Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2016

Τραγούδια της Ξενιτειάς από τη Σαντορίνη

φώτο: Κωνσταντίνος Μάνος 
Όταν η ξενιτειά ( ή ξενιτιά) ήταν η φυγή εκτός Σαντορίνης αλλά και γενικά....
Δύο τραγούδια από την «άλλη Σαντορίνη»....
Πηγές: α) Μαρία Μαυρομμάτη: Λαογραφική Συλλογή του χωριού Πύργος της Επαρχίας Θήρας,  1968-1969 , www.pergamos.lib.uoa.gr
            B) Ι.Μ.Δανέζης «Σαντορίνη», 1970  σ.229



Α)Έτσι  το   θέλησε  ο  Θεός ,
έτσι  λοιπόν  ας  γίνει,
να  είσαι  εσύ  στην  ξενιθειά
κι  εγώ  στην  Σαντορίνη

διαβολεμένη  ξενιθειά,
εσύ  και  το  καλό  σου,
πιότερα  ναι  τά  δάκρυα,
από  τι  τα  καλά  σου.

΄Ολοι  μου  λένε  γιάντα  κλαίς,
κι  αν  κλαίω ποιόνε βλάφτω,
έχω  παιδί  στην  ξενιθειά,
και  δεν  μπορώ  να  μάθω.

Τση θάλασσας  της  έταξα,
ένα  κουτί κορδέλλες,
να  φέρει  την  αγάπη  μου,
σε δέκαπέντε   ημέρες.

Ο ξένος μες την  ξενιθειά,
πρέπει  να  βάζει  μαύρα,
για  να  ταιριάζει  η  φορεσά,
με της  ψυχής  τα  μαύρα .

Βασανισμένο  μου  κορμί,
σε  ξένη  επαρχία,
σου  στέλνω  το  κορμάκι  μου
σε  μια  φωτογραφία.

Λάβε  κορμί  δίχως  ψυχή ,
ως  στόμα  δίχως αίμα
και  την  φωτογραφία  μου
για  να  θυμάσαι  εμένα.

Ο  ζωντανός  ο  χωρισμός,
είναι  για  τα  θηρία,
όχι  για  μάνα  με  παιδί ,
γιατί  ναι  αμαρτία.

Βασιλικό  ηφύτεψα,
στ΄    Αθήνας  το  μποστάνι
για  να  παιρνουν  τ   αδέλφια  μου 
να  κόβουν  το  κλαδάκι.





Β) Καλέ κι είντα να του στειλα του ξένου μου στα ξένα.
Να πέμψω μήλο τρώεται δαμάσκηνο σαπιέται.
Σταφύλι ξετζαμπιάζεται, τριαντάφυλλο μαδιέται.
Μα γι ας του κάμω μήνυμα, μα γι ας του κάμω γράμμα,
Φοβούμαι και τον μηνυτή, φοβούμαι και το γράμμα,
Μη πιάσουν κι αναγνώσουντο και το βρουνε γραμμένο,
Πως μεσ’τα φύλλα της καρδιάς τον έχω βουλομένο.
Συλλογή Ελληνοδιδασκάλου Οίας

Ματθαίου Πυργιανού, 1888.

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μια και αναφερθήκατε στην Οία, επειδή η γιαγιά μου ήταν από την Οία, οι Οιάτες του Πειραιά έχουν μεγάλο αριθμό από τέτοια στιχάκια της ξενιτιάς. Και μάλιστα σε αυτά τα στιχάκια εκθειάζεται ο Πειραιάς ως δεύτερη πατρίδα τους εξίσου με την γενέτειρα Οία και οχι ως ξενιτιά.
Ενα παραδειγμα απο τα πάμπολλα τέτοια στιχάκια:
Ίντα να πω σε Πειραιά
και συ Πασαλιμάνι
με κάνατε κ' ηξέχασα
τση Οίας το λιμάνι,
Περαία το λιμάνι σου
για κάθε λο(γ)ής νησιώτη
απο Οίατης που 'μουνα
ήγινα Πειραιώτης
Τώρα στα δυο μοιράζομαι
λιμάνι και χαρά μου
έχω την Οία για ψυχή
καρδιά τον Πειραιά μου.

Ανώνυμος είπε...

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΜΟΥ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ ΠΟΥ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΘΕΩΡΗΣΑΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΞΕΝΙΤΙΑ ΑΛΛΑ ΤΟΝ ΑΓΑΠΗΣΑΝ ΕΞΙΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ. ΟΙ ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟΙ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΜΟΙΡΟΛΟΓΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΟΙΡΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΚΑΣΕ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΣΙ ΚΑΙ ΝΑ ΖΗΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΝΟΣΤΑΛΓΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΧΑΜΕΝΗ ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΑΦΗΣΑΝ ΠΙΣΩ. ΕΝ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΟΙ ΟΙΑΤΕΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΒΑΡΥΓΚΟΜΗΣΑΝ ΑΛΛΑ ΕΓΙΝΑΝ ΕΝΕΡΓΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΕΥΕΡΓΕΤΗΣΑΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΩΣ ΕΝΔΕΙΞΗ ΕΥΓΝΟΜΩΣΥΝΗΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΔΕΧΤΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΓΚΑΛΙΑΣΕ. ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΘΕΩΡΩ ΠΩΣ ΑΥΤΗ Η ΙΔΙΟΜΟΡΦΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΟΙΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΧΡΗΖΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ.

Ανώνυμος είπε...

Αχ η Σαντορίνη με τους κατοίκους της

Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης

Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα.  Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομέ...