Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος και Σαντορίνη

 

Στο πλαίσιο των "Ημερών Θάλασσας" που διοργανώνει ο Δήμος Πειραιά κάθε  χρόνο, βρεθήκαμε στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος που βρίσκεται στη πλατεία της Φρεαττύδας, στη μαρίνα Ζέας του Πειραιά.

(σ.σ. Οι "Ημέρες Θάλασσας" αποτελούν ένα δεκαπενθήμερο δωρεάν εκδηλώσεων, κάθε Ιούνιο, με επίκεντρο τη θάλασσα, το λιμάνι και την πόλη του Πειραιά. Με τη συμμετοχή συλλόγων, φορέων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σωματείων, μουσείων, επιστημόνων και επιχειρήσεων της πόλης).

Το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος συμμετείχε στις "Ημέρες Θάλασσας" με δωρεάν είσοδο και ξενάγηση, το Σάββατο 31/5 & 7/6. 

Το Ναυτικό Μουσείο αποτελεί την κοιτίδα περισυλλογής, διαφύλαξης, έκθεσης και ανάδειξης της ελληνικής ναυτικής ιστορίας, εμπορικής και πολεμικής, από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις ημέρες μας. Τη διάσωση και προβολή της ναυτικής κληρονομιάς και την καλλιέργεια της αγάπης για την θάλασσα. 

Φυσικά η Σαντορίνη δεν θα μπορούσε να λείπει από το Ναυτικό Μουσείο αφού το νησί αποτέλεσε έναν από τους μεγαλύτερους ναυτότοπους.

Πίνακες ζωγραφικής με θέμα τη Σαντορίνη και κυρίως σήματα εταιριών, παλαιών και νυν Σαντορινιών πλοιοκτητών, που έγραψαν τη δική τους ιστορία στην ελληνική ναυτιλία όπως:  "Θηραική Ατμοπλοία" (Πέτρος Νομικός), "Nomicos Lines" (Υιοί Λουκά Νομικού), Sigalas (Καδιώ Σιγάλα) κλπ.

O Άγιος Κήρυκος ο "Χαριτωμένος" στην Οία

 Ο αγ.Κήρυκος ο "Χαριτωμένος", στην Οία

Στις 15 Ιουλίου, η ορθόδοξη εκκλησία τιμά την μνήμη των αγίων Κηρύκου και Ιουλίτας.

Έζησαν στα χρόνια του Διοκλητιανού.  Στους διωγμούς κατά των χριστιανών κατέφυγαν στην Ταρσό.

Ο ηγεμόνας της περιοχής επιχείρησε να αναγκάσει την Ιουλίτα να αρνηθεί την πίστη της. Εκείνη αρνούμενη, τιμωρήθηκε με αποκεφαλισμό. Ο γιος της Κήρυκος, νήπιο μόλις 3 ετών, σκοτώθηκε από χτύπημα στο κεφάλι καθώς ο ηγεμόνας τον έριξε από τις σκάλες του ανακτόρου.

Στην Οία, η εκκλησία του αγ.Κηρύκου φέρει το προσωνύμιο "Χαριτωμένος".

Το μικρό ημι-υπόσκαφο εξωκλήσι βρίσκεται στον οικισμό "Θόλος" της Οίας, μέσα σε παλιούς αμπελώνες.

Κάθε χρόνο την παραμονή της εορτής τελείται εσπερινός και ανήμερα θεία λειτουργία με παραδοσιακό πανηγύρι τοπικών εδεσμάτων.

Στη παλιά λαϊκή προφορική παράδοση της Οίας υπάρχουν αρκετές πιθανές εκδοχές για το πως προήλθε το προσωνύμιο:

Μία εκδοχή αναφέρει πως ίσως ο πρωταρχικός κτήτορας του εξωκλησιού έφερε το παρατσούκλι "χαριτωμένος". Έτσι το μικρό εκκλησάκι πήρε την ονομασία λόγω του ιδρυτή του.

Άλλη εκδοχή σχετίζεται με την ηλικία του αγίου. Οι παλιοί Οιάτες, όταν αναφερόντουσαν στον αγ.Κήρυκο, έλεγαν πως ήταν "...ένα μικρό χαριτωμένο παιδάκι..." που μαρτύρησε για την πίστη του Χριστού σε νηπιακή ηλικία. Έτσι έμεινε το προσωνύμιο "χαριτωμένος".

Άλλη πάλι εκδοχή αναφέρει πως (πάλι λόγω της νηπιακής ηλικίας του) οι μητέρες τού είχαν ιδιαίτερη συμπάθεια και ευλάβεια. Έτσι κατέφευγαν σε κείνον ζητώντας να τους εκπληρώσει κάποια επιθυμία που σχετιζόταν με τα μικρά  παιδιά τους.

(πχ να γίνει καλά το άρρωστο παιδί τους, ή οι άτεκνες να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδί κλπ). 

Και επειδή,  πάντα σύμφωνα με τα λεγόμενα ηλικιωμένων Οιατών, ο άγιος  "χαρίτωνε" (=εκπλήρωνε) ότι του ζητούσαν  ..."ο άγιος μου ήκαμε τη χάρη που του εζήτηξα"...  ονομάστηκε "χαριτωμένος".

Η ιστορία του μικρού Αγίου Κηρύκου δεν είναι απλώς ένα κομμάτι από το συναξάρι των μαρτύρων· είναι μια δυνατή υπενθύμιση πως η πίστη μπορεί να φωλιάσει και στην πιο αγνή, παιδική καρδιά. Μέσα από τον σύντομο, αλλά σπουδαίο βίο του, μας αφήνει ένα παράδειγμα καθαρής αφοσίωσης και θάρρους — και μας καλεί, κάθε φορά που ακούμε το όνομά του, να θυμόμαστε πως και το πιο μικρό φως μπορεί να λάμψει δυνατά μέσα στο σκοτάδι.

Ημερολόγιο Αρχιπελάγους 2025 - Εκδόσεις Φιλιππότη

 Με ξεχωριστή συγκίνηση πρόσθεσα στη βιβλιοθήκη μου το Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους - 2025. Για άλλη μια χρονιά η ευλογία του Στρατή Φιλιππότη για τις Κυκλάδες βρίσκεται και πάλι στο Αρχιπέλαγος του. 

Στο φετινό ημερολόγιο το Μεγαλοχώρι Θήρας έχει την τιμητική του. Τόπος καταγωγής πολλών καθηγητών Πανεπιστημίου και σπουδαίων ιεραρχών, είχε ως παιδιά του και τον Νικόλαο Βλάχο και τον  Μαρίνο Σίγαλα. 

Ο ιστοριοδίφης Δήμητρης Πράσσος αναδεικνύει με τρόπο περίτεχνο την ιστορία του Νικόλαου Βλάχου " Νικόλαος Βλάχος : Μεγαλοχωρίου εγκαλλώπισμα, ένας ρηξικέλευθος και μάλλον παραγνωρισμένος ιστορικός".  Γεννήθηκε το 1893 στο Μεγαλοχώρι ανατρέφεται πνευματικά και καθοδηγείται από έναν άλλον σπουδαίο Μεγαλοχωριανό, τον μητροπολίτη Ακαρνανίας και Αιτωλίας Παρθένιο Ακύλα. .  Ο Δημήτρης κάνει μια ιδιαίτερη μνεία στο κοινωνικό και ιστορικό υπόβαθρο της ιστορίας του Βλάχου και πως επηρέασαν την μετέπειτα πορεία του. Είναι φυσικό οτι ξεχωρίζει ο ρόλος του  Βλάχου στην καταγραφή του Μακεδονικού Ζητήματος εκείνης της περιόδου  (1878 - 1908). " Εκεί ο ιστορικός  Νικόλαος Βλάχος δίνει όλα τα εχέγγυα που τον κατατάσσουν στη χορεία των σημαντικών Ελλήνων επιστημών της ιστορίας".  Ένας άνθρωπος της προσφοράς ο Καθηγητής Νικόλαος Βλάχος , της τόσο ιδιαίτερης αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας φεύγει ξαφνικά το 1956 ( χρονιά όπου όλα στη Σαντορίνη άλλαξαν...η χρονιά του μεγάλου σεισμού).  

Από την άλλη πλευρά, η Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου, Μεγαλοχωριανή θυατέρα, ιατρός λογοτέχνης μα πάνω απ όλα αρχόντισσα ανέλαβε να παρουσιάσει τον εντελώς άγνωστο στους περισσότερους Καθηγητή Ιατρικής, Πρύτανή και τόσες άλλες ιδιότητες Μαρίνο Σιγάλα. " Ο Σαντορινιός Μαρίνος Σιγάλας, η ενσάρκωση της ιστορίας της σύγχρονης ιατρικής παιδείας στη Θεσσαλονίκη". Ο Μαρίνος Σιγάλας γεννήθηκε το 1891 στο Μεγαλοχώρι. Τελείωσε το Γυμνάσιο Αθηνών ενώ εκλέγεται  καθηγητής Χειρουργικής στη νεοιδρυθείσα από την κατοχική κυβέρνηση Ιατρικής Σχολής στην Θεσσαλονίκη, Εντύπωση μου έκανε στην αναφορά για το Σιγάλα η φράση της  Μ.Α.Σ. "ο Μαρίνος Σιγάλας όχι μόνο παραμένει στο καθήκον αλλά προσπαθεί να καλύψει τα κενά στην εκπαίδευση" και όχι άδικα αφού ανέλαβε εκτός των άλλων και άλλες έδρες στον τομέα της Ιατρικής. Συμβάλλει ολοκληρωτικά στην ίδρυση του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και στην μετονομασία του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε Αριστοτέλειο ενώ επιμελείται τόσες άλλες περιπτώσεις για την οσο το δυνατόν βέλτιστη ανάδειξη της υγείας στην πόλη της Θεσσαλονίκης.  Ο Μαρίνος Σιγάλας πέθανε σε ηλικία 68 χρόνων από καρκίνο του πνεύμονα στις 17 Δεκεμβρίου 1960. Μέχρι την τελευταία στιγμή δίδασκε στους φοιτητές του (στην Ιατρική, στη Στρατιωτική Ιατρική και στην Οδοντιατρική). 

