Ο Προμηθέας και η φάβα Σαντορίνης!

Λάθυρος Κλύμενον =Φάβα Σαντορίνης

 

 

Ο Προμηθέας και η φάβα Σαντορίνης!

Απόσπασμα διασκευασμένο από το υπό έκδοση βιβλίο της κ. Νίκης Τσέκου :

«ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΘΟ ΣΤΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ- Μαγικά φυτά της Μήδειας και των Ηρώων»

 

«….Ανάμεσα στα βότανα που φύτρωναν κοντά στο παλάτι του Αίητη , στην Κολχίδα, εκεί που  μεγάλωσε η  μάγισσα Μήδεια, ήταν και το φυτό Κλύμενο. Μου έκανε εντύπωση το όνομα του φυτού αυτού ,γιατί μου θύμισε το όνομα της μάνας του Προμηθέα που την έλεγαν : Κλυμένη! Άρχισα να ψάχνω ποιο είναι το φυτό :Κλύμενο  , χωρίς να μπορώ να φανταστώ ότι το «Χρυσόμαλλο δέρας» για μένα θα ήταν τελικά ένα «χρυσό» όσπριο η φάβα Σαντορίνης!!!

Ο Γεννάδιος ,στο φυτολόγιο του ,αναφέρει δύο εκδοχές για το ποιο φυτό είναι το Κλύμενον. Μας λέει  ότι, ο Διοσκουρίδης πιθανόν  αναφέρει ως Κλύμενον  το φυτό Σκορπίουρος ο σκωληκοειδής. (Scorpiurus vermiculatus). 

Scorpiurus vermiculatus

Scorpiurus vermiculatus

Έχω δει στη Σαντορίνη φυτά Σκορπίουρου, αλλά δεν μπόρεσα να βρω περισσότερα στοιχεία για το φυτό αυτό, εκτός από το ότι ανήκει στη φυτολογική οικογένεια των Ελλοβοκάρπων 

Στην ίδια φυτολογική οικογένεια και συγκεκριμένα, στην υποοικογένεια Ψυχανθή, ανήκει και ένα άλλο φυτό στο οποίο μας παραπέμπει ο Γεννάδιος  στο λήμμα :Κλύμενον. Αυτό το φυτό, το ήξερα πολύ καλά, αφού είναι το φυτό που έχει κάνει  διάσημη την πατρίδα μου  τη Σαντορίνη! Είναι ο Λάθυρος Κλύμενον, φυτό από το οποίο βγαίνει η γνωστή φάβα Σαντορίνης Το γένος Λάθυρος έχει 120 είδη και ανήκει στην οικογένεια των Ελλοβοκάρπων που λέγονται στα λατινικά : Fabiaceae.  Faba = Φάβα, σημαίνει κουκί. Επειδή έφτιαχναν χυλό από κουκιά , ονομάστηκε φάβα και ο χυλός που φτιάχνουμε από άλλα όσπρια ( κουκιά,  μπιζέλια,  φάβα ,  λαθούρι).   Η φάβα Σαντορίνης είναι μοναδικό είδος! Φυτρώνει μόνο στο νησί αυτό από αρχαιοτάτων χρόνων! Το Λάθυρο Κλύμενο εμείς στη σημερινή Σαντορίνη τον λέμε : «Αρακά». Ίσως η ονομασία Αρακάς,  να έχει μείνει στη σαντορινιά ντοπιολαλιά από την εποχή του Θεόφραστου, ο οποίος ένα είδος Λάθυρου ,τον αγριοαρακά, τον ονόμαζε Αραχίδνα. Τον αρακά που λένε στα άλλα μέρη της Ελλάδας, εμείς στη Σαντορίνη τον λέμε: «μπιζέλι».

Πάντως οι σπόροι του Λάθυρου Κλύμενου (φάβα Σαντορίνης) μοιάζουν με μικρό αρακά.

Σπέρναμε κι εμείς σε ένα χωράφι αρακά, για να τον τρώμε χλωρό όταν μέστωναν  τα «λουβιά» . Όταν αποξηραινόταν το φυτό το πηγαίναμε στο αλώνι και το αλωνίζαμε για να βγάλουμε τη φάβα από τα ξερά λουβιά. Η λέξη : λουβιά, είναι και αυτή αρχαία ελληνική, όπως πολλές λέξεις που χρησιμοποιούμε εμείς στη Σαντορίνη, χωρίς να ξέρουμε οι περισσότεροι ότι μιλάμε αρχαία ελληνικά!  Λουβιά στη Σαντορίνη είναι οι  λοβοί που περιέχουν τους σπόρους του φυτού. Οι λοβοί  παραμένουν ως λουβιά στη γλώσσα της πατρίδας μου.

