Μνήμη Πρωτοπρεσβύτερου Ιωάννη Βαρβαρήγου (1933-2022)

  Ήταν πριν χρόνια στον εσπερινό του προφήτη...

Ο παπά Γιαννης Βαρβαρηγος είναι ο δεύτερος στη σκιά ....
Πριν λίγο διπλοκαμπανο νεκρικό στο χωριό . Και η Παναγία και οι Άγιοι Ανάργυροι....
Ξεκουράστηκε....

Μόλις το έμαθα μόνο αυτή τη φωτό θυμήθηκα... 

Γράφει η Γουλιελμία Συρίγου στο Η Σαντορίνη μου  : "Υπηρετεί 33 χρόνια με ζήλο και άκρατη θεοσέβεια τις εκκλησίες της Απάνω Μεριάς. Μεγάλωσε σε μία πολυμελή οικογένεια με όλες τις δυσκολίες που πέρασαν τα παιδιά στα χρόνια του πολέμου και της κατοχής αλλά και με πλούσια τα νάματα και τη σκέπη των Αγίων Αναργύρων που διακαώς ευλαβείται. Έχοντας από μικρός την σφοδρή επιθυμία να υπηρετήσει τον Κύριο, αξιώθηκε με τη δύναμη του Θεού και με την ταπεινοφροσύνη που τον διακρίνει , να ανέβει τα σκαλιά της ιερωσύνης. Συντροφιά με την καλή του παπαδιά, την πάντοτε φιλόξενη Αργυρούλα από το Μεγαλοχώρι και τα τέσσερα παιδιά του, περνά τις δυσκολίες του ποιμνίου του με προσευχή και υπομονή, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που ο τουρισμός έχει αυξήσει τα προβλήματα και τις υποχρεώσεις στο έργο του ". 

ενώ από την τιμητική εκδήλωση που έγινε λίγα χρόνια πριν στον Άγιο Δημήτριο Αττικής , ο προιστάμενος του ναού π. Ματθαίος Χάλαρης: 

"Με το χαμόγελό του και τη συμπεριφορά του, έγινε για μας ένας ευλογημένος και τόσο πολύτιμος φίλος πρώτα απ’ όλα, αλλά και πνευματικός συγγενής. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος μέσα από το ήθος του και την εμπειρία του, αλλά και τα χαρίσματα με τα οποία κόσμησε και την ψυχή του και τη διακονία του, γίνεται για όλους εμάς ένα τρανό παράδειγμα: Τι σημαίνει να αγαπήσεις το Θεό και να του αφιερώσεις όλη σου τη ζωή. Έκανε ένα υπέροχο ποιμαντικό έργο το οποίο δεν θα το δείτε καταχωρημένο σε βιβλία ποιμαντικής, αλλά στις καρδιές των ανθρώπων που είχαν τη χαρά και την ευλογία να τον επισκεφθούν, και να γνωρίσουν έναν άνθρωπο ο οποίος κυριολεκτικά αγάπησε την Παναγία μας, το Ναό της, το ποίμνιό του, και έκανε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό να του προσφέρει χάρη και ευλογία. Ιδιαίτερα όμως τον ευχαριστούμε διότι τα τελευταία χρόνια βρίσκεται ανάμεσά μας.  Εμείς τον ονομάζουμε, «ο παππούς μας»! γιατί τον χαιρόμαστε και αποτελεί για μας μια διαρκή υπόμνηση, τι σημαίνει Ιερωσύνη αγέραστη...." 

Ο π. Ιωάννης Βαρβαρήγος, του Νικολάου και της Μαρίας, γεννήθηκε στο Μεγαλοχώρι Σαντορίνης τον Νοέμβριο του 1933.

Προέρχεται από πολύτεκνη οικογένεια επτά (7) παιδιών.

Τα χρόνια της κατοχής δε του επέτρεψαν σπουδές πέραν της βασικής εκπαίδευσης που διέθετε το νησί.

Την εποχή του καταστρεπτικού σεισμού της Σαντορίνης το 1956, τον βρήκε να υπηρετεί την στρατιωτική του θητεία στο Πυροβολικό, διατάχθηκε τότε να επιστρέψει στο νησί (όπως και όλα τα ντόπια παιδιά) προς βοήθεια των σεισμοπλήκτων.

Η ευσέβεια και η φιλακολουθία των γονέων του (είχε θείο Αρχιμανδρίτη τον Σεραφείμ Βαρβαρήγο και ο πατέρας του βοηθούσε στο ψαλτήρι) τον έφεραν κοντά στην Εκκλησία, από μικρό παιδάκι είναι στο Ιερό. Έτσι μετά από το αναλόγιο του χωριού του, η ιεροσύνη ήταν ένα φυσικό γι’ αυτόν επακόλουθο, αυτό που ήθελε πραγματικά να υπηρετήσει.

Το 1962 νυμφεύθηκε την πρεσβυτέρα του Αργυρούλα το γένος Γεωργίου και Αικατερίνης Δαμασκηνού, απέκτησαν τέσσερα (4) παιδιά (τρία αγόρια και ένα κορίτσι) και μέχρι σήμερα έχει ένδεκα (11) εγγόνια.

Το Ιούλιο του 1962 χειροτονήθηκε Διάκονος από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Θήρας Αμοργού και Νήσων κυρό Γαβριήλ Καλοκαιρινό, διακονώντας πλησίον του, ενώ τον Οκτώβριο του ίδιου έτους χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος.

Αρχικά, για πολύ μικρό διάστημα, διορίστηκε στο Καμάρι της Σαντορίνης, όμως έκτακτες ανάγκες της Μητροπόλεως τον εγκαθιστούν στα τέλη του 1962 στην περίφημη Οία, στον υπό ανέγερση τότε Ιερό Ναό Παναγιάς Ακαθίστου (ο παλαιός Ναός της «Πλατσανής» είχε καταστραφεί από τον σεισμό), παράλληλα με τον άλλον Ενοριακό Ναό της Οίας Άγιο Γεώργιο, αλλά και όλων των μικρότερων Εκκλησιών που είναι διάσπαρτες σε όλη την έκταση του χωριού που αριθμούνται σε πλέον των εξήντα!

Ακούραστος στα καθήκοντά του, λειτουργούσε μέχρι το πιο μακρινό και δύσβατο εξωκλήσι της Οίας, πάντα πρόθυμος στις υποχρεώσεις και τις ανάγκες του ποιμνίου του για σαράντα επτά (47) ολόκληρα χρόνια.

Μπορεί να μην είναι γνώστης της Βυζαντινής Μουσικής, είναι όμως καλλιφωνότατος. Διαθέτει αρμονική φωνή και άριστη ορθοφωνία, ψάλλει δε, με ιεροπρέπεια και ευλάβεια.  Το άσμα του αποπνέει πίστη και δύναμη, χαρίζοντας στις καρδιές των πιστών οικειότητα ενώπιον του Θεού.

