«Τω καιρώ εκείνω - Ο Παπαντελής της Ίου και της Σαντορίνης»

 «Τω καιρώ εκείνω - Ο Παπαντελής της Ίου και της Σαντορίνης»

Του Iωάννη Π. Αργυρού

Πολλές φορές η ιστορία ενός χώρου δημιουργείται και από τις ίδιες τις προσωπικότητες. Πόσο δε μάλλον όταν ο πρωταγωνιστής είναι ένας θρυλικός ιερωμένος. Ενώ ο αφηγητής δεν είναι μόνο γιος του πρωταγωνιστή αλλά μέρος και της ίδιας της ιστορίας. Η ιστορία του βιβλίου αφορά τον ξακουστό παπα-Παντελή Αργυρό ή αλλιώς τον Παπαντελή της Ίου και της Σαντορίνης. Αφηγητής ο γιατρός Γιάννης Αργυρός, γιος του μα και συνάμα συμμέτοχος των γεγονότων.

Το βιβλίο αυτό έχοντας ως βάση τα έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, αναδεικνύει όχι μόνο την παρουσία του πατέρα του,  Παπαντελή ( είχε κοπεί το τρίτο πα-) αλλά κυρίως μία τόσο δυσνόητη για τις μέρες μας πορεία μεταξύ Ίου –Σαντορίνης και φυσικά Αθήνας. Ο Παπαντελής και η πρεσβυτέρα Ευγενία δημιούργησαν μία πολύτεκνη οικογένεια τηρώντας τα ήθη και τις αξίες μιας άλλης εποχής. Η φήμη του δεν έμεινε μόνο στο νησί της Ίου όπου και ιερουργούσε για πλέον των τριάντα χρόνων. Διαδόθηκε και στην γειτονική Σαντορίνη τόπο καταγωγής και των δύο.

        Η διαδρομή της ιστορίας ξεκινάει το 1951, όταν ο Γιάννης Αργυρός, γεννιέται  στη Μέσα Γωνιά. Ήταν το τρίτο παιδί της οικογένειας που στην πορεία των χρόνων αποδείχθηκε και βοηθός ιδιαίτερος του παπά Πατέρα. Το 1953 χειροτονείται διάκος ο Παπαντελής και λίγο μετά διορίζεται Ιερέας στην Ίο. Μιας και τότε δεν υπήρχε το διαδίκτυο, η ανάγκη της πρεσβυτέρας να γνωρίσει στα παιδιά της τον τόπο καταγωγής τους, τη Μεσά Γωνιά Σαντορίνης ήταν άσβεστη. Εκεί στην Νιο, ο παπάς δημιουργεί μια διαφορετική ατμόσφαιρα γύρω από την εκκλησία. Τον σέβονται απόλυτα. Τον υποδέχονται σαν γνήσιο ποιμένα τους, Όπου και αν χρειάζονταν ο παπάς προσπαθούσε να τιμήσει τα ιερατικά του καθήκοντα. Οι δε πιστοί από πίσω του, σαν μια άρρηκτη ομάδα ανθρώπων που τον προσφωνούσαν με το «αφέντη παπά μου», δείχνονταν  σαν ένα κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας,  μια διαφορετική προσέγγιση στην έννοια της υποδοχής. Όπως συμβαίνει πάντοτε στις μικρές κοινωνίες, ο παπάς συμμετείχε ενεργά στα πανηγύρια, στα γλέντια, στα ήθη και έθιμα της Ίου.

Όταν φτάσανε στην Ίο σαν οικογένεια είχαν τρία παιδιά. «Κάθε λίγο και λιγάκι…έκανε και την εμφάνισή του ένα νέο μέλος, για να σταματήσουν τελικά στα έντεκα». Το ένα παιδί μεγάλωνε το άλλο και ακόμα και τώρα θεωρούνται μία από τις πιο ιδιαίτερες και αγαπητές οικογένειες. Όμως ο αφηγητής μεγάλωνε και έπρεπε να πάει στο Γυμνάσιο. Γυμνάσιο στην Ίο δεν υπήρχε παρά μόνο στη γειτονική Σαντορίνη. Εκεί λίγο πριν το ταξίδι, ο παπάς με τρόπο συγκλονιστικό διώχνει τις αμφιβολίες του τότε μικρού Γιάννη, ο οποίος για λίγο σκεφτόταν στο να μην πάει και να συνεχίσει να βοηθάει τον παπά στην εκκλησία 