Το «λουβί» του «αρακά» της Σαντορίνης

Όταν ήταν  ακόμα πράσινα τα λουβιά πηγαίναμε  και μαζεύαμε τα  μεστωμένα. Τα βράζαμε και μόλις τα σούρωνε η μάνα μου έριχνε πάνω  μπόλικο χοντρό αλάτι! Τα βράδια , όταν έρχονταν επίσκεψη οι συγγενείς και οι φίλοι για  κουβέντα , τρώγαμε όλοι λουβιά, σαν να τρώμε πασατέμπο. Οι μεγάλοι μιλούσαν κι εμείς ακούγαμε, σπάζοντας ανάμεσα στα δόντια τα λουβιά και  τρώγαμε τους σπόρους που με το αλάτι μας φαίνονταν νοστιμότατοι. Τα χείλια μας έτσουζαν από το αλάτι ! Δεν ξέραμε τότε πόσο ωφέλιμος για την υγεία μας ήταν αυτός ο «πασατέμπος»! Τώρα που μεγάλωσα και ζω στην Αθήνα η μάνα μου κάθε χειμώνα φροντίζει να μου στέλνει βρασμένα λουβιά! Το κάνει αυτό γιατί θυμάται πόσο μου άρεσαν όταν ήμουνα μικρή! Συγκινούμαι όταν ανοίγω το δοχείο  με τα λουβιά που στέλνει η μάνα μου και την παίρνω τηλέφωνο να την ευχαριστήσω. Δεν της έχω πει ότι, τότε που ήμουν μικρή, μου φαίνονταν πιο νόστιμα τα λουβιά! Ήταν η πείνα, ήταν η παρέα με τους γείτονες  ή μήπως το ότι  συμμετείχα στο μάζεμά τους από το χωράφι μας, τα έκανε τότε πιο νόστιμα; Ίσως να τα έκανε νόστιμα και η κούραση τότε, γιατί την ώρα της βεγγέρας, την ώρα που σουρούπωνε δηλαδή, αφήναμε το τρεχαλητό και το παιχνίδι και μαζευόμαστε στο σπίτι! Τώρα που κάθομαι όλη μέρα στο γραφείο μου και γράφω, τί κούραση να έχει το σώμα ώστε να μου φαίνονται τόσο νόστιμη τροφή τα λουβιά; Τώρα όμως ξέρω πόσο ωφέλιμη για την υγεία μας τροφή είναι ο «αρακάς» από τον οποίο  βγαίνει η φάβα Σαντορίνης! Αυτό δεν ξέρω αν το ξέρουν και οι πολυπληθείς λάτρεις της φάβας, οι οποίοι σίγουρα την αγοράζουν για τη νοστιμιά της!

                        Η μοναδική φάβα Σαντορίνης

Εδώ και 3. 500 χιλιάδες χρόνια, καλλιεργείται στη Σαντορίνη το φυτό που παράγεται η γνωστή φάβα. Στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου, στον προϊστορικό οικισμό, βρέθηκε φάβα, διατηρημένη  χιλιάδες χρόνια!

Τα ευρήματα των ανασκαφών του Ακρωτηρίου , δείχνουν ότι  στην πόλη που άκμασε πριν από το 1600π.Χ, το κριθάρι –σπανιότερα το σιτάρι –, το λαθούρι, τα µπιζέλια, η φάβα και οι φακές ήταν τα κατεξοχήν σιτηρά και όσπρια που έτρωγαν οι κάτοικοι της αρχαίας αυτής πόλης της Σαντορίνης.

Πολλοί, ακόμα και ο Γεννάδιος, μπερδεύουν το Λαθούρι με τη φάβα  της Σαντορίνης.  Τα ξέρω αυτά τα δύο φυτά γιατί γεννήθηκα  στη Σαντορίνη και ξέρω από φάβα . Μετά πήγα νύφη στην Πελοπόννησο που ξέρουν από λαθούρι. Λάθυρος λέγονται και τα δύο. Όμως αυτό που λέγεται : «Λαθούρι», είναι ο Λάθυρος ο ήμερος (Lathyrus sativus), ενώ η φάβα Σαντορίνης βγαίνει από το φυτό που είναι ενδημικό της Σαντορίνης και λέγεται: Λάθυρος Κλύμενο (Lathyrus clymenum). Ενώ η φάβα Σαντορίνης είναι σαν μικρός αρακάς ( σαν μικρό μπιζέλι),  το λαθούρι είναι σαν χοντρή φακή.

Lathyrus Sativus: Από το φυτό αυτό βγαίνει το λαθούρι.