Διετέλεσε και πνευματικός. Αν και ήταν με λίγες γραμματικές γνώσεις, πολλοί σοβαροί άνθρωποι, επιστήμονες και αξιωματούχοι, αλλά και απλοί πιστοί που αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα και δεν ήταν βέβαιοι αν οι ενέργειές τους ήταν σωστές και ενδεδειγμένες, ακόμα και μετά την παραίτησή του, όσο οι δυνάμεις του το επέτρεπαν, κατέφευγαν σ’ αυτόν να πάρουν την γνώμη του. Τον ρωτούσαν πώς να ενεργήσουν κι’ εκείνος με τα χαρίσματά του, τους έδινε οδηγίες και λύσεις.

Το 2009 για λόγους υγείας υπέβαλε την παραίτησή του και συνταξιοδοτήθηκε.

 http://www.neasantorinis.gr

Στο Καλό Ρένα Γρίβα

Πόσο άσχημο νέο....

Πάει και η Ρένα η κυρία Ρένα Γρίβα ...

Η οξύτητα του μυαλού της ....η Αγάπη Της για το νησί , η προστασία των νέων ..η υπέροχη καρδιά και ψυχή της ...η Εκπληκτική γυναίκα ο τόσο ζεστός  Άνθρωπος ...η Υπεύθυνη Πρόεδρος ..οι συμβουλές της που πάντα έπιαναν...

Πόσο πολύ αγαπούσε το Μεγαλοχώρι ...

Πόσο πολύ λάτρευε το Εμπορείο ....

Πόσο πολύ πονούσε τη Σαντορίνη ...

Και όταν κάποια στιγμή ήθελε να τα πει ...μίλαγε μίλαγε μίλαγε μίλαγε ...ασταμάτητα ....

Στο καλό Ρένα Γρίβα 

Στο καλό κυρία Ρένα ....

Στο καλό υπέροχη Ρένα μας

Ιστορικές αναφορές στην Αγία Ζώνη

 Πρωτοπρεσβύτερος Ευάγγελος Παχυγιαννάκης

Πηγή : https://www.pemptousia.gr/2015/09/105383/

"..... Οι πατέρες, τότε, παρεκάλεσαν τον Άγγλον πρόξενον Κρήτης Δομήνικον Σανταντώνιον να τους προσφέρει προστασίαν. Επειδή, όμως και στο Άγγλικὸ Προξενείο εκινδύνευαν απὸ βίαιο θάνατο, ο πρόξενος, ο ἀδεφός του και η σύζυγός του Στεφανία, τους εφυγάδευσαν με σκάλες απὸ τα παράθυρα του Προξενείου και τους εμπαρκάρησαν σε καράβι με γαλλικὴ σημαία, αφού πρώτα επλήρωσαν στον πρόξενο 10.000 γρόσια, με σκοπὸ νὰ πάρει πίσω από τον ἡγεμόνα το σεντούκι με τα δύο ιερὰ λείψανα, που με κίνδυνο της ζωής τους είχαν διασώσει από την μανία των Τούρκων.

Πράγματι, ευθύς, ως αναχώρησαν οι μοναχοί, ο πρόξενος έσπευσε και παρέλαβε απὸ τον ηγεμόνα της Κρήτης το σεντούκι με τα κειμήλια. Εν τω μεταξύ, επειδὴ το καράβι συνάντησε στο ταξίδι του πολλὰ εμπόδια, αναγκάστηκε να επιστρέψει και πάλι στο Κάστρο της Κρήτης, όπου, καθὼς το είδαν οι επαναστατημένοι Τούρκοι «επήραν τους δύο καλογήρους και τους έδεσαν… και τους επήγαν δέρνοντάς τους εις τον πασάν…». Εκείνος, τον μεν Δωρόθεον εχάρισε ως δούλον σ᾿ έναν Τούρκο, τον δε Διονύσιον οι Τούρκοι εξεβίαζαν να γίνει μωαμεθανός. Μπροστά στη γενναία άρνησή του, οι Τούρκοι ετρύπησαν με πυρωμένη σούβλα τα μηνίγγια του. Μέχρι τέλους ο οσιομάρτυρας μοναχὸς παρέμεινε ανυποχώρητος… Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας τον εκρέμασαν (Γ. Μαρτζέλου, Οι Άγιοι της Μονής Βατοπαιδίου, Ιερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου, ό. π., σελ. 112).

Βλέποντας ο πρόξενος, ότι οι τουρκικὲς ταραχὲς και οι διωγμοὶ συνεχίζοντο, αναγκάσθηκε και εκείνος να εγκαταλείψει την Κρήτη, παίρνοντας μαζὶ το σεντούκι με τα ιερά κειμήλια και επιπλέον την κάρα του αγίου Ανδρέα, χωρὶς τη θήκη της, που είχε παραμείνει προς φύλαξη στη Μητρόπολη με τα άλλα αφιερώματα των χριστιανών.

Όταν, λοιπόν, ο πρόξενος έφθασε στο λιμάνι της Δίας (Ντίας), βορείως του Ηρακλείου για να αποπλεύσει, το γράμμα της παραλαβής των «Αγίων» υπέγραψαν, εκτός απὸ τον ίδιο και τέσσερις ορθόδοξοι καπετάνιοι απὸ την Σκλαβουνία, δηλ. την Ανατολική Μακεδονία, εκ των οποίων ο ένας, όταν επεσκέφθη το Άγιον Όρος, εγνώρισε στοὺς μοναχοὺς της Μονής Βατοπαιδίου τα συμβάντα. Προορισμὸς του προξένου ήτο να φθάσει στὴ Μάλτα και από εκεί στη Σικελία. Όμως, στη διάρκεια του ταξιδίου έπνευσαν ισχυροί άνεμοι, το πλοίο άλλαξε πορεία και λόγῳ της καιρικής ανάγκης ελλιμενίστηκε στη Σαντορίνη. Μας είναι ακόμη άγνωστο αν ο ελλιμενισμός έγινε στον όρμο των Φηρών ή του Αθηνιού. Πιθανότερο είναι ότι έγινε στον Αθηνιό, επειδή την περίοδο εκείνη εξυπηρετούσε την οινεμπορικὴ κίνηση της νήσου, ύστερα απὸ τα βασικὰ λιμενικά του έργα (Ματθ. Ε. Μηνδρινού, Ο ταρσανάς του Αθηνιού, εφημ. «Θηραϊκά Νέα», Οκτώβριος 1994, σελ. 1).

Φέρνοντας μαζί του ο πρόξενος και τα τρία άγια λείψανα, ανέβηκε στα Φηρά, όπου ενημέρωσε το Αγγλικό Θηραϊκό προξενείο περὶ του σκοπού της αφίξεώς του. Αρχικώς προσφέρθηκαν να τον φιλοξενήσουν οι Καθολικοὶ των Φηρών. Στη συνέχεια, όμως, γνωρίσθηκε, ως άριστος ιατρός, με άλλα σημαίνοντα πρόσωπα της πόλεως, καθὼς και με Κρητικοὺς που ήταν γνωστοὶ στὴν οικογένειά του κατὰ την διαμονή του στην Κρήτη (Βασ. Σφυρόερα, Κρητικὰ επώνυμα στις Κυκλάδες. Ανάτυπο από  τα πρακτικὰ Β´ Κρητολογικού Συνεδρίου (1969), σελ. 465).