Μέσα από τα λόγια του  συγγραφέα, φτάνοντας στη Σαντορίνη «βλέπουμε» με ιδιαίτερο ηθογραφικό τρόπο να αναδεικνύονται στοιχεία της ιστορίας του νησιού:Η καβαλαρία από το Γυαλό, αλλά και οι ανασκαφές στο Ακρωτήρι, η ιστορία της Μητρόπολης,  ή του ναού της Παναγίας της Επισκοπής και τόσα άλλα. Δεν θα μπορούσε να φύγει από τη ματιά του οι Άνθρωποι του νησιού. Αυτές οι γνήσιες φιγούρες μιας άλλης εποχής :ο δάσκαλος ο Καραμολέγκος, ο Σπύρος ο Ρούσσος ο οινοποιός , η λαλά του η Μαριώκα ….Ταυτόχρονα, γνωρίζει τη τόσο ιδιαίτερη μορφή του νησιού τον πρώην Ηγούμενο και πρόσφατα αποβιώσαντα Γαβριήλ Μαϊνα τον «φιλήσυχο μα και πάντα δουλευταρα γέροντα». Οι ανθρώπινες ψυχές δεν ήταν μόνο αυτές της Σαντορίνης που διαδραμάτισαν τον ρόλο τους. Ξεκάθαρα,  προσωπικότητες  όπως ο Παναγιώτης ο Στίνης, ή ο Θανάσης Πλακιώτης, άγνωστες μορφές για εμάς, τόσο σημαντικές στην ιστορία του βιβλίου όμως,  σίγουρα έπαιξαν ένα καθοριστικό σημείο στη ροή του βιβλίου.

Από τις τόσες ιστορίες του Παπαντελή , εγώ θα σταθώ σε δύο χωρίς καν να τις αναφέρω:Αλήθεια πως θα σας φαινόταν αν δεχόσασταν σήμερα τσεκ του Προέδρου της Αμερικής, πόσο δε μάλλον όταν αυτός ήταν ο Πρόεδρος Κέννεντι, ή πόσο γρήγορα θα μπορούσατε να πείσετε έναν ανώτερό σας στη διοίκηση , εν πλω ;

Ο Παπαντελής,  όπως πολύ σωστά αναφέρεται «ζούσε μέσα στο λαό, συναναστρεφόταν με τον κόσμο,  ήξερε τους πάντες και τα πάντα,  δεν είχε εχθρούς, ήταν με όλους φίλος. Διευθετούσε τα προβλήματα και προσπαθούσε πάντα να επεμβαίνει σαν μεσολαβητής. Από την άλλη όμως είχε ταυτόχρονα ένα αθόρυβο στήριγμα:την πρεσβυτέρα του και την αεικίνητη οικογένεια του.

Ύστερα όμως από πολλά προβλήματα υγείας, διορίζεται ιερέας στον ναό της Αγίας Τριάδας στη Μέσα Γωνια. Μέχρι και το τελευταίο του φευγιό.

Το βιβλίο αυτό δεν πρέπει απλά και μόνο να το δείτε σαν ένα βιβλίο αναμνήσεων του συγγραφέα. Αλλά σαν ένα γνήσιο «κατευόδιο» μίας τόσο διαφορετικής εποχής: Μιας εποχής που ο παπάς, και ιδιαίτερα ο Παπαντελής ήταν ο Αφέντης παπάς, ο γλυκός , πράος, μα και συνάμα εύρωστος ψυχικά μα και σωματικά ιερέας. Ένας παπάς που τιμούσε το ράσο του σε μία τόσο άγονη και τότε ξεχασμένη περιοχή της χώρας

Ας έχει Αγιά Παράδεισο μαζί με την πρεσβυτέρα του  και δυστυχώς δύο  από τα παιδιά του .

Αγαπητέ Γιατρέ: Πραγματικά ήταν αναγκαίο αυτό το μνημόσυνο!!

Καλοτάξιδο!!

Το βιβλίο διατίθεται στο Βιβλιοπωλείο Νομικού στα Φηρά, στο Βιβλιοπωλείο Φύτρου στο Καμάρι, μέσα από τον ίδιο συγγραφέα στο email του : argyros.i@gmail.com. αλλά και στο 6974441375 ενώ τα έσοδα θα διατεθούν για φιλανθρωπικούς σκοπούς της Θήρας.