Τα Πανηγύρια της Οίας

στο παρακάτω κείμενο παρουσιάζονται τα πανηγύρια της Οίας από τη συνεργάτιδα της τρελλοπαρέας Μ.Λ. την οποία και ευχαριστώ θερμά

Τα παραδοσιακά πανηγύρια της Οίας στην Σαντορίνη

Η σημερινή Οία (παλιότερα Απάνω Μεριά) της Σαντορίνης έχει πάνω από 50 εκκλησίες συνολικά σε όλους τους οικισμούς της: Χώρα (κέντρο) – Φοινικιά –Θόλος – Περίβολας - Μπαξέδες.

Σε κάθε εορταζόμενη εκκλησία το πρωί ανήμερα της εορτής της, γίνεται πανηγυρική θεία λειτουργία και στο τέλος προσφέρονται κεράσματα όπως γλυκά, καφέδες και αναψυκτικά.

Ωστόσο κάποιες εορτές είναι "σύμβολα" στην παράδοση της Οίας, γιατί τότε γίνονται τα μεγαλύτερα πανηγύρια με φαγητό και κρασί. Γίνονται το πρωί ανήμερα της εορτής μετά το τέλος της λειτουργίας και αφού έχει ήδη ολοκληρωθεί η περιφορά της εορταζόμενης εικόνας στα στενά του χωριού.

Το φαγητό, «η πανήγυρη» όπως την αποκαλούν, γίνεται από τους χωριανούς, είτε απλά γιατί κάποιος ιδιώτης το έχει κάνει τάμα «να κάνει την πανήγυρη», είτε πάλι γιατί κάποιος άλλος το θεωρεί ως «υποχρέωση» του (ιδιαίτερα δε αυτός που φροντίζει-περιποιείται την εορταζόμενη εκκλησία)

Το φαγητό ποικίλλει ανάλογα την χρονική περίοδο της κάθε εορτής:

1) Κρέας κοκκινιστό με πατάτες είναι το πατροπαράδοτο, όταν όμως είναι Τετάρτη ή Παρασκευή (που δεν τρώγεται κρέας) προσφέρεται ή μπακαλιάρος πλακί ή χταπόδι-σουπιές με κοφτό.

2) Φασολάδα, σε περιόδους επίσημης νηστείας (Σαρακοστή, 40ήμερο Χριστουγέννων κλπ)

3) Στα εξωκλήσια (ανεξαρτήτως χρονικής περιόδου) συνηθίζεται πολύ ο τηγανητός μπακαλιάρος με σκορδαλιά, συνοδεία ντόπιων μεζέδων όπως ντοματοκεφτέδες, κάπαρη, φάβα, ντοματάκια, γιαπράκια από σαντορινιά αμπελόφυλλα κλπ.

Μερικά λοιπόν από τα μεγαλύτερα παραδοσιακά πανηγύρια της Οίας είναι

τα εξής:

Παναγίας Πλατσανής

Τοπικό προσωνύμιο της εκκλησίας του Ακάθιστου Ύμνου, βρίσκεται στην κεντρική πλατεία και είναι ο καθεδρικός ενοριακός ναός όλης της Οίας.

Εορτάζεται το πέμπτο και τελευταίο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής

Η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε από Οιάτη ψαρά να επιπλέει στη θάλασσα και από τον ήχο «πλατς-πλατς» που έκαναν τα κύματα πάνω στο ξύλο καθώς η εικόνα επέπλεε ονομάστηκε Πλατσανή

Αγίου Γεωργίου

Πολιούχος και δεύτερος ενοριακός ναός της Οίας, βρίσκεται στον οικισμό Περίβολα.