Εν τω μεταξὺ τα πολεμικὰ γεγονότα της Επαναστάσεως είχαν απλωθεί και στις Κυκλάδες, όπου εδημιούργησαν κατάσταση αναρχίας, έξαψη πνευμάτων και εμφάνιση φατριών. Οι μεν υπεστήριζαν τον αγώνα, οι δε, κυρίως οι Καθολικοί, αντιδρούσαν. Η κήρυξη της Επαναστάσεως στη Σαντορίνη, στις 5 Μαΐου 1821, έδωσε στον Σανταντώνιο την ευκαιρία να κρίνει, ότι είχε συμφέρον να παραμείνει εκεῖ, αφ᾿ ενός επειδή διέθετε τον κατάλληλο χώρο να κρύψει, με περισσὴ φροντίδα, τα κειμήλια που ιεροκρυφίως είχε μεταφέρει απὸ την Κρήτη – ώστε λησμονημένα απὸ τόπο και χρόνο να σταθεί αδύνατο να επανέλθουν στα χέρια των Ορθοδόξων – και αφ᾿ ετέρου, επειδή, ως ιατρός θα ασκούσε το ιατρικό επάγγελμα, σε μια περίοδο που σ᾿ ολόκληρη την επαρχία Σαντορίνης, με πληθυσμὸ 17.000 χριστιανοὺς η επιστημονική ιατρική περίθαλψη ήταν ανύπαρκτη (Μιχ. Χουλιαράκη, Γεωγραφική, διοικητικὴ και πληθυσμιακὴ εξέλιξη της Ελλάδος (1821-1971), τόμ. Α´ (Μέρος Α´), Αθήναι 1977, σελ. 27, 32).

Μόλις μετὰ το 1833 παρουσιάζονται επ᾿ αυτῆς οι πρώτοι επιστήμονες ιατροί, ο Γεώργιος Πίντος, χειρουργός, και ο Ιωσήφ Δεκιγάλας, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σιέννας (Ιταλία) (Βασ. Σφυρόερα, Ιωσήφ Δεκιγάλας, Αθήναι 1960, σελ. 5. Ματθαίου Ε. Μηνδρινού, Οι ιατροί της Θήρας, εφημ. «Κυκλαδικὸν Φώς», φύλ. 383-384/1986 σελ. 3. Πρβλ. και έγγραφο Δήμου Καλλίστης αριθ. 532/10 Νοεμβρίου 1836. Σημειώνεται, ακόμη, ότι λίγα χρόνια αργότερα  ο  υιός του Ιωάννης Σανταντώνιος ελειτούργησε το πρώτο φαρμακείο στα Φηρά. Πρβλ. έγγραφο Επαρχείου Θήρας (23 Φεβρουαρίου 1843), όπου υπογράφει για ποσὸν 600 δρχ. ως αντιμισθία του, ένεκα χορηγήσεως «φαρμάκων προς τους ενδεείς» (Φάκελ. Λεπροκομείου).

Το γεγονὸς ότι ο Σανταντώνιος περιέθαλψε και επροστάτευσε τους ενδεείς της νήσου σε μια, όντως, κρίσιμη περίοδο, ήταν γνωστὸ όχι μόνο στο ευρύτερο κοινὸ του τόπου, αλλά και στην τότε προσωρινὴ Διοίκηση της Ελλάδος, στο Ναύπλιο, η οποία διά του υπουργού των Εσωτερικών Γρηγορίου Δικαίου (Παπαφλέσσα), του απέστειλε εγγραφο το έτος 1824, με το οποίο τον επαινούσε διά «τα φιλελληνικὰ φρονήματα και τα φιλάνθρωπα έργα του» (Ι. Δελένδα, Οι Καθολικοὶ της Σαντορίνης, Αθήναι 1949, σελ. 221).

Με το τελευταίο δεδομένο δηλ. την προσφορὰ ιατρικών υπηρεσιών προς τους κατοίκους της Σαντορίνης, ο Σανταντώνιος εθεωρείτο υπεράνω κάθε υποψίας, «τιμώμενος και αγαπώμενος παρὰ πάντων μέχρι το 1829, όταν παρουσιάσθηκε το ζήτημα των ιερών κειμηλίων», όπως αναφέρει το «Θηραϊκό» έγγραφο. Καθώς, όμως, πέρασαν τα πρώτα χρόνια απὸ την κήρυξη της Επαναστάσεως και υποχωρούσε η κοινωνικὴ αναταραχή, άρχισε να μεταδίδεται ο πρώτος ψίθυρος γύρω από το θέμα των κειμηλίων, προερχόμενος απὸ ακριτομύθιες της συζύγου του Στεφανίας, ανάμεσα στις καθολικὲς οικογένειες των Φηρών. Έγινε, δηλαδή, ό,τι συνέβη στην Αίνο με την σύζυγο του ιερέα, η οποία κρυφά από το σύζυγό της, έκοψε ένα τεμάχιο πριν την παραδώσουν στον προηγούμενο Διονύσιο, η οποία κατόπιν θείας επεμβάσεως αναγκάστηκε να μετανοήσει και  με επιστολή της το 1839, να το αναφέρει στη Μονή και να παρακαλέσει να στείλουν εκπροσώπους για να παραλάβουν το τεμάχιο.

Για το περιστατικό της Σαντορίνης γνώση των πληροφοριών έλαβε και η Μονὴ Βατοπαιδίου, η οποία σε συνδυασμὸ με τα συμβάντα στο λιμάνι του Ηρακλείου, απέστειλε γράμματα στον Σανταντώνιο ζητούσα να της επιστρέψει τα ιερά κειμήλια (Τα Γράμματα αυτὰ δεν έχουν ανευρεθεί ακόμη).

Παραλλήλως, παρεκάλεσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αγαθάγγελο (1826-1830), να παρέμβη επὶ του θέματος, καθὼς και τον Θηραίο Ρώσο πρόξενο Βασίλειο Σ. Μαρκεζίνη (Πρβλ. Ματθ. Ε. Μηνδρινοῦ, Θηραϊκὰ Ανάλεκτα, έκδοση Ιδρύματος Μπελλὼ- νια, Αθήνα 1995, σελ. 52). Τότε ενημερώθηκε η Μονή από τον Επίσκοπο του νησιού, Ζαχαρία, η οποία έστειλε τον προηγούμενο Διονύσιο, το 1831 στη Σαντορίνη. Ο πρόξενος ζήτησε για την απόδοση της Αγίας Ζώνης 15.000 γρόσια, και ο λαός με συγκινητική προθυμία συγκέντρωσε το ποσό. Έτσι εξαγοράσθηκε η Αγία Ζώνη και γύρισε στη Μονή Βατοπαιδίου

Η Σαντορίνη και η Θηρασιά στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη

(συγκεντρωτικό αφιέρωμα)

Πάμε να ξεφύγουμε λίγο και να δούμε μια γενική αναφορά της Σαντορίνης και της Θηρασιάς στο έργο του Ελύτη. Σίγουρα δεν είναι ολοκληρωμένη …. Αλλά …

Ο Κωνσταντίνος Μάντης γράφει :

«Οδυσσέας Ελύτης «Ωδή στη Σαντορίνη» [1]

Βγήκες από τα σωθικά βροντής

Ανατριχιάζοντας μες στα μετανιωμένα σύννεφα

Πέτρα πικρή, δοκιμασμένη, αγέρωχη

Ζήτησες πρωτομάρτυρα τον ήλιο

Για ν’ αντικρίσετε μαζί τη ριψοκίνδυνη αίγλη

Ν’ ανοιχτείτε με μια σταυροφόρο ηχώ στο πέλαγος

 

Θαλασσοξυπνημένη, αγέρωχη

Όρθωσες ένα στήθος βράχου

Κατάστιχτου απ’ την έμπνευση της όστριας

Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η οδύνη

Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η ελπίδα

Με φωτιά με λάβα με καπνούς

Με λόγια που προσηλυτίζουν το άπειρο

Γέννησες τη φωνή της μέρας

Έστησες ψηλά

Στην πράσινη και ρόδινη αιθεροβασία

Τις καμπάνες που χτυπάει ο ψηλορείτης νους

Δοξολογώντας τα πουλιά στο φως του μεσαυγούστου

 

Πλάι από ρόχθους, πλάι από καημούς αφρών

Μέσ’ από τις ευχαριστίες του ύπνου

Όταν η νύχτα γύριζε τις ερημιές των άστρων

Ψάχνοντας για το μαρτυρίκι της αυγής,

Ένιωσες τη χαρά της γέννησης

Πήδησες μες στον κόσμο πρώτη

Πορφυρογέννητη, αναδυόμενη

Έστειλες ως τους μακρινούς ορίζοντες

Την ευχή που μεγάλωσε στις αγρυπνίες του πόντου

Για να χαϊδέψει τα μαλλιά της πέμπτης πρωινής.

 Ρήγισσα των παλμών και των φτερών του Αιγαίου

Βρήκες με λόγια που προσηλυτίζουν το άπειρο

Με φωτιά με λάβα με καπνούς

Τις μεγάλες γραμμές του πεπρωμένου σου

 

Τώρα μπροστά σου ανοίγεται η δικαιοσύνη

Τα μελανά βουνά πλέουν στη λάμψη

Πόθοι ετοιμάζουν τον κρατήρα τους

Στην παιδεμένη χώρα της καρδιάς

Κι από το μόχθο της ελπίδας νέα γη ετοιμάζεται

Για να βαδίσει εκεί με αετούς και λάβαρα

Ένα πρωί γεμάτο ιριδισμούς

Η φυλή που ζωντανεύει τα όνειρα

Η φυλή που τραγουδάει στην αγκαλιά του ήλιου.

 

Ω κόρη κορυφαίου θυμού

Γυμνή αναδυομένη

Άνοιξε τις λαμπρές πύλες του ανθρώπου

Να ευωδιάσει ο τόπος από την υγεία

Σε χιλιάδες χρώματα ν’ αναβλαστήσει το αίσθημα

Φτεροκοπώντας ανοιχτά

Και να φυσήξει από παντού η ελευθερία

 

Άστραψε μες στο κήρυγμα του άνεμου

Την καινούρια και παντοτινή ομορφιά

Όταν ο ήλιος των τριών ωρών υψώνεται

Πάνγλαυκος παίζοντας το αρμόνιο της Δημιουργίας.

 

Οδυσσέας Ελύτης, Προσανατολισμοί, Εκδόσεις Ίκαρος

 

Η Σαντορίνη αποκτά στο πλαίσιο του ποιήματος αυτού διαστάσεις συμβόλου, εφόσον η αναγέννησή της μέσα από την καταστροφή περνά ένα μήνυμα ελπίδας πως η ζωή μπορεί να υπερισχύσει -και υπερισχύει- έπειτα από κάθε οδυνηρό γεγονός, όσο συντριπτικό κι αν αυτό φαντάζει τη στιγμή που συμβαίνει. Η Σαντορίνη αναδύεται «γυμνή» μετά την έκρηξη του ηφαιστείου, προικισμένη πια, όμως, με μια ομορφιά που ξεπερνά κάθε προηγούμενο.
 
«Βγήκες από τα σωθικά βροντής
Ανατριχιάζοντας μες στα μετανιωμένα σύννεφα
Πέτρα πικρή, δοκιμασμένη, αγέρωχη
Ζήτησες πρωτομάρτυρα τον ήλιο
Για ν’ αντικρίσετε μαζί τη ριψοκίνδυνη αίγλη
Ν’ ανοιχτείτε με μια σταυροφόρο ηχώ στο πέλαγος»

Το μαγευτικό νησί «βγαίνει», «γεννιέται» μέσα από τα σωθικά της βροντής -ενός δυσοίωνου και τρομακτικού ήχου, που παραπέμπει στη συγκλονιστική στιγμή της έκρηξης του ηφαιστείου-, αναδύεται «ανατριχιάζοντας», κλονισμένο από τις σεισμικές δονήσεις, μέσα στα σύννεφα που έχουν μετανιώσει για το καταστροφικό έργο της φύσης. Η «δοκιμασμένη» πέτρα του νησιού, ωστόσο, παρά τις πίκρες και τις μεγάλες δοκιμασίες που βιώνει, αναδύεται αγέρωχη με το φως της νέας ημέρας, ζητώντας την παρουσία του ήλιου, ζητώντας τη συμμετοχή του στο δικό της άμετρο μαρτύριο, για να αντικρίσουν μαζί τη δόξα που ακολουθεί εκείνους που έχουν περάσει τους μεγαλύτερους κινδύνους. Η προσωποποιημένη πέτρα και συνεκδοχικά το νησί της Σαντορίνης, ζητά την παρουσία του ήλιου για να κινηθούν μαζί, για να αγωνιστούν τον κοινό αγώνα της ύπαρξης στο ελληνικό πέλαγος. Η βροντή που συνοδεύει τη νέα γέννηση της Σαντορίνης, αντηχεί με το ξεκίνημα της μέρας στο Αιγαίο πέλαγος, στέλνοντας παντού ένα τρομακτικό μήνυμα επιβίωσης. Η μεγάλη καταστροφή έχει τελειώσει κι αυτό που εμφανίζεται καθώς ξημερώνει είναι ένα νέο νησί, σκληρά δοκιμασμένο, γεμάτο οδύνη, αλλά πιο ισχυρό και πιο δοξασμένο. 

«Θαλασσοξυπνημένη, αγέρωχη
Όρθωσες ένα στήθος βράχου
Κατάστιχτου απ’ την έμπνευση της όστριας
Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η οδύνη
Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η ελπίδα
Με φωτιά με λάβα με καπνούς
Με λόγια που προσηλυτίζουν το άπειρο
Γέννησες τη φωνή της μέρας
Έστησες ψηλά
Στην πράσινη και ρόδινη αιθεροβασία
Τις καμπάνες που χτυπάει ο ψηλορείτης νους
Δοξολογώντας τα πουλιά στο φως του μεσαυγούστου».

 Η Σαντορίνη ξυπνά μετά την καταστροφή από την αδιάκοπη κίνηση της θάλασσας και στέκει επιβλητική και υπερήφανη, ορθώνοντας ένα καμπυλωτό κομμάτι βράχου, σημαδεμένου από τα σχέδια που έχει δημιουργήσει επάνω του ο επίμονος νοτιάς. Ορθώνει έναν βράχο, για να μπορέσουν εκεί να χαραχτούν τα σημάδια τόσο της οδύνης, όσο και της ελπίδας, αφού αποτελούν και τα δύο μόνιμες και αλληλένδετες εκφάνσεις της ζωής. Η Σαντορίνη χρησιμοποιώντας τη φωτιά, τη λάβα και τους καπνούς -τα υλικά της δημιουργίας της-, καθώς και λόγια πρωτόγνωρα που κατορθώνουν να καθυποτάξουν ακόμη και το άπειρο, χάρη στο πρωτάκουστο κάλλος τους, γέννησε τη φωνή της νέας ημέρας. Μετουσίωσε η Σαντορίνη με τη γέννησή της τους ήχους της ημέρας σε φωνή και κατόρθωσε να ανυψώσει ακόμη ψηλότερα -εκεί που τα σύννεφα λαμβάνουν ποικίλα χρώματα- τη δυνατότητα του ανθρώπινου νου να εξυμνεί την ομορφιά και την ελευθερία των πουλιών στο αυγουστιάτικο φως. Η Σαντορίνη με τη δίχως προηγούμενο ομορφιά της -γέννημα μιας μεγάλης καταστροφής που κλόνισε το νησί, αλλά δεν το αφάνισε- κατόρθωσε να προσηλυτίσει το άπειρο, αποδεικνύοντας το ακατάβλητο της ύπαρξής της. Κατόρθωσε, συνάμα, να δώσει φωνή στη νέα ημέρα, η οποία θέλησε να εκφράσει το θαυμασμό της για το αναγεννημένο νησί. Κι ακόμη περισσότερο, η Σαντορίνη ώθησε με την ομορφιά της σε νέα ύψη τη δημιουργικότητα του ανθρώπινου νου, σε μια προσπάθεια να βρει νέους εκφραστικούς τρόπους για να εξυμνήσει το ασύγκριτο κάλλος της.»

 

Ενώ για το συγκεκριμένο ποίημα συνεχίζει η  Γιόλα Αργυροπούλου – Παπαδοπούλου[2]: «…Εκπληκτικά επίθετα, όπως: πικρή, αγέρωχη (πέτρα), ριψοκίνδυνη (αίγλη), σταυροφόρος (ηχώ), πράσινη και ρόδινη (αιθεροβασία), πορφυρογέννητη, γυμνή (Σαντορίνη), μελανά (βουνά), κορυφαίος (θυμός), καινούργια και παντοτινή (ομορφιά), πάνγλαυκος (ήλιος)· πολυσύλλαβες και βαρύνοντος νοήματος μετοχές, όπως: ανατριχιάζοντας, θαλασσοξυπνημένη, αναδυομένη(η Σαντορίνη), μετανιωμένα (σύννεφα), δοκιμασμένη (πέτρα), δοξολογώντας (ο νους), παιδεμένη (χώρα της καρδιάς)· σαγηνευτικές φράσεις, όπως: …πλάι από καημούς αφρών, …τις ευχαριστίες του ύπνου, …το μαρτυρίκι της αυγής, …τις λαμπρές πύλες του ανθρώπου, …στο κήρυγμα του ανέμου· απροσμέτρητου κάλλους στίχοι, όπως: Βγήκες από τα σωθικά της βροντής / Ανατριχιάζοντας μες στα μετανιωμένα σύννεφα, Ν’ ανοιχτείτε με μια σταυροφόρο ηχώ στο πέλαγος, Όρθωσες ένα στήθος βράχου / Κατάστιχτου από την έμπνευση της όστριας, Με λόγια που προσηλυτίζουν το άπειρο· καίριας σημασίας επαναλήψεις, όπως: Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η οδύνη / Για να χαράξει εκεί τα σπλάχνα της η ελπίδα· υπέροχες εικόνες της φύσης, όπως: Δοξολογώντας τα πουλιά στο φως του μεσαυγούστου, Όταν η νύχτα γύριζε τις ερημιές των άστρων, Ένα πρωί γεμάτο ιριδισμούς· οι θαυμάσιες προσφωνήσεις: Ρήγισσα των παλμών και των φτερών του Αιγαίου και Ω κόρη κορυφαίου θυμού… Όλα αυτά αποτελούν μερικά από τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν ένα από τα συναρπαστικότερα ποιήματα όχι μόνον του Οδυσσέα Ελύτη αλλά της ευρύτερης Ελληνικής Ποιητικής Δημιουργίας. Και όχι μόνο! Η «Ωδή στη Σαντορίνη» είναι μια Σύνθεση – Κόσμημα στον Κόσμο της Παγκόσμιας Ποίησης…»

 

Να και η Θηρασιά στο έργο του :

 

"ΚΑΙ ΜΕ ΦΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΘΑΝΑΤΟΝ"

 

Οδ. Ελύτης

 

 

[..]Και να, καταμεσής της αθλιότητας, από τις ανασκαφές της Σαντορίνης,

 από την απελπισία πιο πέρα - επιτέλους: μια Κόρη Θηρασία

φτάνει τεντώνοντας το χέρι της σαν να λέει «Χαίρε Κεχαριτωμένε».

Δεν είμαι ζωγράφος, Κόρη Θηρασία. Μα θα σε πω με ασβέστη και

με θάλασσα. Θα σε προεχτείνω μ' αυτά που γράφω σ' αυτά που πράτ-

τω. Θα σου προσφέρω μια ζωή (τη ζωή που δεν αξιώθηκα) χωρίς

αστυνόμους, χωρίς φακέλους, χωρίς κελιά.

 

Μόνο μ' ένα λευκό πουλί

πάνω από το κεφάλι σου.

Θα φυτέψω αμπέλια-λέξεις. Θα κτίσω Ανάκτορα μ' αυτά που μου δίνεις ν' αγαπώ. Από την Ηγησώ θα φτάσω στην αγία Αικατερίνη.

 Γη και ειρήνη θα φέρω.