Στη φωτογραφία βλέπουμε ότι είναι διαφορετικά και τα άνθη τους, αλλά και οι λοβοί τους. Η φάβα που γίνεται από λαθούρι (Lathyrus sativus) είναι κατώτερης ποιότητας. Γι’ αυτό όταν αγοράζεται φάβα , να προσέχετε να σας δίνουν φάβα Σαντορίνης και όχι λαθούρι ή κάτι άλλο παρόμοιο. Η φάβα Σαντορίνης έχει  κίτρινο χρώμα και όχι πρασινωπό ή πορτοκαλί! Είναι νόστιμη και πολύ θρεπτική! Εμείς στη Σαντορίνη τρώμε συχνά. Μόνο οι έγκυες, οι θηλάζουσες γυναίκες και τα μωρά δεν τρώνε φάβα, γιατί μπορεί να  προκαλέσει αέρια στην κοιλιά, όπως και τα άλλα όσπρια.

                        

Lathyrus clymenum: από το φυτό αυτό βγαίνει η φάβα Σαντορίνης

Η θεραπευτική «φάβα»

Τα φυτά που ανήκουν στην οικογένεια Fabiaceae έχουν σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες! Επιστημονικές έρευνες σε φυτά  της οικογένειας  αυτής , μεταξύ των οποίων και το φυτό Lathyrus  clymenum από το οποίο βγαίνει η φάβα Σαντορίνης, απέδειξαν ότι όπως όλα τα όσπρια, είναι πλούσια σε πρωτεϊνες υψηλής ποιότητας. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι  πολλά είδη αυτής της φυτικής οικογένειας παρουσιάζουν επίδραση σε μια σειρά από χρόνιες παθήσεις όπως είναι διάφοροι τύποι καρκίνου (προστάτη, στήθους, εντέρου), οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης. Είναι πλούσια σε φλαβονοειδή. Διαθέτουν μυκοστατικές ιδιότητες! Ένα είδος μικρού αρακά ,που μοιάζει με τον αρακά της Σαντορίνης, το Pisum sativus, χρησιμοποιείται υπό μορφή σκόνης ως κατάπλασμα για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων, όπως η ακμή.

Lathyrus clymenum

• Οι υπεύθυνοι για την προβολή  της Φάβας Σαντορίνης Lathyrus clymenum, καλό είναι να έρθουν σε επαφή (αν δεν το έχουν κάνει ήδη) με τον Δρ. Αληγιάννη Νεκτάριο, Λέκτορα της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ερευνητή στο εργαστήριο Φαρμακογνωσίας και Χημείας φυσικών προϊόντων. Ανάμεσα στα προϊόντα που  μελετούν εκεί είναι ο Lathyrus clymenum και έχουν ενδιαφέροντα πράγματα να πουν για τη θεραπευτική Φάβα Σαντορίνης.   

·         Υπό έρευνα είναι αν τα φυτά  της οικογένειας στην οποία ανήκει και Λάθυρος Κλύμενον,  έχουν την ιδιότητα να θεραπεύουν την ασθένεια Parkinson.H Ομοιοπαθητική όμως έχει απαντήσει στο ερώτημα αυτό εδώ και καιρό!

To λαθούρι στην Ομοιοπαθητική

Δυστυχώς δεν έχουμε στην Ομοιοπαθητική στοιχεία καταγεγραμμένα για το φυτό Lathyrus clymenum. Αναγκαστικά, θα δανειστούμε όσα υπάρχουν για το Λαθούρι , παρά το ότι, επαναλαμβάνω, ο  Lathyrus clymenum δεν είναι το Λαθούρι. Το Λαθούρι είναι συγγενές είδος και ονομάζεται  Lathyrus Sativus (lath-sativ.)

Στην Αφρική, όπου καλλιεργούν μεγάλες εκτάσεις με λαθούρι (Lathyrus Sativus) , αλλά και σε περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας,  σε περιόδους πείνας ,το κύριο φαγητό των κατοίκων για μεγάλα χρονικά διαστήματα, είναι το λαθούρι. Η υπερκατανάλωση λαθουριού δημιουργεί σε κάποιους προβλήματα υγείας. Ο Γεννάδιος γράφει ότι η μεγάλη κατανάλωση λαθουριού, προκαλεί βάρος στο κεφάλι και νευρολογικές διαταραχές.

