Καλλιστορώντας...μαγειρικά: Τα "μπαντέμια" της Οίας

      Τα «μπαντέμια» είναι τα σπιτικά φοντάν που έφτιαχναν τα παλιά χρόνια  οι νοικοκυρές της Οίας. 

Επί εποχής ιστιοφόρου ναυτιλίας (19^ος αιώνας), θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα μπαντέμια ήταν «αριστοκρατικό γλυκό» καθώς συνηθιζόταν περισσότερο στα καπετανόσπιτα, στην πλούσια κοινωνική τάξη της Οίας ως γλυκό υποδοχής των μουσαφίρηδων. Ήταν δηλαδή το πρώτο γλυκό, το πρώτο κέρασμα προς το μουσαφίρη ή τον καλεσμένο στις δεξιώσεις-συνεστιάσεις, για το «καλωσόρισμα» του στο σπίτι.  Κάθε οικοδέσποινα-νοικοκυρά, σύζυγος καραβοκύρη ή καπετάνιου, που σεβόταν το όνομα και την κοινωνική θέση της,  είχε στο μεγάλο μπουφέ της σάλας την κρυστάλλινη πιατέλα με τα μπαντέμια, δηλαδή τα φοντάν, για να υποδεχτεί τον επισκέπτη στο αρχοντικό της. Δείγμα αστικής κουλτούρας και συνήθειας, συνταγή επηρεασμένη από περιοχές  της Ανατολής όπου ταξίδευε ο ιστιοφόρος στόλος της Οίας (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Μαύρη Θάλασσα, Οδησσό, Ρωσία).  Εξάλλου και η ονομασία "μπαντέμια" προέρχεται από την τούρκικη λέξη «badem» (μπάντεμ) που σημαίνει αμύγδαλο, το οποίο είναι και το βασικό συστατικό της συνταγής. 

Με το πέρασμα των ετών, όλες οι νοικοκυρές της Οίας έφτιαχναν τα μπαντέμια ως το πρόχειρο πρώτο γλύκισμα για να κεραστεί ο απρόσμενος επισκέπτης πριν το επίσημο γλυκό που ήταν το γλυκό του κουταλιού.   

Δυστυχώς σήμερα είναι ελάχιστες πλέον οι νοικοκυρές της Οίας που εξακολουθούν να φτιάχνουν τα μπαντέμια, λόγω ότι στο εμπόριο κυκλοφορούν πλέον τα έτοιμα φοντάν.

Υλικά:

Δυο φλιτζάνια του τσαγιού τριμμένη φρυγανιά ή μπισκότο (σε μορφή σκόνης)

1 κιλό αμυγδαλόψιχα (τα αμύγδαλα πρέπει να είναι βρασμένα, ξεφλουδισμένα και  πολύ καλά κοπανισμένα στο γουδί ώστε να λιώσουν και να γίνουν πάστα ζύμης)

μισό κιλό ζάχαρη

μισό νεροπότηρο κονιάκ

1 πακέτο κακάο σκόνη

Εκτέλεση:

Σε ένα μπολ αναμιγνύουμε όλα τα υλικά (φρυγανιά, αμύγδαλα, ζάχαρη, κονιάκ) μαζί με το μισό κακάο και τα ανακατεύουμε ώστε να ενωθούν καλά. Αφού ομογενοποιηθούν τα πλάθουμε σε στρογγυλά μικρά μπαλάκια. Αδειάζουμε το άλλο μισό κακάο σε ένα άλλο μπολ και ένα-ένα ρίχνουμε μέσα τα φοντάν ώστε το υπόλοιπο κακάο να κολλήσει πάνω τους για επικάλυψη.