 

Από τη μία η «Τοιχογραφία» του Ελύτη ,  από τη συλλογή Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971, η οποία σου πλέκει και σε βοηθάει να ταξιδέψεις μέσω και της Τοιχογραφίας της Άνοιξης. Τοιχογραφία της Άνοιξης (16ος αιώνας π.Χ.)  

Από τις περίφημες τοιχογραφίες που αποκαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της Θήρας, αυτή της Άνοιξης είναι η μοναδική που κοσμούσε ισόγειο χώρο, το δωμάτιο Δ2, και βρέθηκε ολόκληρη κατά χώραν σε τρεις τοίχους του.

Εικονίζεται το βραχώδες τοπίο της Στρογγύλης (Σαντορίνη), πριν την Μινωική έκρηξη. Τα βράχια έχουν απροσδόκητα σχήματα και παρουσιάζονται σε τρία χρώματα: κίτρινα, κόκκινα και μπλε, το οποίο θεωρείται ότι δηλώνει την ηφαιστειακή τους προέλευση. Στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών έχουν ζωγραφιστεί ερυθροί ανθισμένοι ή μισοανοιγμένοι κρίνοι με χρυσοκίτρινους μίσχους και στήμονες. Οι κρίνοι φύονται ανά τρεις από τα κόκκινα ή γκρίζα ηφαιστειογενή βράχια. Παιχνιδιάρικα, γεμάτα ζωή χελιδόνια μόνα ή σε ζεύγη που ερωτοτροπούν στον αέρα, δίνουν κίνηση στο τοπίο και απεικονίζουν συμβολικά την αναγέννηση της φύσης.

Αποδίδεται στο λεγόμενο ζωγράφο των Κροκοσυλλεκτριών, που είναι γνωστός από άλλη τοιχογραφία του οικισμού και διακρίνεται για την πρωτοτυπία και τον πλούτο των συνθέσεών του, καθώς και για τη φωτογραφική, σχεδόν, απόδοση των στιγμιαίων κινήσεων

 

Και ο Ελύτης συμπληρώνει: «

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μεσ' στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τελειώσει το άλλο

Να κοιτάζω. Και μπροστά πάλι το ίδιο:

Το βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Ελένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Να γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώμα της φευγάτο κιόλας στην Ασία την αντικρινή

Και το κέντημα όλο μετατοπισμένο μεσ' στον ουρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια και τους ήλιους….»

 

Και από την άλλη, σε απόσπασμα από την Μελαγχολία του Αιγαίου, ο Ελύτης, είναι σαν να μας παρουσιάζει την τοιχογραφία της Νηοπομπής:

« Με το καΐκι και με τα πανιά της Παναγίας

Έφυγαν κατευόδιο των ανέμων

Οι εραστές της ξενιτιάς των κρίνων

Αλλά η νύχτα πώς εδώ κελάρυσε τον ύπνο

Με γάργαρα μαλλιά στους φεγγερούς λαιμούς

Ή στις μεγάλες άσπρες παραλίες

Και πώς με το χρυσό σπαθί του Ωρίωνα

Σκόρπισε και ξεχύθηκε ψηλά

Η σκόνη από τα όνειρα των κοριτσιών

Που ευωδίασαν βασιλικό και δυόσμο!»

Ενώ στη συναυλία των Υιακίνθων :

«…..Να ξαναγυρίζεις στο νησί της αλαφρόπετρας μ' ένα τροπάριο  ξεχασμένο που θα ζωντανεύει τις καμπάνες δίνοντας θόλους ορθρινούς στις πιο ξενιτεμένες θύμησες. Να τινάζεις τα μικρά περβόλια  έξω από την καρδιά σου κι υστέρα πάλι να φιλεύεσαι απ' την ίδια

τους θλίψη. Να μη νιώθεις τίποτε πάνω απ' τους αυστηρούς βράχους  κι όμως η μορφή σου ξαφνικά να μοιάζει με τον ύμνο τους. Να σε  παίρνουν τ' ανώμαλα πέτρινα σκαλιά ψηλά ψηλά κι εκεί να καρδιοχτυπάς έξω απ' την πύλη του καινούριου κόσμου. Να μαζεύεις δάφνη και μάρμαρο για την άσπρη αρχιτεκτονική της τύχης σου. Και να 'σαι όπως γεννήθηκες, το κέντρο του κόσμου. ….»

κλείνοντας πάμε να ταξιδέψουμε με " Τα Ρω του Ερωτα" 

"....Σου χτισα μια Σαντορίνη με καμάρες και πορτιά να γυρνάς σαν το λυθρίνι μες στη δροσερη φωτιά" 

φωτό : Αρτεμία Αργυρού 

 

---

[1]

https://latistor.blogspot.com/2021/08/blog-post_27.html?m=1&fbclid=IwAR1OD57d3mSmd9p4yXAvqqT3NEGDBPs4cNFaF_5UZdrSFYkH7rQmZggHZY0

 

[2] http://www.palmografos.com/permalink/10259.html

 

Μνήμη Ευαγγελίας Μενδρινού

« Και για πες μου νέα για το νησί σου ;» Αυτή ήταν η ερώτηση κάθε φορά όταν μιλούσαμε με την Ευαγγελία. Και τώρα πρέπει να γράψεις δυο λόγια για αυτή για να την χαιρετήσεις. Αυτές οι σκέψεις ήταν πάντοτε οι πιο δύσκολες γιατί δεν αναφέρεσαι σε ιστορικά ή λαογραφικά στοιχεία, αλλά σε Ψυχές που έζησαν.

Σίγουρα όλοι συγκλονίστηκαν με το άκουσμα του τραγικού και άδικου θανάτου και θα ανατρέξουν στη Μνήμη τους τόσες μα τόσες όμορφες στιγμές με την Ευαγγελία. Εγώ προσωπικά δεν θα αναφερθώ ούτε στην πολύκλαδη οικογένεια της, ούτε στην λατρεμένη Μάνα  Τους, ούτε στο ρόλο της στην ανάπτυξη του τουρισμού, ούτε στις επαφές με τα μέσα  ούτε ….ούτε…. ούτε…. Απλά σε μία ανθρώπινη Ευαγγελία σε μία διαφορετική: …

Πριν πολλά χρόνια, έρχεται στο Λαογραφικό Μουσείο για να με ρωτήσει κάτι … Εκείνη την ημέρα όμως ήταν στο πρόγραμμα να έρθουν δύο σχολεία. « Ευαγγελία μου καλωσόρισες αλλά δεν μπορώ τώρα γιατί ήρθε το ένα σχολείο και ακολουθεί το άλλο», « Βρε κάνε τη δουλειά σου και εγώ μην ανησυχείς θα μάθω αυτό που θέλω»… Έκατσε 6 ώρες μαζί μου σαν βοηθός για τα δύο σχολεία χωρίς καν να ρωτήσει ποτέ αυτό που ήθελε… και κάθε λίγο έπαιζε με τα παιδιά σαν να ήταν παιδιά της…. Στο τέλος μου κάνει … «είδες τώρα που εγώ το έμαθα;» 

Έρχεται η στιγμή για τις « Πολιτείες της Θάλασσας». Ο τρόπος της στην οργάνωση μαγικός. Πάντα βράδυ μιλάγαμε με τον Κυριάκο Παπαδόπουλο από το τηλέφωνο ή στο σπίτι του. Οργανώθηκε μέσα σε πολύ λίγο διάστημα μια μυσταγωγία  θηραϊκής γεύσης και αιγαιοπελαγίτικου χαρακτήρα… έτσι απλά όπως πάντα έλεγε… Και όταν ήρθε η βραδιά που θα χορεύαμε έφυγε από τα φώτα και χόρευε μονη της πίσω και χαμογελούσε και ήταν τόσο ικανοποιημένη.