Νευρολογικές διαταραχές , ίλιγγο και άλλα συμπτώματα θεραπεύει ο Λάθυρος ως ομοιοπαθητικό φάρμακο .Θεραπεύει :Πολλαπλή σκλήρυνση . Παράλυση  στα κάτω άκρα. Παράλυση ανώδυνη στα κάτω άκρα. Σπαστική παράλυση. Πλευρική σκλήρυνση. Παιδική παράλυση. Αργή αποκατάσταση της ισχύος των νεύρων. Παράλυση στα κάτω άκρα, ανεβαίνοντας. Τρέμουλο στα κάτω άκρα. Ταλαντευόμενο βάδισμα. Τα γόνατα χτυπιούνται μεταξύ τους. Χήνειο βάδισμα. Υπερβολική ακαμψία των ποδιών. Δυσκαμψία στα κάτω άκρα. Δυσκαμψία στα κάτω άκρα σε υγρό καιρό. Αδύνατο να σταυρώσει τις κνήμες. Αδύνατον να τεντώσει τις κνήμες ενώ κάθεται. Μούδιασμα στις άκρες των δαχτύλων. Σπαστική βάδιση. Κράμπες στα πόδια που χειροτερεύουν με το κρύο και όταν κρυώνουν τα πόδια. Μυελίτιδα, με έντονα σπαστικά συμπτώματα. Rheumatic paralysis. Ρευματική παράλυση. Απίσχναση των γλουτιαίων  μυώνGluteal muscles and lower limbs emaciated.  Και των κάτω άκρων. Φλεγμονή στην οσφυϊκή περιοχή. Ίλιγγος. Ίλιγγος με αστάθεια. Ίλιγγος όταν στέκεται με κλειστά τα μάτια.

·         Τα συμπτώματα αυτά μας δείχνουν ένα άτομο που δεν στηρίζεται στα πόδια του . Το φυτό από το οποίο βγαίνει το φάρμακο αυτό έρπει και αν βρει ευκαιρία ,αναρριχάται.

·         Πολλά ακόμα συμπτώματα που έχουν σχέση με τα άκρα ,έχει θεραπεύσει το φάρμακο αυτό και τα  βρίσκουμε καταγεγραμμένα  . Ανάμεσα σ’ αυτά, μου έκαναν εντύπωση τα εξής: Αποχρωματισμός γαλάζιος στην κνήμη. Αποχρωματισμός γαλάζιος στις κνήμες όταν τις κρεμά κάτω. Κυανότητα στα πόδια.

Το γαλάζιο-κυανό άνθος του Lathyrus sativus

Ξεχώρισα αυτά τα συμπτώματα, γιατί ήρθε στο μυαλό μου το γαλάζιο-κυανό χρώμα του άνθους του Lathyrus sativus! Να λοιπόν που η μορφή του φυτού δεν είναι άσχετη από τα συμπτώματα τα οποία θεραπεύει!

• Η ψυχονοητική εικόνα του ασθενούς που χρειάζεται το φάρμακο αυτό, δεν έχει καταγραφεί πλήρως. Τα μόνα στοιχεία που έχουμε για το άτομο αυτό, είναι ότι είναι καταθλιπτικό, υποχονδριακό και έχει την ψευδαίσθηση ότι έχει εγκλωβιστεί σε αδιέξοδο.

Βρήκα 86  συμπτώματα που έχει θεραπεύσει ,ως ομοιοπαθητικό φάρμακο ,ο Λάθυρος ο ήμερος που επιστημονικά λέγεται : Lathyrus Sativus (lath-sativ.) Στο τέλος αυτού του βιβλίου, στο ειδικό κεφάλαιο υπάρχουν όλα τα συμπτώματα του φαρμάκου : Lathyrus sativus.

·         Εδώ θα επισημάνουμε ότι επιδεινώνεται γενικά σε κρύο υγρό καιρό.

Τα φυτά της οικογένειας στην οποία ανήκουν και οι Λάθυροι, διαθέτουν και αντισυλληπτικές ιδιότητες! Το λάδι των σπόρων έχει αποδειχτεί ότι μειώνει την ποσότητα του σπέρματος στους άρρενες και τα ποσοστά των κυήσεων στις γυναίκες. Τα φυτά αυτά παράγουν φυσικά προϊόντα που παρουσιάζουν δομικές και λειτουργικές ομοιότητες με τα φυσικά οιστρογόνα, τα φυτοοιστρογόνα.

• Ως ομοιοπαθητικό φάρμακο θεραπεύει άνδρες που δεν έχουν στύση.

 Οι επιστημονικές έρευνες συνεχίζονται και όπως φαίνεται, αποδεικνύουν ότι τα φυτά της οικογένειας δεν είναι…σκέτη φάβα. Κάποιο  λάκκο έχει η φάβα και ο λάκκος είναι θεραπευτικός.

Οι Ομοιοπαθητικοί στην Ελλάδα ας έχουν υπ’ όψη τους και το φάρμακο που παρασκευάζεται ,είτε από Σκορπίουρο τον σκωλικοειδή, είτε από Λάθυρο Κλύμενο ,γιατί όπως φαίνεται, δεν ήταν τυχαία το Κλύμενο ένα από τα φυτά που φύτρωναν στον μυθικό κήπο της μάγισσας Μήδειας. …»