν  εσημείωσεν   ο  εν  τη  Λέσχη των  Φηρών  τo Σάββατον (11.1.1920)   δοθείς  χορός  τη  πρωτοβουλία  του  φιλοπροόδου Διευθυντού  του  Υπ)τος  της  Εθνικής  Τραπέζης κ.  Αλ. Κουσκουλέκα  .

Αι  δεσποινίδες της  νήσου  μας  παρουσίασαν   τι  το  εξαιρετικόν   εν  τη όλη  του  χορού  διαρκεία αποδείξασαι  την  κοινωνικήν  καταγωγήν   και  επί  το  νεωτεριστικόν  διάπλασιν  αυτής. Τουαλέται τελειόταται.  Υπέρ  πάσας   εξαίσιαι αι  δεσπονίδες Ελένη Γ. Κουτσογιαννοπούλου και  Μάνια  Σορώτου, κατέθελξαν   τους  πάντας και  δια  του  χορού  και  εις  το  πιάνο  εφελκύσασαι  τον  κοινόν  θαυμασμόν.  Αι  δεσποινίδες  Ευανθία  Παπαδοπούλου   Ερινούλα  Κουσκουλέκα , Μοίρα  Μαλασπίνα, Μαρία  Βαρότση και  Ελένη Δ Κουτσογιαννοπούλου   ανεδείχθησαν   τέλειαι   καταχειροκροτηθείσαι  επανει λημμένως> .

Συμπληρώνω  ,  όμως  την  παραπάνω  περ ιγραφή  με  μίαν  χοροεσπερίδα που  έγινε  μετα  από  ένα  μήνα  στο…..Βόθωνα  και  ήταν   μοναδική  απ΄ όσες  εχουν  γίνει  μέχρι  σήμερα,  καθώς  νομίζω,  γιατί πολλές  ντάμες  ήτανε  μασκέ…

<Το  εσπέρας  του  παρ.Σαββάτου  ο   μεγαλοκτηματίας  κ. Γ. Αναπλιώτης   και η  ευγενεστάτη αυτού  σύζυγος   κ.  Μάνια  διοργάνωσαν  μίαν  θαυμασίαν  και  αλησμόνητον   χοροεσπερίδα   εις τον  εν Βόθωνι  οίκον  των     όπου  παρέστησαν  προσκληθέντες   επέκεινα  των  50  κυριών    δεσποινίδων και  κυρίων  της  εκλεκτοτέρας   κοινωνικής  τάξεως  του   τόπου  μας  .

Και  ξαφνικά  ....Μία  εκτάκτου    ωραιότητος  και   φαντασμαγορίας  πλαστική   εικών    απεκαλύφθει με  ενδυμασίας    πολυποικύλους και  πολυχρώμους  επι  τούτο κατασκευασθείσας    Το  γκρουπ  απετέλουν   υπεράνω όλων  η  δις  Μαίρα  Μαλασπίνα   ως   Άγγελος  ιπτάμενος   και  υπ΄ αυτήν   η  κ. Μάνια  Αναπλιώτου  , ως  Ρωσίς  με  αρχαίαν  της  πατρίδος  της  ένδυμα  , ένθεν  δε  και  ένθεν  και  υπ΄αυτήν η  κυρία  Θεώνη  Μυρογιάννη,  ως  νυξ  αστερόεσσα ,  Ανδριανούλα  Γ. Ασιμή  ,  ως  Αλσατις,,   Ευγενία  Γ. Ακύλα, ως Αθιγγανίς  και   αι   δίδες  Ελένη  Γ. Κουτσογιαννοπούλου,   ελληνική  σημαία,  Ερινούλα  Κουσκουλέκα    Αθιγγανίς    Αικατερίνη  και    Ρίτα  Γαβαλά ,  η   μέν  ως  πεταλούδα , η  δε  ως  παπαρούνα  κατέρυθρος,  Μαρία  και  Μαργαρίτα  Σορώτου  ,  η  μεν  ως  Κολομβίνα, η  δε  ως  ανθοπώλις> 

Σας  σημειώνω  ακόμη πως  ο  χορός  διήρκεσε  μέχρι  στις  8  το   πρωί.

Μά  εκεί   που  γινόντουσαν  γλέντια  και  μασκαράτες   καθημερινώς   ήταν  ο  Πύργος  . Δυστυχώς , όμως  δεν  μπορώ  και  να σας  τα  περιγράψω, γιατί  η  απαραίτητη  προυπόθεση είναι  να  ξέρει  κανείς < πρόσωπα  και  πράγματα >  για  να είναι  σε θέση   να  μεταφέρει  τι  λεπτότητα, το  χιούμορ  και  το  κέφι  τους .  ‘ Αλλως  τα  καταστρέφει  και  σας  φέρνω  ένα  παράδειγμα  .

Μιά  χρονιά   ντύθηκαν  μασκαράδες   μερικοί   νέοι  του  Πύργου  και   πηγαίνοντας   στ΄ αρχοντικά  σπίτια  που  κάνανε     ολονύκτιες  βεγγέρες  πείραζαν  τους  παρευρισκομένους   με  στίχους  και  έξυπνα  πειράγματα  .

Αναμεσάτους   είταν  και  ένα  πειρακτήριο  που  είχε  και  σατυρική   φλέβα   και   ποιητική  ευχέρεια(δεν  ξέρω   αν  έχω  το  δικαίωμα  ν΄ αναφέρω  τ΄ ονομά  του ).  Μπαίνοντας  λοιπόν   σ΄ ένα   αρχοντικό  σπήτι  βρήκαν και   μιά   ονόματι  Δέσποινα  (  μακαριτισα)  πολυπράγμονα  και  …….ακλερη.Καί  τότες    ο  ποιητής  λέει  με  στόμφο  .

Μία  δέσποινα  του  Πύργου

Στα  καθήκοντα  πιστή,

Εις  τας   ερχομένας  κάνει

πάντα  τον  υπασπιστή.

Δεν  σας λέω  δε  ποια  είναι

‘ Αν  μπορείτε  βρέτε  την

Ειν΄ η  άκλερη  του  Πύργου

Στρέψτε  και  κοιτάχτε  την……….

Είπε  και  άλλους  πιο  πικάντικους  και  καλλίτερους   στίχους   ο….  άγν ωστος  μου  ποιητής  .  Που  θα τους  βρώ   όμως……Κ΄ είνε  ανάγκη   θα   μου πείτε……..   Ασφαλώς  . Γιατί   από  μικρές   και   ασήμαντες  πληροφορίες  βγαίνουν πολλές  φορές  σπουδεότερα  και  σημαντι κώτερα    συμπεράσματα  που  χαρακτηρίζουν     όχι  μονάχα  <Πρόσωπα  και  Πράγματα>  αλλά  και  μια  ολόκληρη  εποχή  .’ Όπως  εκείνη  που  είταν  γεμάτη  πολιτισμό , ευγένεια  και  αρχοντιά  , και  που  έσβυσε  και  χάθηκε  ,  καθώς   λέει  ένας  άτυχος  ποιητής.

Πέρασαν ,  όπως   περνούνε

Όσα  δεν  θα  ξαναρθούνε  …….