Οι απόψεις της για τα πολιτικά δρώμενα του νησιού και όχι μόνο έντονες…επαναστατικές αλλά ποτέ ακραίες. Με  τρομερή αγάπη τα έλεγε όσα ήθελε. Και τα πίστευε… Δεν της ξέφευγε τίποτα.

Όταν  υπήρχε κάτι στην Αθήνα που μπορούσε να την ενδιαφέρει πάντα την ενημέρωνα και παρατούσε ότι είχε στο πρόγραμμα και πηγαίναμε παρέα. Σε μία από αυτές τις εκθέσεις στο Χριστιανικό Μουσείο βλέποντας δύο εικόνες συγκεκριμένες της Παναγίας ( που δυστυχώς αν και της έχω στη μνήμη μου δεν μπορώ να τις βρώ), φώναξε έναν φύλακα και μένα και του έδειξε δυο φωτογραφίες από τις κόρες της και με υπερηφάνεια γύρισε και είπε « Μα δεν μοιάζουν οι εικόνες με τις κόρες μου» Και το εννοούσε.

Σε μία συναυλία με τον Χρόνη Αηδονίδη , την Μαρίζα, τον Νίκο Οικονομίδη και άλλους έξω από την Επισκοπή πριν καν ξεκινήσει μου κάνει νοήμα να πάω κοντά της. «πόση ώρα θες να μας πεις δυο πράγματα  για τον ναό;» « Εδώ της λέω τώρα ;» « Ναι τώρα»  και σηκώνεται και κάνει νόημα σε δυο τρεις άλλες και πάμε στον προαύλιο του ναού πριν καν ξεκινήσει η συναυλία για να μάθουμε όπως έλεγε τουλάχιστον δύο πράγματα.

Ρουφούσε συνέχεια γνώση. Με ρώτησαν για κάτι μου έλεγε και τους είπα ότι θα ρωτήσω τον ειδικό να σας απαντήσω. Και στείλε μου αυτό και στείλε μου εκείνο και στείλε μου και το άλλο.

Τα τελευταία χρόνια είχε πολύ μεγάλη ανάγκη να γνωρίσει τη Σαντορίνη όπως την ήθελε. Υπήρχαν δυστυχώς σημεία που δεν τα ήξερε και κάναμε ατέλειωτα περπατήματα και βόλτες ιστορικές για να γνωρίσουμε πότε ένα μονοπάτι…πότε να διαβάσουμε παρέα στις Μπαλάδες την αφήγηση των λεπρών, πότε να μάθει για τον Άγιο Νικόλα τον Κίσσηρα ή για το εκκλησάκι της γεννήσεως κλπ. Το είχε ανάγκη το έβλεπες. Ακόμα και μόνη της τα έκανε και μου έστελνε μετά φωτογραφίες.  Ή κάθε φορά που θα έβγαινε ένα καινούργιο βιβλίο «Αξίζει; Να το πάρω;». όταν την πίεσα να κάνουμε ένα αφιέρωμα στην μάνα της δεν μου το αρνήθηκε και καθόταν δίπλα μου με ένα αίσθημα υπερηφάνειας για να μάθει και εκείνη μέσα από φωτογραφίες.  Και να σου ιστορίες για τα Φηρά, για τη Σαντορίνη για τους νονούς της … και να σου και τα γέλια και όλα …

Γνωρίζοντας την ξεχωριστή της αγάπη για το χώμα,  τη γη, την μαγειρική … κάποια στιγμή έκανα κρεμμυδερά σπίτι και της τηλεφωνώ να της πω ότι έχω ένα ταπεράκι να έρθει να πάρει τη « τζούρα» της όπως έλεγε. Παράτησε τα πάντα,  και έτρεξε για να τα γευτεί όσο ήταν ζεστά… και όταν με αγκάλιασε είχε ένα υπέροχο χαμόγελο …

Μια άλλη φορά της πρότεινα να κάναμε μια διαδρομή αυθημερόν εν πλω Ίο , Σίκινο Φολέγανδρο και επιστροφή…. Έφερε μαζί και την ξαδέρφη της… Βγήκαν σε ένα νησί να το σεργιανίσουν και θα ερχόντουσαν σύμφωνα με το πρόγραμμα στην επιστροφή. Έλα όμως που το πλοίο έπιασε το λιμάνι αλλά αυτές δεν εμφανίστηκαν; Και να κάνω νοήμα στον καπετάνιο περίμενε λίγο δεν απαντάνε στα τηλέφωνα… Ξαφνικά τις βλέπω να τρέχουν από την παραλία προς το λιμάνι … Φύγετε φύγετε θα μείνουμε τελικά ένα βράδυ το κανονίσαμε ήδη … που το ένα βράδυ ήταν 3 χωρίς να έχουν τίποτα μαζί τους .

Υπερήφανη Ελληνίδα... Θηραία... Κόρη...Γυναίκα...Μάνα...Γιαγιά...Θεία...Φίλη ...Άνθρωπος...

Για την Ευαγγελία μπορείς να μιλάς για ώρες. Δεν θα αναφερθώ ούτε στις απίστευτες πολύωρες συζητήσεις που είχαμε… δεν θα αναφερθώ ούτε στις προσωπικές μας αλληεξομολογήσεις …ούτε στην ανάγκη « κάθαρσης» από διάφορα που ήθελε να έχει για αυτό ξεφευγε και ξεβαριόνταν… Αυτά ήταν τα καθαρά προσωπικά μας που σίγουρα όλοι έχουν να διηγηθούν άπειρες στιγμές. Εγώ ειδικά τα τελευταία χρόνια είχα την μεγάλη ευτυχία να τη γνωρίσω αλλιώς… Και ούτε θα αναφερθώ στις τόσες πόρτες που μου άνοιξε ή που ήθελε να μου ανοίξει αλλά δεν πρόλαβε…Θα την ευχαριστώ και θα την μνημονεύω πάντα. Είχε μια «καθάρια» ψυχή, γεμάτη αγάπη. Ήταν πιο Σαντορινιά από πολλούς. Άσχετα αν δεν ήθελε να το υποστηρίξει.  Δεν θα αναφερθώ στις ποιοτικές αναρτήσεις που πάντα έκανε…Δεν ξέρω αν το κλάμα που θα βγει σε κάποιους είναι για την ίδια, για την Μάνα της, τα παιδιά της, ή για το Απίστευτο Κενό που αφήνει . Η Σαντορίνη πενθεί πάλι…και ζηλεύω γαμώτο το νησί που βρίσκεται στα ψηλά… Κάνουν πολύ καλή βεγγέρα. Τώρα ειδικά  με την Ευαγγελία κοντά τους. Μου έρχονται συνέχεια εικόνες στο νου που μόνο στα παιδιά της τώρα πρέπει να τις θυμήσω … ήταν τόσο διαφορετικός Άνθρωπος…τόσο αγνός… δυναμική γεμάτη ηρεμία γεμάτη Αγάπη…γεμάτη Ζωή… απίστευτα Δημιουργική . Σίγουρα η μνήμη της θα είναι αιώνια.