Το εξαιρετικό για δώρο βιβλίο αλλά και για το αρχείο συμπληρώνεται με το ποίημα του εξ Εμπορείου πολύγραφου λογοτεχνη -ποιητή και ιστορικού μελετητή Ιάκωβου Θήρα Καραμολέγκου με ένα "Θηρασιώτικο Τραγούδι". 

Το υλικό των δύο Μεγαλοχωριανών Καθηγητών μπορείτε να το δείτε και στη σελίδα του Δημήτρη Πράσσου santonews.gr ( εδώ για τον Μαρίνο Σιγάλα  και εδώ για τον Νικόλαο Βλάχοαλλά όπως και να το κάνουμε το βιβλίο είναι αλλιώς!! 

Έκθεση "Κυκλαδίτισσες" στο Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης ( 2025)

 

3 Θηραϊκές στιγμές στην υπέροχη έκθεση "Κυκλαδιτισσες" στο Κυκλαδικής στην Αθήνα .

1) Η Κόρη της Θήρας, άγαλμα του 7ου αιώνα π.Χ., ήρθε στο φως, τον Νοέμβριο 2000, κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας στο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης της Θήρας, στη νοτιοανατολική Σελλάδα, από τον Θηραίο αρχαιολόγο Χαράλαμπο Σιγάλα. Η υπερφυσικού μεγέθους αρχαϊκή κόρη από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο, ύψους 2,48μ. με τον σύμφυτο γόμφο ένθεσης στην βάση του, είναι σχεδόν ακέραιη. Το γλυπτό, από το οποίο λείπει μόνο η άκρη της μύτης και ο βραχίονας του λυγισμένου δεξιού χεριού, που ακουμπά στο στήθος, αποτελεί ένα από τα λιγοστά έργα της μεγάλης, σε λίθο, περίοπτης πρώιμης ελληνικής πλαστικής που διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας. ( www.yppo.gr)

2) Τοιχογραφική σύνθεση παριστάνει τρεις γυναικείες μορφές («Λατρεύτριες»), που φορώντας πλούσιες ενδυμασίες και πολύτιμα κοσμήματα κατευθύνονται προς το τέμενος. Η μεσαία «Λατρεύτρια» η οποία κάθεται πιθανώς μετά από τραυματισμό στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού της. Με το αριστερό χέρι στο μέτωπο πιθανώς δηλώνει τον πόνο, ενώ κρατώντας το τραυματισμένο πόδι με το δεξί δείχνει το αίτιο του πόνου. Η μακρά κόμη της δηλώνει ότι πρόκειται για ώριμη γυναίκα. Το εν μέρει ξυρισμένο κεφάλι της τρίτης «Λατρεύτριας» δηλώνει ότι πρόκειται για νεαρή μορφή σε διαδικασία μύησης. Καλύπτεται ολόκληρη με αραχνοΰφαντο διαφανή πέπλο και έχει το σώμα στραμμένο προς τις άλλες μορφές, ενώ ταυτόχρονα ατενίζει το ιερό, πιθανώς εκδηλώνοντας την αγωνία της για την έκβαση της τελετής. ( Www.lifo.gr)

3) Η Πάνω μεριά του κόσμου , Καδιω Κολυμβα εκδόσεις αρμός Η μυθιστορηματική βιογραφία ενός ανθρώπου κι ενός τόπου, βασισμένη στο ημερολόγιο μιας καπετάνισσας. Μια ζωή γεμάτη τρικυμίες και μπουνάτσες στη Σαντορίνη και στον Πειραιά, στο χτες και στο σήμερα. Μια ζωή απόλυτα δεμένη με τη θάλασσα, τη ναυτιλία και τη ναυτοσύνη. Από τα πανιά της σκούνας, μέχρι τα λίμπερτυ των αποζημιώσεων του πολέμου κι από τις βεγγέρες του νησιού μέχρι τα ταξίδια στην Ευρώπη.

Πόσο υπερηφάνεια!!

υ.γ.: είναι αυτονόητο οτι μόλις έρθει η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαντορίνης πρέπει επιτέλους να ανοίξει επίσημα το αρχαιολογικό Μουσείο . Και φυσικά μαζί με την αρχαία κόρη του Χαραλαμπου Σιγάλα να μείνει και φυσικά μαζί με όλα τα ευρήματα να δούμε επιτέλους τον Μελη και τον Χάρικλη που βρέθηκαν στην Περίσσα.