Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης

Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα. 

Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομένης εφημερίδος «Σαντορίνης» κ. Ιωάννης Βαρβαρήγος επιστέλλει τα εξής: Τη παρελθούση Κυριακή, 18 τρεχ., κατόπιν ευγενούς προσκλήσεως του ιδίαις δαπάναις λίαν φιλοτίμως ενεργούντος ενταύθα και εν θέσει «Μέσα Βουνό» αρχαιολογικάς ανασκαφάς φιλέλληνος αρχαιολόγου, ειδικού δε και επιφανούς επιγραφολόγου κ. Φ. Βαρώνου Χίλλερ, μετέβη παρ’ αυτώ εις τον τόπον των ανασκαφών. \

Ο κ. Χίλλερ, τον οποίον συνοδεύει και ο αυτοκρατορικός γεωμέτρης κ. Βίλσκυ, ομιλεί καθαρώς και απταίστως αλλά και γράφει ομοίως την ελληνικήν. Ηλικίας έως 30 ετών, αναστήματος μάλλον υψηλού, ωραίος και γλυκύτατος, είνε κατενθουσιασμένος με τα ενταύθα ευρήματά του ως και με την κοινωνίαν εν γένει της Θήρας, ως διηγείται ο ίδιος, το οποίον πολύ μας κολακεύει. Αι ανασκαφαί, εια τας οποίας απασχολεί 35 ημερισίους εργάτας, εξακολουθούσιν υπό την πεφωτισμένην αυτού διεύθυνσιν μετά ζέσεως φέρουσαι καθ’ εκάστην εις φως νέα ευρήματα. Μέχρι τούδε ανευρέθησαν 100 επιγραφαί, αι πλείσται των οποίων είνε αρχαιόταται, ελπίζει δε ο κ. Χίλλερ ότι θα ανευρεθώσι περί τας 500 τοιαύται, όσαι δήλα δη δεν ανευρέθησαν εις όλας τας νήσους όπου έχει ούτος ενεργήσει ανασκαφάς.

 Εκ των επιγραφών τούτων τινές είνε αρχαιότεραι των αλλαχόθεν της Ελλάδος προκυψασών, θα γνωσθή δε εκ τούτων μέρος τουλάχιστον της αγνώστου, αλλ’ ως εικάζεται ενδιαφερούσης ιστορίας της Θήρας, και τούτο θα οφείληται εις μόνον τον κ. Χίλλερ. Ευρέθησαν ωσαύτως και όχι ολίγα αγάλματα, τινά των οποίων είνε ωραίας τέχνης, δυστυχώς όμως όλα κατεστραμμένα, το χείριστον δε ακέφαλα, υποκύψαντα, φαίνεται, εις τον ασεβή και ανόητον φανατισμόν των χριστιανών των πρώτων αιώνων. Ευρέθη ομοίως στοά βασιλική και πλησίον ταύτης ναός της Αφροδίτης και Αγορά, διάφοροι άλλοι ναοί και το Γυμνάσιον των αρχαίων Θηραίων. Είνε προς τούτοις την ευγένειαν ο κ. Χίλλερ, επιγραφήν μακράν, ουχί μεν πολύ αρχαίαν, φέρουσαν όμως εις φως σπουδαίαν ύλην να μοι υποσχεθή ότοι θα μοι στείλη εις δημοσίευσιν. Εν ταύτη μνημονεύεται και ο κατασκευάσας τον λιμένα του Εξωμότη, του οποίουμόνον οι δύο βραχίονες υποφαίνονται υπό την επιφάνειαν της θαλάσσης όπως δη ποτε σήμερον, ως και διάφορα άλλα έργα κοινωφελή εν Θήρα, τούτον δε προσφυώς ο κ. Χίλλερ μοι απεκάλεσεν «Αβέρωφ της Θήρας.» Αι ανασκαφαί θα εξακολουθήσωσιν έτι επί δύο μήνας, αν δε, ως μοι είπεν ο κ. Χίλλερ, εύχομαι δε από καρδίας, καταφθάση εκ Γερμανίας βοηθός αυτού και άλλος αρχαιολόγος, ως έγραψεν ήδη, θα κάμωσιν έναρξιν ανασκαφών και εις Εμπορείον, (κατά τον κ. Μηλιαράκην Νιμποργιό) όπου η αρχαία πόλις Ελευσίς. Ο κ. Χίλλερ, εις τον οποίον η ιδιαιτέρα ημών πατρίς πολύ έχει όπως οφείλη, έχει εκδώσει εν Γερμανία ογκώδη τόμον περί των υπ’ αυτού μέχρι τούδε ενεργηθεισών διαφόρων ανασκαφών, απερχόμενος δε εις Γερμανίαν και τας επί των εν Θήρα ανασκαφών πολλού επιστημονικού κύρους μελέτας του θα δημοσιεύση.

Εστία, 3, 29/06/1896

https://digital.lib.auth.gr/record/122407/?ln=el