Ένας μύλος μιας άλλης Σαντορίνης

Ο Μύλος και το Σπίτι του Ραίση στο Μεγαλοχώρι 

Από το βιβλίο της Γουλιελμίας Συρίγου Μονιούδη: Η Σαντορίνη μου

«Και μέσα στις τόσες μικροχαρές του, ήταν και το σπίτι του συγχωρεμένου του μπάρμπα μου του Νικολάκη του Ραίση.

Από τη μια είχε πάντα τις όρνιθες και όσες φορές προσπάθησα κρεμασμένη από το μπουντί να τις μετρήσω δεν τα κατάφερα…..Μια εμπλιά πιο κάτω ήταν οι αίγες με τα ριφάκια τους και παρακεί οι κατοικιές με τα χτήματα. Από την άλλη μεριά του σπιτιού ήταν η μεγάλη μάντρα με τους χοίρους. …..Στο ριμίδι του Αι- Γιάννη ήτανε η κάναβα και πιο πάνω ο φούρνος αρματωμένος με όλα του τα σύνεργα. Εκεί διανευόσουνα ώρα πολλή δίχως να σου μιλούνε….Κάθε Πέμπτη γινότανε μεγάο ρεμπελιό σε αυτό το στενωπό ρυμίδι γιατί κοφινιάζουνε τις κουλούρες και τις φορτώνανε για τη Θηρασιά ή την Ανάφη….Είχε και αμπελοχώραφα ο Θείος ο Νικολάκης, γεμάτα αρακά, κριθάρι ντομάτα και σταφύλια, που περίμεναν το καθένα στην ώρα τους…..

Πάνω από τους τράφους της Πλάκας, ο μύλους του πρέπιζε μιαν ομορφιά το χωριό μας με τα κάτασπρα πανιά του , ίδιος γλάρος έτοιμος να πετάξει … Αραδιασμένα στην πλακάδα τα χτήματα περίμεναν να τα φορτώσουνε με τ’ άλεσμα. Η μικρή του σκάλα σ έβγαζε στις δύο θεόρατες πέτρες που γύριζαν τραγουδώντας κι αλέθοντας τον καρπό. Μαζί τους τραγουδούσε καιο Νικολάκης με τη στεντόρεια και καθαρή φωνή του : « Λέβεντη μυλωνά, που χεις χρυσή καρδιά, ψύχη και σώμα μου σου το χαρίζω κι άλεσε τα άλεσμα…»…
Πρόθυμο το Καλλίτσι…η καλοθυατέρα του, τηγάνιζε στην παρασθιά το σφουγγάτο κι έβγαζε από το κουρούπι το σίγλινο, ενώ το Βαγγελιώ έφερνε  το κρασί που η αφθονία του λιγόστευε…

Πασίχαρος μας αγκάλιαζε καθώς μας εύρισκε γύρω και οι αδρές του απαλάμες χάνανε θαρρείς τη σκληράδα τους και παίρνανε κάτι από την μαλακωσύνη της ψυχής του.»

Και ο Μύλος του Ραίση κάθεται αγέρωχος και αυτός όπως τόσα άλλα σημάδια του χθες…και περιμένει …. Περιμένει εκτός από φωτογραφίες των τουριστών Κάποιοι να του πουν Ένα ευχαριστώ… Και αν μπορέσουν με κάποιο τρόπο να τους μιλήσει και να τους μεταλαμπαδεύσει τη γνώση μιας άλλης μορφής της Σαντορίνης…μπας και γίνει κτήμα και των σημερινών κατοίκων…Μπας και ο ξακουστός Μεγαλοχωριανός Μύλος του Ραίση…συναντήσει και άλλους μύλους στο αύριο …..και οι Σαντορινιοί προσπαθήσουν να στριμωχτουν και πάλι σε ένα ρυμίδι για το ζυμάρι τους…έστω και σαν τουριστικούς λόγους… Ας υπάρχει αυτή η μεταλαμπάδευση από ψυχές αλλοτινές…σε ψυχές καθάριες…