Η Σαντορίνη «έπνιξε» τη Σκύρο

Το τέλος του οικισμου Παλαμάρι συμπίπτει με τη νέα χρονολόγηση της έκρηξης του ηφαιστείου

Τα παλιρροϊκά κύματα από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έφτασαν έως το βορειανατολικό Αιγαίο; Μήπως κατέστρεψαν ολοσχερώς το 1640 π.Χ. τον προϊστορικό οικισμό που ανθούσε στο Παλαμάρι της Σκύρου από την 3η έως τη 2η χιλιετία π.Χ.;

«Η κατοίκηση του οικισμού τελειώνει εκείνη την εποχή που συμπίπτει με τη νέα χρονολόγηση της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Δεν έχουμε βρει τίποτε νεότερο», είπε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Λιάνα Παρλαμά που, μαζί με τη Μαρία Θεοχάρη, διευθύνει τις ανασκαφές και την ανάδειξη του σπουδαίου αυτού παραλιακού οικισμού. Η ζωή φαίνεται να σταματά στα 1640 π.Χ.

Ο οικισμός βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Σκύρου. Το σημαντικότερο στοιχείο του είναι το τείχος που έχει σωθεί σε μεγάλη έκταση και σε καλή κατάσταση. Στα βορειοδυτικά σώζεται σε ύψος 2,5 μ. και σε ένα σημείο κατεβαίνει σε βάθος 4 μ. σε τάφρο λαξευμένη μέσα στο ρήγμα που μελετούν οι γεωλόγοι της ομάδας. Μέσα στα τείχη ο οικισμός έχει έκταση 17 στρεμμάτων και υπολογίζεται πως άλλος τόσος έχει βυθιστεί στη θάλασσα. Ανασκαφές διεξάγονται από το 1981.

Το αντικείμενο της μελέτης που εγκρίθηκε μετά πολλών επαίνων από το ΚΑΣ ήταν κάποιες συμπληρωματικές παρεμβάσεις στον χώρο (το τείχος έχει πλήρως στερεωθεί εκτός από κάποια εσωτερικά σημεία και τα προτειχίσματα), ώστε να αποδοθεί στην εντέλεια στο κοινό που ήδη τον επισκέπτεται, όπως και το κτιριάκι της εισόδου με το ενημερωτικό υλικό. Θα γίνουν ήπιες παρεμβάσεις προστασίας σε δάπεδα οικιών και άλλα σημεία. Δεν θα γίνουν, όμως, άλλες ανασκαφές.

Η μελετητική ομάδα σκοπεύει να συνεχίσει τη δημοσίευση του πλούσιου ανασκαφικού υλικού, την έκδοση του καταλόγου των ευρημάτων, ενός οδηγού του χώρου και θα οργανώσει μια διημερίδα το 2011.

Το έργο έχει απορροφήσει το 99,7% των κοινοτικών κονδυλίων που του αναλογούσαν (περί τα 4,2 εκατ. ευρώ). Από αυτά, το 85% αναλώθηκε στο νησί, με αποτέλεσμα «η τοπική κοινωνία να έχει κατανοήσει και εκτιμήσει πλήρως την ανταποδοτικότητα».

Αγγελική Κώττη
akotti@pegasus.gr