Εορτάζει 23 Απριλίου, εκτός εάν το Πάσχα είναι μετά τις 23 οπότε μετατίθεται τη Δευτέρα του Πάσχα

Παναγίας Κοίμησης

Εορτάζει 15 Αυγούστου. Στην Οία υπάρχουν δύο εκκλησίες της Κοιμήσεως: η μία στον οικισμό της Φοινικιάς και η άλλη στον οικισμό Περίβολα στον προαύλιο χώρο του Αγ.Γεωργίου

Παναγίας το Μετόχι

Εορτάζει 21 Νοεμβρίου, βρίσκεται στην συνοικία Λότζα στη Χώρα και είναι μετόχι της Ιεράς Μονής Παναγίας Χοζοβιώτισσας Αμοργού

Ευαγγελισμού:

Εορτάζει 25 Μαρτίου και βρίσκεται στη συνοικία Φοινικιά

Κυρα-Παναγιάς:

Τοπικό προσωνύμιο της εκκλησίας του Γενέθλιου της Θεοτόκου, είναι εξωκλήσι και βρίσκεται στην περιοχή Μπαξέδες. Εορτάζει 8 Σεπτεμβρίου. Οι ντόπιοι την αποκαλούν επίσης Κυρά-Παναγιά Χοχλιδού επειδή το πάτωμα στο εσωτερικό της εκκλησίας είναι στρωμένο με χοχλίδια (βότσαλα) και Κυρά-Παναγία Μαρμαριανή επειδή το τέμπλο της εκκλησίας είναι από μάρμαρο

Παναγίας Μαρουλιανής:

Τοπικό προσωνύμιο της εκκλησίας της Υπαπαντής, βρίσκεται στον οικισμό της Φοινικιάς και εορτάζει 2 Φεβρουαρίου

Αγίας Ματρόνας της Χιοπολίτιδας: 20 Οκτωβρίου

Εορτάζει 20 Οκτωβρίου και βρίσκεται στον οικισμό της Φοινικιάς. Η εικόνα της Αγίας μεταφέρθηκε στην Οία από τη Χίο από τον Οιάτη καπετάνιο ο οποίος έχτισε και την εκκλησία.

Σταυρού:

Εορτάζει 14 Σεπτεμβρίου αφιερωμένη στην Ϋψωση του Τιμίου Σταυρού και βρίσκεται στο κέντρο της Χώρας, στην κεντρική αγορά. Ωστόσο υπάρχει και εξωκλήσι στο βουνό το οποίο εορτάζει 1^η Αυγούστου και είναι αφιερωμένο στην Πρόοδο του Τιμίου Σταυρού

Αγίου Σάββα:

Εορτάζει 5 Δεκεμβρίου και βρίσκεται στον όρμο Αμμούδι

Αγίου Σώζοντος:

Εορτάζει 7 Σεπτεμβρίου και βρίσκεται στη συνοικία Σιδεράς στη Χώρα

Αγίου Νικολάου:

Εορτάζει 6 Δεκεμβρίου. Υπάρχουν τέσσερις εκκλησίες στην Οία αφιερωμένες στον Άγιο: α) η μεγάλη εκκλησία στη συνοικία Λότζα της Χώρας β) δύο εξωκλήσια στους όρμους Αρμένη και Αμμούδι αντίστοιχα και γ) ένα εξωκλήσι με την ονομασία Περαματάρης χτισμένο σε αποκομμένο βράχο στην είσοδο της καλντέρας όπου και το πέρασμα-πρόσβαση γίνεται μόνο με καΐκι.

Αγίου Σπυριδώνου:

Εορτάζει 12 Δεκεμβρίου και βρίσκεται στη συνοικία Μοναστήρι στη Χώρα στην πλευρά της Καλντέρας δίπλα στην εκκλησία της Αναστάσεως

Αγίου Χαραλάμπου:

Εορτάζει 10 Φεβρουαρίου και βρίσκεται στη συνοικία Λότζα στη Χώρα στην πλευρά της Καλντέρας

Υ.Γ. kallistorwntas: Μ.Λ. σ ευχαριστούμε θερμά!! τι λέτε στα πλαίσια της γνωριμίας με την τοπική ιστορία πόσοι μπορύν ανα χωριό να μας βοηθήσουν στην καταγραφή όπως η Μ.Λ των πανηγυριών της Σαντορίνης?? τις δε φωτογραφίες τις βρίσκουμε. Οποιοσδήποτε επιθυμεί να συμβάλλει και με αυτον τον τρόπο είμαι εδώ. Σε λίγο καιρό θα κάνουμε μια στάση σε πανηγυρία σε νότιο χωριο....