Λατρεμένη μας Μόσχα, όλο το νησί σκύβει μπροστά σου και προσεύχεται για εσένα και για την Ευαγγελία μας. Αγαπημένοι μου Στέλλα, Τάσο, Μόσχα Νίκο… Αγαπημένα μου αδέρφια της και ανίψια της…Δεν υπάρχουν λόγια. Ίσως απλά τώρα να την γνωρίσετε και να σας στηρίξει αλλιώς. Ίσως απλά τώρα να έχετε ένα μεγαλύτερο βάρος ηρεμίας και καθοδήγησης. Μπορεί να έφυγε σωματικά. Αλλά όχι ψυχικά είμαι Σίγουρος.

Και τώρα Ευαγγελία; « Με κατάλαβες» … Ξέρεις εσύ… Φύγε και ταξίδεψε από εκεί ψηλά και να προσέχεις την οικογένεια σου και όλους εμάς. Και όταν θα δεις κάτι που να μην σ αρέσει… Να μιλάς όπως έκανες πάντα... Να μην δαγκώνεσαι …Ούτε να πηγαίνεις εκεί που ήθελες αν τυχόν δεν ήθελες να  σε δει κάπως … Ναι ξέρεις ξέρω….

Αγία Παράδεισο θα έχεις !!!

Στο καλό …

Mάρκος Π. Νομικός:Προσωπικότητα συνώνυμη με τη ναυτιλία της Σαντορίνης

Ναυτικά Χρονικά :10 Ιουλίου 2021

https://www.naftikachronika.gr/2021/07/10/markos-p-nomikos-prosopikotita-synonymi-me-ti-naftilia-tis-santorinis/

Με αφορμή τα 90 χρόνια των Ναυτικών  Χρονικών σας παρουσιάζουμε προσωπικότητες της ναυτιλίας που αρθρογραφούσαν τακτικά στα Ναυτικά Χρονικά.

Ο Μάρκος Π. Νομικός ( 1898 -1984) ήταν γόνος μιας οικογένειας με καταγωγή από τη Σαντορίνη της οποίας η ενασχόληση με τη ναυτιλία ανιχεύεται στις αρχές του 19^ου αιώνα. Ο πατέρας του ήταν ο Πέτρος  Νομικός ( 1865-1947)  ο οποίος είχε ιδρύσει τη Θηραϊκή Ατμοπλοΐα που κατατασσόταν ανάμεσα στις σημαντικότερες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες πριν από το ξέσπασμα του Β Παγκοσμίου Πολέμου, διαχειριζόμενη έναν αξιοσημείωτο στόλο 14 ατμόπλοιων.

Την πλούσια αυτή ναυτιλιακή παράδοση συνέχισε ο Μάρκος Π. Νομικός. Μετά την ολοκλήρωση των νομικών σπουδών εισήλθε δυναμικά στον ναυτιλιακό χώρο, ιδρύοντας δύο εταιρείες την P.M. Nomikos στον Πειραιά και τη Nomikos Bros στο Λονδίνο. Ο όμιλος των εταιρειων του θα αποτελούσε μία από τις πιο φημισμένες οντότητες στο περιβάλλον της ελληνικής πλοιοκτησίας.

Μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ο Μάρκος Π. Νομικός εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο την παραχώρηση των 100 Λίμπερτυ της κυβέρνησης των ΗΠΑ με την εγγύηση της ελληνικής κυβέρνησης, εξασφαλίζοντας το «Πέτρος Νομικός». Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ο όμιλος θα εγκαινίαζε ένα δεκαετές πρόγραμμα ναυπηγικών επενδύσεων, παραλαμβάνοντας δέκα νεότευκτα μεταξύ 1953-1964. Χαρακτηριστικό των νέων πλοίων –φορτηγών και δεξαμενόπλοιων –είναι ότι έλαβαν ονόματα μυθικών βασιλιάδων  όπως «King Minos», «Κing Theseus» και «King Agamemnon».

Οι εταιρείες του Μάρκου Π. Νομικού, από τα γραφεία τους στο Λονδίνο, στον Πειραιά, στην Νέα Υόρκη, διαχειρίζονταν έναν στόλο  16 πλοίων το 1965 με συνολική χωρητικότητας  300.000 τόνους, ενώ το 1970 η χωρητικότητα του στόλου θα έφτανε τους 330.000 τόνους με τη διαχείριση 12 πλοίων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 τα ηνία της εταιρείας θα αναλάβει ο υιός του Μάρκου Πήτερ Μ. Νομικός, ξεκινώντας ένα νέο κεφάλαιο για την οικογενειακή επιχείρηση.

Σημαντική παράμετρος της ζωής του Μάρκου Π. Νομικού ήταν η ενασχόλησή του με την πολιτική και το κοινό του τόπου καταγωγής του. Καταφέρνοντας να συνδυάσει την επιτυχημένη επιχειρηματική καριέρα με την αγάπη του για τα κοινά, είχε εκλεγεί βουλευτής Κυκλάδων για πολλές θητείες τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.

Τα κείμενα του στις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών συνιστούσαν πάντοτε μια ψύχραιμη ματιά σε περιόδους κρίσεων για την ελληνική ναυτιλία. Οι επισημάνσεις, οι παραινέσεις και οι συμβουλές του κατείχαν πάντοτε μια ιδιαίτερη θέση στην αρθρογραφία του περιοδικού, καθώς αποκάλυπταν πτυχές της σκέψης ενός από τα πιο άξια μέλη της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας.

Ενδεικτικά άρθρα του Μάρκου Π. Νομικού

https://archive.naftikachronika.gr/issue1956-i689/page-7/

https://archive.naftikachronika.gr/issue1954-i642/page-2/

https://archive.naftikachronika.gr/issue1978-i146/page-30/

Πηγή ; https://www.naftikachronika.gr/2021/07/10/markos-p-nomikos-prosopikotita-synonymi-me-ti-naftilia-tis-santorinis/